Program adaptacji dziecka 3-letniego do przedszkola

"Mądrze wychowywać to otwierać dziecko

na dobro, uczulać je na potrzeby innych,

uwrażliwiać na cierpienie i krzywdę,

nauczyć je kochać i dawać siebie innym"

Wstęp

Przedszkole to pierwsze ważne ogniwo w procesie edukacji. Trzylatek przekraczając po raz pierwszy próg placówki przedszkolnej rozpoczyna nowy etap w swoim rozwoju.

Moment ten należy do najbardziej trudnych i znaczących w jego życiu.

Dla wielu dzieci oznacza on pierwsze kontakty z dużą grupą rówieśników, rozstanie się z najbliższymi osobami, zaistnienie i funkcjonowanie w nowym środowisku.

Nowe środowisko jakie otacza dziecko, które przekracza próg placówki przedszkolnej po raz pierwszy przysparza mu wiele trosk i trudności.

Może powodować poczucie zagubienia, wywołać negatywne emocje.

Dlatego ważne jest, by dziecko poznawał nowe otoczenie w poczuciu bezpieczeństwa w obecności najbliższej mu osoby.

Aby złagodzić dyskomfort rozstania, zmniejszyć do minimum negatywne emocje dzieci wynikające z nowej nieznanej im sytuacji podjęłyśmy działania zmierzające do szybkiej, łagodnej adaptacji.

Program wstępnej adaptacji do przedszkola to działania pedagogiczne, które sprzyjają rozładowaniu negatywnych doznań dziecka, zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa i prawidłowego rozwoju we wszystkich sferach.

Chcemy, by w naszym przedszkolu dzieci nie musiały rozstawać się z rodzicami z płaczem , lękiem, by proces usamodzielniania i adaptacji przebiegał łagodnie, a dzieci chciały do nas chętnie przychodzić i czuły się bezpiecznie.

Przedszkole nie zastąpi rodziców, nie zdejmie z nich odpowiedzialności za rozwój i wychowanie, ale może i powinno wspomagać ich w razie potrzeby, doradzać, kompensować braki.

Wynika stąd konieczność uzgodnienia wspólnych celów, zasad postępowania, określenia wspólnych oddziaływań. Wzbudzenia w rodzicach poczucia przynależności do wspólnoty przedszkolnej. Czynne włączenie się w ten proces najbliższych tj. rodziców, opiekunów dziecka w znacznym stopniu ułatwi 3 latkom nawiązanie kontaktu z nauczycielem, rówieśnikami, personelem przedszkola w warunkach komfortu psychicznego.

Program adaptacji nie gwarantuje dobrej adaptacji dziecka do przedszkola, ale znacznie ją przyspiesza i ułatwia, nie wszystko już jest nieznane, nowe, nie wszystko budzi niepokój.

" Z odrobiną sukcesu, zachęty, zaufania

W środowisku sprzyjającym pracy

Dziecko może dotrzeć do krańców świata"

Celestyn Freinet

Cele programu wstępnej adaptacji:

ułatwienie nowoprzyjętym do przedszkola dzieciom, startu przedszkolnego poprzez wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka w aspekcie społecznym, zgodnie z jego możliwościami rozwojowymi.

wspomaganie dziecka procesie przystosowania do życia w warunkach przedszkolnych, zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa w nowym środowisku.

uświadomienie rodzicom, że ich współdziałanie z pracownikami przedszkola to warunek udanej adaptacji dziecka.

ujednolicenie oddziaływań wychowawczych domu - przedszkola.

nawiązanie relacji rodzic - nauczyciel ułatwiającej dalszą współpracę

umożliwienie rodzicom obserwacji zachowań swojego dziecka na tle grupy rówieśniczej.

ukazanie dziecku i jego rodzicom, że pobyt w przedszkolu daje możliwość zdobywania wiedzy, umiejętności i nowych doświadczeń.

integracja rodziców między sobą.

przygotowanie rodziców do udzielania dziecku wsparcia psychicznego i pomocy w procesie przystosowania.

poznanie oczekiwań rodziców w stosunku do przedszkola.

Zadania przedszkola podczas realizacji programu adaptacji:

nawiązanie współpracy z rodziną w celu włączenia jej w przygotowanie dziecka do roli przedszkolaka;

ułatwienie dzieciom i rodzicom przekroczenia progu dom-przedszkole;

zapewnienie opieki i wspomaganie rozwoju w atmosferze akceptacji

i bezpieczeństwa;

uczenie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami, właściwego reagowania na przejawy emocji innych oraz kontrolowanie własnych zachowań; pomoc w budowaniu własnego "Ja" i zaspakajaniu poczucia bezpieczeństwa;

uczenie dzieci nawiązywania bliskiego i serdecznego kontaktu z innymi;

wdrażanie do samodzielności dziecka w czynnościach samoobsługowych;

uświadomienie rodzicom potrzeb emocjonalnych dzieci;

wzmacnianie dorosłych w roli rodziców;

integracja rodziców między sobą.

Oczekiwania po realizacji programu adaptacji dziecka do przedszkola:

bezstresowo, spokojnie rozstaje się z rodzicami, opiekunami;

uczestniczy w życiu grupy, tylko sporadycznie wspomina rodziców;

ma koleżanki i kolegów z którymi lubi się bawić;

ma zaufanie do nauczycieli i pracowników przedszkola;

czuje się bezpiecznie, miło, radośnie spędza czas w przedszkolu;

wie, że może zwrócić się do wszystkich o pomoc;

zna podstawowe zasady współżycia w grupie;

wie, że pobyt w przedszkolu jest czasowy i kończy się powrotem do domu;

zna zasadę zakazu samodzielnego oddalania się od grupy;

rozumie, że musi zachować się tak by było bezpieczne i inni w jego otoczeniu również byli i czuli się bezpiecznie;

rodzic ma poczucie bezpieczeństwa i właściwej opieki nad dzieckiem;

wspiera dziecko w procesie przystosowania się do nowego środowiska;

kształtuje u dziecka pozytywny obraz przedszkola;

wdraża dziecko do samodzielności w czynnościach samoobsługowych;

rodzic współpracuje z przedszkolem, zna cele, zadania przedszkola.

Formy, metody, materiały służące realizacji programu adaptacyjnego.

Rodzice dzieci nowoprzyjętych otrzymują od przedszkola zaproszenie na pierwsze spotkanie organizacyjne, które odbywa się w maju po okresie rekrutacyjnym. Na pierwszym spotkaniu rodzice dowiadują się co można zrobić, by ich pociechy jak najłagodniej przeżyły stres rozstania i lekko zniosły proces adaptacyjny. Każdy z rodziców otrzymuje kartę informacyjną "Pierwsze kroki w przedszkolu" . W celu lepszego i szybszego poznania dziecka, jego upodobań i potrzeb oraz oczekiwań rodziców wobec naszej placówki, wśród rodziców rozprowadzane zostają "Ankiety informacyjne o dziecku".

Podczas pierwszego spotkani rodzice zainteresowani programem adaptacyjnym wpisują się na listę osób chętnych do uczęszczania "w dniach adaptacyjnych".

Program spotkania

W spotkaniach uczestniczą rodzice dzieci nowoprzyjętych, dyrektor, nauczyciele którzy będą pracować z tymi dziećmi, psycholog, logopeda.

Poznajemy się:

zabawy integracyjne, zapoznanie ze zwyczajami przedszkola, przygotowaniem kadry, jej doświadczeniem i osiągnięciami w pracy z dziećmi;

Poznajemy placówkę:

zwiedzamy przedszkole,

włączamy rodziców do realizacji programu adaptacyjnego.

Prelekcja psychologa:

adaptacja dziecka trzyletniego do przedszkola,

trudności w przystosowaniu się.

Każdy dzień w przedszkolu może być ciekawy:

zapoznajemy rodziców z umiejętnościami jakimi powinien wykazać się przedszkolak, z rozkładem dnia i organizacją pracy przedszkola;

Organizacja pracy naszego przedszkola:

zapoznajemy rodzicom ze sposobem przepływu informacji w naszym przedszkolu,

regulaminami i uwarunkowaniami prawnymi działalności przedszkola-Statut,

programem wychowania przedszkolnego;

ulotka informacyjna o przedszkolu, podanie adresu strony internetowej placówki,

oferta edukacyjna,

ulotki informacyjne,

Podsumowujemy spotkanie:

ankieta informacyjna o dziecku;

ankieta oczekiwania rodziców dotycząca kontaktów z nauczycielem

omówienie "dni adaptacyjnych" w przedszkolu - zaproszenie do udziału w spotkaniach.

Dni adaptacyjne;

spotkania odbywają się przez trzy dni po dwie godziny w ostatnim tygodniu sierpnia,

zajęcia odbywają się w sali i na terenie ogrodu przedszkolnego.

Spotkanie I - poznajemy się :

Nauczycielka przygotowuje wizytówki dla dzieci i ich rodziców, wręcza je przychodzącym do sali. W drzwiach sali zajęć "Stokrotek" nauczycielka, wita się zarówno z rodzicami jak i z dzieckiem. Zaprasza do sali i proponuje zabawę swobodną (przewiduję ok. 10 minut zabawy dowolnej na czas schodzenia się dzieci). Następnie nauczycielka rozpoczyna przygotowane przez siebie zabawy integracyjne dzieci i rodziców. Przy dobrej organizacji i dynamice spotkanie powinno przebiegać sprawnie i nie powinno być zbyt rozciągnięte w czasie. Należy pamiętać, by na początku i na końcu spotkania nie zabrakło zabaw utrwalających imiona dzieci.

Spotkanie II - śpiewamy i tańczymy:

Przy okazji tego spotkania zapraszamy dzieci do zapoznania się z łazienką - pokazujemy gdzie umyć ręce, gdzie są toalety. Zachęcamy do samoobsługi. Następnie udajemy się do sali, gdzie odbywają się zajęcia z umuzykalnienia - na spotkanie zaprasza "Pani muzyka" (wszystkie zabawy prowadzi nauczycielka prowadząca zajęcia umuzykalniające przy akompaniamencie pianina).

Spotkanie III - bawimy się wspólnie na terenie ogrodu przedszkolnego:

najważniejsze w tym działaniu jest:

poznanie zasad bezpiecznego zachowania się i korzystania ze sprzętu ogrodowego,

poznanie rodziców w działaniu i zabawie z własnym dzieckiem,

nawiązanie bliższego kontaktu zarówno z dziećmi jak i ich rodzicami,

tworzenie atmosfery radości, przyjaźni, zaufania,

ogólne zrozumienie przez rodziców zarówno problemów, jak i planowych działań podejmowanych przez przedszkole.

Dziecko dojrzało do przedszkola gdy:

dobrze znosi nieobecność rodziców / zostaje pod opieką innych członków rodziny lub znajomych osób/;

z własnej inicjatywy oddala się od mamy, nie trzyma się jej kurczowo;

potrafi wykonywać proste czynności samoobsługowe w zakresie :

komunikowania potrzeb fizjologicznych,

umiejętności korzystania z papieru toaletowego,

umiejętności mycia rąk mydłem, wytarcia w ręcznik,

umiejętności samodzielnego jedzenia/ posługiwania się łyżką / a także gryzienia/,

samodzielnego ubierania i rozbierania się dziecka/ przynajmniej podejmowania prób/.

Jak przygotować dziecko do pobytu w przedszkolu?

Sposoby przygotowania dziecka- im więcej ich wykorzystasz tym lepiej:

zapoznanie z przedszkolem- oglądanie sal, ogrodu przedszkolnego, zabawek, krótki kontakt z przyszłym nauczycielem i dziećmi, omówienie planu dnia i przedszkolnych zwyczajów;

rozmowy o przedszkolu ze znajomym dzieckiem, które lubi chodzić do przedszkola;

czytanie opowiadań, których bohaterowie chodzą do przedszkola;

opowieści rodziców jak to było, gdy oni chodzili do przedszkola;

uświadomienie dziecku zalet przedszkola- wielu nowych kolegów do zabawy, dużo zabawek i zabaw, które zna nauczycielka, poznanie nowych piosenek i wierszyków;

wspólne z dzieckiem kupowanie kapci i worka, potrzebnych przyszłemu przedszkolaków;

ćwiczenie z dzieckiem czynności samoobsługowej - ubierania się, jedzenia, samodzielności podczas czynności higienicznych;

uczestniczenie w zebraniu rodziców dzieci nowo przyjętych do przedszkola, nawiązanie kontaktów z rodzicami dzieci podczas dni adaptacyjnych.

Dziecko powinno być przygotowywane stopniowo do roli przedszkolaka, nie róbmy wszystkiego na raz. Rozciągnijmy ten proces w czasie, aby mogło oswoić się z myślą o tym, że pójdzie do przedszkola. Rodzic nie może przebyć drogi rozwojowej za dziecko. Ono samo musi pokonywać kolejne etapy, a dorosły tylko je wspierać i wspomagać.

O czym Rodzice powinni pamiętać aby ich działania były skuteczne i stymulujące:

Cieszyć się i wykazywać zadowolenie z każdego przejawu samodzielności dziecka:

nie możemy ciągle poprawiać, strofować, że jest nie tak,

nadmiernie koordynować dziecięce czynności, gdyż grozi to wyuczeniem bezradności.

Zachować cierpliwość:

trzeba pochwalić dziecko za wysiłek,

zachęcać do wykonywania czynności, aż się uda dziecku ją wykonać.

Być systematycznym i konsekwentnym:

pomoże to między innymi w przekształceniu czynności samoobsługowych w nawyki,

dorosły powinien ciągle pilnować, przypominać i chwalić, gdy dziecko samo zechce zadbać o siebie.

Nie przeciągać pożegnania w szatni;

pomóż dziecku rozebrać się, pocałuj je i wyjdź.

Nie straszyć dziecka przedszkolem.

Nie zabierać dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu, jeśli zrobisz to choć jeden raz, będzie wiedziało, że łzami można wszystko wymusić.

Jeśli dziecko przy pożegnaniu płacze, postaraj się, żeby przez kilka dni odprowadzał je do przedszkola tata, rozstania z ojcem są mniej bolesne.

Nie wymuszać na dziecku, żeby zaraz po przyjściu do domu opowiadało co wydarzyło się w przedszkolu, to powoduje niepotrzebny stres.

Pamiętaj - żegnaj i witaj swoje dziecko zawsze uśmiechem.

ŻYCZYMY DZIECIOM, PAŃSTWU I SOBIE OWOCNEJ WSPÓŁPRACY.

Ankieta informacyjna o Dziecku - Ankieta rozdawana rodzicom na pierwszym spotkaniu organizacyjnym w maju

Anonimowa ankieta dla Rodziców

Arkusz obserwacji adaptacji Dziecka do Przedszkola - Ankieta rozdawana rodzicom na drugim spotkaniu organizacyjnym w połowie roku

Programy pomocne przy otwarciu plików: Acrobat Reader

Opracowanie : ODN - Zespół Doradców Wychowania Przedszkolnego

"Trudności dziecka w przystosowaniu do przedszkola" - J. Lubowiecka "Wychowanie przedszkolne" 6/2001

"O przygotowaniu do żłobka" - A. Ożyńska - Zborowska "Wychowanie przedszkolne" 8/2001

"Żegnaj smutku maluszków" - D. Krawczyk "Wychowanie przedszkolne" 7/2001

"Wspomaganie rozwoju trzylatka" E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska "Wychowanie Przedszkolne" /1998

"Wybrane problemy wczesnej edukacji" cz. I Adaptacja w przedszkolu, Olsztyn 1997

Powrót do listy artykułów. Przedszkole

Statut Przedszkola

Kodeks Przedszkolaka

Misja Przedszkola

5-letni program rozwoju

Roczny program rozwoju

Ramowy rozkład dnia

Poznaj nas

Jadłospis

Ekologia

Spotkania z ekologiem

Plan imprez 2007/2008

Artykuły

Scenariusze zajęć

Zajęcia dodatkowe

Zamierzenia dydaktyczno - wychowawcze

Pliki do pobrania

Ankieta dla rodziców - opinia o „Dniach adaptacyjnych”

DRODZY RODZICE

PROSIMY O WYRAŻENIE SWOJEJ OPINII NA TEMAT DNI ADAPTACYJNYCH:

1. Co podobało się dziecku i Państwu najbardziej?

........................................

2. Co należy zmienić, z czego zrezygnować?

........................................

3. Czy zaspokoiliśmy Państwa oczekiwania? Jeśli nie, prosimy o propozycje, czego zabrakło.

........................................

Dziękujemy za wypełnienie ankiety

ANKIETA DLA RODZICÓW

CZEGO OCZEKUJĘ OD PRZEDSZKOLA?

pod względem opiekuńczym?

........................................

pod względem wychowawczym?

........................................

JAK POWINNA WYGLĄDAĆ WSPÓŁPRACA PRZEDSZKOLA Z RODZICAMI I RODZICÓW Z PRZEDSZKOLEM?

........................................

O CZYM CHCIAŁBYM DOWIEDZIEĆ SIĘ NA ZEBRANIU Z RODZICAMI /PROSZĘ PODAĆ TEMATY/

........................................

INNE PROPOZYCJE I ZAPYTANIA

........................................

DZIĘKUJEMY ZA WYPEŁNIENIE ANKIETY

Ankieta dla Rodziców dotycząca "Programu adaptacyjnego"

1.W jaki sposób przygotowywała Pani dziecko do przyjścia do przedszkola?

1. Czy reakcja dziecka po pierwszym dniu pobytu na zajęciach była dla Pani zaskoczeniem?

2. Czy dziecko chętnie przychodziło z Panią na zajęcia ?

3. Czy opowiadało o zajęciach , o tym co robiło w przedszkolu innym domownikom?

4. Co podobało mu się najbardziej ?

5. Co mu się nie podobało , czego się obawiało idąc na zajęcia ?

6. Czy było coś , co dziecko chciało robić w przedszkolu , a nie zostało to uwzględnione na zajęciach

7. Czego według Pani zabrakło na zajęciach ?

8. Czy odpowiadały Pani zabawy , w których Rodzic brał udział wspólnie z dzieckiem ?

9. Czy uważa Pani , że "Program Adaptacyjny" pomógł Pani dziecku przystosować się do nowych warunków w przedszkolu ?

10. Co Pani "dał " udział we wspólnych zajęciach z dzieckiem ?

11. Czy pomysł zorganizowania " Programu Adaptacyjnego " jest według Pani warty kontynuowania ?

12. Inne uwagi :

5.FORMY DZIAŁAŃ ADAPTACYJNYCH

Lp.

Zadanie do realizacji

Termin

1.

Spotkanie organizacyjne z rodzicami:

-zapoznanie z nauczycielami,

-zapoznanie z budynkiem i ogrodem przedszkolnym,

-zapoznanie z harmonogramem pracy przedszkola,

-przygotowanie dla rodziców ankiet informacyjnych o dziecku,

-wywieszenie wyprawek.

Bal integracyjny dla dzieci w ogrodzie.

Czerwiec 08

2.

Zorganizowanie "Dni otwartych przedszkola" :

- zapoznanie z budynkiem i ogrodem przedszkolnym,

- zapoznanie dzieci z nauczycielkami,

- udział dzieci w zabawach i zajęciach zespołowych,

oraz indywidualnych na sali,

- zorganizowanie warsztatów plastycznych dla dzieci,

- stworzenie serdecznej atmosfery sprzyjającej zdobyciu zaufania dzieci i ich rodziców do naszego przedszkola.

Sierpień 08

3.

Powitanie dzieci:

- zapoznanie dzieci z rozkładem dnia w przedszkolu,

- zwiedzanie przedszkola: zapoznanie z rozkładem sali, szatni, łazienki, holu,

- oswojenie dzieci z nowym dla nich miejscem i zapewnienie poczucia bezpieczeństwa,

- umożliwienie rodzicom przebywania razem z dziećmi na sali - wspólne zabawy.

Wrzesień 08

4.

Zorganizowanie spotkania organizacyjnego z rodzicami.

Zapoznanie rodziców z :

• harmonogramem dnia dzieci w tej grupie,

• Podstawą Programową oraz przyjętym przez placówkę programem ABC... Program Wychowania Przedszkolnego XXI wieku,

• Planem dydaktyczno - wychowawczym na bieżący rok szkolny,

• Książkami do pracy indywidualnej.

Wybór przedstawicieli Rady Rodziców.

Ustalenie terminów kontaktów indywidualnych z rodzicami.

Wrzesień 08

5.

Aktualizowanie tablicy informacyjnej dla rodziców,

zamieszczając :

• propozycje zadań edukacyjnych i wychowawczych do pracy z dziećmi na dany miesiąc,

• stopień ich realizacji,

• repertuar wierszy i piosenek do pracy z dziećmi

• aktualności z życia grupy (zdjęcia z imprez i uroczystości grupowych) ,

• propozycje literatury pedagogicznej np. dotyczącej adaptacji i rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w wieku przedszkolnym, (oraz inne aktualne tematy).

Cały rok.

6.

Zorganizowanie cyklu spotkań integracyjnych dla całej grupy, w celu lepszego poznania się dzieci i wykształcenia w nich poczucia przynależności do wspólnoty grupowej.

Stopniowe włączanie dzieci do wspólnych działań grupowych.

Wrzesień/

Październik 08

7.

Nawiązanie stałej współpracy z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, w celu umożliwienia rodzicom indywidualnych kontaktów z psychologiem, pedagogiem i logopedą -prelekcje specjalistów wg potrzeb i zainteresowań rodziców.

Systematyczna współpraca z logopedą .

Cały rok.

8.

Organizowanie zajęć otwartych dla rodziców:

-umożliwienie obserwacji dzieci na tle grupy rówieśniczej,

- zaprezentowanie rodzicom metod pracy z dziećmi.

Cały rok.

9.

Organizowanie uroczystości i imprez przedszkolnych w celu zintegrowania rodziców z przedszkolem:

-Święto Pluszowego Misia,

- Wigilia i spotkanie z Mikołajem,

-Bal Karnawałowy,

-Dzień Babci i Dziadka,

-Zabawy z Mamą i Tatą,

-Dzień Dziecka.

Zaprezentowanie efektów pracy nauczycieli z dziećmi.

Cały rok.

10.

Propagowanie utworów literackich, zabawek i zabaw podkreślających pozytywne wartości: dobro, przyjaźń, pomoc, życzliwość.

Cały rok.

11.

Aktywny udział w spotkaniach z teatrem i koncertach muzycznych oraz przedstawieniach organizowanych przez starszych kolegów.

Udział w akcjach charytatywnych organizowanych na terenie przedszkola.

Cały rok.

12.

Zebrania z rodzicami:

-informowanie rodziców o postępach dzieci,

-uzyskiwanie od rodziców informacji dotyczących problemów adaptacji dziecka.

Wrzesień 08, styczeń 09, czerwiec 09.

13.

Wprowadzenie czytania globalnego metodą I. Majchrzak:

-wskazywanie wizytówki z własnym imieniem i imieniem kolegi,

-odczytywanie napisów globalnych,

-nazywanie wybranych liter,

-prowadzenie ćwiczeń słuchowych i artykulacyjnych.

Styczeń - czerwiec 09.

14.

Systematyczna i planowa obserwacja dzieci pod względem adaptacji:

-karty obserwacji dziecka,

-ankiety informacyjne o dziecku,

-ankiety ewaluacyjne dla rodziców.

Cały rok.

6.EWALUACJA PROGRAMU

Celowość i efektywność proponowanych przez program działań należy monitorować przez cały okres procesu adopcyjnego.

Proponowane sposoby monitoringu:

1. ankieta dla rodziców,

2. ankieta informacyjna o dziecku,

3. karty obserwacji dzieci ,

4. zdjęcia ,

5. protokoły zebrań z rodzicami ,

6. kronika przedszkolna ,

7. scenariusze zajęć integracyjnych.

7.BIBLIOGRAFIA

---