METODA KRAKOWSKA:

Metoda sylabowa, która opiera się na wspomaganiu i stymulacji pracy lewej półkuli mózgowej, która przetwarza świat sekwencyjnie, oraz wykorzystaniu zdolności symultanicznych prawej półkuli mózgowej.
Lewa półkula mózgu bowiem odpowiada za przetwarzanie reguł, przetwarza czas, porządkuje sekwencyjnie ( element po elemencie, szczegółowo) dostrzega i analizuje różnice, odkrywa relacje między elementami, oraz bardzo ważne: odbiera, zapamiętuje, przetwarza i tworzy informacje językowe oraz przetwarza linearnie teksty czytane.
Prawa półkula mózgu natomiast opracowuje informacje symultanicznie (globalnie), przetwarza dane przez podobieństwo, rozpoznaje, zapamiętuje oraz przetwarza poprzez odniesienie do posiadanych już informacji. Przetwarza również muzykę, przestrzeń, znaki ikoniczne, odbiera i ukazuje negatywne emocje, rozpoznaje twarze.
Oczywiście obie półkule muszą ze sobą współpracować!
Między nimi znajduje się spoidło wielkie, czyli inaczej ciało modzelowate. Jego funkcją jest przekazywanie informacji między półkulami.

Wokół nas, we współczesnym świecie wszędzie są obrazy, nie możemy od nich uciec – znaki, grafiki, symbole, piktogramy, emotikonki, filmy. (tutaj od razu przy okazji narzuca mi się myśl o wysokich technologiach, jednak wtrącenie to rozwinę w odrębnej notce, ponieważ o tym właśnie piszę pracę dyplomową i mogłabym zdecydowanie za bardzo rozpisać się tutaj) Wszystkie te obrazy i wyżej wymienione elementy przetwarzane są prawopółkulowo, w związku z tym, odbierając wszystkie bodźce płynące do nas z plakatów i innych tego typu projektów, nieświadomie nawet rozwijają one naszą prawopółkulowość, (naszą i nie tylko, mam tu na myśli szczególnie dzieci, dorastającą młodzież) Jest to niebezpieczne o tyle, że język tworzony jest w lewej półkuli: wszystkie zasady gramatyczne, odróżnianie podobnych głosek jak m:w, b:d, czytanie sylab itd. Musimy wobec tego dbać o prawidłowy rozwój lewej półkuli mózgu u naszych pociech i pacjentów powierzonych pod opiekę.
Metoda skierowana jest do dzieci całkowicie zdrowych, w celu stymulacji ich rozwoju jak i do dzieci z zaburzeniami rozwojowymi w celu korygowania ich różnorodnych zaburzeń funkcjonalnych

PODSTAWOWE ELEMENTY METODY TO:

1.Stymulacja słuchowa
2.Komunikacja ułatwiona
3.Gesty wizualizacyjne i gesty interakcyjne
4.Manualne Torowanie Głosek
5.Techniki komunikacyjne
6.Programowanie języka
7.Dziennik wydarzeń
8.Symultaniczno-Sekwencyjna Nauka Czytania®
9.Terapia funkcji wzrokowych
10.Stymulacja funkcji motorycznych
11.Wybór dominującej ręki
12.Kształtowanie zabawy tematycznej
13.Stymulacja lewej półkuli mózgu
14.Kształtowanie zachowań społecznych
15.Stymulacja poznania wielozmysłowego
16.Stymulacja pamięci
17.Ćwiczenia kategoryzacji
18.Kształtowanie myślenia przyczynowo-skutkowego
19.Logoterapia czyli rozmowy z rodzicami, wyjaśnienie zasad terapii, przekazanie programu i umożliwienie rodzicom oglądania prowadzonych zajęć z dzieckiem.

W procesie terapii oprócz symultaniczno-sekwencyjnej nauki czytania należy uwzględnić specjalnie opracowane ćwiczenia ogólnorozwojowe w zakresie:

ANALIZY I SYNTEZY WZROKOWEJ
STYMULACJI SŁUCHOWEJ
STYMULACJI LEWEJ PÓŁKULI
MYŚLENIA
PAMIĘCI
STYMULACJI FUNKCJI MOTORYCZNYCH

ANALIZA I SYNTEZA WZROKOWA TO:

• układanie takiego samego obrazka do takiego samego

• wyszukiwanie wśród obrazków jednego różniącego się szczegółem

• dobieranie brakujących elementów do obrazka

• układanie historyjek obrazkowych

• składanie obrazków z części

• odnalezienie na dużej ilustracji przedmiotu pokazanym na pojedynczym obrazku na małym obrazku

• układanie wzorów tematycznych i atematycznych

STYMULACJA SŁUCHOWA TO:

• naśladowanie wydawania dźwięków

• lokalizacja źródła dźwięku

• rozpoznawanie i zapamiętywanie dźwięku

• różnicowanie dźwięków

• połączenie dźwięku z innymi bodźcami

• naśladowanie sekwencji dźwiękowych

• naśladowanie usłyszanych sylab, wyrazów, zdań

• rozpoznawanie i zapamiętywanie zdań

• różnicowanie zdań

STYMULACJA LEWEJ PÓŁKULI TO:
Opanowanie języka mówionego i pisanego wymaga opanowania umiejętności szeregowania, układania sekwencji oraz dostrzegania relacji.

Szereg – ciąg elementów ustawionych obok siebie w linii prostej.

Podczas konstruowania szeregów do ćwiczeń stymulujących powinny być uwzględnione następujące cechy:
*rosnąca wielkość
*malejąca wielkość
*stopniowe domykanie rysunku
*rosnąca intensywność barwy

Nauka układania szeregów odbywa się w następujących etapach:
*naśladowanie
*kontynuowanie
*uzupełnianie
*samodzielne układanie szeregu

Sekwencja – jest ciągiem znaków uporządkowanych według określonej zasady. W sekwencji struktury powtarzają się.
Wprowadzamy w takich samych etapach jak wyżej szeregi.

Relacje – zależność między dwoma lub większą liczba elementów.
Najistotniejsza umiejętnością jest dostrzeganie różnic i związków między dwoma lub większą liczbą elementów. Relacje przetwarzane są lewopółkulowo – sekwencyjnie.
Rodzaje ćwiczeń:
*identyfikowanie
*różnicowanie
*porównywanie

ĆWICZENIA PAMIĘCI
Pamięć symultaniczna – odnosi się do całościowego przechowywania informacji w prawej półkuli mózgu.
Pamięć sekwencyjna – zależy od prawidłowego funkcjonowania lewej półkuli mózgu. Zapamiętywanie sekwencyjne jest zapamiętywaniem krok po kroku, z uwzględnieniem linearnego uporządkowania po sobie bodźców.

ĆWICZENIA MYŚLENIA
-kategoryzowanie – wymaga współpracy obu półkul mózgowych prawa dostrzega podobieństwo a lewa różnice, by wykluczyć element zbioru.
-myślenie przyczynowo-skutkowe – układanie historyjek obrazkowych

STYMULACJA WSZYSTKICH WYMIARÓW MOTORYKI
Wpływa na rozwój języka oraz funkcji poznawczych.
Ćwiczenie małej motoryki maja na celu osiągnięcie precyzji w posługiwaniu się dominująca ręką.
Ćwiczenia dużej motoryki muszą być połączone z działaniem w rzeczywistym życiu.

NAUKA CZYTANIA

Nauka czytania każdego nowego elementu odbywa się w trzech etapach

POWTARZANIA-naśladowanie terapeuty

ROZUMIENIA-podawanie , pokazywanie

zapisanych samogłosek, wykrzyknień ,

wyrażeń dźwiękonaśladowczych, sylab i

wyrazów.

SAMODZIELNE NAZYWANIE-czytanie

wskazanego napisu.

CZYTANIE SAMOGŁOSEK

Nauka czytania samogłosek oparta jest o prawopółkulowy, symultaniczny sposób przetwarzania informacji. Polega na całościowym ujmowaniu obrazu graficznego.

• W pierwszym etapie zadaniem dziecka jest powtarzanie głosek odczytywanych przez dorosłego. Zwrócenie uwagi na układ ust podczas wypowiadania samogłosek może ułatwić proces zapamiętywania, jaki dźwięk przyporządkowany jest poszczególnym obrazom graficznym.

• Etap rozumienia realizowany jest poprzez wskazywanie lub podawanie odczytywanych przez dorosłego samogłosek.

• Etap nazywania to moment , kiedy dziecko odczytuje samogłoski lub nazywa przedstawione na ilustracjach sytuacje.

Potem wprowadzone zostają sekwencje liter z początku tych samych, potem także różnych. Jest to bardzo ważny etap stopniowego przechodzenia od prawopółkulowego czytania do czytania lewopółkulowego. Sekwencje te są łatwe, ale chodzi o to by kształtować odpowiedni kierunek czytania oraz o dokładnie odczytanie samogłosek ile zostało zapisanych.

CZYTANIE WYKRZYKNIEŃ

Dziecko najchętniej chce mówić o swoich doznaniach przeżyciach, dlatego kolejnym etapem czytania jest rozpoznawanie wykrzyknień.

CZYTANIE WYRAŻEŃ DŹWIĘKONAŚLADOWCZYCH

W rozwoju mowy dziecka wyrażenia dźwiękonaśladowcze pojawiają się jeszcze przed ukończeniem pierwszego roku życia. Praca nad opanowanie umiejętności czytania wyrażeń dźwiękonaśladowczych opiera się także na trzech etapach

-powtarzanie

- rozumienie

-nazywanie

GLOBALNE ROZPOZNAWANIE WYRAZÓW

Globalne rozpoznawanie wyrazów nie jest czytaniem, ma przede wszystkim wartość emocjonalną i jest dobrym sposobem wzbudzenia motywacji. Technika jest etapem który ćwiczy pamięć wzrokową i koncentracje. Nauka globalnego rozpoznawania wyrazów również przebiega w trzech etapach.

CZYTANIE SYLAB OTWARTYCH

Etapem przygotowawczym do czytania lewopółkulowego jest nazywanie paradygmatów sylab. Podczas ćwiczeń rozpoznawania sylab stosuje się technikę wykorzystywaną przy nauce samogłosek

-pokazywanie

-rozpoznawanie

- nazywanie

CZYTANIE TEKSTÓW I NOWYCH SYLAB

Kiedy dziecko rozpoznaje już kilka paradygmatów sylab otwartych i zamkniętych , terapeuta buduje z nich proste teksty , natomiast nauka czytania sylab postępuje dalej. Zadaniem uczącego się odczytywanie zestawów składających się z sylab zamkniętych i otwartych rozmieszczonych w przypadkowej kolejności.

UCZĄC DZIECI CZYTANIA

NIE WOLNO !

nazywać liter

dzielić wyrazów na głoski

dyktować wyrazów do zapisu

formułować zdań ze Zosia i Józio

już to potrafią

UCZĄC DZIECI CZYTANIA NALEŻY:

Znać poszczególne etapy i modyfikować

je w zależności od możliwości i zdolności

dziecka.

Udzielać wsparcia rodzicom, którzy

przechodzą załamanie w czasie przejścia od

czytania symultanicznego do sekwencyjnego.

Czerpać radość ze wspólnej pracy będą sprzyjały kształtowaniu się funkcji poznawczych.