Apoptoza

Apoptoza to zaprogramowana śmierć komórki - dzięki temu mechanizmowi usuwane są zużyte lub uszkodzone komórki. Jest zjawiskiem naturalnym w rozwoju i życiu organizmów mającym na względzie dobro całego organizmu. W wyniku procesu apoptozy usuwane są niepotrzebne lub niewykorzystane komórki podczas embriogenezy i rozwoju organów oraz uszkodzone, nieprawidłowo umiejscowione, zmutowane lub zainfekowane komórki, co stanowi mechanizm obronny organizmu.

Przykłady:

- zanik ogona u larw płazów bezogonowych;

- formowanie się dłoni, stóp płodu: obumierają wtedy komórki fałdów łączących zawiązki palców;

- komórki zainfekowane przez wirusy

- komórki z uszkodzonym DNA

Przebieg apoptozy:

! APOPTOZA WYMAGA NAKŁADÓW ENERGII (ATP)

- geny śmierci; powstanie białek enzymatycznych, które tną na fragmenty materiał genetyczny

- niszczenie białek cytoplazmy i cytoszkieletu,

- obkurczanie komórki, przesunięcie chromatyny na obwód jądra

- pofałdowanie granic jądra; tworzenie ciałek apoptycznych

- fagocytoza ciałek w lizosomach makrofagów

Nekroza (martwica)

Nekroza jest procesem patologicznym. Wywołują ją przede wszystkim czynniki zewnętrzne, takie jak wysoka lub bardzo niska temperatura, substancje toksyczne, jad, uszkodzenia mechaniczne, promieniowanie jonizujące. Powodują one uszkodzenia struktury błony komórkowej, która nie może utrzymać stanu równowagi we wnętrzu komórki. Skutkuje wydostaniem się cytoplazmy na zewnątrz co wywołuje reakcje obronną organizmu.

Komórka normalna (1); Apoptoza (2,3,4,5); Nekroza(7,8)

PORÓWNANIE APOPTOZY I NEKROZY
APOPTOZA
proces aktywny zależny od ATP
proces regulowany i enzymatyczny
obkurczanie komórki
obkurczanie cytoplazmy; organelle pękają
specyficzna fragmentacja DNA
rozpad komórki na ciałka apoptyczne
fagocytoza ciałek przez makrofagi
brak odczynu zapalnego
obejmuje pojedyncze komórki