Zwierzęta mięsożerne
NORMY ŻYWIENIA- tabele jakościowe jakości pasz
Świat roślinny jest głównym pożywieniem świata zwierzęcego. Mogą żywić się pośrednio lub bezpośrednio. Te same składniki występują w roślinach jak i w ciele zwierząt.
Śruta poekstrakcyjna- rozpuszczana rozpuszczalnikami tłuszczów organicznych
Makuch sojowy- śruta z soi z mechanicznego tłoczenia na sucho
Kukurydza jest dobrą paszą dla zwierząt pod względem składu chemicznego, dużo węglowodanów.
Lucerna zalecana do roślin wysokobiałkowych, zawiera dużo wapnia- liście lucerny 2,38%Ca.
Nasiona posiadają bardzo mało wody.
W miarę dojrzewania rośliny nasiona (części generatywne) zaczynają schnąć.
Ziarno dojrzewa- przemieszczenie się białka z łodygi do nasion.
Zawartość tłuszczu w roślinach jest najwięcej w nasionach, liściach i łodygach.
Głównym składnikiem budulcowym ciała zwierzęcia są białka, węglowodany są głównym składnikiem pożywienia zwierzęcego.
Len, rzepak- energia zgromadzona w białku, jest go więcej niż w nasionach zboża.
Zawartość białka w roślinach oleistych jest znacznie większa niż w zbożach.
Węglowodany stanowią budulec i materiał zapasowy (celuloza, hemiceluloza)
Zapasowe substancje w roślinie to skrobia, celuloza, hemiceluloza, ligniny- pełnią funkcję budulcową.
Węglowodany strukturotwórcze nazywamy włóknem surowym, są one trudno strawne.
Węglowodany strukturalne w paszy- włókno surowe nie występuje w ciele zwierzęcia.
Ogólny współczynnik strawności pasz
WSP=$\frac{\mathbf{a - b}}{\mathbf{a}}\mathbf{\bullet 100}$
a- to co zostało zjedzone (pobrane)
b- to co zostało wydalone z kałem
0,8 x 100%=80% strawność danego składnika
Lepsza wartość odżywcza np. liście lucerny w porównaniu do łodygi mają lepszą wartość.
Rozmieszczenie składników pokarmowych w roślinie jest różne.
Siana, słomy, kiszonki- pasze objętościowe- bogate w włókno
Pasze łatwostrawne zawierające mało włókna- pasze treściwe (nasiona zbóż, uzyskane z nich produkty uboczne).
Wapń podstawowy składnik mineralny w ciele zwierząt.70% masy substancji mineralnej w popiole stanowi wapń. Więcej Ca jest w ciele zwierząt w roślinach niewiele (więcej w częściach wegetatywnych- liście, łodygi, niż w nasionach).
Czynniki wpływające na ilość wapnia i fosforu w roślinie:
-glebowe
-uprawowe
Uboczne produkty paszowe, chodzi głównie o przetwórstwo nasion (np. śruty, otręby- uzyskiwane w produkcji mąki).
Wysłodki- produkt uboczny z buraków cukrowych
Melasa- produkt uboczny przy produkcji cukru
Procentowe rozmieszczenie składników pokarmowych w poszczególnych częściach ziarna pszenicy
Związki organiczne
Białko- najważniejszy składnik pokarmowy (proteina- proteios- pierwszy najważniejszy, synonim białka), dominujący składnik budulcowy w organizmie zwierzęcym.
Chemiczna budowa- duża molekuła z wielu części składowych- aminokwasów, spotykamy w białku ok. 20 różnych aminokwasów
Aminokwasy:
-neutralne- alanina, asparagina, cystyna/ cysteina, glutamina, glicyna, hydroksyprolina, izoleucyna, leucyna, metionina, fenyloalanina, prolina, seryna, treonina, tryptofan, tyrozyna, walina
-kwaśne- kwas asparaginowy, kwas glutaminowy
-zasadowe- arginina, histydyna, lizyna
Składniki białka: wapń (Ca) w białku występuje w ilości 50 – 55%, O 20- 25%, N 15-17%, H 5-8%, S 1-3%, P 0,2- 1,5%
Białka proste (z samych aminokwasów) i złożone (aminokwasy i coś jeszcze)
Proste:
Gr. 1- albuminy- nierozpuszczalne w wodzie i roztworach soli
Gr. 2- globuliny- słabo rozpuszczalne w wodzie i dobrze rozpuszczalne w soli
Gr. 3- prolaminy- nierozpuszczalne w wodzie, rozpuszczalne w 70% etanolu
Gr. 4- gluteiny- rozpuszczalne tylko w kwasach i zasadach
Gr. 5- skleroproteiny- nierozpuszczalne w wodzie
W roślinach występują 4 pierwsze grupy, u zwierząt grupy 1,2,5
Białka złożone:
Grupa prostetyczna- nie jest aminokwasem, występuje w białkach złożonych
Gr. 1- nukleoproteiny- grupa prostetyczna to kwas nukleinowy
Gr. 2- glikoproteiny- grupa prostetyczna węglowodan- jakieś cukry
Gr. 3- lipoproteiny- grupa prostetyczna tłuszcze
Gr. 4- chromoproteiny- grupa prostetyczna barwnik
Fisher- zbudował cząstkę białka, która składa się z 18 aminokwasów
Wiązanie peptydowe
Grupa aminowa jednego aminokwasu łączy się z grupą karboksylową drugiego aminokwasu.
Zwierzęta do budowy białka potrzebują aminokwasów.
Znaczenie białka:
- potrzebne jest do produkcji jaj, mleka, wełny, mięsa
- białko o charakterze biokatalizatora przyspiesza reakcje w organizmie
Struktura białek roślinnych jest niezwykle labilna (uboższy składnik aminokwasowy) i mniejsza.
Na wartość białek mogą wpływać takie czynniki jak temperatura, czas i jakość przechowywania, wilgotność.
Zapotrzebowanie na białko- im wyższa jakość tym mniejsze ilości musimy wykorzystać, zależy od składników aminokwasów, niedobór lub ich brak wpływa ujemnie na rozwój młodych organizmów zwierzęcych.
Ogólna zwartość białka= wartości azotu x 6,25; 16% azotu:100=6,25
Niecały azot w roślinie jest pochodzenia zwierzęcego
Dwie grupy aminokwasów:
Egzogenne- niezbędne do życia
Endogenne – mogą być syntetyzowane w trakcie przemian białkowych
Półegzogenne
Podział aminokwasów pod względem przydatności w żywieniu zwierząt przedstawia się następująco:
1. Aminokwasy egzogenne (niezbędne)
Fenyloalanina
Lizyna
Metionina
Tryptofan
Walina
Leucyna
Izoleucyna
Treonina
Histydyna
2. Aminokwasy względne egzogenne (względnie niezbędne)
Tyrozyna
Arginina
Cystyna
cysteina
3. Aminokwasy endogenne (nie są niezbędne)
Glicyna
Alanina
Seryna
Prolina
Oksyprolina
Kwas glutaminowy
Kwas asparaginowy
Aminokwasy siarkowe- metionina, cystyna, cysteina
Objawy niedoboru aminokwasów siarkowych- wypadanie włosów, zapalenie skóry
Zagadnienie egzogenności aminokwasów należy rozpatrywać w ścisłym połączeniu z określonym gatunkiem zwierząt.
Lizyna bardzo ważna- niedobór- zahamowanie wzrostu i chudnięcie, zaburzenia cyklów płciowych, mniej mleka. Dużo lizyny mają pasze pochodzenia zwierzęcego i drożdże.
Niedobór aminokwasów egzogennych uzupełniamy poprzez dodatek aminokwasów syntetycznych.
Kwasy nukleinowe- powstają w skutek kondensacji nukleotydów
Nukleotyd- związek, który składa się z 3-ch innych związków
1)zasada (puryminowa, piramidowa)
2)cukry (ryboza, deoksyryboza)
3)reszta fosforanowa
ATP, ADP- dostarczyciele energii w różnych reakcjach