RODZAJE DREWNA:

• drewno wczesne i późne

• drewno wczesne

* tworzy się w młodych łodygach na wiosnę

* rozprzestrzenia się bazypetalnie

* po stronie dośrodkowej słoja odpowiadającego przyrostowi rocznemu

• drewno późne

* pojawia się najpierw u podstawy pnia

* rozprzestrzenia się akropetalnie

* po stronie odśrodkowej słoja odpowiadającego przyrostowi rocznemu

• drewno pierścieniowo-naczyniowe i rozpierzchło-naczyniowe

• drewno pierścieniowo-naczyniowe

* duża różnica w wielkości średnicy drewna wiosennego (większa średnica) i letniego

* pierścieniowe skupienia otworów na przekroju poprzecznym (Quercus, Ulmus, Vitis)

• drewno rozpierzchło-naczyniowe

* naczynia w różnych częściach przyrostu mają podobną średnicę (Betula, Acer, Populus)

• drewno młodociane (juwenilne) i dorosłe

• drewno młodociane - tworzy się pod silnym wpływem bliskości liści

• drewno dorosłe - tworzy się w obszarach oddalonych od liści

• biel i twardziel

• biel - drewno z żywymi komórkami miękiszowymi

* ma potencjalną zdolność przewodzenia wody

* suchy biel - biel wewnętrzny o zmniejszonej zawartości wody

• twardziel - drewno z komórkami miękiszowymi, które obumarły w naturalny sposób

* wewnętrzna część drewna

* zamiast skrobi zawiera substancje twardzielowe - głównie flawonoidy

* często obecne wcistki

* u iglastych zamknięte jamki

* ciemniejsza barwa

* nie uczestniczy w przewodzeniu wody

* twardziel zabarwiona (duża zawartość substancjo o zabarwieniu brunatnym)

* twardziel niezabarwiona

• drewno reakcyjne - kompresyjne i tensyjne

• drewno kompresyjne (twardzica) - u nagonasiennych, drewno odmienne od normalnego, tworzące się po dolnej stronie pochylonych łodyg

* u iglastych i Ginko drewno rozmieszczone w słoju asymetrycznie

* ciemniejsze zabarwienie

* wytrzymałe na zgniatanie

* w ostatniej fazie dojrzewania ma tendencje do podłużnego rozprężania się

* różni się od drewna normalnego budową cewek

• mają grubsze ściany

• na przekroju poprzecznym cewki mniej więcej koliste

• występują między nimi przestwory międzykomórkowe wypełnione silnie uwodnionym śluzem

• długość cewek mniejsza - częstsze podziały antyklinalne

* mniejsze przewodnictwo wody

* bodźcem do tworzenia drewna kompresyjnego jest zmiana orientacji łodygi w stosunku do jej normalnej orientacji względem pionu

* drewno kompresyjne aktywne rozpręża się, zaś nieaktywne - nierozprężąjące się

• drewno tensyjne (drewno napięciowe) - u dwuliściennych, drewno odmienne od normalnego, tworzące się po górnej stronie łodygi

* drewno kurczące się silniej w czasie dojrzewania lub zaraz po dojrzeniu

* w miejscu tworzenia drewna tensyjnego słój roczny jest grubszy

* typowe drewno tensyjne nie jest zabarwione

* zawiera więcej włókien, ma zredukowaną liczbę naczyń i ilość miękiszu podłużnego

* włókna drewna tensyjnego z charakterystycznym pokładem żelatynowym

WCISTKI:

• pęcherzykowate wrosty komórek miękiszowych, które przechodzą przez jamki do wnętrza naczynia

• pojedyncza wcistka stanowi uwypuklenie błony zamykającej jamkę

• warunkiem tworzenia wcistka jest dostatecznie duża apertura jamki

• wcistki tworzą głównie komórki promieni drzewnych

• do wcistki może przenikać jądro, a następnie mogą tam zachodzić podziały komórkowe

• ściany wcistek pozostają na ogół cienkie

* mogą ulegać grubieniu i wtedy występują w nich jamki (wcistki jamkowane)

* ściany mogą być także zdrewniałe (wcistki sklerotyczne)

• tworzą się w czasie przekształcania bielu w twardziel

• zapowietrzenie naczyń jest jednym z głównych czynników stymulujących tworzenie wcistek

8

---