Pokolenie „Współczesności” / pokolenie `56 – generacja artystów (w większości urodzonych w l. 1930-35) debiutujących około 1956 roku i dominujących w życiu literackim przez następne 10 lat. Nazwa pochodzi od tytułu pisma literackiego, które po 1956 stanowiło główną trybunę młodych twórców. Ich twórczość stanowiła punkt odniesienia dla wszystkich następnych pokoleń pisarzy i grup literackich. Swoją obecność zaznaczyła nie tylko w literaturze, ale także w filmie (tzw. czarny dokument, polska szkoła filmowa, filmy Wajdy, Kutza, Munka), w teatrze (Grotowski, Tomaszewski). Termin pokolenie "Współczesności" został sformułowany po raz pierwszy przez krytyka literackiego Jana Błońskiego w 1961 roku, i miał mieć, według niego, charakter pejoratywny, badacz zarzucał bowiem twórcom tego pokolenia brak wspólnego programu, bezideowość i mitologizowanie rzeczywistości. W istocie grupa nie miała koherentnego programu: padały stwierdzenia o uczciwości wobec siebie, swojej sztuki i społeczeństwa, konieczności przestrzegania zasad moralności i etyki; jednocześnie nie sformułowano żadnych założeń estetycznych i artystycznych, a nawet wywyższano indywidualizm. Termin ten jednak szybko utrwalił się w polskiej krytyce literackiej, tracąc swój negatywny wydźwięk. Pokolenie to uważane jest dzisiaj przez badaczy za bardzo istotne w rozwoju literatury polskiej XX wieku. Do pokolenia tego należeli m.in. S. Grochowiak, E. Bryll, M. Nowakowski, W. Terlecki, J. Łukasiewicz, A. Bursa, H. Poświatowska, J. Harasymowicz, E. Stachura, M. Hłasko, oraz poeci od nich starsi, którzy nie opublikowali swojej twórczości w okresie socrealizmu: M. Białoszewski i Z. Herbert. Do pokolenia zalicza się także W. Szymborską i T. Nowaka (debiutowali w okresie socrealizmu wierszami propagandowymi).

J. Błoński, Zmiana warty