Im rośliny są starsze tym więcej zawierają ligniny- co sprawia, że jakość paszy jest gorsza.
Sucha masa- po wyparowaniu wody w roślinie
Najwięcej włókna jest w:
-sianie
-plewach do 40%
-słomie do 25%
-mało w okopowych
-brak włókna w ciele zwierząt
W 1kg suchej masy (pasza) powinno znajdować się do 25% włókna
Zawartość włókna w paszy dla zwierząt 6-8%
W paszy dla drobiu 4-5% s.m. włókna
U przeżuwaczy, aby dobrze rozwijał się żwacz nie może być mało lub zbyt wiele włókna.
TŁUSZCZE
-nierozpuszczalne w wodzie,
-łatwo rozpuszczają się natomiast w rozpuszczalnikach organicznych
-zbudowane z tzw. lipidów- tłuszczowców
-mogą powstawać z nich sterole np. cholesterol, ergosterol (powstaje z niego witamina D)
- zbudowane z węgla, wodoru i tlenu
CnH2nO2 – wzór na kwasy tłuszczowe nasycone
Zawartość pierwiastków:
-tłuszcze- C- 77%, H- 12%, O- 11%
-skrobia- C- 44%, H- 6%, O- 50%
W złożonych tłuszczach może występować azot i fosfor stanowiąc czynnik strukturalny.
Rozmieszczenie w roślinie:
-części wegetatywne do 5%
-nasiona nawet do 50%
Tłuszcze dzielimy na:
-proste- właściwe tłuszcze
-estry kwasów tłuszczowych z innymi alkoholami
-woski- estry kwasów tłuszczowych, ale nie z glicerolem
Holina to ważna substancja zaliczana do fosfolipidów
Glikolipidy zawierają węglowodan (galaktoza lub glukoza), azot np. tzw. cerebrozydy
Nazwy kwasów tłuszczowych biorą się od węglowodanów.
Kwasy tłuszczowe dzielimy na:
-nasycone
-nienasycone
16:1 kwas palmito- oleinowy posiada 16 atomów węgla i jedno wiązanie nienasycone
-izomeria geometryczna- cis i trans
Olej palmowy zawiera 45% kwas palmitynowy
Kwas palmitynowy i stearynowy występują w świecie roślinnym i zwierzęcym
Kwas laurynowy występuje w mleku krowim
-wiązania typu dienu- wiązania nasycone przyjmują konfigurację typu cis i trans
Układ izolowany (niesprzężone)- każde podwójne wiązanie jest rozdzielane nienasyconym
Układ sprzężony- występują 2 obok siebie wiązania nasycone, nierozdzielone
-sprzężony dien kwasu linolowego 18:2 (9 cis, 12 trans)
-kwasy monodienowe (jedno- wiązanie) np. kwas oleinowy 18:1 (9cis), 40% wszystkich kwasów tłuszczowych stanowi kwas oleinowy syntetyzowany z kwasu stearynowego
Kwas erukowy- 22:1 (13cis)- główny składnik nasion roślin oleistych- rzepaku, należy do substancji anty-odżywczych (szkodliwy dla organizmu zwierzęcego)
Autooksydacja tłuszczy
-kwas linolowy i linolenowy posiadają 18 atomów węgla, wytworzone w roślinach, określa się je jako witaminę F
-kwas linolenowy 18:2 (9cis, 12cis)- spotykany we wszystkich tłuszczach, u soi od 50-60%, w oleju słonecznikowym 30-70%
-kwas linolenowy- trzy wiązania nienasycone (18:3 9c, 12c, 15c) występuje tylko w nielicznych tłuszczach, z tłuszczów roślinnych najwięcej go zawiera olej lniany, w przypadku zwierząt najbogatsze w ten kwas są ryby i ssaki morskie.
-oba te kwasy są prekursorami powstania niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych
-właściwości fizykochemiczne kwasów tłuszczowych w dużym stopniu zależą od długości łańcucha alifatycznego i konsystencji (stopnia nasycenia)- kwasy nienasycone są płynami.
-kwasy nienasycone łatwiej poddają się procesom utleniania niż kwasy nasycone
Tłuszcze zwierzęce zbudowane z kwasów nasyconych, natomiast roślinne mają więcej kwasów nienasyconych.
Tłuszcz zapasowy u zwierząt odkłada się pod skórą.
-norka, lisy mają miększy tłuszcz zapasowy (zwierzęta mięsożerne)
- w jamie ciała (sadło)- twardszy, pod skórą (słonina)- miększy
-rodzaj tłuszczu zależy od żywienia
-odkładanie tłuszczu zależy od wieku zwierzęcia (im starsze tym twardszy tłuszcz odkładają)
-tłuszcz jest źródłem witamin (witaminy A, D, E, K- rozpuszczalne w tłuszczach)