Przegląd analityczny polega na badaniu określonej wielkości rzeczywistej przez jej porównanie do ustalonego wzorca, identyfikacji różnicy, badaniu przyczyn odchyleń.
Etapy badania drogą przeglądu analitycznego:
- Projektowanie badania i dobór odpowiednich wzorców
- Przeprowadzenie badania tj. porównanie badanej wielkości ze wzorcem
- Analiza i ocena różnic, a w ślad za tym modyfikacja badania
Procedury analityczne 
Porównanie informacji finansowych z danymi za poprzedni okres sprawozdawczy
Porównanie informacji finansowych z danymi wynikającymi z planów (budżetów, programów itp.)
Porównanie informacji finansowych z danymi odnoszącymi się do innych jednostek o zbliżonym zakresie działalności
Porównanie informacji finansowych z przewidywanymi wzorcami
Badanie relacji pomiędzy informacjami finansowymi i niefinansowymi

Procedury analityczne są powszechnie stosowanymi narzędziami w procesie badania sprawozdań finansowych. Umożliwiają wykonywanie testów w poszczególnych obszarach sprawozdania finansowego w sposób najbardziej efektywny, w szczególności przy badaniu dużych populacji danych.

 

Duże populacje danych występują najczęściej przy badaniu rachunku zysków i strat, w tym takich pozycji jak przychody operacyjne, koszty operacyjne i odsetki, gdzie często mamy do czynienia z bardzo dużą liczbą drobnych i podobnych do siebie transakcji/zapisów. W takim przypadku zastosowanie próbkowania i analiza dokumentów źródłowych może być mało efektywna, gdyż przeprowadzenie takiego testu i jego udokumentowanie zajmie nam dużo czasu, a i tak nie będziemy mieli w pełni pokrytych zapewnień.

 

Zastosowanie procedur analitycznych wymaga od nas poznania specyfiki działalności danej spółki, w tym obserwowania prawidłowości występujących w danej działalności i w danych grupach transakcji. Przykładem może być sezonowość sprzedaży danej grupy produktów i usług ze względu na porę roku, np. budownictwo (usługi), sprzedaż zimnych napojów czy rowerów (produkty).

Obserwacja zjawisk sezonowości pozwoli nam na sformułowanie oczekiwań co do kształtowania się wielkości przychodów lub kosztów na przełomie poszczególnych miesięcy danego roku i w porównaniu do lat poprzednich. Na podstawie naszych oczekiwań możemy przeprowadzić podstawowe testy analityczne, które pozwolą na uzyskanie zapewnień w badaniu danego obszaru sprawozdania finansowego.

 

Punktem wyjścia jest poznanie specyfiki działalności klienta, charakterystyki jego produktów, systemu sprzedaży i dystrybucji, analiza zasad ustalania cen i udzielania rabatów. Na każdym etapie analizy klienta i jego działalności staramy się uchwycić pewne stałe zależności, np. stosowanie przez spółki handlowe stałej marży pozwala nam sformułować oczekiwania co do kształtowania się marży w poszczególnych miesiącach roku. Przeprowadzenie takiego testu pozwoli na wychwycenie zjawisk nietypowych, odchyleń, które powinny zostać przez nas zbadane poprzez dodatkowe testy transakcji i sald. W konsekwencji nasza uwaga jako audytora jest kierowania na te obszary, które wydają nam się nietypowe, odbiegające od oczekiwań, a tym samym związane z większym ryzykiem.

Procedury analityczne wymagają szerszego wykorzystania arkuszy kalkulacyjnych i analiz zarządczych, które możemy pozyskać z działu kontrolingu w przedsiębiorstwie, np. poprzez tzw. hurtownie danych. Wiarygodność tych danych powinna być sprawdzana z zapisami księgowymi oraz dokumentami źródłowymi.

Procedury analityczne umożliwiają efektywne przeprowadzenie badania sprawozdania finansowego, zapewniając odpowiednią jakość dokumentacji.

Istotne cechy przeglądu analitycznego
- Związek pomiędzy znajomością (zrozumieniem) przez biegłego rewidenta działalności a wartością wniosków wyciągniętych na podstawie przeglądu analitycznego
- Wiarygodność zależności (logiczne wyjaśnienie i podbudowa rozumieniem działalności przez przeprowadzającego badanie)
- Niepotwierdzenie rzetelności danych – wątpliwości i dodatkowe czynności