9. Kobalt, 0,1-0,3 w kg s. m.

Występuje w wątrobie i nerkach.

W paszach:

Drożdże, wysłodki suszone, melasa- bogate w kobalt.

Mało kobaltu ma kiszonka i mleko.

Część składowa witaminy B12- ok. (4%Co) potrzeby do budowy składnika krwi- barwnika hemoglobiny

Niedobór: traci masę ciała, brak apetytu, anemia, karłactwo

10. Mangan 0,2-0,3 na kg masy ciała

Występuje w szkielecie, wątrobie, nerkach, trzustce i śledzionie.

W paszach:

Śruta, rośliny strączkowe mało manganu.

Siano- zawartość powiązana ściśle z porą koszenia zielonki na siano (czym wcześniej koszona tym wyższa zawartość).

Mączki rybne ubogie w mangan.

Funkcje w organizmie:

Część składowa enzymów, decyduje o procesach przemiany materii, bierze udział w wytwarzaniu hemoglobiny, wpływ na pigmentację sierści.

Antagonistyczny wapń, fosfor.

Niedobór:

Zaburzenia płodności, problemy w wykluciu się piskląt

11. Molibden 1,5 na kg masy ciała

Śruty poekstrakcyjne

Zawartość w roślinach zależy od podłoża (odczynu) gleby: na alkalicznym- zasadowym największa ilość molibdenu.

Rośliny na bagnach są bogate w molibden.

Funkcje:

Wchodzi w skład enzymów, bierze udział w rozkładzie azotynów i kwasu moczowego

Antagonista- miedź i siarka.

Objawy niedoboru:

Anemia, biegunki, porażenia (podobne objawy do miedzi).

12. Jod 0,3-0,4 ma 1kg masy ciała.

Gruczoł wydzielania zewnętrznego- tarczyca

Pasze:

Pasze pochodzenia zwierzęcego (bez mleka), i wysłodki suszone bogate w molibden.

Duże wahania w zawartości jodu w innych roślinach.

Do produkcji hormonów tyroksyna

Wpływ na jod mają wapń, fluor i arsen.

Niedobór:

Przy braku jodu rozrost tarczycy, niedoczynność, powiększone wole. Gorsza jakość nasienia samców, martwe płody, wypadanie włosów, u świń „szyja słoninowa”

13. Seren (Se), od 1-4mg na 1kg włosów

Występuje w nerkach i mięśniach oraz włosach.

Pasze bogate w seren to produkty z kukurydzy, otręby żyta i pszenicy, śruta sojowa, mączka rybna; mało natomiast w zbożach, kiszonkach z traw.

Część składowa enzymów- peroksydaza glutationu (chroni komórki przed utlenianiem podobnie jak witamina E), występuje z aminokwasami siarkowymi

Wpływ serenu:

Opóźnia występowanie niedoboru witaminy E, łagodniejsze skutki nadmiernego wchłaniania przez rośliny kadmu i rtęci.

Niedobór:

Zahamowanie wzrostu, zaburzenia płodności, zanik mięśni (dystrofia mięśni),”morwowe serce”- schorzenie u trzody zanik polędwicy (mięśnia- przypomina banana), martwica wątroby.

STRAWNOŚĆ SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH

Różnica między zawartością składnika w paszy i zawartości w kale.

Jaki procent badanego składnika został strawiony

Współczynnik strawności składników pokarmowych to procentowy udział składnika strawionego do całej zawartości składnika tego w paszy.

Współczynnik strawności pozornej- (pozornej, bo nie uwzględnia składnika metabolicznego, czyli np. tego co znajduje się w moczu):

WSP(%)=$\frac{\mathbf{a}\mathbf{-}\mathbf{b}}{\mathbf{a}}\mathbf{\bullet 100\%}$

a- zawartość składników pobranych z paszy

b- zawartość składników wydalonych w kale

Współczynnik strawności rzeczywistej:

WSR=$\frac{\mathbf{a}\mathbf{- (}\mathbf{b}\mathbf{-}\mathbf{c}\mathbf{)}}{\mathbf{a}}\mathbf{\bullet 100\%}$

c- składnik metaboliczny

KLASYCZNE METODY BADANIA STRAWNOŚCI- nie uwzględniają składników mineralnych

Metody badań sprawnościowych dzielimy na 3 grupy:

-I. badania przeprowadzone na zwierzętach:

*bilansowa (klasyczna)- bezpośrednie i pośrednie

*wskaźnikowa

*woreczków żwaczowych

-II. badanie laboratoryjne

-III. badanie matematyczne tzw. metody szacunkowe; np. równania regresji

Ad .I-Badania sprawnościowe na zwierzętach:

1.Bilanoswa klasyczna

bezpośrednie bilansowe

*okres wstępny- przyzwyczajamy zwierzę do badanej paszy, ustalamy optymalną wielkość paszy. Długość tego okresu zależy od gatunku zwierzęcia, u jednożołądkowych 1tyg-8dni, u poligastrycznych powinien wynosić od 2-3 tygodni

*okres właściwy- u jednożołądkowych (4- 10)do tygodnia, u przeżuwaczy 10- 14dni

Metody bilansowe- jakość paszy ocena wydalonego kału (nie może się mieszać z moczem) bezpośrednia

Przykład bezpośredniej metody: 3kg paszy dziennie pobieranie,

14,05% zawartość białka (3•14,05)=421,5g,

Wydalał 2,04kg kału o zawartości 6% białka, czyli średni 122,40g białka ogólnego, bo (2,04•60g)

WSP [%]=$\frac{421,5g - 122,4g}{421,5g} \bullet 100 = 70,96$

im wyzszy wspolczynnik tym wieksza strawnosc (zawartosc w paszy skladnikow)

metoda pośrednia- jeśli dana pasza nie może być paszą podstawową- np. pasze treściwe, objętościowe (w żywieniu świń, krów)

Dwa etapy:

*okres wstępny- dawka z niewielkim udziałem paszy skarmianej i obliczamy ilość składników niestrawionych

*w drugim etapie- zwiększamy ilość paszy i obliczamy zawartość strawionej paszy

Przykład metody pośredniej bilansowej: do paszy podstawowej 0,3 kg

• Białko podawane w paszy podstawowej 421,5g

• Białko w paszy badanej 0,3x380g=114g

• Suma białka pobranego w paszy: 421,5+114=535,5g…………………………

2.Metoda wskaźnikowa- specjalne wskaźniki np. tlenek chloru lub naturalnie występujące w paszy SiO₂-krzemionka, lizyna, popiół nierozpuszczalny w kwasie solnym.

Cechy wskaźnika:

Musi być neutralny, nie może wpływać na strawność składnika, nie może ulegać strawieniu, łatwość oznaczania, łatwo miesza się z paszą w całości paszy.

Przykład metody wskaźnikowej

WS[%]=$\mathbf{100 - 100 \bullet}\frac{\mathbf{\text{wska}}\mathbf{z}\mathbf{\text{nik}}\mathbf{\ }\mathbf{w}\mathbf{\ }\mathbf{\text{paszy}}\mathbf{\ }\left\lbrack \mathbf{\%} \right\rbrack\mathbf{\bullet}\mathbf{\text{sk}}\mathbf{l}\mathbf{\text{adnikw}}\mathbf{\ }\mathbf{\text{kale}}\mathbf{\ \lbrack\%\rbrack}}{\mathbf{\text{wska}}\mathbf{z}\mathbf{\text{nik}}\mathbf{\ }\mathbf{w}\mathbf{\ }\mathbf{\text{kale}}\mathbf{\ }\left\lbrack \mathbf{\%} \right\rbrack\mathbf{\bullet}\mathbf{\text{sk}}\mathbf{l}\mathbf{\text{adnikw}}\mathbf{\ }\mathbf{\text{paszy}}\mathbf{\ \lbrack\%\rbrack}}$

Zawartość wskaźnika 0,500%, w kale zawartość wskaźnika wynosiła 0,678%.

WS białka [%]=$100 - 100 \bullet \frac{0,500}{0,678} \bullet \frac{6,00}{14,05} = 68,52$

3.Metoda woreczków nylonowych (in sacco) i woreczków mobilnych

U przeżuwaczy można oznaczyć współczynniki rozkładu białka w żwaczu (woreczki z paszą umieszczamy w żwaczu).

Strawność składników pokarmowych zależy od wielu czynników i szeregujemy je w trzy grupy:

A- zależne od paszy

B- zależne od zwierzęcia

C- zależne od środowiska

Strawność zależy od zawartości składu chemicznego- zawartość włókna surowego, zawartość tłuszczu w paszy wpływa na pogorszenie współczynnika strawności, nadmiar łatwostrawnych węglowodanów fermentujących szybko.

-sposób konserwowania i przygotowana pasz ma wpływ na strawność: śrutowanie i gniecenie ziaren wpływa korzystnie na ich strawność

-sposób skarmiania paszy: sypka, mokra, pylista

-zbyt duże rozdrobnienie pasz objętościowych źle wpływa na strawność

-termiczne działanie na pasze powoduje wzrost strawności