Dr. Bożena Mroczek Zakład zdrowia publicznego
Temat pracy : pielęgniarstwo oparte na badaniach naukowych – analiza wyników badań i wniosków w latach 2007 – 2010 do 14. Marca
Magazyn pielęgniarki i położnej
Pielęgniarstwo XXI wieku
Zdrowie publiczne
Family medicine
Psychiatria polska
Tematy na nieobecność:
wstęp do metodologii badań naukowych
Tematy: zastosowanie standaryzowanego narzędzia badawczego w pielęgniarstwie
Zastosowanie „metody badania w działaniu” w pielęgniarstwie
Analiza opisu przypadku
Rodzaje pytań w metodologii
Wołowicka J., Jaracz K: Wybrane problemy badań jakości życia związane ze stanem zdrowia.
Wykł.
28. 02, wykłady i seminaria, 3 ostatnie
Temat: Wstęp do metodologii badań naukowych
Nauka –To usystematyzowana, wielokrotnie rzeczowo weryfikowana i rzetelna wiedza.
Sposoby pojmowania terminu „nauka”
Nauka jako działalność badawcza (prowadząca do tworzenia i rozwijania nauki w sensie treściowym; sens funkcjonalny)
Nauka jako nauczanie (sens dydaktyczny)
Nauka jako uczenie się (sens dydaktyczny)
Nauka jako system twierdzen należycie uzasadnionych: teoria naukowa
Nauka jako dyscyplina (sens instytucjonalny: np. nauki pedagogiczne)
Systematyka nauk
Nauki ścisłe
Nauki przyrodnicze
Nauki humanistyczne
Nauki społeczne
Ze względu na sposób uzasadniania
Dedukcyjne
Empiryczne
Inny podział:
Tradycyjna
Inny podział: nauki eksperymentalną i nauki punktowe
Medycyna jest częściowo eksperymentalna i punktowa
Królowa nauk : filozofia
Dzisiejszy podział nauk wobec prezentowanego modelu:
Ne uwzględniamy tu nauk medycznych, technicznych i ekologii, gdyż są one ex definitione interdyscyplinarne i nie dają się ująć w klarownym podziale.
Ostatecznie dziś można zgodzić się na podział czwórkowy: nauki przyrodnicze, formalne, humanistyczne i społeczne
Pojęcie naukowości
Bardzo trudno jest w praktyce ustalić co jest nauką, a co ni e jest.
Kontrowersje wokół tego tematu trwały niemal od początków XX wieku i w odniesieniu od niektórych dziedzin trwają do dziś
Problemem jest mieszanie się pojęć w zakresie odpowiedzi na pytanie: kiedy dana teoria jest teoria naukową? I na pytanie: czy dana teoria jest prawdziwa.
Pojęcie naukowości – poglądy
Kartezjusz – filozofia, matematyka i logika
Empirycy (J. Lock) naukowa jest tylko wiedza potwierdzona eksperymentalnie
Kant I – wiedza naukowa to dobra teoria i jej empiryczne potwierdzenie (metoda).
Utylitaryści amerykańscy
Weryfikacja teorii (Koło Wiedeńskie) - Teoria czy pogląd mogą zostac u znane za naukowe, jezeli wypowiadają jakąś prawdę o rzeczywistości, która może znaleźć potwierdzenie w doświadczeniu.
Popperyzm – Wg. Poppera
Funkcje nauki
Poznawcze – dyrektywna (opisowa); eksplanacyjna (wyjaśniająca – najwazniejsza; prognostyczna
Pozapoznawcze – pragmatyczna (zastosowanie techniczne); ideologiczna (wyjaśnienia w oparciu autorytety)
Zadaniem nauki jest poznanie świata
Prawa nauki
To należycie uzasadnione, dostatecznie sprawdzone twierdzenia naiki mające postać zdań ogólnych lub w przybliżeniu ogólnych.
Teoria nauki
Jest to suma praw naukowych, hipotez ogólnych, systemem zdań powiązanych ze sobą logiczne i rzeczowo oraz spełniających pewne kryteria pragmatyczne.
Ze względu na teorie poznania
Empiryzm – filozofia zakładająca wyższość poznania zmysłowego nad rozumowym
Teoria naukowa musi być:
Uporządkowana
Koherentna (spójna)
Dowiedziona empirycznie
Informatywna
Twórcza
Wyjaśnienie
Dedukcja – rozumowanie polegające na uzasadnieniu następstwa za pomocą prawdziwej racji logicznej
Typ wyjaśnień w nauce
Dedukcyjne – wniosek jest konieczną logiczna konsekwencją przesłanek ( jeśli jest p to q)
Pro balistyczne – założenie statystycznego charakteru zjawiska; przesłanki czynią wniosek bardziej prawdopodobnym (współczynnik korelacji; nie jesteśmy pewni czy nastąpi q)
Funkcjonalne – przesłanki wyjaśniają jaka rolę pełni element w całości systemowej
Genetyczne – historyczne; podanie szeregu zdarzeń poprzedzajacych wyjaśniany fakt. Które przyczyniły się do jego wystapienia
Metodologia – nauka o metodach badań naukowych, o skutecznych sposobach dociekania ich wartości . zajmuje się zagadnieniami teoriopoznawczymi związanymi z rozwojem danej nauki. Różnice pod względem metodologicznym pomiędzy naukami polegają na innych celach w systematyzacji wykrywanych zależności.
Metoda naukowa – określona procedura, stosowana w procesie pozyskiwania lub tworzenia rzetelnej wiedzy naukowej. Jest tez zbiorem zasad, na podstawie których przyjmuje się lub odrzuca analizowanie teorie lub opisy zjawisk.
Idealny, praktyczny model metody naukowej
Obserwacje wstępnej
Budowanie hipotezy
Wykonywanie rzetelnych eksperymentów
Przyjecie lub odrzucenie hipotezy
Typologia badań:
Kryterium celu badań: teoretyczne, weryfikacyjne, diagnostyczne
Kryterium organizowania przebiegu: zespołowe, terenowe, panelowe
Kryterium przedmiotu naukowego poznania – opisowe, wyjaśniające
Kryterium procedury badawczej
Badania naukowe łączą teorię, edukację oraz praktykę.
Założenia teoretyczne w połączeniu z wynikami badań są podstawą praktyki pielęgniarskiej opartej na dowodach naukowych.
Niezależnie od tego jakie jest twoje wykształcenie , czy pracujesz w stacjonarnej ochronie zdrowia czy w środowisku, może jesteś studentem w każdej chwili możesz uczyć się na czym polega proces badawczy.
W jaki sposób edukacja w przemiocie łączy teorię z praktyką?