5. Style życia i plany życiowe - poradnictwo zawodowe jako sposób kolonizowania przyszłości
Autoterapia - opiera się na nieustannej samoobserwacji, nie jest zwykłą kroniką minionych zdarzeń, ale ingerencją w przeszłość celem dokonania poprawek. (cofanie się w przeszłość jak się było dzieckiem do jakiegoś przeżycia i przemawianie do siebie jakby było się dzieckiem, przez co koi się swój ból).
Kolonizowanie przyszłości - tworzenie obszarów przyszłych możliwości dzięki wnioskowaniu kontrfaktycznemu
Tożsamość jednostki, historia, nowoczesność
Poszukiwanie własnej tożsamości jest problemem nowoczesności i wywodzi się z tradycji zachodniego indywidualizmu. W czasach poprzedzających nowoczesność nie było tak dużego nacisku na indywidualność jak dziś, twierdzi Baumeister.
Twierdzenia za Rainwaterem:
Tożsamość jest projektem refleksyjnym, za który jednostka jest odpowiedzialna. Jesteśmy nie tym czym jesteśmy, ale tym co z siebie zrobimy. Czyli trzeba lepiej poznać siebie i się samodoskonalić.
„ja” tworzy trajektorię rozwoju od przeszłości do antycypowanej przyszłości. Przystosowujemy swoją przeszłość do przyszłości.
Refleksyjność „ja” jest ciągła i wszechogarniająca. Świadome stawianie pytań co się aktualnie wokół mnie dzieje. Wyćwiczenie samoobserwacji.
Okazuje się, że tożsamość jednostki jako spójna całość zakłada narrację : narracja „ja” staje się jawna. Zaleca się prowadzenie dzienników, aby utrzymać spójne poczucie „ja”.
Samorealizacja zakłada panowanie nad czasem, który polega na ustanawianiu przez jednostkę stref czasowych. Utrzymywanie „dialogu z czasem”.
Refleksyjność jaźni rozciąga się na ciało. Ciało nie jest bierne. Trzeba obserwować procesy, w których bierze udział ciało. Trzeba też być świadomym swojego ciała.
Samorealizacja jest rozumiana jako równowaga między szansą a ryzykiem. Świat jako eksperymentalna gra, w którą można zagrać. Ale trzeba mieć świadomość niebezpieczeństw i brać odpowiedzialność za swoje czyny.
Moralną osią samorealizacji jest autentyczność. Bycie szczerym z samym sobą. Przezwyciężanie blokad emocjonalnych.
Przebieg życia jest postrzegany jako seria „przejść”. Przejściom zazwyczaj nie towarzyszą jakieś sformalizowane rytuały czy zinstytucjonalizowana forma. Ale trzeba je przejść, np. żałoba po stracie kogoś bliskiego, strach czy niepewność przez wejściem w nowy związek.
Rozwój „ja” przebiega samozwrotnie. Integracja doświadczeń życiowych i wytworzenie własnego systemu przekonań.
Style życia i plany życiowe
Nowoczesność stawia przed jednostką całą gamę rozmaitych możliwości, a równocześnie z braku fundamentalistycznych zapędów nie udziela wskazówek, które z nich powinno się wybrać. Ma to wiele konsekwencji. Jedną z nich jest prymat stylu życia oraz to, że styl życia stał się czymś koniecznym.
Styl życia mniej lub bardziej zintegrowany zespół praktyk, które podejmuje jednostka nie tylko dlatego, że są użyteczne, ale także dlatego, że nadają materialny kształt poszczególnym narracjom tożsamościowym. Wszystkie wybory - co zjeść, w co się ubrać, z kim się spotkać - są nie tylko decyzjami co zrobić, ale kim być. Ludzie przy dokonywaniu wyborów są świadomi wielości z jakiej wybierają.
Wielość wyborów wynika z kilku źródeł:
Życie w porządku posttradycyjnym - czyli brak drogowskazów tradycji, wielość i samotność w wyborach.
Pluralizacja stylów życia - wybór stylu życia wiąże się z odrzuceniem innych,
Zależność usankcjonowanych przekonań od kontekstu - czyli, że wszystko `zależy', nie można nic jednoznacznie ocenić.
Doświadczenie zapośredniczone, które wzbogaca pulę możliwości - media dają dostęp do różnych środowisk, za sprawą mediów stajemy się prawie `bezpośrednią' publicznością zdarzeń dziejących się na świecie.
Planowanie życia, kalendarze życia - pomagają jednostce zagospodarować czas swojego życia.
Kalendarze osobiste odmierzają czas ze względu na ważne wydarzenia np. kiedy się pobraliśmy, kiedy małżeństwo się rozpadło.