1.     Wyjaśnij pojęcie „jakość”. Co oznacza „właściwość wyrobu” i w jaki sposób związana jest z pojęciem jakości.

 

Według ISO 8402:1994 jakość to ogół właściwości obiektu, które wiążą się z jego zdolnością do zaspokajania danych potrzeb. Takim obiektem może być np. wyrób, organizacja, proces lub dowolna kombinacja powyższych. Według ISO 9000:2005 jakoś jest stopniem w jakim zespół cech spełnia wymagania mu stawiane. Można ją określić łatwo jako dobra, słaba, zła, korzysta itp. Wymagania mogą dotyczyć właściwie każdego obszaru – od użyteczności po estetykę, mogą być obligatoryjne bądź nieobowiązkowe. Jakość można traktować jako miernik zgodności oczekiwań z umiejętnością ich spełniania, bądź jako cel do dążenia przez przedsiębiorstwo. Właściwość wyrobu jest cechą go wyróżniającą – dzieli się na dwie grupy – inherentne i przypisane. Te pierwsze charakteryzuje istotę i identyfikują jest stan (intensywność zapachu, twardość materiału itp.), te drugie natomiast mogą zmieniać się niezależnie od obiektu, na przykład jego cena. Właściwość jakościowa jest inherentną właściwością, która decyduje o spełnieniu wymagań dotyczących wyrobu.

 

2.     Wyjaśnij pojęcie „system zarządzania jakością” i określ warunki, jakie muszą być spełnione aby system ten mógł funkcjonować w organizacji. Co oznacza „zapewnienie jakości”.

 

Samo zarządzanie jakością to działania dotyczące kierowania organizacją i jej nadzorowanie w odniesieniu do jakości (ISO 9000:2000).  System to zbiór zależnych i powiązanych ze sobą elementów, natomiast system zarządzania to system ustanawiania polityki i celów oraz ich realizacja => system zarządzania jakością – to system zarządzania do kierowania organizacją i nadzoru w odniesieniu do jakości. Edwards Deming formułuje warunki, które muszą być spełnione, aby system mógł funkcjonować w organizacji: -> określenie celów osiąganych poprzez wprowadzenie do systemu -> świadomość, określenie działań i reguł -> odpowiedzialność i kompetencja /cechy, na których będzie opierał się system/ -> określenie zasad współdziałania i współpracy => związki pomiędzy procesami => zasady komunikowania się

 

Zapewnienie jakości to część zarządzania jakością, której celem jest zapewnienie zaufania, że wymagania dotyczące jakości zostaną spełnione. (ISO 9000:2000)

 

3.         Wskaż i scharakteryzuj elementy decydujące o specyfice Dyrektyw Nowego Podejścia.

 

1. Formułowanie celów do osiągnięcia poprzez wymagania zasadnicze określają cel lub ryzyko z nim związane, które trzeba zwalczyć, pozostawiają jednak pewną elastyczność, gdyż nie są wymagane rozwiązania techniczne umożliwiające ich realizacje 2. Wspólny system oceny zgodności z wymaganiami Dyrektyw moduły oceny zgodności – procedury postępowania w procesie oceny zgodności produktu z wymaganiami właściwych dyrektyw; obejmują proces projektowania lub produkcji, bądź oba te etapy. 3. Udział jednostek notyfikowanych w procedurach oceny zgodność jednostki notyfikowane realizują zadania wchodzące w zakres procedur oceny zgodności, o których mowa w odpowiednich dyrektywach, gdy wymagane jest uczestnictwo strony trzeciej 4. Deklaracje producenta obowiązek sporządzania deklaracji zgodności WE w momencie wprowadzania wyrobu do obrotu; niezbędne minimum to nazwa i adres wytwórcy, informacje pozwalające na identyfikacje produktu, wszystkie przepisy z jakimi produkt pozostaje zgodny; 5. Znakowanie wyrobów znakiem CE jest dowodem na to, iż producent ponosi odpowiedzialność za zgodność wyrobu ze wszystkimi postanowieniami odpowiednich dyrektyw Wspólnoty ; znakowanie jest obowiązkowe; ponadto świadczy o dopełnieniu procedur oceny zgodności; 6. Wykorzystania norm zharmonizowanych normy mogące być dowolnie zastosowane w dziedzinach objętych dyrektywami nowego podejścia; pozwalają na domniemanie zgodności z wymaganiami zasadniczymi 7. Nadzór nad wyrobem na rynku przez producenta państwa członkowskie mają obowiązek wyznaczyć lub ustanowić władze, które będą odpowiedzialne za nadzór rynku; 8. Monitorowanie rynku

 

4.Wymień i scharakteryzuj dokumenty normalizacyjne w systemie normalizacyjnym Unii Europejskiej. 

 

NORMY EUROPEJSKIE (np. Dokumenty EN) – wymagają obliagtoryjnego wprowadzenia do norm krajowych w formie publikacji identycznego tekstu lub adaptacji całkowicie zgodnej merytorycznie – normy krajowe zniezgodne należy wycofać, np. DIN-EN....:2002 PN-EN.....:2002

 

DOKUMENTY HARMONIZUJĄCE (HD) – oprócz wymagań harmonizowanych mogą zawierać rozwiązania własne – wymagają wprowadznie do norm krajowych oraz wycofania norm niezgodnych np. DIN-HD....:2001

 

PROJEKTY NORM EUROPEJSKICH – EUROPEJSKIE NORMY WSTĘPNE (ENV) –są ustanawiane do fakultatywnego stosowania, nie wymają wycofania norm krajowcyh o odmiennych zalceniach. (czas ważności projektu normy europejskiej jest ograniczony – moze zostać zatwierdzony jako norma lub wycofany)

 

RAPORTY (CR) – wydawane przez Radę Techniczną w przypadku negatywnego głosowania przy zatwierdzaniu EN lub HD – mają charakter informacyjny.

 

5.     Podaj zasady funkcjonowania Rozporządzeń, Dyrektyw i Decyzji w systemie prawnym Unii Europejskiej.

 

Rozporządzenia - bezpośrednio i w całości wiążą państwa UE - są prawem bezpośrednio wprowadzanym na teren Unii, nie wymagają zatwierdzenia przez ustawodawstwo krajowe.

Dyrektywy - wiążą państwo w zakresie wspólnych rozwiązań z pozostawieniem władzom państwowym swobody wyboru form oraz środków realizacji przy wprowadzaniu ich do systemu praw krajowych. Zawierają konkretne wymagania , które należy spełnić w określonych przez nie przypadkach.

Decyzje - są prawem obowiązującym w całości, lecz skierowanym do konkretnego adresata. nie są one aktami prawotwórczymi, mają charakter indywidualnego aktu administracyjnego. Nie wymagają dodatkowych przepisów prawnych do uzyskania mocy wiążącej.

 

6.Wyjaśnij pojęcia certyfikacja i akredytacja oraz wskaż, jakie jest ich znaczenie w praktyce gospodarczej. ???

 

CERTYFIKACJA to procedura, w wyniku której trzecia strona udziela pisemnego zapewnienia,że wyrób, proces lub usługa są zgodne z odpowiednimi wymaganiami.AKREDYTACJA – formalne uznanie przez upoważnioną jednostkę akredytującą kompetencji organizacji działających w obszarze oceny zgodności, czyi jednostek certyfikujących, inspekcyjnych lub laboratoriów badawczych. (jednostka akredytująca jest zwykle upoważniana przez rząd)

 

Certyfikuje się wyroby, systemy oraz kompetencje personelu (auditorów, rzeczoznawców)

 

7. Wymień normy zaliczane do grupy ISO serii 9000 oraz wskaż ich wykorzystanie w praktyce.

Rodzina norm ISO serii 9000 składa się z 4 norm podstawowych:

ISO 9000:2005 Quality management system – Fundamentals and vocabulary

polski odpowiednik: PN-EN ISO 9000:2006(U) System zarządzania jakością – Podstawy i terminologia

ISO 9001:2008 Quality management systems – Requirements

polski odpowiednik: PN-EN ISO 9001:2009 System zarządzania jakością - Wymagania

ISO 9004:2009 Quality management systems - Guidelines for performance improvements

polski odpowiednik: PN-EN ISO 9004:2010 Zarządzanie mające na celu osiągnięcie trwałego sukcesu organizacji - Podejście przez zarządzanie jakością

ISO 19011:2011 Guidelines for auditing management systems

polski odpowiednik: PN-EN ISO 19011:2012 (U) Wytyczne dotyczące auditowania systemów zarządzania - zastępuje wersję z 2003 roku.

8. Wyjaśnij, na czym polega podejście procesowe w zarządzaniu jakością i określ podstawowe grupy procesów identyfikowane w systemach zarządzania jakością. Wyjaśnij, na czym polega koncepcja organizacji procesowej.

Podejściem procesowym nazywamy systematyczną identyfikację procesów w organizacji oraz odpowiednie zarządzanie tymi procesami (i ich wzajemnymi powiązaniami).

Procesy możemy podzielić na kilka grup:

Procesy główne bezpośrednio komunikują się z klientem oraz odpowiadają za realizację wyrobu lub usługi. Przykładowo: obsługa zamówienia (przyjęcie i potwierdzenie realizacji zamówienia), projektowanie wyrobu, zakupy elementów, produkcja, sprzedaż.

Procesy pomocnicze są wsparciem dla procesów głównych w ich właściwym funkcjonowaniu. Przykładowo: zarządzanie personelem (kadry, szkolenia itp) oraz utrzymanie ruchu (przeglądy maszyn, konserwacje, itp).

Procesy zarządzania mają na celu monitorowanie funkcjonowania całej organizacji i podejmowanie odpowiednich działań w celu doskonalenia organizacji. Przykładowo: zarządzanie strategiczne (przegląd polityki i celów, przegląd zarządzania, ustalanie zasobów na poziomie zarządzania) oraz doskonalenie SZJ (zarządzanie auditami wewnętrznymi, działania korygujące i zapobiegawcze itp.).

Organizacja w ujęciu procesowym to organizacja zorganizowana na zasadzie relacji rynkowych w jej wnętrzu. Istotą i celem działania procesów w organizacji jest osiągnięcie konkretnych rezultatów, weryfikowanych podczas wewnętrznych i zewnętrznych relacji dostawca – odbiorca. To klienci wewnętrzni i zewnętrzni decydują o tym co stanowi wartość danego produktu czy usługi. Tworzenie wartości użytkowej musi być podstawową przesłanką konstrukcji procesu i jego poszczególnych etapów.

 

9.         Wyjaśnij, co oznaczają pojęcia: działania korygujące, działania zapobiegawcze, działania korekcyjne.

 

Działania korekcyjne – działania mające na celu usunięcie zidentyfikowanej niezgodności.

Działania korygujące – działania podejmowane w celu wyeliminowania przyczyny zidentyfikowanej

niezgodności.

Działania zapobiegawcze - działania podejmowane w celu wyeliminowania przyczyny potencjalnych

niezgodności.

Niezgodność – niespełnienie wymagań

 

10.       Wyjaśnij znaczenie pojęć: identyfikacja, identyfikowalność oraz identyfikacja statusu w odniesieniu do kontroli i badań.

 

Możliwość zidentyfikowania wyrobu należy rozumieć tak, że każdy wyrób lub partia wyrobów powinna posiadać odpowiednie oznaczenia. Oznaczenie może występować w formie karty, stempla, przywieszki, itp.

Identyfikowalność natomiast polega na zdolności do odtworzenia historii produkcji wyrobu, czyli kiedy i kto wykonał daną operację. Ze względu na stosunkowo duże koszty identyfikowalność nie jest wymagana przez normę. Jednakże należy ją wprowadzić, jeśli wymagałyby tego przepisy prawne czy zażyczył sobie tego.

 

Status kontroli i badania

Status kontroli i badań powinien:

określać za pomocą odpowiednich środków wykazujących zgodność lub niezgodność stwierdzoną na podstawie przeprowadzonych kontroli i badań. Identyfikacja statusu kontroli kontroli i badania powinna być utrzymana tak jak to określano w planie jakości i/lub udokumentowanych procedurach, w trakcie produkcji, instalowania i serwisu wyrobu w celu zapewnienia, że tylko wyrób, który uzyskał pozytywne wyniki wyniki kontroli i badań jest wysyłany użytkowany lub instalowany,

stosować środki oznaczania statusu jak: autoryzowane pieczęcie, etykiety, przywieszki, karty towarzyszące, zapisy kontrolne, katalog komputerowy, umiejscowienie fizyczne,

zachowywać oznaczenia w czasie całego procesu produkcyjnego i instalowania.

 

11.

Przedstaw i scharakteryzuj standardy zapewniające bezpieczeństwo żywności w procesach wytwarzania.

 

Norma ISO 22000:2005 oraz wymagania HACCP

HACCP jest systemowym postępowaniem mającym na celu identyfikację i oszacowanie skali zagrożeń bezpieczeństwa żywności, z punktu widzenia jej jakości zdrowotnej oraz ryzyka wystąpienia tych zagrożeń podczas przebiegu wszystkich etapów produkcji i dystrybucji. Jest to również system mający na celu określenie metod ograniczania tych zagrożeń. System HACCP pozwala na uzyskanie pewności, że zakład wykonał wszystko dla bezpieczeństwa wyrobu i konsumenta, w odniesieniu do przepisów, zasad dobrej praktyki produkcyjnej i potrzeb klientów

 

HACCP (Hazad Analysis and Critical Control Point).

W systemie HACCP główny nacisk kładzie się na wykrywanie potencjalnych przyczyn zagrożeń bezpośrednio w miejscu ich powstania, a następnie podejmowaniu działań w celu ich uniknięcia. System HACCP z jednej strony chroni interesy konsumentów  poprzez zagwarantowanie mu bezpieczeństwa zdrowotnego nabywanych produktów, z drugiej natomiast poprawia wizerunek i zwiększa konkurencyjność firm dziąłjących w obszarze produkcji żywności.

 

Zasady HACCP uwzglęgniają w pełni:

- ustawodawstwo międzynarodowe dotyczące poprawy prawa żywnościowego, w tym Kodeksu Żywnościowego, będącego najważniejszym dokumentem dotyczącym żywności

- ustawodawstwo Unii Europejskiej dotyczące prawa żywnościowego

 

System HACCP można wprowadzać według różnorodnych standardów. Ujednolicenie w tym zakresie przyniosło opublikowanie w 2005 r. normy ISO 22000- „Systemy zarządzania bezpieczeństwem żywności.” Norma ta uwzględnia HACCP oraz jest dostosowana do wymagań normy ISO 9001:2000.

 

Warunkiem spełnienia wymagań HACP jest przestrzeganie wytycznych zapisanych w tzw. Kodeksach dobrych praktyk. Do najważniejszych należą:

- Dobra Praktyka Rolnicza

- Dobra Praktyka Produkcyjna

- Dobra Praktyka Higieniczna

-Dobra Praktyka Laboratoryjna

 

 

12. Wskaż rolę następujących standardów systemowych: SA8000, ISO 14001, OHSAS 18001, AQAP, ISO/TS 16949, ISO 27001.

 

ISO 27001: 2005 - norma dotycząca zarządzania bezpieczeństwem informacji – stanowi podstawę certyfikacji (wymagana identyfikacja aktywów, zagrożeń, ryzyk oraz działań ukieunkowanych na minimalizację ryzyka)

SA 8000 (wymagania opracowane przez Social Accountability International- USA) uwzględnia takie zagadnienia jak: zarudnienie nieletnich, praca przymusowa, poziom płac i różnice płac; bezpieczeństwo i hygiena pracy, czas i godziny pracy oraz warunki zatrudnienia, dyskryminacja

 

OHSAS 18001 – norma o charakterze międzynarodowym dotycząca zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

ISO 14001 dotyczy systemów zarządzania środowiskowego (od 1996r)

AQAP te wymagania dotycząca dostawców dla wojska (NATO) i stanowią rozszerzenia wymagań ISO 9001. Wymagają dodatkowo zarządzania konfiguracją oraz analizy ryzyka w dostawach.ISO/TS 16949 – specyfikacja techniczna dotycząca dostawców wytwarzających na potrzeby przemysłu motoryzacyjnego (od 1999r)

 

13. Określ, na czym polega pomiar jakości wykorzystujący preferencje w zbiorze produktów.

 

Przez preferencję w zbiorze produktów tego samego rodzaju należy rozumieć stosunek osoby oceniającej do pewnej liczby różnych jakościowo próbek, który pozwala mu uszeregować te produkty ze względu na jego upodobania. Konsument może uporządkować wyroby w szeregu, określając który lepiej spełnia jego wymagania: np. A>B>C>D

Przy szeregowaniu próbek produktów można zastosować uporządkowanie zupełne lub słabe

Uporządkowanie zupełne: A>B>C>D

Uporządkowanie słabe: A ≥B>C≥D

Konsument może szregować próbki ze względu na ogólne wrażenie związane z produktem lub ze specyficznymi jego cechami. Np. konsument może uszeregować produkty w określony sposób mając na uwadze ogólne wrażeniem, jednak uporządkuje produkty inaczej gdy spytamy go o design produktu.

Aby dobrze wykonać pomiar, każdej próbce w szerego należy nadać określoną rangę, np.

A>B>C>D – A=5, B=4 itd.

W przypadku wielu oceniających albo porządkowaniu ze względu na wiele analizowanych cech – rangi dla poszczególnych produktów, w określonym zakresie, można sumować, po określeniu celu analizy. Uzyskane sumy rang są podstawą do określenia szeregów wynikowych po uprzedniej statystycznej weryfikacji pozycji w szeregu. Szeregi wynikowe również mogą być przedmiotem porównań. Wyniki możemy weryfikować za pomocją współczynnika korelacji rangowej Spearmana.

 

14. Określ, na czym polega pomiar jakości wykorzystujący pożądalność w relacji klient – wyrób.

Pomiar jakości jako pomiat pożądalności wyrobu w ocenie konsumenckiejPrzez stopień pożądalności produktu należy rozumieć nasilenie stosunku emocjalnego osoby oceniającej do produktu, określającego przyjemność z pochodzącą z jego użytkowania – osoba oceniająca stwierdza na ile lubi badany produkt, na ile zgodny jest z wyobrażeniem o idealnej jakości.

 

15. Wyjaśnij pojęcia: właściwość inherentna i przypisana. Podaj przykłady takich właściwości.

 

Właściwość inherenta – właściwość charakteryzująca istotę obiektu oraz identyfikująca stan samego obiektu ( np. Wilgotność materiału, intensywność zapachu, uprzejmość osoby, skuteczność systemu)

Właściwość przypisana – właściwość związana z objektem lecz mogąca się mieniać niezależnie od obiektu (np. Cena wyobu, właściciel wyrobu)

16.

Standardy zarządzania jakością (ISO 9001:2000), środowiskiem (ISO 14001:1996) oraz bezpieczeństwem i higieną pracy (OHSAS 18001/PN-N 18001) Oparte są na założeniach cyklu procesowego PDCA, ukierunkowanego na ciąglę doskonalenie organizacji. Z tego też względu coraz więcej organizacji wdrażających te systemy decyduje się na ich integrację. Za integracją systemów przemawia wiele elementów wspólnych zawartych w wymaganiach tychże standardów (z uwzględnieniem ich określonej specyfiki) W przewodniku ISO Guide 72 określono wspólne wymagania dla integracji tychże systemów. Do ogłnych wymagań, które można by uznać jako wspólne dla wyżej wymienionych standardów zaliczyć należy m.in.:

• Określenie polityki, celów i planowanie działań

• Nadzór nad dokumentami i zapisami

• Identyfikacja wymagań prawnych

• Komunikacja

• Szkolenia

• Wdrażanie i realizacja działań operacyjnych

• Pomiar i ocena działań

• Audity wewnętrzne

• Działania korygujące i zapobiegawcze

• Przeglądy kierownictwa

Integracja systemów może przynieść wiele korzyści. Do najważniejszych należą między innymi:

•  pozytywne kształtowanie wizerunku firmy

• Usprawnienie zarządzania

• Ujednolicenie i zmniejszenie ilości dokumentów

• Kompleksowe spojrzenie na zarządzanie organizacją i zachodzącymi w niej procesami

• Wzrost świadomości i zaangażowania pracowników w poprawę jakości

• Wzrost efektywności i poprawa konkurencyjności

18.Określ, co składa się na dokumentację systemu zarządzania jakością. Przedstaw rolę poszczególnych dokumentów.

• nadzór nad dokumentacją,

Przykład: sposób zatwierdzania zmian w projekcie budowlanym inwestycji prowadzonej przez dewelopera, kto je zatwierdza, w jaki sposób aktualizowana jest dokumentacja zainteresowanych stron;

• nadzór nad zapisami,

Przykład: sposób przechowywania atestów z legalizacji wag, używanych bezpośrednio w rozliczeniach handlowych przez supermarket;

• audyty wewnętrzne,

Przykład: potwierdzenie zgodności z wymaganiami w zakresie czystości samochodów-chłodni służących do transportu nabiału poprzez bezpośrednie oględziny auta oraz rozmowę z osobą odpowiedzialną za porządek;

• nadzór nad niezgodnościami,

Przykład: określenie sposobu postępowania z produktami spożywczymi w supermarkecie, którym minął termin przydatności do spożycia;

• działania korygujące,

Przykład: rejestrowanie przyczyn powstawania rys na szybach w firmie produkującej i montującej okna; podzielenie przyczyn na miejsca ich powstawania (hala produkcyjna, transport, montaż itp.), stwierdzenie najbardziej problematycznego procesu, zaproponowanie sposobów usuwania niezgodności lub ich redukcji;

• działania zapobiegawcze,

Przykład: planowanie produkcji nowego rodzaju szyb w oparciu o szczegółowy plan kontroli jakości, uwzględniający dotychczasowe doświadczenia firmy oraz analizę rodzajów i skutków możliwych błędów.

17.Przedstaw podstawową klasyfikację kosztów jakości i scharakteryzuj jej elementy. Określ, które koszty należy oceniać pozytywnie, a które negatywnie.

 

 

W normie ISO 9004 koszty jakości zostały potraktowane jako instrument do oceny

efektywności systemu jakości. Według postanowień tej normy koszty te dzieli się na dwie

grupy, tj. koszty wewnętrznego i zewnętrznego zapewnienia jakości6.

Pierwszy rodzaj kosztów, zwanych również operacyjnymi, obejmuje elementy

tradycyjne, podobnie jak norma ISO 9004-1:1994 w I podejściu dotyczącym kosztów

jakości7. Składnikami operacyjnych kosztów jakości są:

1. Zapobieganie (prewencja) tj. działania mające na celu niedopuszczenie do powstania

błędów i eliminujące ich przyczyny.

2. Ocena, czyli koszty badań i kontroli interpretowane jako nakłady przeznaczone

na sprawdzenie spełnienia wymagań jakościowych.

3. Błędy wewnętrzne tj. koszty wynikające z niespełnienia przez wyrób wymagań

jakościowych przed wprowadzeniem go do obrotu.

4. Błędy zewnętrzne tj. koszty wynikające z niespełnienia przez wyrób wymagań

jakościowych po wprowadzeniu go do obrotu.

Koszty zewnętrznego zapewnienia jakości to z kolei koszty tych działań, które wiążą się

z obiektywnymi dowodami wymaganej przez odbiorców jakości. Są to koszty ponoszone

przez producenta m.in. na projektowanie i wdrażanie certyfikowanych systemów jakości,

zaprezentowanie swoich wyrobów na rynku oraz przeprowadzenie oceny ich jakości

przez niezależne jednostki badawcze.