Magdalena Szostak
I semestr
Kurs kwalifikacji rolniczej
Praca kontrolna
Produkcja roślinna
p. Antoni Biernat
„Opisz stosowane zabiegi pielęgnacyjne i ochronne wybranej rośliny w twoim gospodarstwie”
W moim gospodarstwie zajmujemy się głównie uprawą ziemniaka jadalnego (ok. 5 ha). Dla producenta ziemniaków najważniejszy jest plon bulw, a właściwie wielkość plonu handlowego, który decyduje o rentowności produkcji. Natomiast dla odbiorcy istotna jest , oprócz ceny także jakość. Dlatego uprawa ziemniaka wymaga dużego nakładu pracy i uwagi. Ilość i jakość plonów zależy od wielu czynników m.in. doboru gatunków, warunków klimatycznych i glebowych, chorób i szkodników. Bezpośredni wpływ na mają także stosowane zabiegi agrotechniczne – wykonane w odpowiednim czasie, kształtują końcowa jakość bulw.
Pożniwna i jesienna uprawa roli
Celem pożniwnych i jesiennych zabiegów uprawowych jest doprowadzenie gleby do wysokiej kultury i sprawności, ograniczenie liczebności chwastów, szczególnie rozłogowych, równomierne rozmieszczenie nawozów organicznych i mineralnych w całej warstwie ornej oraz pogłębienie warstwy uprawnej gleby. Ziemniaki sadzone są na polach pozostałych po uprawie żyta lub owsa. Po zakończeniu żniw gleb uprawia się agregatem pożniwnym, który miesza i rozdrabnia resztki pożniwne, a także wysiewa poplon – w naszym gospodarstwie jest to zwykle rzepak ozimy. Wcześniej gdy nie stosowaliśmy poplonu cześć obornika była wywożona na pola już jesienią.
Wiosenna uprawa roli
Zabiegi wykonywane wiosną powinny zapewnić:
Zabezpieczenie i ograniczenie strat wody z zapasów zimowych,
Niszczenie kiełkujących chwastów
Wytworzenie pulchnej i nośnej warstwy gleby,
Dokładne rozdrobnienie i pokruszenie brył na glebach zwięźlejszych
Wysiewanie i dokładne wymieszanie z glebą nawozów azotowych
Wiosną na pola wywożony jest obornik, a także (jeśli finanse na to pozwalają) nawozy sztuczne - zawierające azot, potas, fosfor. Ważnym zabiegiem w tym okresie jest orka, która ma za zadanie przykryć warstwą ziemi obornik, nawóz i poplon. Wszystkie te zabiegi przygotowują do głównego zadania wiosennego – sadzenia, które odbywa się zwykle na przełomie marca i kwietnia. Jako że dobór odmiany (odpowiedni genotyp – posiadający określoną odporność na niekorzystna warunki środowiska) ma ogromny wpływ na plon, staramy się je często zmieniać. Sadzimy zarówno odmiany wczesne (np. Denar, Lord, Augusta), średnio wczesne (np. Vineta, Tajfun) jak i średnio późne (np. Jelly) – po to aby rozłożyć czas zbiorów. Przy niesprzyjających warunkach do 3 tygodni po wsadzeniu ziemniaków (długotrwałe deszcze) stosuje się zabiegi mechaniczne – bronowanie i obsypywanie, co zapewnia spulchnienie gleby i zniszczenie części chwastów.
Nawożenie
W celu zapewnienia optymalnych warunków rozwoju roślin uprawnych, koniczne jest w pierwszym rzędzie uregulowanie odczynu gleby przez odpowiednie jej zwapnowanie. Dobry jakościowo plon bulw wymaga zapewnienia roślinom odpowiedniego poziomu odżywiania azotem, ale równocześnie stworzenie korzystnych warunków dla pobierania pozostałych składników pokarmowych przez cały okres ich wzrostu. Szczególnie Duże znaczenie ma tu dobre zaopatrzenie w potas. System zrównoważonego nawożenia mineralnego, zakłada stosowanie optymalnych ilości nawozów – zarówno zbyt małe, jak i zbyt duże wyrządza wiele szkód (w pierwszym przypadku uzyskamy niskie plony, w drugim zanieczyszczamy środowisko). Szczegółowy wykaz zalecanych dawek można bardzo łatwo znaleźć, zresztą większość producentów umieszcza je na opakowaniach. Stosując obornik, dawki te należy odpowiednio zmniejszyć.
Ochrona
Kompleksowa ochrona roślin na plantacjach powinna obejmować stosowanie:
Zdrowych sadzeniaków,
Ochrony przed chorobami grzybowymi, rozwijającymi się w początkowych (ryzoktonioza) i późniejszych stadiach rozwoju roślin (zaraza ziemniaka),
Ochrony plantacji przed szkodnikami (stonka ziemniaczana, mszyca),
Ochrony plantacji przed chwastami,
Nieskuteczna ochrona plantacji ziemniaka przed chorobami i szkodnikami powoduje skrócenie okresu wegetacji lub zredukowanie powierzchni asymilacyjnej roślin, a tym samym zakłóceń w procesach fizjologicznych, co prowadzi do zmniejszenia plony i zdrobnienia bulw. Zaniedbane lub nieefektywne zabiegi ochronne powodują najczęściej spadek jakości suchej masy i skrobi, wzrost sumy cukrów i cukrów redukujących, zwiększenie ciemnienia miąższu bulw i produktów smażonych, deformację bulw, uszkodzenia bulw przez szkodniki glebowe, pogorszenie trwałości przechowalniczej bulw oraz wystąpienie wad skórki. W naszym gospodarstwie stosujemy herbicydy zwalczające chwasty jedno- i dwuliścienne, zarówno przed- jak i powschodowo (TITUS i Senko). W ochronie przed szkodnikami stosujemy Actarę, natomiast w walce z chorobami (głównie grzybowe) - alternarioza i zaraza ziemniaczana - Infinito, Pyton, Consento, Tanos. S ą to przynajmniej 3-4 zabiegi, zarówno zapobiegawcze, jak i zwalczające.
Zbiór
Zbiór jest najtrudniejszym i najbardziej pracochłonnym zabiegiem w całym cyklu produkcji ziemniaka. Wraz z przygotowaniem plantacji do zbioru pochłania 40-60% ogólnych nakładów robocizny i pracy ciągników. Wszystkie zabiegi poprzedzające, jak i sam zbiór, powinny być podporządkowane nadrzędnemu celowi, jakim jest ograniczenie pracochłonności, zebranie plonu wysokiej jakości, bez uszkodzeń mechanicznych, strat i zanieczyszczeń. Oczywiście bardzo ważne są też warunki magazynowania i sortowania ziemniaków.
Podsumowując, stosując wyżej wymienione zabiegi agrotechniczne można uzyskać bardzo wysokie plany. Szacując nasz plon całkowity wyniósł on w tym roku ok. 150 ton (30 t/ha). Jest to rezultatem wielu czynników – dobrej jakości gleb, sprzyjających warunków pogodowych, odpowiedniemu nawożeniu, a także skutecznej ochronie.
Źródło: „Uprawa ziemniaka” dr Grażyna Hołubowicz-Kliza, opracowanie własne