j hiszpański zasady wymowy

Język hiszpański jest dla Polaków pod względem wymowy dosyć prosty. Po opanowaniu poniżej przedstawionych reguł można przeczytać praktycznie wszystko.

Litera Nazwa Przykłady Wymowa, komentarz
a a alto (czyt. alto) - wysoki

el alma (czyt. el alma) - dusza
jak w języku polskim
b be beber (czyt. beber) - pić

el barco (czyt. el barko) - statek

*b - patrz opis obok
dźwięk pośredni między polskimi b oraz w.
c ce la casa (czyt. la kasa) - dom

conocer (czyt. konother) - znać

gracias (czyt. grathias) - dziękuję

la lección (czyt. la lekthjon) - lekcja

*th - patrz opis obok
generalnie jak polskie k; wyjątkiem jest sytuacja, gdy występuje po niej samogłoska e lub i (ce, ci) - wtedy wymawia się jak angielskie thw wyrazie think(język należy umieścić między zębami).

W hiszpańskiej Andaluzji, na Wyspach Kanaryjskich oraz w Ameryce Łacińskiej zamiast tego skomplikowanego dźwięku używa się po prostu s. Tak więc wszelkie wyrazy zawierające ce lub ciwymawia się jak se oraz si.
ch che el coche (czyt. el kocie) - samochód

la noche (czyt. la nocie) - noc
dźwięk pośredni między polskimi cz oraz ć

Do niedawna uważana za jedną z liter alfabetu, natomiast obecnie jedynie za złożenie spółgłosek o jednym dźwięku.
d de el dedo (czyt. el dedo) - palec

la pared(czyt. la pare�) - ściana

*e' - patrz opis obok
jak w języku polskim Gdy znajduje się na końcu wyrazu, prawie nie jest wymawiana: np. usted(pan, pani) czyta się uste', przygotowując na końcu język jak do wymowy d, ale bez wydawania tego dźwięku.

W Madrycie jest charakterystyczne wymawianie końcowego d identycznie jak hiszpańską literę z (czyli jak angielskie th w wyrazie think), tak więc np. Madrid czyta się jak madrith.
e e el ejemplo (czyt. el ehemplo) - przykład

el egoísmo (czyt. el egojismo) - egoizm
jak w języku polskim
f efe feliz (czyt. felith) - szczęśliwy/a

feo (czyt. feo) - brzydki
jak w języku polskim
g ge el gato (czyt. el gato) - kot

el ángel (czyt. el anhel) - anioł

girar (czyt. hirar) - skręcać

el gueto (czyt. el geto) - getto

el guía (czyt. el gija) - przewodnik

la cigüeña (czyt. la thigłenia) - bocian
generalnie jak polskie g; wyjątkiem, podobnie jak przy literze c, jest sytuacja, gdy występuje po niej samogłoska e lub i(ge, gi) - wtedy wymawia się podobnie jak polskie h, tyle że bardziej charczące, gardłowe. Tak więc na przykład słowo la gente(ludzie), wymawia się jak polskie hente (nie zapominając o charakterystycznym "charczeniu").Aby uzyskać dźwięk, który w języku polskim czyta się jako ge lub gi, umieszcza się w środku literę u(gue,gui). Unie jest w tej sytuacji w ogóle wymawiane - służy tylko rodzieleniu liter, by uzyskać inny dźwięk. Tak więc przykładowo słowo la guerra(wojna) czyta się jak polskie gerra.

Pozostaje jeszcze dopowiedzieć jak w hiszpańskim zapisać dźwięk, który po polsku oznaczyłoby się jako głeczy też głi. Otóż w tej sytuacji (co zdarza się dosyć rzadko), umieszcza się nad literą udwie kropki: güe, güi. Zaznacza się w ten sposób, iż litera u, mimo że znajduje się pomiędzy g oraz e lub i, musi zostać przeczytana.
h hache hablar (czyt. ablar) - rozmawiać

hola (czyt. ola) - cześć
Jest w języku hiszpańskim literą niemą, nigdy nie jest wymawiana.
i i inteligente (czyt. intelihente) - inteligentny/a

la película (czyt. la pelikula) - film

comíamos (czyt. komijamos) - jedliśmy
jak w języku polskim

Gdy jest nad tą literą zaznaczony akcent, czyta się często jak polskie ij: np. el día (dzień) wymawia się jak polskie dija.
j jota joven (czyt. hoben) - młody/a

el jabón (czyt. el habon) - mydło
podobnie jak polskie h, ale bardziej charczące, gardłowe (identycznie jak w opisanym wyjątku przy literze g).
k ka el kilo (czyt. el kilo) - kilogram

el kiwi (czyt. el kiłi) - kiwi
jak w języku polskim Używana jedynie w wyrazach pochodzenia greckiego oraz w innych zapożyczeniach.
l ele la luna (czyt. la luna) - księżyc

la pelota (czyt. la pelota) - piłka
jak w języku polskim
ll elle ella (czyt. edzia) - ona

la lluvia (czyt. la dziubia) - deszcz

*dzi - patrz opis obok
Do niedawna uważana za jedną z liter alfabetu, natomiast obecnie jedynie za złożenie spółgłosek o jednym dźwięku. dźwięk trudny do wytłumaczenia, pośredni między polskimi j oraz ź. Można też go opisać jako bardzo miękkie .

W Ameryce Południowej (zwłaszcza w Argentynie), można się spotkać z twardszą wymową - coś między polskimi ź oraz ż.
m eme la mujer (czyt. la muher) - kobieta

la mano (czyt. la mano) - ręka
jak w języku polskim
n ene negro (czyt. negro) - czarnyla nieve (czyt. la niebe) - śnieg jak w języku polskim
ñ eñe español (czyt. espaniol) - hiszpański

el baño (czyt. el banio) - łazienka
jak polskie ń
o o el ojo (czyt. el oho) - oko

el ordenador (czyt. el ordenador) - komputer
jak w języku polskim
p pe la puerta (czyt. la płerta) - drzwi

el pelo (czyt. el pelo) - włosy
jak w języku polskim
q cu porque (czyt. porke) - ponieważ

querer (czyt. kerer) - kochać

la química (czyt. la kimika) - chemia
jak polskie k. Zawsze występuje po niej litera u, która jednak nigdy nie jest wymawiana. Używana jest do uzyskania dźwięków que oraz qui(czyt. keoraz ki). Tak więc na przykład słwo elqueso (ser) czyta się keso.

Niewielkim wyjątkiem jest tu kilka słów obcego pochodzenia: np. quark czy quórum, gdzie litera u jest wymawiana, a więc czyta się odpowiednio: kłark, kłorum.
r erre

(czasami nazywana też ere)
correr (czyt. korrer) - biegaćel rey (czyt. el rej) - król jak w języku polskim, ale jest to dźwięk trochę mocniejszy, bardziej wibrujący, zwłaszcza w słowach z podwójnym r (np. el perro- pies).
s ese sí (czyt. si) - tak

el suelo (czyt. el słelo) - podłoga
jak w języku polskim
t te tarde (czyt. tarde) - późno

treinta (czyt. trejnta) - trzydzieści
jak w języku polskim
u u último (czyt. ultimo) - ostatni

la música (czyt. la musika) - muzyka
jak w języku polskim
v uve

(lub ve)
la ventana (czyt. la bentana) - okno

la verdad (czyt. la berda') - prawda
dźwięk pośredni między polskimi b oraz w (identyczny jak hiszpańskie b).
w uve doble

(też ve doble lub doble ve)
el western (czyt. el łestern) - western

el whisky (czyt. el łiski) - whisky
Używana wyłącznie w słowach pochodzenia obcego. Wymawia się jak hiszpańskie bw wielu nazwach własnych (jak np. Walia, Wagner, Westfalia) lub też jak polskie ł w wyrazach pochodzenia angielskiego (np. Washington, washingtoniano).
x equis el texto (czyt. el teksto) - tekst

la excepción (czyt. la eksthepthjon) - wyjątek
jak w języku polskim
y i griega

(lub ye)
yo (czyt. dzio) - ja

voy(czyt. boj) - idę

mayo (czyt. madzio) - maj
generalnie identyczna jak opisane wyżej złożenie liter ll(dźwięk pośredni między polskimi j oraz ź), choć wymawia się też w niektórych przypadkach jak polskie j (zwłaszcza gdy występuje na końcu wyrazu, np. soy- jestem) lub jak i (jako spójnik i- po hiszpańsku y).
z zeta

(lub zeda)
el zapato (czyt. thapato) - but

el pez(czyt. el peth) - ryba
jak angielskie thw wyrazie think(język należy umieścić między zębami). Jest to identyczny dźwięk jak opisany wyżej przy literze c.

W hiszpańskiej Andaluzji, na Wyspach Kanaryjskich oraz w Ameryce Łacińskiej wymawia się jak s.

Zasady akcentowania wyrazów są również bardzo klarowne:

  1. W wyrazach zakończonych na spółgłoskę (oprócz n oraz s), akcent pada na ostatnią sylabę, np.:

comer jeść
vivir żyć
el reloj zegarek
  1. W wyrazach zakończonych na samogłoskę oraz litery n lub s, akcent pada na przedostatnią sylabę, np.:

el libro książka
ellos escriben oni piszą
  1. We wszystkich innych przypadkach akcent musi zostać zaznaczony, np.:

mamá mama
la nación naród
el teléfono telefon

Na marginesie warto też wspomnieć, że w języku hiszpańskim dwie samogłoski stojące obok siebie są często uważane za jedną sylabę. Dotyczy to następujących kombinacji liter: ai, au, ei, eu, oi, ou, ia, ie, io, iu, ua, uo, ui, np.:

aire (czyt. ajre)
causa (czyt. kałsa)
peine (czyt. pejne)
oiga (czyt. ojga)
ruido (czyt. rłido)

(widać więc, że jedna z tych samogłosek przyjmuje po prostu dźwięk "spółgłoskowy"). Wymowa tego typu wyrazów zmienia się tylko w przypadku gdy samogłoska, która normalnie brzmiałaby "spółgłoskowo", zostaje dodatkowo zaakcentowana, np.:

dormíamos (czyt. dormijamos)
actúa (czyt. aktuła)

Akcent jako znak graficzny pełni w języku hiszpańskim jeszcze jedną drobną, ale jakże ważną funkcję. Istnieje kilka par wyrazów o identycznej wymowie, lecz odmiennym znaczeniu. Dla ich odróżnienia w pisowni, jeden z tych wyrazów nosi akcent, np.:

tu twój, twoja   ty
mi mój, moja   mnie
si jeśli   tak
solo sam, samotny   sólo tylko

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zasady wymowy
zasady wymowy, Materiały 1 rok prawo, Łacina
zasady wymowy rosyjskiej, Języki obce, j.rosyjski
Zasady wymowy rosyjskiej(2), nauka, ruski
Zasady wymowy
Hiszpański Zasady tworzenia godzin, czas
ogolne zasady wymowy angielskiej
Zasady wymowy łacińskiej
Hiszpański Przydatne zasady
Oparzenia Zasady Leczenia krĂłtkie
OGÓLNE ZASADY LECZENIA OSTRYCH ZATRUĆ
Blok operacyjny zasady postÄTpowania , wyglÄ d
Podstawowe zasady udzielania pomocy przedlekarskiej rany i krwotoki
Zasady organizowania stanowisk pracy
Zasady przeprowadzania treningu

więcej podobnych podstron