LIMFOCYTY
LIMFOCYTY
TYPOWANIE KOMÓREK
TYPOWANIE KOMÓREK
ODPOWIEDZI SWOISTEJ
ODPOWIEDZI SWOISTEJ
Odporność organizmu:
Odporność organizmu:
komórkowa
komórkowa
charakteryzuje się gromadzeniem
charakteryzuje się gromadzeniem
wokół antygenu komórek, głównie limfocytów T,
wokół antygenu komórek, głównie limfocytów T,
które bezpośrednio reagują z antygenem, a
które bezpośrednio reagują z antygenem, a
poprzez m.in. wydzielanie substancji zwanych
poprzez m.in. wydzielanie substancji zwanych
limfokininami wciągają do odpowiedzi
limfokininami wciągają do odpowiedzi
immunologicznej także makrofagi oraz granulocyty.
immunologicznej także makrofagi oraz granulocyty.
humoralna
humoralna
polega na wytwarzaniu i uwalnianiu
polega na wytwarzaniu i uwalnianiu
do płynów środowiska organizmu przeciwciał;
do płynów środowiska organizmu przeciwciał;
wiąże się ona z czynnością limfocytów B.
wiąże się ona z czynnością limfocytów B.
Odporność
Odporność
organizmu
organizmu
Różne rodzaje odporności
Różne rodzaje odporności
swoistej
swoistej
czynna
biern
a
natural
na
sztuczn
a
natural
na
sztuczn
a
(przebyte
choroby
i
zakażenia)
(szczepienia
ochronne)
(przeciwciała
matki
przekazywan
e przez
łożysko
matki)
(surowice
odpornościowe
np.
przeciwtężcow
a,
przeciwjadowa
)
Populacje
Populacje
limfocytów
limfocytów
20-40% leukocytów krwi
20-40% leukocytów krwi
obwodowej
obwodowej
Identyfikacja limfocytów
Identyfikacja limfocytów
T i B
T i B
za pomocą
za pomocą
receptorów, antygenów różnicowania-
receptorów, antygenów różnicowania-
CD
CD
T
T
B
B
TCR
CD2
CD3
CD4+
CD8+
CD28
CD40L
MHC kl.I i II
BCR
CD19
CD20
CD32
CD35
CD40
CD80
MHC kl.I i II
Rozwój limfocytów T
Rozwój limfocytów T
Powstają w
Powstają w
czerwonym szpiku kostnym
czerwonym szpiku kostnym
-
-
wędrują do
wędrują do
grasicy,
grasicy,
gdzie ulegają proliferacji
gdzie ulegają proliferacji
Grasica
Grasica
jest narządem, w którym dojrzewające
jest narządem, w którym dojrzewające
limfocyty T (
limfocyty T (
tymocyty
tymocyty
)
)
przechodzą
przechodzą
selekcję grasiczą
selekcję grasiczą
(selekcja mającą na celu wyeliminowanie
(selekcja mającą na celu wyeliminowanie
autoreaktywnych
autoreaktywnych
limfocytów
limfocytów
,
,
mogące uszkodzić
mogące uszkodzić
własne tkanki
własne tkanki
występujące w organizmie niewielkie ilości
występujące w organizmie niewielkie ilości
limfocytów
limfocytów
T γδ
T γδ
przechodzą słabo zbadane
przechodzą słabo zbadane
procesy
procesy
selekcji pozagrasiczej
selekcji pozagrasiczej
umiejscowione
umiejscowione
w skórze oraz błonach śluzowych jelit i jamy
w skórze oraz błonach śluzowych jelit i jamy
otrzewnej.
otrzewnej.
Funkcje limfocytów
Funkcje limfocytów
T
T
Odgrywają trzy zasadnicze funkcje:
Odgrywają trzy zasadnicze funkcje:
wspomagają
wspomagają
odpowiedź odpornościową -
odpowiedź odpornościową -
subpopulacja limfocytów
subpopulacja limfocytów
Th
Th
(CD2+,CD3+,CD4+)
(CD2+,CD3+,CD4+)
pełnią funkcję
pełnią funkcję
cytotoksyczną
cytotoksyczną
-
-
subpopulacja limfocytów
subpopulacja limfocytów
Tc
Tc
(CD2+,CD3+,CD8+)
(CD2+,CD3+,CD8+)
regulują
regulują
odpowiedź odpornościową-
odpowiedź odpornościową-
hamując - subpopulacja limfocytów
hamując - subpopulacja limfocytów
Treg,
Treg,
dawniej (Ts)
dawniej (Ts)
(CD2+,CD3+,CD4+ ,CD25+,CD8+)
(CD2+,CD3+,CD4+ ,CD25+,CD8+)
Powstają i dojrzewają w szpiku czerwonym
Powstają i dojrzewają w szpiku czerwonym
Subpopulacje:
Subpopulacje:
- B1a, B1b
- B1a, B1b
- B2
- B2
Funkcja:
Funkcja:
-
- wytwarzają przeciwciała (immunoglobuliny),
które łączą się z antygenem
LIMFOCYTY B
LIMFOCYTY B
Testy rozetowe
Testy rozetowe
Wykonanie testu
Wykonanie testu
Rozetki E
Rozetki E
-
-
Limfocyty T wiążą erytrocyty barana i
Limfocyty T wiążą erytrocyty barana i
tworza formy rozetowe E. Izolowane limfocyty inkubuje się
tworza formy rozetowe E. Izolowane limfocyty inkubuje się
z 0,5% zawiesiną erytrocytów barana w czasie 30-60min
z 0,5% zawiesiną erytrocytów barana w czasie 30-60min
w temperaturze pokojowej. Rozetki liczymy pod
w temperaturze pokojowej. Rozetki liczymy pod
mikroskopem.
mikroskopem.
Rozetki wczesne
Rozetki wczesne
- dla limfocytów bardzo szybko
- dla limfocytów bardzo szybko
wiążących
wiążących
Rozetki późne
Rozetki późne
–
–
powstające po paru godzinach
powstające po paru godzinach
Rozetki EA
Rozetki EA
- do limfocytów dodajemy erytrocyty
- do limfocytów dodajemy erytrocyty
baranie, surowicę, wykonanie w podobnych warunkach
baranie, surowicę, wykonanie w podobnych warunkach
Rozetki EAC
Rozetki EAC
-
-
zastosowanie amboceptora
zastosowanie amboceptora
hemolitycznego, krwinek barana i dopełniacza/mysi/,
hemolitycznego, krwinek barana i dopełniacza/mysi/,
wykonanie w podobnych warunkach
wykonanie w podobnych warunkach
Test rozet E
Test rozet E
– wykrywanie receptorów dla
– wykrywanie receptorów dla
krwinek barana,
krwinek barana,
CD2 na limfocytach T
CD2 na limfocytach T
Test rozet EA
Test rozet EA
– wykrywanie receptorów
– wykrywanie receptorów
dla fragmentu Fc IgG,
dla fragmentu Fc IgG,
Fc
Fc
γ
γ
RII na
RII na
limfocytach T i B
limfocytach T i B
Test rozet EAC
Test rozet EAC
– wykrywanie receptorów
– wykrywanie receptorów
dla składników dopełniacza,
dla składników dopełniacza,
CR1 i CR2
CR1 i CR2
na limfocytach B
na limfocytach B
Testy rozetowe
Testy rozetowe
Testy rozetowe
Testy rozetowe
Rozetki –
Rozetki –
normy
normy
Rozetki E wczesne
Rozetki E wczesne
-
-
18%
18%
„
„
E późne
E późne
-
-
60-70%
60-70%
„
„
EA
EA
-
-
20-23%
20-23%
„
„
EAC
EAC
-
-
25%
25%
Technika fluorescencji
jest powszechnie stosowana do
różnicowania komórek na bazie ich immunofenotypu.
Sygnał z detektora
rejestrującego fluorescencję jest prosty do
interpretacji -
obecność fluorescencji
świadczy o obecności na
komórce konkretnego białka
-markery CD
- Cluster Differential.
Uznaje się, że sygnały pochodzące z detektorów
rejestrujących światło rozproszone pod różnym kątem są
źródłem informacji o:
-
0 stopni -
wielkość komórki
- 7-10 stopni -
złożoność komórki
- 90 stopni -
budowa jądra komórkowego
- 90 D -
budowa i gęstość ziarnistości cytoplazmatycznych
Pomiary metodami optycznymi
Cytometria przepływowa
Cytometria przepływowa
Cytometria przepływowa
bazuje na zjawisku rozpraszania światła
laserowego przez komórki oraz ich struktury i/lub zjawisku fluorescencji
barwników związanych z przeciwciałami
- w przypadku zastosowania
przeciwciał monoklonalnych sprzężonych z fluorochromem światło lasera o
ściśle określonej długości fali wzbudza konkretny fluorochrom.
Stosując
kilka
długości
fal
i
kilka
przeciwciał
monoklonalnych z fluorochomami (sondy)
można
jednocześnie dokonywać analizy obecności oraz rozmieszczenia konkretnych
struktur komórki. Elementy optoelektroniczne dokonują transformację fal
świetlnych na wartości potencjału, którego wielkość jest wprost
proporcjionalna do intensywności fluorescencji (i gęstości struktur). Inne
elementy optoelektroniczne rejestrują światło rozproszone (światło lasera, nie
fluorescencję) pod różnymi kątami pozwalając na jednoczesną analizę
wielkości struktur oraz ich strukturę (dochodzą tu zjawiska załamania się i
odbicia światła które w przypadku małych kątów - 0-10
stopni są marginalne a pod większymi - 90 stopni grają dużą rolę).
Rejestruje się również światło rozproszone
pod kątem 90 stopni
i o zmienionej polaryzacji w stosunku do pierwotnej polaryzacji światła lasera
- 90 D (analiza powierzchni struktur). Jest to technika MAPSS(TM) - Multi
Angle
Polarized
ScatterSeparation.
Cytometr przepływowy
Cytometr przepływowy
XE-2100
Histogramy
Histogramy
CF
CF
Histogram jednowymiarowy
Wykres rozproszenia
Histogram trójwymiarowy
Histogramy
Histogramy
CF
CF