WARUNKOWANIE KLASYCZNE :
PRZED WARUNKOWANIEM :
Sb sproszkowany pokarm w proszku ----------> Rb - ślinienie
Sw- ton ----------> Reakcje intuicyjne na dźwięk bez ślinienia
WARUNKOWANIE :
Sw
+
Sb ------> Rw - ślinienie
PO WARUNKOWANIU :
Sw - ton --------> Rw - ślinienie
Bezwarunkowy - pierwotny (naturalny )
Warunkowy - wyuczony
WARUNKOWANIE KLASYCZNE W REALNYM ŚWIECIE :
przyzwyczajenie się do smaku
uczenie miłości , sympatii
tworzenie się preferencji i pragnień ( techniki marketingowe)
lęk
nałogi
alergie
Prawdopodobieństwo zachowania wzrasta | Wzmacniania pozytywne: Pracownik otrzymuje premię za dobrą pracę (i nadal pracuje wytrwale) |
Wzmacnianie negatywne: Przyjmuje aspirynę na ból głowy i ból ustępuje (ponownie przyjmuję aspirynę, gdy znów boli Cię głowa) |
---|---|---|
Prawdopodobieństwo zachowania maleje | Karanie pozytywne: Pirat drogowy otrzymuje mandat za przekroczenie dozwolonej prędkości (i jeździ wolniej) |
Karanie negatywne: Dziecko, które późno wróciło do domu, nie dostaje kolacji (i następnym razem wraca wcześniej) |
WARUNKI SKUTECZNEJ KARY
Właściwy odstęp czasu między reakcją a karą,
Stosowanie konsekwentne,
Odpowiedni wymiar surowości kary,
Będzie skuteczniejsza, jeśli człowiek ma możliwość alternatywnej reakcji,
Natychmiast po niepożądanym zachowaniu.
WARUNKOWANIE KLASYCZNE A INSTRUMENTALNE
Warunkowanie klasyczne | Warunkowanie instrumentalne |
---|---|
Zachowanie jest kontrolowane przez bodźce, które poprzedzają reakcje | Zachowanie jest kontrolowane przez konsekwencje, które następują po reakcji |
Nie wiąże się z nagradzaniem ani karaniem | Często wiąże się z nagradzaniem |
Wskutek warunkowania nowy bodziec zaczyna wywoływać odruchowe zachowania | Wskutek warunkowania nowy bodziec wywołuje nowe zachowania |
Wygaszanie jest spowodowane wstrzymywaniem działania bodźca | Wygaszanie jest spowodowane wstrzymywaniem podawania wzmocnienia |
Uczący jest bierny, reakcje są odruchowe, zachowanie jest wywołane przez bodźce | Uczący się jest aktywny, reakcje są dowolne, zachowania wywoływane przez organizm |
UWAGA - FUNKCJE UWAGI:
Selekcja źródła informacji-zdolność wyboru jednego bodźca, źródła stymulacji lub ciągu myśli kosztem innych
Przeszukiwanie pola percepcyjnego – aktywne i systematyczne badanie pola percepcyjnego w celu wykrycia obiektów spełniających założone kryterium
Przedłużona koncentracja-zdolność do długotrwałego oczekiwania na pojawienie się ściśle określonego bodźca (sygnał), a ignorowanie pozostałych (szumy).
Kontrola czynności jednoczesnych-gdy jedna z wykonywanych czynności staje się bardziej wymagająca
Przerzutność – przełączanie uwagi z jednej czynności na drugą
PAMIĘĆ - CECHY PAMIĘCI
Trwałość – czas przechowywania informacji w pamięci
Gotowość – szybkość wydobywania informacji z pamięci
Wierność – dokładność z jaką zapamiętujemy informacje
Szybkość zapamiętywania
Zakres – ilość materiału, który możemy reprodukować po jednorazowej ekspozycji (liczba Millera 7 ± 2 elementy)
MAGAZYNOWY MODEL PAMIĘCI
Pamięć sensoryczna VSTM » Pamięć krótkotrwała STM »« Pamięć długotrwała LTM
ˇ ˇ
Zanikanie zapominanie
CECHY MAGAZYNÓW PAMIĘCI
Cecha | Pamięć sensoryczna | Pamięć krótkotrwała | Pamięć długotrwała |
---|---|---|---|
Czas przechowywania | 0,5-1 s | Kilkanaście sekund do kilku/kilkunastu minut | Nieograniczony |
Ilość przechowywanych informacji | ? | 7±2 | Nieograniczona |
Zapamiętywanie | Mimowolne | Szybkie i automatyczne zapamiętywanie nie wymaga wysiłku | Wymaga zaangażowania i skupienia uwagi w procesie zapamiętywania |
Co pamiętamy? | Wierne obrazy | Informacje słuchowe lub wzrokowe | Kody są głównie semantyczne, czasami wzrokowe lub słuchowe |
Wrażliwość na zapominanie | B. duża | Duża wrażliwość na zapominanie, inf. Znikają bezpowrotnie | Mała wrażliwość na zapominanie (informacje można odzyskać dzięki stosowaniu strategii) |
Dostęp do informacji | Ograniczony | Dostęp do inf. Jest łatwy i natychmiastowy | Dostęp do inf. Jest powolny i wymaga wysiłku |
TEORIE ZAPOMINANIA
Zanikanie śladu pamięciowego – na skutek braku używania.
Zniekształcenia śladu pamięciowego – pewne sytuacje są zniekształcone; fakty stają się wyolbrzymione, to „barwienie”, dopowiadanie więcej niż w rzeczywistości było.
Teoria tzw. wyparcia – przykre wydarzenia zapominamy, zostają zepchnięte do podświadomości, ale odbyło to się nieświadomie.
STRATEGIE PAMIĘCIOWE
Intencjonalne czynności podejmowane w celu zapamiętania informacji
Przykłady strategii
Grupowanie – układanie materiału w mniejsze elementy, często powiązane ze sobą
Akronimy – słowa lub wyrażenia, których pierwsze litery odnoszą się do zapamiętywanych informacji, nie zawsze są sensowne
Akrostychy – jak wyżej, z tym że tworzymy nie słowo, ale zdanie metoda „słów-wieszaków” – zastosowanie znanego tekstu do tworzenia skojarzeń z listą elementów, które trzeba zapamiętać.
Metoda miejsc – kojarzenie informacji ze znanymi nam z codzienności miejscami
Strategia powtarzania
EMOCJE - FUNKCJE EMOCJI
Kierowanie uwagi na ważne sytuacje i umożliwienie reagowania na nie
Przekazywanie innym ludziom naszych intencji
Regulowanie interakcje społeczne
Pobudzanie do podjęcia działania dotyczącego jakiegoś doświadczenia lub wyobrażonego zdarzenia
Ukierunkowanie lub podtrzymanie działań wobec określonych celów, które są dla nas korzystne.
RÓŻNICE MIĘDZY EMOCJĄ A NASTROJEM
Trwanie w czasie: e. są krótkotrwałe, n. jest długotrwały
Mimika: występuje tylko w e.
Geneza: e. wynikają ze zdarzeń zew., n. wynika z przeżyć wew. Człowieka
Funkcje: e. modulują i selekcjonują działania, a n. – czynności poznawcze.
EMOCJE WTÓRNE
W wyniku uczenia się i zdobywania doświadczenia, pojawiają się od połowy 2 r. ż.
Przykłady:
wstyd,
zakłopotanie,
zażenowanie,
poczucie winy,
duma.
INTELIGENCJA EMOCJONALNA – D. GOLEMAN
Samoświadomość – wiedza o swoich stanach wew.
Samoregulacja – panowanie nad swoimi stanami wewnętrznymi, czyli samokontrola
Motywacja – dążenie do osiągnięć, zaangażowanie, inicjatywa
Empatia – uświadamianie sobie uczuć, potrzeb i niepokojów innych osób
Umiejętności społeczne- przewodzenie, tworzenie więzi, współpraca.
UCZENIE SIĘ POD WPŁYWEM EMOCJI
Mamy skłonność do dobrego pamiętania silnie emocjonalnych zdarzeń, ponieważ emocje kierują uwagę na zapamiętanie ważnych zdarzeń
Pamięć może być uzależniona od stanu emocjonalnego – w określonym stanie zachodzi uczenie się, łatwiej przypominamy sobie coś, gdy jesteśmy w takim samym nastroju.
MOTYWACJA
Dynamiczna siła odpowiedzialna za inicjowanie, kierowanie, podtrzymywanie i zakończenie działalności człowieka
Funkcje:
Jest odpowiedzialna za osiągnięcie celów, konsekwencję i działania,
Mobilizuje organizm do zainicjowania aktywności,
Zapewnia organizację i planowanie działań podejmowanych przez osoby.
RODZAJE MOTYWACJI
M. wewnętrzna – tendencja podmiotu do podejmowania i kontynuowania działa ze względu na samą treść aktywności
M. zewnętrzna – działanie jest realizowane ze względu na zewnętrzne wobec niego czynnik, które są konsekwencją jego wykonania, efektywnego zakończenia.
M. osiągnięć – tendencja do osiągania i przekraczania standardów doskonałości zw. Z odczuwaniem pozytywnych emocji w sytuacjach zadaniowych i traktowanych jako wyzwanie.
MOTYWACJA W PRACY - TEORIA MOTYWACYJNA ERG (ALDERFER)
Istnienie (existence)- zapewnia stabilność, bezpieczeństwo pracy i świadczenia finansowe
Więzi społeczne (relatedness)
Wzrost (growth) – nowe doświadczenia, poszerzanie wiedzy i umiejętności
POZIOM MOTYWACJI
MOTYWACJA A TRUDNOŚĆ ZADANIA