1. Przedstawicieli pedagogiki resocjalizacyjnej:
Stanisław Jedlewski, Czesław Czapów, Otto Lipkowski, Jan Konopnicki, Stanisław Górski.
2. Kto jest twórcą pedagogiki resocjalizacyjnej:
Stanisław Jedlewski, Czesław Czapów.
3. Z jakiej dziedziny pedagogiki wywodzi się pedagogika resocjalizacyjna ?
Pedagogika resocjalizacyjna wywodzi się z pedagogiki specjalnej.
4. Jak kiedyś nazywano pedagogikę resocjalizacyjną ?
Pedagogika niedostosowanych społecznie.
5. Cele pedagogiki resocjalizacyjnej:
- uspołecznienie - wyraża się poprzez eliminowanie egoizmu (interes społeczeństwa)
- swobodny rozwój osobowości objawiający się aktywnością twórczą oraz zanikaniem dewiacji (interes jednostki).
6. Podstawowe problemy (zadania) pedagogiki resocjalizacyjnej (wg L. Pytki):
* Ustalenie nadrzędnych, etapowych i operacyjnych celów wychowania resocjalizacyjnego - celu który zamierzamy osiągnąć.
* Diagnoza jednostki - określenie wyjściowego stanu osobowości, postaw i zachowań.
* Ustalenie wyjściowej sytuacji wychowawczej osoby wychowywanej i wychowującej.
* Stworzenie teoretycznych i praktycznych modeli oddziaływania opiekuńczego, wychowawczego i terapeutycznego.
7. Pedagogikę resocjalizacyjną jako dyscyplinę naukową tworzą: (wg Wysockiej)
a. aksjologia i teleologia wychowania resocjalizującego
b. teoria wychowania resocjalizującego
c. metodyka resocjalizacji
d. diagnostyka
a. aksjologia i teleologia wychowania resocjalizującego – nauka o wartościach oraz ideałach wychowawczych i społecznych.
b. teoria wychowania resocjalizującego – zespół twierdzeń o zależnościach między faktami wychowawczymi.
c. metodyka resocjalizacji – zajmująca się projektami i zaleceniami dotyczącymi metod, technik i środków, którymi można osiągnąć zamierzone cele resocjalizacyjne.
8.Pojęcie resocjalizacji:
Resocjalizacja - termin określający społeczną rehabilitację osób niedostosowanych społecznie. Początki tego pojęcia sięgają końca XIX wieku i pojawiło się ono w literaturze kryminologicznej, gdy zaczęto rozmawiać na temat przestępczości. Resocjalizacja obejmuje wszelkie oddziaływania o charakterze edukacji, treningu umiejętności lub terapii, które są podejmowane wobec niedostosowanych społecznie aby zapobiegać zachowaniom i postawom dewiacyjnym. Resocjalizacja wiąże się z pojęciem opieki i wychowania. Jest odmianą procesu wychowawczego, która z jednostki wadliwie przystosowanej do życia społecznego czyni ją przystosowaną do życia w społeczeństwie.
9. Resocjalizacja według Czesława Czapówa:
Resocjalizacja jest to proces przyswajania różnorakich wzorów kulturowych i społecznych oddziałujących na człowieka
w stopniu i zakresie wyznaczonym dynamiką i poziomem jego rozwoju oraz charakterem otoczenia w którym tkwi człowiek.
10. Resocjalizacja według Władysława Dykcika:
Resocjalizacja to proces wychowania jednostek wykazujących podwyższony poziom trudności w dostosowaniu się do norm społecznych, moralnych i prawnych wynikających ze stanu osobowości wychowanka.
Polega ona na stosowaniu różnych:
- środków leczniczych
- środków socjoterapeutycznych
- różnych form i metod wychowawczych
- nauce szkolnej
- praca w warunkach zamkniętych
- pobyt w zakładzie karnym, poprawczym
- dozór elektroniczny, dozór kuratorski.
11. Poziomy i zakresy resocjalizacji według Lesława Pytki:
Lesław Pytka dokonał omówienia definicji resocjalizacji, wskazał jej różnorodność – 10 ujęć – ponieważ uważa, że nie ma jednej teorii resocjalizacji. Każdy wypadek wymaga indywidualnego podejścia.
- resocjalizacja jako modyfikacja zachowań niezgodnych z przyjętymi w danej kulturze i środowisku normami - polega na eliminowaniu zaburzeń w zachowaniu. Resocjalizacja w tym ujęciu polega na treningu prowadzącym do nauczenia prawidłowych zachowań, bez konieczności zmiany postaw i przekonań.
- resocjalizacja jako zmiana społecznej przynależności - to proces wbudowywania nowej tożsamości społecznej, innej od tożsamości dewianta. To nic innego jak odrzucenie ról podkulturowych. Resocjalizacja w tym ujęciu jest procesem wygaszania motywacji i zachowań antyspołecznych i wbudowuje nową tożsamość społeczną.
- resocjalizacja jako przebudowa emocjonalna - obejmuje taką zmianę negatywnych stanów wewnętrznych aby wychowanek był w stanie funkcjonować w społeczeństwie w oparciu o nowe stany emocjonalne. Resocjalizacja w tym ujęciu obejmuje przejście od uczuć i stanów negatywnych do stanów pozytywnych opartych na pożądanych społecznie emocjach i wartościach.
- resocjalizacja jako wrastanie w "kulturę" zaspokajania potrzeb - oznacza doprowadzenie do zmiany wewnętrznej, której skutkiem będzie zdolność do samodzielnego i zgodnego z normami społecznymi zaspokajania własnych potrzeb. Resocjalizacja w tym ujęciu polega na zmianie jednostki z dewianta w osobę świadomą swojego człowieczeństwa.
- resocjalizacja jako dostosowywanie sytuacji do nieletniego - czyli dostosowywanie warunków i sytuacji do cech charakteru wychowanka, co ma doprowadzić do "krystalizacji jego charakteru". Odbywa się to poprzez odrzucenie konformizmu, tresury
i innych zniekształceń.
- resocjalizacja jako swoisty rodzaj "nawrócenia" na wartości wyższego rzędu - związany z realizacją ideałów np. ukazujący wychowanka z perspektywy jego potencjałów, które mogą być odkrywane i kreowane przez wszystkie rodzaje aktywności człowieka. Np. zastosowanie arteterapii.
- resocjalizacja jako reintegracja społeczna jednostki - rozumiana jako zmiana tożsamości społecznej i osobowej. Resocjalizacja w tym ujęciu polega na naprawie tożsamości osobowej jednostki.
- resocjalizacja jako autoresocjalizacja - to przechodzenie na oraz wyższe etapy funkcjonowania osobowego i społecznego przez transformację wewnętrzną i cierpienie towarzyszące kryzysom rozwojowym - samowychowanie. Resocjalizacja w tym ujęciu polega na kierowaniu własnym rozwojem.
- resocjalizacja wielowymiarowa - zmierzająca do zmiany zachowania i samodzielnego zaspokajania potrzeb, pełnienia wartościowych ról społecznych, kształtowania właściwych sposobów myślenia i odczuwania oraz tworzenia dojrzałej postaci samego siebie. Resocjalizacja w tym ujęciu czyni jednostkę odporną na pokusy.
- resocjalizacja jako kształtowanie prawidłowych postaw społecznych - koncepcja opracowana przez Czesława Czapówa i jego współpracowników. Chodzi tu o wadliwie zbudowane postawy, rozumiane jako konstrukty trójelementowe (nastawienia):
* nastawienie poznawcze (wiem)
* nastawienie emocjonalne (czuję)
* nastawienie behawioralne (czynię)
Te nastawienia wywodzą się z szerszych konstruktów teoretycznych jakimi są światopogląd i hierarchia wartości.
Chodzi o takie organizowanie procesu wychowawczego, którego konsekwencją będzie zmiana światopoglądu i zachowania wychowanka oraz jego hierarchii wartości.
12. Wykolejenie społeczne, przestępcze i obyczajowe:
Wykolejenie społeczne - niedostosowanie społeczne może wynikać z braku umiejętności przystosowania społecznego, bądź braku skłonności do przestrzegania norm i wartości społecznych. O wykolejeniu społecznym mówimy gdy występuje przeciwstawianie się normom, co burzy ład społeczny, będący warunkiem istnienia kultury.
Wykolejenie przestępcze - jest odmianą niedostosowania społecznego. W przypadku łamania przez jednostkę norm prawnych czemu towarzyszy zwykle szereg zachowań antyspołecznych oraz zachowań antagonistyczno-destruktywnych w wyniku których dochodzi do łamania norm prawnych.
Wykolejenie przestępcze obejmuje:
* przestępstwa złodziejskie ( kradzieże, kradzieże z włamaniem)
* przestępstwa bandyckie (kradzieże rozbójnicze, przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu)
* przestępstwa zabawowe (wandalizm, zgwałcenia)
Wykolejenie obyczajowe – jako odmiana niedostosowania społecznego, jeśli jednostka notorycznie łamie istniejące
i obowiązujące normy moralne i obyczajowe oraz wykazuje zachowania antagonistyczno-destruktywne w wyniku których dochodzi do łamania norm moralnych i obyczajowych.
Wykolejenie obyczajowe obejmuje:
* zachowania autodestrukcyjne (nadużywanie alkoholu, środków odurzających, próby samobójcze)
* wykolejenie seksualne (prostytucja, wczesna inicjacja seksualna)
* pasożytnictwo społeczne (brak angażowania się w naukę czy pracę w okresie produkcyjnym)
13.Aspołeczność - pod względem objawów, jednostki aspołeczne przypominają osobowość socjopatyczną. Istotne są cechy wrodzone oraz nabyte w dzieciństwie. Według Stott'a aspołeczność stanowi końcowy etap rozwoju niekontrolowanej agresji
i wrogości.
Symptomy:
* silne dążenie do szkodzenia innym osobom
* bezinteresowne okrucieństwo
* brak wrażliwości moralnej
* stosowanie przemocy w stosunkach interpersonalnych
14. Podział pedagogiki specjalnej:
- oligofrenopedagogika - pedagogika upośledzonych umysłowo
- sudropedagogika - pedagogika osób z upośledzeniem słuchu
- tyflopedagogika - pedagogika osób z upośledzeniem wzroku
- patologopedia - pedagogika osób z wadami wymowy
- pedagogika terapeutyczna - pedagogika osób z przewlekłymi schorzeniami
- pedagogika resocjalizacyjna - pedagogika osób z zaburzeniami zachowania, społecznie niedostosowanych
15. Rewalidacja - zajmuje się uzdrawianiem i korygowania zaburzeń w przystosowaniu się człowieka z powodu różnych defektów, dysfunkcji czy niedorozwojów organicznych.
16. Przedmiot pedagogiki resocjalizacyjnej
Przedmiotem pedagogiki resocjalizacyjnej jest wychowanie i kształcenie osób, które przejawiają zachowania antyspołeczne, świadczące o wadliwym przystosowaniu społecznym. Przedmiotem jest rzeczywistość wychowawcza czyli całokształt czynników (faktów i obiektów) składających się na budowę i przebieg procesu wychowania. Rzeczywistość wychowawcza to zbiór obiektów lub faktów wychowawczych.
Obiekty wychowawcze:
- osoby wychowujące i nauczające
- osoby wychowywane i uczące
- warunki – określające budowę i przebieg procesu wychowania.
Fakty wychowawcze:
- kompleksy zdarzeń zachodzących między osobami wychowującymi i wychowywanymi (wzajemne wpływy, relacje)
W skrócie: z jednostki nieprzystosowanej do życia społecznego, czyni się ją przystosowaną.
17. Funkcje pedagogiki resocjalizacyjnej:
Według Czesława Czapówa są trzy funkcje:
1. opieka perspektywiczna - polega na dbaniu o zaspokajanie potrzeb wychowawczych jednostek,
2. wychowanie resocjalizujące - kształtowanie postaw i mechanizmów kontroli wewnętrznej w sytuacji pokusy,
3. terapię - leczenie zaburzeń i dysfunkcji, przywrócenie równowagi wewnętrznej.
18.Pedagogika resocjalizacyjna jako nauka teoretyczna o praktyczna:
* Pedagogika resocjalizacyjna jako nauka teoretyczna nazywa się metodyką opisu rzeczywistości wychowawczej.
Opisuje i wyjaśnia wychowanie resocjalizujące, na które składają się:
- cele i wartości
- przystosowanie jednostki poprzez naukę
- oddziaływanie wychowawcze, metody i techniki wychowania
- instytucje i systemy resocjalizacyjne.
* Pedagogika resocjalizacyjna jako nauka praktyczna nazywa się metodyką przekształcenia rzeczywistości wychowawczej.
Ma na celu obserwowanie postępowania badawczego, co umożliwia zdobywanie wiedzy o rzeczywistości wychowawczej
w trakcie prowadzonych badań naukowych. Zajmuje się:
- projektowaniem i oceną planów indywidualnych oddziaływań resocjalizacyjnych
- koordynowaniem działań, których celem jest zapobieganie i przeciwdziałanie zjawiskom patologicznym
- inspiruje i wspomaga wszelkie formy mające na celu zwiększanie skuteczności przeciwdziałania złu społecznemu.
19. Różnorodność punktów widzenia pojęcia niedostosowania społecznego - główne typy definicji:
Lesław Pytka dokonał pogrupowania definicji i ujął je w 4 grupy:
1. definicje objawowe
2. definicje teoretyczne
3. definicje operacyjne
4. definicje utylitarne
1. definicje objawowe - nieprzystosowanie społeczne określa się poprzez odwołanie do jego podstawowych i specyficznych objawów o charakterze behawioralnym.
2. definicje teoretyczne - oprócz charakterystyki symptomatologicznej angażuje się pewne pojęcia teoretyczne wynikające
z ogólnej teorii przystosowania lub normalnego funkcjonowania społecznego jednostki.
3. definicje operacyjne - wskazuje się nie tylko na symptomy nieprzystosowania, ale przede wszystkim na sposoby jego pomiaru, odsyłając do konkretnego narzędzia pomiaru.
4. definicje utylitarne – spojrzenie na nieprzystosowanie społeczne od strony pewnej bezradności środowiska wychowawczego wobec osoby sprawiającej trudności wychowawcze, oraz "niedostosowania" tego środowiska do potrzeb oraz poziomu rozwoju dziecka oznaczonego jako "zaburzone", wobec którego należy zastosować "specjalne metody i środki.
20. Definicja niedostosowania społecznego według Jana Konopnickiego – jako zasadniczy wyróżnik niedostosowania społecznego autor podaje cierpienie dziecka, wynikające z faktu swoich postaw i czynów antyspołecznych.
21. Jan Konopnicki zakłada następujące kryteria niedostosowania społecznego:
1. dziecko niedostosowane nie działa w swoim najlepszym interesie
2. swoim działaniem czyni sobie wiele kłopotów, przy czym działanie to jest wynikiem złości powstałej z powodu niemożności samodzielnego rozwiązywania problemów
3. reakcje dziecka niedostosowanego są skomplikowane, nie można ich przewidzieć, z tego powodu jest niesprawiedliwie oceniane przez nauczycieli
4. takie dziecko nie odnosi sukcesów
5. brak sukcesów tworzy złe samopoczucie dziecka
6. dziecko niedostosowane czuje się nieszczęśliwe.
22. Stadia niedostosowania społecznego według Czesława Czapówa:
1. stadium pierwsze - charakteryzuje się poczuciem odtrącenia, czyli niezaspokojenia potrzeby zależności emocjonalnej. Reakcją może być agresja, reakcje buntownicze, narastająca wrogość wobec najbliższych czy otoczenia.
2. stadium drugie - utrwalenie wrogich reakcji wobec autorytetów. Próby nawiązania bliższego kontaktu emocjonalnego napotykają irracjonalny opór. Jednostka zaczyna zaspokajać podstawowe potrzeby społeczne i emocjonalne poza domem.
Tak powstają pierwsze symptomy niedostosowania społecznego.
3. stadium trzecie - wiąże się z działalnością antyspołeczną, która stanowi źródło przyjemności dla jednostki niedostosowanej. Osoby będące w tym stadium dążą do nawiązania kontaktów z grupami przestępczymi.
23. Typologia niedostosowania społecznego:
Niedostosowanie społeczne jest zjawiskiem złożonym ponieważ ma dwa wymiary:
* wymiar psychologiczny - jest niekorzystnym wewnętrznym stanem emocjonalno-motywacyjnym,
* wymiar socjologiczny - wyrażający się w sferze behawioralnej, w naruszaniu norm moralnych i prawnych.
24. Typologia niedostosowania społecznego według D. H. Stott'a: 4 typy niedostosowania społecznego według D. H. Stott’a:
1.zachowanie wrogie
2.zhamowanie
3.antyspołeczność
4.zachowanie niekonsekwentne
1. Zachowania wrogie – agresywność w wielu zachowaniach, w domu, szkole, w otoczeniu rówieśniczym – ukierunkowana na świat społeczny oraz przestępczość.
Przyczyny – wrogość Stott wiąże z niekorzystnym oddziaływaniem środowiska głównie w obrębie rodziny. W kształtowaniu wrogości zasadnicze znaczenie mają negatywne oddziaływania rodziców, obserwowanie agresywnych zachowań, frustracja potrzeb bezpieczeństwa i miłości.
Symptomy - wrogie nastawienie kierowane jest na osoby z najbliższego otoczenia, jednostka polega na środowisku społecznym, co staje się zaczątkiem zachowań przestępczych.
2. Zahamowanie - wycofanie, depresja.
Przyczyny – ze względu na brak agresji dzieci zahamowane najczęściej nie są dostrzegane przez nauczycieli i to uniemożliwia wczesną terapię.
Symptomy:
- skłonność do przeżywania depresji
- bierność społeczna
- bojaźliwość przed nowymi sytuacjami
- dzieci tego typu są lękliwe, nieśmiałe i nie osiągają sukcesów odpowiednich do swoich możliwości intelektualnych.
25. Młodzieżowe ośrodki wychowawcze to placówki resocjalizacyjne przeznaczone dla dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie w wieku 13-18 lat, w wyjątkowych przypadkach mogą być przyjmowane dzieci młodsze od lat 10. W przypadkach uzasadnionych sytuacją szkolną, środowiskową czy też materialną wychowanka, jego pobyt może być przedłużony do ukończenia 21 r.ż.
26. Procedura przyjmowania dzieci i młodzieży do młodzieżowego ośrodka wychowawczego:
Nieletni wobec którego sąd rodzinny zastosował środek wychowawczy w postaci umieszczenia w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, kierowany jest do właściwego ośrodka wychowawczego wskazanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. ORE nie zajmuje się bezpośrednio kierowaniem nieletnich, tylko wydaje wskazania do konkretnej placówki i Polsce.
27. Charakterystyka młodzieżowego ośrodka wychowawczego:
Placówki te są profilowane według: płci, stopnia demoralizacji oraz zaburzeń i odchyleń rozwojowych. Swym zakresem obejmują:
* Dzieci i młodzież niedostosowaną społecznie o normalnym rozwoju umysłowym
* Dzieci i młodzież niedostosowaną społecznie i upośledzoną umysłowo w stopniu lekkim
* Dzieci i młodzież niedostosowaną społecznie z zaburzeniami neuropsychicznymi i innymi zaburzeniami rozwoju osobowości, wymagającymi specjalistycznej opieki lekarskiej, psychologicznej i wychowawczej.
28. Cele młodzieżowego ośrodka wychowawczego:
- tworzenie właściwych dla prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży warunków wychowawczych, zdrowotnych i materialnych
- umożliwienie prawidłowego przebiegu procesów rozwoju i socjalizacji.
30. Zadania młodzieżowego ośrodka wychowawczego:
- eliminowanie przyczyn i przejawów niedostosowania społecznego
- przygotowanie wychowanków do samodzielnego życia zgodnego z normami prawnymi i społecznymi
- przygotowanie do samodzielności zawodowej
31. Podział młodzieżowego ośrodka wychowawczego:
- Resocjalizacyjno-wychowawcze – dla dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie
- Resocjalizacyjno-rewalidacyjne – przeznaczone dla dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie i upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim.
32. Polski system instytucji resocjalizacji i profilaktyki tworzą:
- schroniska dla nieletnich
- zakłady poprawcze
- ośrodki szkolno-wychowawczym
- Policyjne Izby Dziecka
- sądy rodzinne
- kuratorzy rodzinni
- świetlice środowiskowe i socjoterapeutyczne
- pedagodzy szkolni,
- poradnie psychologiczno-pedagogiczne
- pogotowia opiekuńcze, domy dziecka
33. Zadania placówek:
- wykrywanie zagrożeń
- diagnozowanie i poradnictwo
- oddziaływania opiekuńczo- wychowawczo-terapeutyczne
- pomoc w readaptacji społecznej
34. Podział placówek:
- diagnozy (pogotowie opiekuńcze)
- zamknięte – w oderwaniu od środowiska rodzinnego (młodzieżowy ośrodek wychowawczy)
- półotwarte – w oderwaniu od środowiska rodzinnego (dom dziecka)
- otwarte – w środowisku rodzinnym nieletnich (kuratorzy rodzinni)
35. Powody zastosowania środka poprawczego (profil osobowy wychowanka):
- wysoki stopień demoralizacji
- popełnienie czynu karalnego
- okoliczności i charakter czynu
- dotychczasowe wychowywanie nieletniego nie przyniosło pozytywnych rezultatów
- brak pomyślnych rokowań co do możliwości resocjalizacji nieletniego.
36. Cel umieszczenia w zakładzie poprawczym:
- zapobieganie dalszej demoralizacji
- uniemożliwić popełnienie kolejnego przestępstwa
- aby stworzyć warunki powrotu nieletniego do normalnego życia
- dobro nieletniego
- interes społeczny
37. Zadania zakładu poprawczego:
- zmiana postaw wobec siebie i innych
- kształtowanie pozytywnych zainteresowań
- nauka postrzegania przyjętych zasad współżycia społecznego
38. Podział i charakterystyka zakładów poprawczych:
1. Zakłady resocjalizacyjne:
- otwarte – kieruje się nieletnich, którzy przebywali w SdN (schronisku dla nieletnich) i nie identyfikują się z podkultur przestępczą, nie przebywali w aresztach śledczych, lub zakładach karnych, i wyrażają wolę uczestnictwa w resocjalizacji.
- półotwarte – kieruje się nieletnich, którzy podczas pobytu w SdN, nie zakwalifikowali się do zakładów otwartych, resocjalizacyjno-rewalidacyjnych lub resocjalizacyjno-terapeutycznych.
- zamknięte - dla wielokrotnych uciekinierów z zakładów otwartych i półotwartych.
- o wzmożonym nadzorze wychowawczym - dla nieletnich o wysokim stopniu demoralizacji.
2. Zakłady readaptacyjne - dla nieletnich odmawiających uczestnictwa w procesie wychowania, edukacji i terapii oraz uciekających ze schronisk czy zakładów innego rodzaju
3. Zakłady resocjalizacyjno-rewalidacyjne - dla nieletnich upośledzonych umysłowo.
4. Zakłady resocjalizacyjno-terapeutyczne dla nieletnich z zaburzeniami psychicznymi lub innymi zaburzeniami osobowości, uzależnionych od środków odurzających lub psychotropowych, nosicieli wirusa HIV.
39. Schronisko dla nieletnich - jest placówką opieki całkowitej o charakterze diagnostyczno-resocjalizacyjnym, przeznaczoną dla nieletnich powyżej 13 roku życia.
40. Zadania schroniska dla nieletnich:
- pozostawanie nieletniego do dyspozycji sądu
- zahamowanie procesu demoralizacji
- diagnoza resocjalizacyjna
- wstępna resocjalizacja
41. Przyczyny umieszczenia w schronisku dla nieletnich:
- obawa ukrycia się nieletniego
- istnieje obawa zatarcia śladów czynu karalnego
- nie można ustalić tożsamości nieletniego
- nieletniemu narzucono popełnienie czynu karalnego
42. Czas pobytu nieletniego w schronisku dla nieletnich:
- sąd określa okres pobytu nieletniego w schronisku
- okres pobytu wynosi 3 miesiące jednak istnieje możliwość przedłużenia jego pobytu na okres nieprzekraczający dalszych
3 miesięcy, czasami zdarza się, że okres ten wydłuża się nawet o 2 lata
43. Schroniska dla nieletnich dzielą się na:
- zwykłe
- interwencyjne – przeznaczone są dla nieletnich, którzy popełnili poważny czyn karalny, stwarzają poważne zagrożenie społeczne
44. MOAS - młodzieżowy ośrodek adaptacji społecznej (Lesław Pytka):
MOAS – placówka resocjalizacyjna o charakterze otwartym, najczęściej przy zakładzie poprawczym, do którego kieruje się nieletnich, którzy przebywali już w schronisku dla nieletnich, ale nie identyfikują się z podkulturą więzienną, nie przebywali
w areszcie śledczym, bądź w zakładzie karnym. Wyrażają wolę uczestniczenia w procesie resocjalizacji. Grupy wychowawcze w MOAS powinny liczyć do 12 wychowanków.