PRACA KONTROLNA NR 1 ZE SPECJALIZACJI



Słowo starosta ma w sumie trzy znaczenia: jako pełniący urząd, osoba odpowiadająca i dbająca o odpowiedni przebieg uroczystości np.: starosta wesela lub dożynek oraz jako osoba odpowiedzialna za sprawy porządkowe w jakiejś zorganizowanej grupie, np. starosta grupy na studiach wyższych. Starosta to pełniony urząd ziemski przed wybraną osobę. Stanowisko starosty (łac. capitaneus), na przestrzeni lat zmieniało swoje znaczenie i funkcje.
W pierwszych wiekach średniowiecza starostą nazywany był naczelnik wspólnoty rodowo-terytorialnej Słowian. Od XIV wieku do rozbiorów starosta był urzędnikiem królewskim w Królestwie Polskim i Wielkim Księstwie Litewskim. Wyróżniano kilka rodzajów tego urzędu:
- starosta generalny był namiestnikiem prowincji lub ziemi, np.: ruski, podolski, wielkopolski, żmudzki (ten ostatni, jako jedyny był urzędem senatorskim, traktowano go jako równorzędny wojewodom: zasiadał między wojewodą łęczyckim a brzeskim (kujawskim));
- starosta grodowy nadzorował w powiecie administrację skarbową, policyjną oraz sądy, stał na czele sądu grodzkiego, miał prawo miecza - tzn. egzekucji wszystkich wyroków sądowych na terenie powiatu;
- starosta niegrodowy był dzierżawcą (tenutariuszem) dóbr królewskich.
W latach 1918-1939 i 1944–1950 był to podległy wojewodzie kierownik administracji ogólnej na terenie powiatu. Obecnie starosta jest wybierany przez radę powiatu, kieruje powiatem, reprezentuje go na zewnątrz, jest przewodniczącym zarządu powiatu, oraz zwierzchnikiem sekretarza powiatu, który jako zastępca (powoływany przez radę powiatu) wykonuje wszelkie kompetencje przynależne staroście z zakresu administracji - kieruje starostwem powiatowym, skarbnika powiatu, który jako zastępca - główny księgowy budżetu (powoływany przez Radę powiatu) wykonuje wszelkie kompetencje przynależne staroście z zakresu finansów, zwierzchnikiem kierowników jednostek organizacyjnych powiatu, powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jest zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa.
W 1999 roku została przeprowadzona reforma administracji, która zmieniła kompetencje starosty oraz zarządu powiatu. Od tego dnia jest on odpowiedzialny za podejmowanie decyzji w zakresie:
- edukacji publicznej (szkoły ponadgimnazjalne i specjalne);
- ochrony zdrowia (szpitale rejonowe, powiatowe);
- transportu na terenie powiatu (współfinansowanie lokalnych linii autobusowych, np. miejskich przedsiębiorstw komunikacji w miastach na prawach powiatu);
- zarządzanie drogami powiatowymi oraz zarządzanie ruchem drogowym na drogach gminnych i drogach powiatowych;
- geodezji;
- gospodarki nieruchomościami;
- ochrony środowiska;
- porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli;
- przeciwdziałania bezrobociu;
- obronności;
- pomocy społecznej;
- wydawania zezwoleń na podejmowanie pracy przez cudzoziemców;
- zwalczania klęsk żywiołowych oraz organizowania pomocy na szczeblu powiatowym;
- rejestracji pojazdów oraz wydawanie praw jazdy

W przypadku miasta na prawach powiatu zadania, które ustawy nakładają na organy powiatu, wykonują organy tego Miasta, wyłaniane i działające na zasadach określonych w ustawie o samorządzie gmin i w innych przepisach prawa, które dotyczą gmin. Odpowiednio: zadania nałożone na radę powiatu wykonuje rada miasta, a zadania nałożone na starostę i na zarząd powiatu wykonuje jednoosobowo prezydent miasta. Praw powiatu nie może mieć gmina, która ma burmistrza, ani taka, która ma wójta.