14.11 vertaalproblemen – met opzetting
1. Subjectieve – incompetentie van vertaler profesionele b
2. Objectieve – onafhankelijk van vertaler (andere fouten)
Christiane Noord (1995): 3 sorten problemen in objectieve vertaalproblemen:
Pragmatisch
Cultuurbepaalde
Taalbepaalde
Ad. 1 PRAGMATISCH
Komen voor in verschillende communicatieve en informatieve situaties
De aard van het medium – ondetitelingen in films, tv programma’s – teksten moeten verkort worden (2 lijnen)
De plaatsaanduiging – info. in brontekst passen aan doeltekst
De tijdaanduiding – teksten kan bv. vroeger verschijnen en dan moet men toevoegen waneer dat gebeurt
Ad. 2 CULTUUR
De brontekst geworteld is in bepaalde cultuur. In vertaling wordt het overgepland in een andere cultuur. In elke cultuur mensen hebben eigen gewontes, verwachtingen, darmee moeten we rekening houden. Np. u nas “Pan/Pani”, w USA “you” w NL “je/jij/U”.
Ad. 3 TAAL
Uit structurele verschillen – ze komen vort van structurele verschillen tussen de talen
Afhankelijk van de bepaalde taalpaar
Bepaalde lexicale problemen
Syntaxis – een andere woordvolgorde. Probleem van de stijl
Poging van classificatie van cultuurspeciefike elementen: “Classificatie van cultuurspeciefieke elementen” van Döring
Aardrijkskunde enz. (brede betekenis) | Aardrijkskunde weerkunde Biologie |
Bergen, rivieren, weer, fauna, flora |
---|---|---|
Geschiedenis | Geboren, gebeurtenissen, mensen | Staandbeelden, kastelen, oorlog, revoluties, feestdagen, bekende historische personen |
Samenleving | ![]() |
Handel en indstrie, verdediging, justitie, politie, gevangenissen, locale en central gezaghebbers, ministeries, politieke organisaties, verkiezingssysteem |
het openbare leven | Huisvestiging, transport, levensmiddelen, kledij | |
zeden | gezinsrelaties | |
Cultuur | religie | Kerken, bischoppen, religieuze feestdagen, heiligen, |
educatie | Scholen, universiteiten | |
media | TV, omroepen, kranten, tijdschriften | |
cultuur | Muziek, literatuur, schrijvers, toneelspelers, musici, resraurants, hotels, cafés, sport |
O. Wojtasiewicz – “Wstęp do teorii tłumaczenia”- beste iverzicht van alle speciefike elementen
Domeinen (groepen):
Namen dieren, planten
Namen van geografische of meteorologische verschijnselen
Maateenheden
Geldeenheden
Gebouwen
Namen van voortuigen
Namen van wapens
Bepalde types soldaten
Delen en elementen van kledij
Namen van levensmiddelen
Namen van spelen
Namen van ambten
Namen van dansen