wykłady 1 Chudzio

MAKROEKONOMIA – wykłady

Dr E. Chudzio

Katedra Ekonomii

Konsultacje:

pok.344A

środa- 10:00-11:30

Literatura:

-Milewski

-Podstawy makroekonomii – Bogumiła Szopa, Zofia Dach

-Begg, Fisher, Dornbusch

-Ekonomia, podręcznik dla studiów licencjackich – Caban

-Makroekonomia, podręcznik europejski – Burda i Wyplosz

18.06 – aula B – 9:45-10:15

26.06 – aula B – 9:00

WYKŁAD I – 13.02.2012r.

1933r.- podział na mikro i makro – M. Frisch

neoklasycyzm- Smith, Ricardo, Mill- modyfikacja teorii klasycznej

John Keynes (brytyjczyk)- ogólna teoria zatrudnienia procentu i pieniądza- 1936r.

Makro zajmuje się problemami:

Autarkia gospodarcza- zamknięcie się gospodarki narodowej i odizolowanie od otoczenia

Ruch okrężny gospodarki narodowej

Czynniki produkcji:

Dochody z czynników produkcji:

J.B. Say- każdy popyt tworzy podaż, każda podaż tworzy popyt

Dochody państwa:


Wydatki państwa:

Transfery mogą obejmować podmioty mniejsze (np. ubezpieczenie się- dostanę odszkodowanie)

Rozporządzalne dochody osobiste

=

Dochody gosp. dom. z czynników wytwórczych

–

Podatki bezpośrednie

+

Transfer

Popyt zagregowany- łączny popyt na wszystkie dobra i usługi w danej gosp. narodowej, na wszystkich rynkach

Stopy makro

Wzrost gospodarczy- zwiększenie się rocznej produkcji dóbr i usług w kraju.

Jeśli w kolejnym roku w całej gospodarce uda się sprzedać więcej towarów i usług niż w roku poprzednim – mamy do czynienia ze wzrostem gospodarczym. Kiedy jesteśmy w stanie więcej zarobić, źródłem wzrostu jest nasza praca. Ale jeśli w tym samym czasie, gdy wzrosły nasze zarobki, o tyle samo podniosły się ceny towarów, które kupujemy, mieliśmy do czynienia tylko ze wzrostem nominalnym. Nie możemy bowiem kupić więcej niż poprzednio. Dlatego cieszyć się można tylko z wzrostu realnego, czyli po uwzględnieniu inflacji. Wzrost gospodarczy odnosi się tylko do zmian ilościowych, przy założeniu, że podstawowe wielkości makroekonomiczne charakteryzują się długofalowym trendem.

Teoretyczne sposoby pomiaru wartości wytworzonej w gosp. narodowej


Rachunkowość społeczna- przyjęty w gospodarce rynkowej sposób mierzenia produktu społecznego, tj. efektów działalności gospodarczej w skali makroekonomicznej (całej gospodarki).

Jej podstawą jest założenie, że każda praca wydatkowana w zorganizowanym przedsiębiorstwie tworzy produkt społeczny, niezależnie od tego, czy w jej wyniku powstają dobra materialne czy usługi. W rezultacie produkt społeczny w ujęciu rzeczowym przyjmuje postać wytworzonych w ciągu roku dóbr i usług finalnych. Istotą rachunkowości społecznej jest wyrażenie tego produktu w kategoriach wartościowych, jako sumy dochodów bądź wydatków wszystkich podmiotów gospodarczych: przedsiębiorstw, gospodarstw domowych i państwa, z uwzględnieniem zagranicy (import i eksport).
Rezultatem prowadzenia rachunkowości społecznej jest ustalenie wartości produktu społecznego, która może być wyrażona wielkością produktu krajowego brutto, produktu narodowego brutto, produktu narodowego netto, a także wielkością dochodów osobistych.


WYKŁAD II – 20.02.2012r.

MIERNIKI POMIARU BOGACTWA

Per capita – na głowę

PKB – Produkt Krajowy Brutto – wartość wytworzona na danym terytorium (w określonych granicach, w kraju) przez czynniki produkcji niezależnie od tego kto jest ich właścicielem (gosp. dom. – krajowcy, cudzoziemcy), w czasie jednego roku.

PKB wyróżniamy w:

Różnicą jest podatek pośredni

PKB – suma dochodów uzyskanych z czynników produkcji zlokalizowanych na terytorium danego kraju niezależnie od tego kto jest właścicielem czynników wytwórczych

PKB – suma wydatków:

PNB – Produkt Narodowy Brutto - suma dochodów uzyskanych z czynników wytwórczych będących własnością obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca ich lokalizacji

PNB = PKB + dochody netto z tytułu własności zagranicznej

PNB>PKB (w POLSCE) – kraj nadwyżkowy !!!

PNN – Produkt Narodowy Netto – Dochód Narodowy – dochód czysty

PNN = PNB – amortyzacja kapitału trwałego

wartość dodana

Pszenica: 1zł | 1zł

Mąka: 1,2zł | 0,2zł

Makaron: 1,5zł | 0,3zł

Pudliszki: 2,5zł | 1zł

--------------------------------------------------

RAZEM: 6,2zł | 2,5zł

Dobra finalne – dobra, które są ostatecznie przeznaczone do konsumpcji lub inwestycji

Dobra pośrednie – dobra przetwarzane w kolejnych etapach procesu produkcji

Wartość dodana - wartość rzeczowych czynników produkcji (wytwórczych) dokładana na każdym kolejnym etapie procesu produkcji

W rachunku DN nie uwzględnia się:

Z rachunku DN powinno się odjąć:

Metoda genewska (dystansowa) – tworzenie dużej ilości wskaźników opisujących wszystkie dziedziny życia społeczno-gospodarczego

DEN - Dobrobyt Ekonomiczny Netto – wskaźnik, za pomocą którego wycenia się problemy z metody genewskiej

HDI – Wskaźnik Rozwoju Społecznego – uwzględnia wartości społeczne (kultura, edukacja), ocenia jak jesteśmy zadowoleni z tego co mamy

Tygrysy azjatyckie - pierwotnie popularna nazwa czterech wschodnioazjatyckich państw − Korei Południowej, Tajwanu, Singapuru i Hongkongu − których wspólną cechą był szybki wzrost PKB (rzędu od kilku do kilkunastu procent rocznie; w ciągu 5-6 lat dochód wzrósł o ok. 100%) w latach 1960−1995. Później termin ten został poszerzony o kolejne wschodnioazjatyckie kraje (Malezja, Tajlandia, Chiny, Filipiny, Wietnam, Indonezja i Makau), które weszły na podobną ścieżkę rozwoju pod koniec lat 80. i na początku lat 90. XX w.

DETERMINANTY DN

Założenia teorii klasycznej

Teoria popytowa – (Keynes) – wysokość DN nie jest determinowana przez podaż, tylko przez popyt globalny, popyt zagregowany

Analiza Keynes’a dotyczyła krótkiego okresu i z tego wynika: ceny są sztywne, czyli stałe (lepkie).

Produkcja potencjalna –oznacza taki poziom produkcji, przy którym wykorzystane są optymalnie wszystkie czynniki produkcji – niemożliwe do osiągnięcia

Keynes zakładał istnienie wolnych, niewykorzystanych zasobów.

Popyt konsumpcyjny i inwestycyjny

C - krzywa konsumpcyjna

Y - dochód rozporządzalny

KSK - Krańcowa Skłonność Do Konsumpcji – =0,7 – o ile wzrośnie popyt konsumpcyjny, jeżeli dochód rozporządzalny wzrośnie o jednostkę

KSO – Krańcowa Skłonność Do Oszczędzania – ile z każdej dodatkowej jednostki dochodu zaoszczędzimy (wartości od 0 do 1, 0 – rezygnujemy z oszczędzania) - = 0,3

70% - wydatki

30% - oszczędności

W gospodarce wyróżnia się:

WYKŁAD III – 27.02.2012r.

W teorii Keynes’a poziom konsumpcji zależy przede wszystkim od dochodu absolutnego.

Teoria Duesenburry’ego – teoria dochodu relatywnego (im bardziej zamożni są nasi znajomi wydajemy więcej, niezależnie od tego jakie są nasze dochody)

Koncepcja Friedman’a – koncepcja dochodu permanentnego (kierujemy się przewidywanym poziomem naszych dochodem w przyszłości do końca naszego życia).

W zależności od naszych postaw fizycznych będziemy zachowywali się jako konsumenci zgodnie z jedną z trzech teorii.

Koncepcja Pigou – koncepcja efektu majątkowego/bogactwa – nasze obecne wydatki konsumpcyjne zależą od wartości realnej zgromadzonego majątku

Konsumpcja autonomiczna finansowana jest zawsze z oszczędności

wielkość wydatków na zakup dóbr (konsumpcji), która jest niezależna od dochodu. Jest to określone minimum zapewniające egzystencję. To, że jest niezależne od dochodu oznacza, ze nawet przy dochodzie równym 0 utrzymuje ona stałą wartość w przeciwieństwie do konsumpcji bieżącej, która jest uzależniona od wysokości dochodu (o tym, jaka część dochodu jest konsumowana decyduje krańcowa skłonność do konsumpcji.

Łączny poziom konsumpcji jest określany przez sumę konsumpcji autonomicznej i konsumpcji bieżącej.

Konsumpcja indywidualna i przeciętna.

RYS.2 ???

Mechanizm mnożnika inwestycyjnego – Keynes - o ile wzrośnie dochód narodowy w wyniku wzrostu inwestycji o jednostkę.

Wzrost inwestycji powoduje zwielokrotniony przyrost dochodu narodowego, zaś zmniejszenie inwestycji jego spadek.

W stanie niepełnego wykorzystania zdolności produkcyjnych wzrost inwestycji poprzez efekty

mnożnika prowadzi do wzrostu wydatków konsumpcyjnych i w konsekwencji wywołuje zwielokrotniony wzrost popytu (i podaży, ponieważ w gospodarce istnieją rezerwy niewykorzystanych czynników produkcji), który wpływa na wzrost produkcji dóbr konsumpcyjnych, wzrost zatrudnienia i dalszy wzrost dochodów.

Gdyby przyrost dochodu narodowego został w całości zaoszczędzony, a więc nie wydany na zakup

dóbr konsumpcyjnych, wówczas nie pojawiłby się efekt mnożnikowy. Efekt ten pojawia się , gdy część

zwiększonego dochodu zostaje wydana na dodatkowy przyrost konsumpcji i ten zwiększony popyt

konsumpcji uruchamia efekt przyrostu dochodu narodowego.

Paradoks zapobiegliwości – im większa skłonność do oszczędzania występuje w danym momencie, tym niższe będą dochody w przyszłości


Państwo jako kategoria makroekonomii

Państwo – złożona, wieloszczeblowa struktura administracyjna związana z wykonywaniem trójwładzy, czyli władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.

Funkcje państwa:

Tradycyjne funkcje państwa to funkcja administracyjna i funkcja zapewnienia ładu i bezpieczeństwa.

Nowoczesne, ekonomiczne funkcje państwa:

Koncepcja laissez faire – leseferyzm – koncepcja państwa nocnego stróża - pogląd filozoficzno-ekonomiczny głoszący wolność jednostki, zwłaszcza w wymiarze społeczno-ekonomicznym;

Rola państwa miała być ograniczona do roli nocnego stróża, który miał strzec fundamentalnych zasad wolności gospodarowania i prywatnej własności. Rozumowanie leseferystów jest oparte na założeniu, że każdy człowiek kieruje się zasadą korzyści materialnej (homo oeconomicus). Zespół poglądów leseferystów związany był ściśle z oświeceniowymi koncepcjami wolności jednostki oraz ideą praw naturalnych.

W gospodarce opartej na leseferyzmie jedynym regulatorem jest cena, brak jest jakiejkolwiek ingerencji czynników zewnętrznych w procesy rynkowe (przeciwieństwo interwencjonizmu). Leseferyzm oznacza działanie w warunkach wolności osobistej, równości wobec prawa, poszanowania własności prywatnej, a rolę państwa sprowadza wyłącznie do pozycji gwaranta podstawowych swobód obywatelskich i dlatego też z założenia państwo nie może ingerować w sferę ekonomiczną.

Polityka protekcji celnej – protekcjonizm celny

Obowiązkowy system ubezpieczeń pracowników fabrycznych – na wypadek śmierci bądź choroby – Otton von Bismarck, XIXw.

WYKŁAD IV – 5.03.2012r.

Interwencja = ingerencja = interwencjonizm

Stworzona w latach 30. przez prezydenta USA Roosevelt ’a – koncepcja New Deal - gdy bezrobocie wrosło do 44%, PK spadał; chodziło o zwiększenie popytu globalnego, popytu zagregowanego, w taki sposób, by nie zwiększać równocześnie nadprodukcji. Roosevelt zrealizował to przede wszystkim przy wykorzystaniu tzw. robotów publicznych – działania ze strony państwa i finansowane przez państwo, które miał dostarczyć miały pracy i dochodów, ale nie wytwarzać żadnych dóbr oferowanych na rynku

Działania w sferze infrastruktury, zarówno ekonomicznej jak i społecznej (drogi, autostrady, linie kolejowe, nawadnianie terenów), budowa szkól, szpitali

Hitler stawiał na militaryzację gospodarki, zaczął tworzyć infrastrukturę i infrastrukturę społeczną, by przygotować się do wojny.

Rola państwa i interwencji w Polsce, w czasie wojny

Minister Eugeniusz Kwiatkowski

NEP – Nowa Polityka Ekonomiczna – ZSRR - zakładał tworzenie przemysłu ciężkiego (huty, elektrownie, hydroelektrownie) – ogromna industrializacja, wiązał się z ogromnymi kosztami; w ogóle nie stawiano na rozwój dóbr konsumpcyjnych; zostało całkowicie zlikwidowane bezrobocie

Kraje etatystyczne – czyli interwencyjne, zasięg ingerencji państwa jest znaczne

Do krajów liberalnych należy: Nowa Zelandia, WB, USA, Australia.

Do krajów etatystycznych należy: Francja, do niedawna Niemcy.

Nowoczesne funkcje państwa (w świetlne teorii interwencjonizmu):


Funkcja prawno instytucjonalna

Państwo określa stosunki własnościowe.

Funkcja alokacyjna

Państwo ma dwie grupy instrumentów: zakazujące i nakazujące.

Głównym współcześnie stosowanym instrumentem w realizacji tej funkcji są działania państwa w zakresie budowy infrastruktury.

Funkcja redystrybucyjna

Funkcja stabilizacyjna

Problem dostarczania społeczeństwu dóbr publicznych.

Dobra publiczne - to takie dobra, z których równocześnie może korzystać bardzo wiele konsumentów, nie zmniejszając ich zasobów (drogi, komunikacja miejska)

WYKŁAD V – 12.03.2012r.

Bezrobocie

Hobson – 1904r.

Nadmiar ludności – Dawid Ricardo – pojęcie bezrobocie technologicznego

Smith opisywał bezrobocie, jako pewne nadwyżki na rynku pracy

Bezrobocie jest nadwyżką podaży pracy nad popytem pracy.

Taksonomia - ???

Osoba bezrobotna to taka, która pozostaje bez pracy, ale aktywnie jej poszukuje i jest skłonna ją podjąć na warunkach oferowanych przez rynek.

3 metody mierzenia bezrobocia:

Bezrobocie ukryte (utajone) – polega na tym, że pracę, którą mogłaby wykonać jedna osoba wykonuje kilka osób. Najczęściej dotyczy to dwóch sektorów – administracji (głównie publicznej i przedsiębiorstwach państwowych) i rolnictwa.

Dynamika PKB i stopa bezrobocia w latach 1990-2007

Etap schładzania gospodarki

Obecnie stopa bezrobocia wynosi ok. 13%.

Zjawisko rosnącego produktu i bardzo gwałtownie malejącej stopy bezrobocia (po wejściu Polski do Unii).

Wzrost bezzatrudnieniowy oznacza zjawisko wzrostu PKB przy malejącym poziomie zatrudnienia i jest ono efektem intensywnego wprowadzania postępu technicznego oraz wzrostu wydajności pracy.

Teorie bezrobocia:

Karol Marks – przyczyną występowania bezrobocia jest dążenie kapitalistów do maksymalizacji zysku (nie będą zatrudniali nowych, tylko wyciskali więcej z obecnych pracowników) i wprowadził pojęcie Rezerwowej Armii Pracy.

Dobb, Sweezy – bezrobocie jest wynikiem tendencji spadkowej stopy zysku w gospodarce kapitalistycznej

Keynes - Popyt na pracę jest popytem wtórnym do popytu na dobra i usługi, a więc przyczyną bezrobocia jest niski popyt globalny, wynikający z niedostatecznej skłonności do konsumpcji. W walce z bezrobociem powinno wziąć udział państwo, zwiększenie popytu globalnego.

Teorie bezrobocia równowagi

1960r – RG. Lipsey – nawet w sytuacji równowagi istnieje pewien poziom bezrobocia, rozwinięciem tej koncepcji były: zgłoszone pod koniec lat 60. Koncepcje NRU (Naturalnej Stopy Bezrobocia)- M. Friedman i E.S. Phelps

Teoria poszukiwań na rynku pracy – E.S. Phelps

Teoria insider-outsider – lata 80. XXw.

Wysokie (sztywne) płace wynikają z interesu zatrudnionych (monopol pracowników)

Insiderzy – doświadczeni pracownicy posiadający ważne z punktu widzenia firmy kwalifikacje i umiejętności zawodowe

Outsiderzy – bezrobotni (oraz zatrudnieni w szarej strefie, brak stabilności pracy)

Teoria histerezy – lata 80. XXw.

Histereza – zależność danego układu od stanu wcześniejszego (historii układów)

Bezrobocie może pod wpływem różnych impulsów utrzymywać się nawet po ich ustaniu.

Przyczyny zjawiska histerezy:


Ekonomia podaży

Przyczyną bezrobocia są wysokie krańcowe stopy opodatkowania dochodów osobistych -> malejąca skłonność ludzi do podejmowania zatrudnienia i podnoszenia kwalifikacji

Zalecenia:

Krytyka:

Po spadku obciążeń podatkowych pracownicy mogą dążyć do ograniczenia czasy pracy, bo zachowają taki sam poziom życia.

Teoria Bumelanta ??? – lenistwo, nikt nie lubi się wysilać; pracownik próbuje wyważyć, do którego momentu musi pracować, a od którego mu się to nie opłaca

WYKŁAD VI – 19.03.2012r.

Rodzaje bezrobocia

Bezrobocie frykcyjne – występuje w każdej normalnie funkcjonującej gospodarce, polega na stałych odpływach i dopływach do rynku pracy, jego podstawową przyczyną jest niedoskonała informacja o rynku pracy

Bezrobocie strukturalne – można analizować w przekrojach bardzo wielu struktur; dotyczy gałęzi schyłkowych (starsi ludzie, którzy po zwolnieniu np. z kopalni węgla nie mogą podjąć pracy w nowoczesnych sektorach; górnictwo, hutnictwo)

Bezrobocie cykliczne – związane jest z wahaniami koniunktury gospodarczej, rośnie w okresach kryzysów, maleje w okresach rozkwitu

Bezrobocie naturalne – pojęcie stworzenie pod koniec lat 60., Friedman, Felds – bezrobocie występujące w każdej normalnie funkcjonującej gospodarce (kiedyś obejmowało 3-5%, obecnie 4-7% zasobu siły roboczej)


Skutki bezrobocia

Polityka państwa na rynku pracy

Inflacja

Pojęcie zostało wprowadzone pod koniec XIXw. (z łac. Inflatio- nadęcie, obrzmiały)

Inflacja – wzrost przeciętnego poziomu cen w gospodarce

Inflacja – wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce (ten wzrost nie jest wzrostem sezonowym, ani jednorazowym)

Inflacja wymaga tego, by ceny rosły stale.

Inflacja jest nie do zauważenia przez przeciętnego obywatela.

Spadek siły nabywczej pieniądza jest skutkiem inflacji.

Do inflacji społeczeństwo się przyzwyczaja.

Kryterium wysokości stopy inflacji

Deflacja – obniżenie ogólnego poziomu cen w gospodarce i jest zjawiskiem bardziej negatywnym niż inflacja; nędza, biedne społeczeństwo mniej kupuje, producenci obniżają produkcję oraz ceny

WYKŁAD VII – 26.03.2012r.

Kryterium przyczyn

Przejawy i skutki

Stratoinflacja – odmiana inflacji galopującej przejawiająca się w dużych wahaniach indeksu cen z okresu na okres

Stagflacja – równoczesne występowania stagnacji gospodarczej i wysokiej stopy inflacji

Slumpflacja – łączne występowanie inflacji i recesji (spadek produkcji i zatrudnienia)

Teorie inflacji

Ilościowa teoria pieniądza – J. Bodin (XVI w.); ekonomia klasyczna oraz neoklasyczna

M = kPY

k – stały współczynnik z Camridge ilustrujący pożądany udział rezerw gotówkowych w Y (dochodzie realnym)

Y – dochód realny

Monetarna teoria inflacji (M. Friedman)

  1. Podaż pieniądza jest jedynym czynnikiem wywołującym inflacje

  2. Oczekiwania inflacyjne

  3. Hipoteza naturalnej stopy bezrobocia

Dochodowa teoria inflacji

Założenie – stan pełnego zatrudnienia

Walka o wzrost dochodów nie prowadzi do różnego ich wzrostu dla poszczególnych uczestników rynku, powodując konflikty socjopsychologiczne i napędzając spiralę inflacyjną.

Skutki inflacji

Produkcja fiskalna – zestawienie instrumentów polityki dochodowej lub wydatkowej

Dochody państwa:

Wydatki państwa

Zestawienie dochodów i wydatków – budżet

Zasady budżetowe

WYKŁAD VIII –.2012r.

WYKŁAD IX – 16.04.2012r.

Rodzaje polityki fiskalnej

WYKRESY ???

WZORY ???

WYKRESY 2 ???

Polityka podatków polityki miękkiej albo ekspansywnej, stymulującej gospodarkę polega na zwiększaniu wydatków państwa poprzez zwiększenie wydatków i/lub obniżenie. Polityka ta może wywołać efekt wypierania (wypychania) w gospodarce – wydatki rządowe wypychają wydatki prywatne.

WYKRES 3 ???

Zwiększony popyt na pieniądz ze strony państwa służący zwiększeniu wydatków państwa w warunkach recesji prowadzić może do podwyższenia stóp procentowych na rynku i obniżenia popytu globalnego w warunkach spadku dochodu ze względu na rosnące podatki. Efektem tych dwóch zjawisk będzie mniejszy od oczekiwanego przyrost DN w wyniku zmniejszenia inwestycji prywatnych.

Luka inflacyjna pojawia się w warunkach ekspansji gospodarczej (groźby przegrzania gospodarki). Państwo powinno prowadzić politykę restrykcyjna (twardą) polegającą na podwyższaniu podatków i zmniejszaniu wydatków.

POLITYKA PIENIĘŻNA

Popyt na pieniądz – ilość pieniądza, na jaką podmioty gospodarcze zgłaszają zapotrzebowanie, zależy od:

Determinantami na wielkość popytu są:

Pieniądz gotówkowy

Podaż pieniądza – ilość pieniądza wprowadzanego do gospodarki zależy od regulacji państwa

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
egzamin makro, UE KATOWICE - FIR - Rachunkowość, I stopień, SEMESTR II, Makroekonomia, Wykłady - Chu
wykłady 2 Chudzio
wyklady makro do 7 maja, UE KATOWICE, semestr II, makroekonomia Chudzio
Napęd Elektryczny wykład
wykład5
Psychologia wykład 1 Stres i radzenie sobie z nim zjazd B
Wykład 04
geriatria p pokarmowy wyklad materialy
ostre stany w alergologii wyklad 2003
WYKŁAD VII
Wykład 1, WPŁYW ŻYWIENIA NA ZDROWIE W RÓŻNYCH ETAPACH ŻYCIA CZŁOWIEKA
Zaburzenia nerwicowe wyklad
Szkol Wykład do Or
Strategie marketingowe prezentacje wykład
Wykład 6 2009 Użytkowanie obiektu
wyklad2
wykład 3

więcej podobnych podstron