Vives ( czyt. Wajws)

Jego inicjatywie zawdzięczamy organizacje opieki publicznej nad ubogimi i starcami.

W poglądach Vivesa widoczna jest zasada indywidualności , jest to dopasowanie zasad i metod nauczania do osobowości wychowanka. Do rozwoju moralnego , intelektualnego , do stanu psychofizycznego , do potrzeb uwzględniając ich zainteresowania , talenty ale również zwraca uwagę na predyspozycje i chęci do zawodu . Uważa ,że powinna istnieć dostępność do dóbr edukacyjnych , każda gmina powinna mieć szkołę z dobrymi nauczycielami . szkoła powinna mieć właściwe położenie – w okolicy zdrowej, z dala od zgiełku i zepsucia .Nie pobierano żadnego ekwiwalentu materialnego od uczniów , nauczyciel pozostawał na pensji państwowej . Pensja nie mogła być zbyt wysoka , aby nie wzbudzać chciwości , mieli to być nauczyciele odpowiednio dobrani z powołaniem . Nie samą wiedzą ma być kształcona młodzież , ale również kształtowanie szlachetności moralnej , bo tylko człowiek lepszy jest mądrzejszy. Należy zarzucić popisy publiczne uczniów bardziej właściwe są urządzane cztery razy do roku konferencje nauczycieli – poufne na których omawiane byłyby zdolności i wysiłki uczniów i podejmowane decyzje co do dalszego kształcenia.

Był zwolennikiem edukacji dziewcząt .

Wajws dopuszczał stosowanie kar , ale najważniejsze były nagrody . Kary miały być delikatne ( kary cielesne tylko w skrajnych przypadkach

Wyraźnie sugerował kontekst współpracy rodzina <szkoła, aby to wychowanie było komplementarne . Szkoła to nie tylko nauczanie ale i wychowanie .

Edukacja od 7 do 15 lat . Ogromna rolę przypisywał grece, tuż po niej język ojczysty. Program kształcenia oprócz łaciny i greki powinien obejmować nauki rzeczowe ( matematyka , przyroda ) medycynę , filozofie i prawo a także język ojczysty .Wiedze przyrodnicza powinien uczeń zdobywać prze obserwacje przyrody a nie z książek. Podkreślał ważne funkcje wzroku i słuchu w uczeniu się oraz takich pomocy jak słownik .Wykształcenie powinno być językowe i rzeczowe. Egzaminy nie należy ograniczać do ustnych , ale wprowadzić pisemne wypracowania uczniów , zwyczaj odpytywania zadanej lekcji nie koniecznie przez nauczyciela ale także przez starszego ucznia . Dziecko jest wychowywane dla dobra ogólnego. Wychowanie było nie tylko sprawa prywatną była to sprawa dobra wspólnego .

Wajws uważał że nauczyciel powinien mieć odpowiednią postawę pedagogiczną. Powinien dawać dobry przykład , wykładać interesująco .Uczeń powinien być przywiązany do swojego nauczyciela , aby to osiągnąć nauczyciel musi zapracować poprzez okazywanie życzliwości i dobrego przykładu , przez staranne przygotowanie się do szkoły i interesujący sposób przekazywania wiedzy .

O zdrowiu dzieci i młodzieży należy pamiętać i unikać przeciążeń nauką , zabawy i ćwiczenia gimnastyczne są konieczne , szkoły winny w tym celu posiadać osobne sale. Ale nie należy przesadzić pod tym względem , bo zbytnia troska o ciało bywa przyczyna zaniedbania myśli.