Mikrobiologia

grzyby

26,10,2005

GRZYBY -mycota mycetes mycophyta fungi

• Organizmy eukariotyczne , heterotroficzne, pozbawione chlorofilu, zdobywające substancje odżywcze poprzez absorpcje, rozmnażające się płciowo lub bezpłciowo za pomocą spor. Większość grzybów wytwarza strzępki -nitki grzybni ( hyphae), tworzące grzybnię (cymelium). Mymelium może tworzyć plechę (thallus). Niektóre grzyby mają budowę jednokomórkową (drożdże i grzyby drożdżopodobne). grzybami zajmuje się nauka zwana mikologią.

MYCELIUM

• 
  
  
  grzybnia (mycelium) może mieć różne kolory. grzyby z klasy Ascomycetes i tzw. grzyby anamorficzne (dawniej Deuteromycetes lub Fungi imperfecta) można ogólnie podzielić na ciemno zabarwione (zawierające melaninę) oraz jasno zabarwione (produkujące jasne barwniki). podział ten dotyczy zabarwienia całej grzybni.

CHRAKTERYSTYKA STRZĘPEK

SUBSTANCJE ZAPASOWE

• podstawową substancją zapasową jest u grzybów glikogen. Glikogen jest podobny w swej strukturze do amylopektyny

GRZYBY -obecnie wyróżnia się siedem królestw istot żywych:

• bacteria

• archaea

• animalia

• planeta

• eumycota (grzyby właściwe obejmują następujące gromady:

• chytridiomycota

• zygomycota

• ascomycota

• basidiomycota

• glomeromycota

• chromista

• protista

MACROMYCETES

• grzyby wielkoowocnikowe

• Basidiomycota, niektóre Ascomycota

Amanita muscaria

MICROMYCETES

• 
  grzyby o małych owocnikach lub nie wytwarzające owocników

• większość Ascomycota, Chytridiomycota, Zygomycota, Deuteromycota (obecnie grzyby anamorficzne!!!) , organizmy grzybopodobne

Aspergillus terreus

HOLOMORF

• HOLOMORF = ANAMORF + TELEOMORF

cały grzyb(wszystkie formy zarodnikowania)

=

forma rozmnażająca się płciowo

+

forma(y) rozmnażająca się bezpłciowo

GROMADA ZYGOMYCOTA - KLASA ZYGOMECETES

• klasa zygomycetes (sprzężniaki) liczy około 300 gatunków o dobrze rozwiniętej grzybni składającej się z wielojądrowych strzępek. U Zygomecetes występuje swoisty proces płciowy polegający na zespoleniu się wielojądrowych gametangiów, nazywany zygogamią. Od nazwy tego procesu pochodzi nazwa całej klasy. W wyniku zlania się gametangiów powstaje otoczona grubą ścianą wielojądrowa zygota (zygospora)

GROMADA ASCOMYCOTA - KLASA ASCOMECETES

• 
  
  workowce (ASCOMECETES) stanowia jedna z najliczniejszych grup w obrębie grzybów: znanych jest ok. 30.000 gatunków. zaliczamy tutaj grzyby reprezentujące bardzo różne stadia rozwoju ewolucyjnego, jednak wszystkie w wyniku procesy płciowego wytwarzają charakterystyczne zarodnie zwane workami (asci), w których tworzą się zarodniki workowe ( ascospores).

GROMADA BASIDIOMYCOTA - KLASA BASIDIOMYCETES

• 
  
  klasa ta liczy ok. 30.000 gatunków o niezwykłym zróżnicowaniu morfologicznym: od jednokomórkowych, prostych form do gatunków o owocnikach osiągających metr średnicy. strzępki podstawczaków mają budowę wielokomórkową. poprzedzielane są poprzecznymi ścianami połączonymi otworami (dolipory), umożliwiającymi kontakt sąsiednich komórek.

dolipora

parentosomy - struktury membranowe otaczające doliporę

GRZYBY ANAMORFICZNE -DEUTEROMYCETES, FUNGI IMPERFECTI

• grzyby niedoskonałe. sztuczny takson zawierający grzyby pasożytnicze lub pleśniowe o prymitywnej lub uwstecznionej budowie, których właściwej przynależności systematycznej nie można ustalić ze względu na brak rozmnażania płciowego.

GROMADA GLOMEROMYCOTA ENDOMIKORYZA (VAM)

• VAM -mikoryza waskularo-arbuskularna = endomikoryza, ektomikoryza

POROSTY - LICHENES

• 
  organizmy utworzone przez symboliczny związek między komórkami glonów i strzępkami grzyba. Symbiozie tej komponenty grzybowe, określane jako mikobiontów, to w przeważającej części workowce, rzadziej podstawczaki lub grzyby niedoskonałe. komponentami autotroficznymi, określanymi mianem fotobiontów, zielenice lub sinice. związki między tymi organizmami mogą mieć różny charakter, od bardzo swobodnego po bardzo ścisły i jest różnie interpretowany. niektórzy uważają ten związek za mutualistyczny, inni jako symbiozę antagonistyczną (helotyzm, pasożytnictwo, endosaprofityzm, glonopasożytnictwo). najstarsze porosty pochodzą z ordowiku (ok. 600 mln lat temu)

SPOSOBY ZARODNIKOWANIA BEZPŁCIOWEGO

PRZYKŁADY ZARODNIKOWANIA BLASTYCZNEGO -

PĄCZKUJĄCA KOMÓRKA DROŻDŻY

PRZYKŁADY ZARODNIKOWANIA TALLICZNEGO -

GEOTRICHUM CANDIDUM

TYPY KOLONII

• drożdżowata, woskowata Trichosporon

• kosmkowata Acremonium

• aksamitna Exophiala jeanselmei

• wiązkowata, pęczkowata Paecilomyceles farinosus

• ziarnista Trichophyton mentagrophytes var.granulosum

• puszysta Trichophyton mentagrophytes var.interdigatale

PLEOMORFIZM

• w sensie ogólnym pleomorfizm jest synonimem polimorfizmu. jest to zjawisko występowania różnych kształtów organizmu, komórek czy organelli komórkowych. Wg. Sabourauda(1895) pleomorfizm u grzybów to zmiany polegające na utracie zdolności do wytwarzania barwników i narządów owocowania.

do chwili obecnej opisano około 82.415 gatunków grzybów, przy czym rocznie przybywa ok. 1.700 gatunków.

w Polsce opisano dotychczas 3.630 gatunków grzybów, przypuszcza się, że jest ich około 12.500

D.L.Hawksworth(2001) szacuje, że na świecie istnieje około 1.5 mln gatunków grzybów

większość gatunków występuje w tropikalnych lasach deszczowych.

MIEJSCE GRZYBÓW W ŚWIECIE ISTOT ŻYWYCH

DLACZEGO ZAJMUJEMY SIĘ GRZYBAMI?

• grzyby są partnerami symbiotycznymi wielu organizmów ( porosty, mikoryza, endofity,…)

• grzyby są saprofitami, rozkładającym martwą materię organiczną: są wśród nielicznych organizmów, które rozkładają ligninę

• grzyby są patogenami zwierząt, w tym człowieka, i roślin: ponad 70% chorób u roślin powoduja grzyby; liczba grzybic u zwierząt i ludzi jest również znaczna.

• mają szerokie zastosowanie w bitechnologii

3

---