Fizykoterapia w leczeniu dysfunkcji narządu żucia
Celem fizycznych bodźców stosowanych w leczeniu układu ruchowego jest przywrócenie normalnej przemiany materii i poprawa krążenia w przeciążonych mięśniach oraz ich rozluźnienie jak również zwalczanie bólu w mięśniach i stawach.
Zabiegi fizjoterapeutyczne stosowane w leczeniu dysfunkcji narządu żucia to przede wszystkim masaż, ciepło w różnej postaci, krioterapia, elekroterapia, kinezyterapia.
MASAŻ
Masaż mięśni narządu żucia przeprowadza się przy rozluźnionych mięśniach przy pewnym oddaleniu zębów przeciwstawnych.
Wskazania:
– zaburzenia funkcji mięśni (zmiany napięcia, zmiany ilości komórek mięśniowych);
– zaburzenia wegetatywne;
– zaburzenia przepływu w naczyniach żylnych i chłonnych;
– zmiany w tkance łącznej, podskórnej.
Przeciwwskazania:
– zwichnięcia i złamania;
– zranienia;
– zapalenia;
– nerwobóle, neuralgia nerwu trójdzielnego;
– złamania zaopatrzone śrubami albo płytami;
– endoprotezy;
– operacje kręgosłupa;
– objawy uszkodzenia dróg piramidowych i móżdżku;
– skazy krwotoczne;
– choroby naczyń – zakrzepowe zapalenia żył, zatory;
– zmiany na skórze;
– choroby zakaźne.
Masaż przeprowadza się po fizykoterapii, po korekcie zwarcia. Serie masaży przeprowadza się codziennie przez 2-3 tygodnie po 30 minut.
Mięsień skroniowy masuje się kłębem dłoni, żwacz za pomocą kciuka i palca wskazującego, mięsień dwubrzuścowy samym palcem wskazującym, mięśnie dna jamy ustnej kciukiem, a mięśnie podpotyliczne ruchami okrężnymi za pomocą palców wskazującego i środkowego.
W czasie masażu należy zwrócić uwagę na miejsca bolesne na dotyk i rozcierać je do granicy bólu. Celowe jest wykonanie ćwiczeń po masażu. Przy bólach głowy można wykonywać dodatkowo masaż mięśni głowy.
CIEPŁOLECZNICTWO
Stosowane jest ciepło wilgotne lub suche. Ciepło działa miejscowo i powierzchownie.
Wskazania:
– w celu zredukowania napięcia mięśni;
– w zapalnych chorobach reumatycznych;
– w zaostrzonych arthropatiach;
w zapaleniu ścięgien.
Źródłem ciepła suchego są lampy z promieniowaniem podczerwonym np.: lampa Solux, gdzie ciepło działa na głębokość 1 cm. Stosuje się 10-12 razy po 15 minut. Inne źródła: termofor, poduszka elektryczna. Wilgotne ciepło to kąpiele różnego rodzaju: kąpiele siarczkowe, jodowe, z kwasem węglowym. Powodują zmniejszenie napięcia mięśni. Kilka razy dziennie można stosować terapię cieplną.
KRIOTERAPIA
Leczenie zimnem. Stosuje się zimne okłady, okłady z lodu, spraye zimne np.: chlorek etylu.
Wskazania:
– znieczulenia;
– w ostrych stanach napięciowych;
– w zapaleniach ścięgien;
– w chorobach reumatycznych;
– w ostrych arthropatiach.
Najpierw stosuje się krioterapię a potem kinozyterapię. Krioterapia powoduje skurcz naczyń, zmniejszenie napięcia, znieczulenia. Obłożony lód przykłada się na 10-15 minut, aerozol należy rozpylać z odległości 30 cm. 2 razy przez 10 sekund, chroniąc oczy i uszy.
ELEKTROTERAPIA
1. Diatermia – działanie prądem o wysokiej częstotliwości. Stosuje się na okolice dolnej części twarzy, szyi, karku i pasa barkowego. Na określoną okolicę działa się przez 8-10 minut. Skuteczność zależy od długości fali, od frekwencji, od kształtu źródła promieniowania. Tkanka absorbuje energię elektryczną i przekształca ją w energię kinetyczną, tę energię przekształca następnie w ciepło, które powoduje zmniejszenie napięcia mięśni.
Na mięsień skroniowy nigdy nie działa się diatermią gdyż nie wolno naświetlać okolic mózgoczaszki i oczodołu. Diatermii nie wolno stosować przy endoprotezach, implantach, rozruszniku serca, płytkach zespalających.
2. Ultradźwięki – uzyskuje się wykorzystując zjawisko piezoelektryczne. Stosuje się 0,8-1,0 MHz. Ultradźwięki powodują ogrzanie i pobudzenie tkanki. Najwięcej pochłania tkanka kostna, potem torebki, ścięgna i więzadła, mniej mięśnie, tkanka tłuszczowa, podskórna i skóra. Używane są fale stałe, impulsy dźwiękowe, ultradźwięki skojarzone są z prądem stymulacyjnym. Przy ultradźwiękach może dochodzić do odbicia fali i powstanie ciepła.
Przed zabiegiem powinno stosować się żel (jak przy USG), stosuje się też dodatkowo leki np.: maści z jonami – jonoforeza. Na mięśnie i ścięgna stosuje się 6-12 zabiegów, 1 zabieg trwa 6-8 minut. Zabiegi przeprowadza się 1 raz dziennie lub 1 raz na dwa dni. Na stawy stosuje się 10-12 zabiegów 1 raz dziennie po 4 minuty.
Przeciwwskazania:
– wszystkie nowotwory (łagodne i złośliwe);
– pacjenci po radioterapii;
– w okolicę kręgosłupa powyżej trzeciego kręgu szyjnego;
– w zaburzeniach czucia;
– gałka oczna;
– skaza krwotoczna.
3. Laser – na staw skroniowo-żuchwowy przy otwartych ustach lub na przyczepy mięśni, końcówka soczewkowata, rozpoczyna się pięcioma zabiegami przy dawce 10J/cm2.
4. Prąd stały – galwaniczny. Powoduje zwiększenie krążenia, zmniejszenie napięcia. Wykorzystuje się go do transportu jonów – jonoforeza.
5. Prąd interferencyjny – używa się dwa prądy stałe, między którymi jest różnica częstotliwości około 200 Hz. W zwalczaniu bólu twarzy i głowy stosuje się również tradycyjną akupunkturę i elektroakupunkturę.
6. Przezskórna stymulacja nerwów.