Narodziny geopolityki twórcy pierwszych doktryn (przełom XIX i XX wieku)

Czterech ojców geopolityki

• Dietrich von bulow – Geopolityka – chciał przedstawić geometryczna nauke o strategii. Jego wnioski otwierały myślenie geopolityczne. Mówił , że wieksze państwa będą połykać mniejsze, i Europa po takim procesie będzie skladała z 11 państw. Żadne z nich nie mogło by przeprowadzić więcej ekspansji.

• Halford Mackinder – geostrategia

• Fridrich Ratzel - geopolityka

• Alfred Thayer Mahan – geostrategia

Klauzewic dzielo po wojnie ???

Zderzenie po wojnie ( autor nakreślił cywilizacje zachodnia, )

Geopoliutyka w poczatkowym okresie stworzyła dwa piony rozwoju to znaczy geopolityka (rozumienie organicznej teorii państwa – państwo traktowali jak organizmy który istnieje walczy i wchłania mniejsze ofiary)<- niemiecka szkoła myślenia. Geostrategia, siła państwa zależy od czynnikow geograficznych, jako jednych z najważniejszych determinantów rozwoju. <- mysl anglosaska

Pojawiły się różne motywy geopolityki i zawierały:

• Głęboko zakorzenione antagonizm pomiędzy anglo-amerykańskimi siłami morskimi a rosyjskimi siłami lądowymi. (stąd wielu niemieckich geopolityków widziało Niemcy jako sprzymierzeńca Rosji albo dominanta lądowego).

• Niemcy wymyślili marsz na wschód i jest to geopolityczna mysl przewodnia Niemiec

• Strategiczne znaczenie poszczególnych obszarów geograficznych obszarów i zmiany w sposobie prowadzenia władzy wynikające z postepu technologicznego (przemysł zbrojeniowy).

Geopolityk – Friedrich Ratzel (1844 – 1904 r.)

• Niemiecki geograf, etnograf

• Główny przedstawiciel determinizmu geograficznego,

• Wprowadził pojęcie przestrzeni zyciowej – wykorzystanie później jako uzasadnienie ekspansyjnej polityki Hitlera,

• Zjawiska społeczne są uwarunkowane geograficznie.

• Twórca organicznej teorii państwa: a wieć opisywał państwa jako żywy organizm i stosował różne określenia taki jak np. że państwo potrzebuj przestrzeni życiowej – jedzenie oraz surowców, które są pożywieniem dla państwa. Silny wpływ na sposób na jego myślenie wywarły teorie darwinowskie.

• Po nim okreslenie przestrzeń to nie tylko pojęcie geograficzne czy po prostu zasięg terytorialny lecz czynnik politycznej siły.

• Jego analiza geopolityczna poprowadziła do takiej konstatacji ze wiek 20 będzie wiekiem wielkich państwa – Amerykę i Rosję.

Siedem praw ekspansjonizmu wg. F. Ratzela 1896:

1. Obszar państwa poszerza się wraz ze wzrostem ludności

2. Towarzyszy temu rozwój kultury

3. Państwo zwieksza swój obszar kosztem p[państw mniejszych

4. Granica jest elementem przejściowym, świadczy o sily bądź słabości państwa

5. Państwo musi się rowijac, poszukuje terenow do ekspansji

6. Rozwój terytorialny – kosztem organizmów słabych

7. Wysiłek w ekspansji terytorialnej rośnie w miarę postępu ekspansji.

Rudolf Kjellen ( 1864 – 1922r.)

Szwedzi dziennikarz i politolog

Rozwinął teorię państwa organicznego Ratzela

W swoich badaniach za punkt odniesienie przyjmował politykę oddziałującą na geografie

Był germanofilem

Pierwszy raz użyl określenia geopolityka

Typologia państw – Rudolf Kjellen

Wyróżnił pięc kategorii, w ramach których należy prowadzić badania nad typologią państw i ich wzajemnymi stosunkami:

1. Ekopolityka (organizacja władzy),

2. Demo polityka (psychiczne kondycja narodu),

3. Socjopolityka (stosunki społeczne w państwie),

4. Krato polityka (organizacja władzy/ zarzadzanie),

5. Geopolityka (połozenei geograficzne).

Geopolityka – dla kjellen by ła dziełem polityki jako syntetycznej nauki o państwie była pojeciem szerokim ujmującym doktryn nauk o państwie. Była deterministyczna, czyli badała co powodowało jakies zjawisko. Państwo było istota żywo która rodzi się rozwji walczy i umiera. Za poligon doświadczlany geopolityki uznał wojnę.

Panregiony – jego mapa świata to 3 panregiony ( znalesc w necie !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Panregion amerykanski z rdzeniem w stanach zjednoczonych .

Panregion europejski – rdzeń Niemcy.

Panregion azjatyki.

Alfred Mahan (1840 – 1914 ) pierwszy z geostrategów – Amerykanin

Amerykański admirał
twórca geopolityki i geostrategi morz i oceanów

Dzieło :wpływ potęgi morskiej na historie”

Jego poglądy

• Potęga morska – podstawa wielkości i dobrobytu państwa,

• 6 czynników potęgi państwa na morzu,

• Położenie geograficzne, szlaki morskie, linia brzegowa, zaplecze przemysłowe-ekonomiczne, które pozwoliłoby utrzymac flotę wojenna,

• Obszar panowania danego państwa,

• Liczba ludności.

• Możliwość zapewnienia ludności pożywenia bogactwo zasobów

• Mentalnośc i charakter narodowy – czynnik psychokulturalny

• Ustrój polityczny państwa, dominujące opinie

• GEOPOLITYCZNA WYŻSZCZOŚĆ – SIŁY KONTROLUJĄCE MORZA I OCEANY

• Propagował zakładanie licznych baz morskich, opanowanie strategicznych szlaków i punktów. Np. giblartal, Malaje, Port Artur, Władywostock.

Halford John Mackinder (1861 – 1947 r.)

Również geopolityk morski, który wnosił nowe elementy : mówił, że na ląd też trzeba zwracać

Brytyjski geopolityk geograf

Twórca koncepcji bilansu geopolitycznego świata

Uważał ze potęgę wielkiej Brytanii budował podbój nowych lądów – bogatych w surowce naturalne – od strony morza.

Twierdzil ze na początku XX wieku doszlo do diametralnej zmian y- potega morska stała się w duzym stopniu zalezna od potegi lądowej ( za sprawa rozwoju technologicznego, który umożliwił kontrolę obszarów lądowych).

Bilans geopolityczny świata

Świat dzieli się na cztery podstawowe strefy geopolityczne

Oś swiata, serce lądu – pivota area, heartland

Wewnętrzny półokrąg

Kto rządzi Europą Wschodnią – Panuje nad Heartlandem, kto rządzi Heartlandem – panuje nad Wyspą Świata. Kto rządzi Wyspą Świata – panuje nad światem”. – halford John mackinder

Karl Haushofer (1869 – 1946 r)

Niemiecki generał i geograf

Założyciel czasopisma Zeitshift fur politik”