GENETYKA - nauka o dziedziczności i zmienności organizmów.
Odkrycia:
a.) doś. Hammerlinga
b.) doś. Giffth'a
c.)doś Aery'go(?) i innych
d.) doś Wotsona i Cricka (na podstawie info. innych)
DNA: -zbud. z nukleotydów
- cukier: deoksyroboza
-puryna: A,G; pirypidyna: T,C
-zawiera infor. o kolejności aminokwasów
-wyst: jądro, mitochondria, chloroplasty
-dwuniciowy
INFOR. GENETYCZNA - infor o białkach organizmu zapisana w DNA
RNA: -cukier ryboza
-putyna: A,G; pirymidyna: U,C
-zw. jednoniciowy
-wyst:jądro, mitochondrium, chloroplasty, cytoplazma, rybosomy
3rodzaje RNA: mRNA, tRNA, rRNA(?)
REPLIKACJA- zachodzi przed każdym podizałem komórki, Skopiowaniu ulega cały materiał genetyczny.
U wszystkich org. żywych replikacja przebiega w sposób: semikonserwatywny
KOD GENETYCZNY- sposób zapisywania infor. genet. w kolejności nukleotydów, o kolejności aminokwasów w białku.
DNA -> mRNA -> białko
1.)Kod gen. jest trójkowy:
- 3 kolejne nuikleotydy wyznaczają 1 aminokwas
np. ACU
2.)Kod gen. jest jednoznaczny:
- dany kodon wyznacza zawsze jeden rodzaj aminokwasu
3.) Kod gen. jest niejednoznaczny (zdegradowany):
-oznacza to, że aminokwas może być wyznaczony przez większą liczbę kodonów
Z pośród 64 kodonów, 3 to tzw. kodony nonsensowne. Ich obezność oznacza koniec syntezy: UAA, UAG, UGA.
Istnieje 1 kodon strtowy: AUC - produkuje aminokwas Metioninę.
4.) Kod gen. jest niezachodzący:
-dany nukleotyd wchodzi w skład tylko 1 kodonu
5.)Bezprzecinkowy:
-każdy nukleotyd wchodzi w skład jakiegoś kodonu i nie ma przerw w odczycie infor gen.
6.) Kod gen. jest uniwersalny - u każdego organizmu żywego sposób kodowania i odczytywania infor gen jest taki sam.
TRANSKRYPCJA - przypisywanie infor gen. z kolejności nukleotydów z DNA na RNA. Zachodzi w jądrze kom. Zach. zgodnie z regułą komplementarności.
1.Odszukanie właściwego genu
2. Rozplecenie 2niciowej cząst DNA
3. Na bazie 1 z nici enzym polimeraza RNA tworzy komplementarną nić RNA
4.Proces kopiowania trwa do momentu pojawienia się terminatora(sekw kończąca), powstała cząst mRNA odłącza się od DNA.
Powstała kopia genu.
Proces dojrzew. RNA (ksiązka!)
EKSODON-odc. DNA zawierający infor gen; odc kodujący
INTRON - odc. niekodujący
Transkrypcji ulega całe DNA, next SPLICING - wycinanie intronów. => powstaje mRNA
TRANSLACJA - przetłumaczenie infor gen. z języka nukleotydów na język aminokwasów. Zach. w cytoplaźmie. Zach. zgodznie z zasadami kodu gen.
Aparat translacyjny:
-mRna; tRna; rybosomy; energia