Zaliczenie: 10 pytań jednokrotnego wyboru, 10 minut; 01.02.15 – 11:30
1 – 13.12.14
Forma umów – może być na kolosie
Nieruchomości -> akt notarialny, żeby była 3cia osoba, żeby była pewność, że warunki umowy zostały dochowane, notariusz sprawdza czy sprzedający ma prawo sprzedać (jest posiadaczem nieruchomości)
PODMIOT PRAWA, KTO MOŻE BYĆ STRONĄ UMOWY
Podmiot prawa
Osoba fizyczna
Odpowiedzialność osobista – odpowiedzialność całym swoim majątkiem (wszystkim tym co mam i wszystkim tym co będę miał)
Osoba prawna
Sp. kapitałowa, sp. z.o.o., sp S.A.
Odpowiedzialność osobista -> brak odpowiedzialności
Stowarzyszenia, Uczelnie, zw. Zawodowe, spółdzielnie
Można założyć spółkę jednoosobową
Ułomna/niepełna os. Prawna (tworzymy sztuczny twór i nadajemy mu osobność prawną)
Sp. jawna
Sp partnerska
Sp komandytowa
Sp komandytowo – akcyjna
Wspólnoty mieszkaniowe
Pełna odpowiedzialność osobista
Subsysdiarna odpowiedzialność wspólników – wspólnicy odpowiadają wtedy gdy brakuje środków w spółce, wtedy wspólnik odpowiada całym swoim majątkiem
Sp.zoo – członkowie bezpośrednio nie odpowiadają za zobowiązania spółki, ryzykujemy ekonomicznie tylko wkładem własnym w spółkę
Sp. zoo zarobiła 1.000.000, zapłaciła podatek od firm (CIT) -> zostaje 800.000zł -> jeśli to podzielimy na wspólników (a nie zostawimy w kapitale firmy) każdy znowu płaci PIT -> zostaje łącznie 600zł
W sp.j, sp.p, sp.k – jest tylko jedno opodatkowanie (PIT)
Spółka komandytowa
Komplementariusz
Odpowiada całym swoim majątkiem – odpowiedzialność osobista (pełna)
Osoba prawna (sp.zoo) – może to być spółka którą sam założyłem ale jest ona już osobą prawną
Damy mu 1% zysku -> to będzie opodatkowane x2
Komandytariusz
Odpowiada do wysokości sumy komandytowej (np. 1.000zł), jeśli wpałci do spółki 1000zł to już niczym nie odpowiada
99% - opodatkowane x1
Unikamy odpowiedzialności całym majątkiem posiadjąc osobowość prawną
Osoba fizyczna która prowadzi działalność gospodarczą musi mieć jakąś nazwę, „stokrotka” michał łuc, ale zawieramy jako klienci umowę z osobą fizyczną -> michałem łuc
Spółka cywilna – nie tworzy nowego podmiotu prawa (nie jest ani os. Fizyczną ani ułomną ani os prawną). Zawierając umowę ze spółką cywilną tak naprawdę zawieramy umowę ze wspólnikami. Nie można pozwać spółki cywilnej, możńa pozwać członków
Opowiedzialnosć
osobista
Subsydiarna
Solidarna
Wierzyciel może domagać się części/całości od każdego z dłużników. Całość od jednego, pół od dwóch.
Regres – jeśli jeden spłaci, ma regres do pozostałych (może od nich żądać równych części spłaty
W umowie powinno być zawartę „zobowiązuje się zwrócić solidarnie….”
Odpowiedzialność osobista do pewnej kwoty
Np. poręczam komuś dług do 3tys. zł
Odpowiedzialność rzeczowa
Wierzyciel może zaspokoić się z rzeczy niezależnie od tego czyją jest ona wartością
Hipoteka
Kupuje dom na kredyt, bank może się zaspokoić z majątku kredytobiorcy, możemy sprzedać dom osobie trzeciej jeśi ustanowimy hipotekę, dom sprzedajemy razem z kredytem
Jakie mamy uprawnienia gdy druga strona umowy nie wywiązuje się z umowy
Żądać wywiązania się z umowy
Dochodzić odszkodawania
Kwota należna za powstałą szkodę
Wyrównanie w pieniądzu
Przywrócenie stanu poprzedniego
Zadośćuczynienie -> krzywda
Odszkodowanie -> Szkoda – różnica w majątku
Szkoda
> strata rzeczywista
> utracone korzyści
Np. taksówkarz oddaje samochód do warsztatu, nie dostaje go na czas, może ubiegać się odszkodowania od utraconych korzyści bo nie mógł zarabiać, musi wykazać że tyle i tyle stracił
Wyjątek: przy zakupie wakacji (np. hotel miał być 5* a był 3* -> straciliśmy urlop, nerwy) można żądać zadośćuczynienia
Na gruncie umów nie można dochodzić zadośćuczynienia, jedynie odszkodowania
Przesłanki odpowiedzialności umownej (kontraktowej)
Szkoda
Niewykonanie / nienależyte wykonanie umówy
Związek przyczynowy pomiędzy 1 i 2
*wina
1-3 – musimy wykazać pierwsze trzy elementy, że ponieśliśmy szkodę i mamy wykazać jej dokładną wysokość
Ad. 1 Szkoda
Możemy zastrzec sobie karę umowną żeby się nie bujać z udowodnianiem 1-3
Kary umowne można zastrzec przy umowach niepieniężnych (przy pieniężnych są odsetki)
„za każdy dzień przekroczenia terminu 300zł” – za co i w jakiej wysokości
Zastrzeżenie kary umownej powoduje wyłącznie dochodzenia odszkodawania, chyba że dopiszemy „strony zastgrzegają możliwość dochodzenia odszkodowania ponad kary umowne”
Opóźnienie – przekroczenie terminu niezależnie od przyczyn
Zwłoka – może się uwolnić od odpowiedzialności przez wykazywanie braku winy
Odsetk należą się za opóźnienie (wynika z ustawy)
Max odsetki -> 4x stopa kedytu lombardowego (obecnie stopa kredytu lombardowego 3%)
Ad2
Np. zdjęcia, że niema domu gotowego
Ad3. Następstwa szkody wynikajćej z niewykonania umowy
Ad4 Ten któremu się wine zarzuca musi wykazać że nie ma winy. Mogę uwolnić się od odpowiedzialności przez wykazanie, że dochowałęm należytej staranności, wykazać że działałem starannie,
PEŁNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ WINA BRAK ODPOWIEDZIALNOŚCI
Nie można wyłączyć odpowiedzialności za działania celowe, natomiast można przyjąć na siebie pełną odpowiedzialność w umowie.
Strona ponosi odpowiedzialność za rażące niedbaltwo – mocno ogranicza naszą odpowiedzialność za szkode
Brak obowiązku osobistego świadczenia umowy
Wyjątki:
kiedy jest to zawarte w umowie
niektóre rodzaje umów np. umowa o pracę
może to wynikać z właściwości świadczenia, np. namalowanie obrazu
MIEJSCE SPEŁNIENIA ŚWIADCZENIA
Zazwyczaj wynika z umowy (kto, gdzie)
Dług pieniężny jest długiem oddawczym
Dług niepieniężnym jest długiem odbiorczym
Wie Św pieniężne DŁ św. Peniężne – fryzjer (wierzyciel), klient(dłużnik)
Fryzjer Klient
Dł św niepien. W
TERMIN SPEŁNIENIA ŚWIADCZENIA
umowa
wynika z okoliczności (np. data ślubu, a my mamy uszyć sukienke ślubną)
jeśli nie ma w umowie i nie wynika z okoliczności wtedy niezwłocznie po wezwaniu
OD KIEDY LICZYMY TERMIN PRZEDAWNIENIA
Biegnie od najwcześniejszego możliwego terminu wezwania do spłaty długu
Przedawnia się po 3 latach albo 10 latach, w zależnośći od umowy (okresowe np. czynsz 3 lata)
REGULAMINY I WZORCE
Regulamin do umowy musi być dostarczony najpóźniej przy podpisywaniu umowy
Jeżeli posługiwanie się regulaminami w stosunkach danego rodzaju jest zwyczajowo przyjęte wówczas wystarczy, że durga strone zapewni nam łatwy dostęp do regulaminu
nie dotyczy umów zawieranych z konsumentami -> doręczyć regulamin
drobna umowa życia codziennego, wystarczy zapewnić konsumentowi łatwy dostęp
NIEDOZWOLONE KLAUZULE UMOWNE
W umowach zawieranych z konsumentami postanowienia umowne, które nie yły uzgadniane indywidualnie nie wiążą konsumenta jeżeli w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszają jego interesy
umowa zawierana z konsumentem
nie była ustalania indywidualnie
jest bardzo niekorzystne dla konsumenta
przykłady klauzuli niedowzwolonych
sąd roszeń jest w Tajlandii
zadanie: znaleźć w sieci i przeglądnąć listę klauzul abuzywnych
- 16.01.15
Odstąpienie i zakończenie umowy
Rozwiązanie umowy
za porozumieniem stron
jednostronne
odstąpienie
Umowę traktujemy jak gdyby nigdy nie była zawarta
Np. umowa o dzieło, umowa kupna sprzedaży (zwracamy pieniądze / towar)
Trzeba je zastrzec w umowie, z wyjątkiem sytuacji wymienionych w kodeksie
Żeby skutecznie zastrzec prawo do odstąpienia w umowie trzeba określić termin w ciągu którego jest się uprawnionym do skorzystania z prawa odstąpienia. np „w ciągu miesiąca od zawarcia umowy / do 31.01.2015”
wypowiedzenie
w przypadku umów o charakterze ciągłym, upływa po okresie wypowiedzenia
Umowa na czas oznaczony – żadna ze stron nie powinna mieć prawa zerwania umowy, ale można to zaznaczyć w umowie i mieć takie prawo
Umowa na czas nieoznaczony – nie trzeba zawierać tej informacji w umowie, termin wypowiedzenia „zwyczajowo przyjęty” – najczęściej okres rozliczeniowy (np. miesiąc przy najmu)
Zobowiązanie o charakterze ciągłym – umowy o charakterze ciągłym (np. umowa najmu, umowa o pracę, wynajmujący uzyska tyle pieniędzy za czynsz jak długo wynajmowaliśmy mieszkanie/pracowaliśmy)
Zasada nominalizmu
Umów trzeba dotrzymywać, np. kredyt we frankach, nie ważne co się dzieje z kursem, spłacamy go we frankach, chyba zawrzemy klauzule waloryzacyjną w umowie, musi to być określone w sposób obiektywny, np. wskaźnik inflacji
Gdy zmieni się siła nabywcza pieniądza:
Jako przedsiębiorca możemy tylko rozwiązać umowę
Jako konsument możemy zwrócić się do sądu o rozwiązanie umowy / zwiększenie świadczenia
Można zawrzeć umowę za czyimś pośrednictwem, za naszą wiedzą i zgodą, my sami ponosimi odpowiedzialność .
Wyjątek osobistego świadczenia: np. umowa o dzieło, albo jak wynika to z właściwości świadczenia (namalowanie obrazu, fryzjer, lekarz), można to również zawrzeć/zmienić w umowie.
Jeżeli kupie kradziony samochód nie wiedząc przez 3 lata o tym, że jest kradziony (w dobrej wierze), po upływie 3 lat wcześniejsi właściciele tracą wszelkie prawa, jeśli przed upływem 3 lat przyjdą do mnie właściciele to ja tracę wszelkie prawa do auta.
Nieruchomości przez zasiedzenie w złej wierze 30 lat
Tak naprawdę kupujemy prawo własności do jakiejś rzeczy.
Zawarcie umowy powoduje przeniesienie własności.
Jeśli mamy konkretną rzecz np. ten samochód – moment zawarcia umowy jest przejściem własności, chyba, że w umowie zastrzeżemy inaczej
Jeżeli mamy rzeczy ogólne np. 50 opon, własność przechodzi w momencie wydania towaru
Umowy przyszłe – np. gdy zboże zostanie skoszone
Moment wykonania:
Zawarty w umowie
Np. pożyczka pienieżna: Niezwłocznie wtedy kiedy ktoś od nas tego zażąda
Np. wybudowanie domu: niezwłocznie po dniu w którym kogoś wezwiemy do tego: np. umawiamy się na 8 miesięcy czasu, ale jeżeli wezwiemy do wybudowania po 5 miesiącach to 8 miesięcy zaczyna biec od momentu kiedy go wezwaliśmy
Przedawnienie
Instytucja, która pozwala uchylić się od obowiązku spełnienia świadczenia po upływie określonego czasu (okresu przedawnienia).
Terminy przedawnienia
10 lat
Po 10 latach od terminu spełnienia umowy, jeśli oddamy komuś pieniądze a później sobie przypomnimy że się przedawniło to nie możemy żądać zwrotu tych pieniędzy, bo już się wywiązaliśmy z umowy. Mogliśmy powiedzieć że się przedawniło zanim oddaliśmy pieniądze
3 lata
przy działalności gospodarczej
przy świadczeniach okresowych
świadczenie gdzie musimy za coś płacić (czynsz) taie które jest określone co ile płacimy i jaką kwotę
^ bardzo ogólne zasady, w praktyce róże umowy mają różne terminy przedawnienia
termin przedawnienia liczy się od daty kiedy był wyznaczony termin spłaty
jeśli nie było określonej daty, to liczymy od daty kiedy mogliśmy najwcześniej wezwać do zapłaty, np. następnego dnia po zawarciu umowy
W sądach tradycyjnych za wniesienie pozwu płacimy 5% od kwoty którą rządamy (min 30zł, max 100.000), w sądzie internetowym jest to 1,25%
Przedawnienie trzeba zgłosić do sądu
Pozew: 3 opcje:
rozprawa / wyrok
nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym -> albo zapłacimy albo wnosimy sprzeciw (rozprawa) -> wyrok
termin wniesienia sprzeciwu: 14 dni
Jeżeli się sprzeciwiamy i przegramy to musimy płacić to co jesteśmy winni komuś plus 5% (zapłata za koszty sądowe)
Jeśli się nie sprzeciwiamy to nie płacimy tych 5%
nakaz zapłaty w postanowieniu nakazowym (b. rzadkie przypadki) -> możemy wnieść zarzut, ale musimy wtedy zapłacić ¾ kosztów sądowych, / ¼ płaci ten który wnosi o zapłatę / wtedy dopiero
Miejsce spełnienia świadczenia – dług pienieżny jest długiem oddawczym, czyli dłużnik ma się udać do wierzyciela i go spłacić. Dług niepieniężny jest długiem odbiorczym. Chyba, że inaczej zawrzemy w umowie.
Np.
W. św pieniężne Dłużnik
Fryzjer Klient
D . św. Niepieniężne Wierzyciel
Przelew wierzytelności = cesja
Wierzytelność – prawo do domagania się określonego zachowania
Tak jak możemy coś sprzedać tak samo możemy przenieść wierzytelnoć na kogoś innego
Np. sprzedanie długu/kredytu.
Przy wierzytelnościach możemy umową dokonać wyłączenia możliwości dokonania przelewu wierzytelności.
A ma wybudować B dom, zapłacić 100tys, po 20 tys za część prac, B sprzedaje wierzytelność do C, wtedy wtedy C ma zapłacić A, ale można zastrzec w umowie że nie można sprzedać wierzytelności.
A jest winien B 100 tys, a B jest winien 10 tys, wtedy można dokonać potrącenia=kompensaty i A płaci B 90tys. Dłużnikowi świadczenia opłaca się wprowadzać zakaz cesji.
Prawa majątkowe są zbywalne, a w przypadku wierzytelności możemy wyłączyć zbywalność wierzytelności przez wprowadzenie klauzuli o zakazie cesji.
Jeżeli A ma zbudować dom dla B i A przeniesie wierzytelność na C to wtedy B nei może się domagać zapłaty kar umownych ani od A ani od C, dlatego zastrzega się zakaz cesji
Potrącenie
Jednostronna czynność
Dwie strony są wobec siebie dłużnikami
Obie wierzytelności muszą być wymagalne (czyli musi minąć termin zapłaty)
Potrącenie jest możliwe kiedy pieniądze mi należne minął już termin płatności
Zwolnienie z długu jest umową.
--
Zabezpieczenia:
Osobiste i rzeczowe
Osobiste – całym swoim majątkiem
Rzeczowe – konkretną rzeczą
Zastaw – rzeczy ruchome
Przekazujemy bankowi albo umówionej osobie trzeciej ten przedmiot na przechowanie
Zastaw rejestrowy – zamiast oddawać rzecz – wpisujemy do odpowiedniego rejestru (jawny, każdy ma dostęp do tego rejestru), np. maszyny do produkcji.
Kupując coś o większej wartości należy w sądzie iść do rejestru zastawów i sprawdzić czy nie ma na niego zastawu
Hipoteka – nieruchomości plus statki morskie :P
Nieważne kto jest właścicielem, możemy zadowolić się z tej konkretnej rzeczy
Kredytobiorca z bankiem + wpis do księgi wieczystej
Hipoteka daje pierwszeństwo w zaspokojeniu jako wierzyciel hipoteczny
E.g. kredyt na hipotekę 1mln zł, ale facet ma jeszcze dług u dwóch innych osób, łącznie ma 3mln długu, pierwszeństwo ma bank (hipoteka), w innym przypadku każdy bierze porówno
Przewłaszczenie na zabezpieczenie
Bank < -> kredytobiorca
Bank staje się właścicielem domu, oddając go po spłacie kredytu
Abstrakcyjne i kauzalne
Kauzalne
E.g. Zabezpieczamy umowę, poręczamy spłatę kredytu, kredyt okazuje się nieważny, zabezpieczenie jest anulowane
Abstrakcyjne
Trwa nawet jeżeli czynność która była zabezpieczona przestaje istnieć
Weksel raz podpisany jest zawsze ważny – można
Nieodwołalna, bezwarunkowa, płatna na pierwsze żądanie
UMOWY
Swoboda umów
Są pewne typowe umowy w KC
Wtedy wystaczy zapisać co i za ile sprzedajemy, cała reszta jest regulowana KC
Sprzedaż
Obowiązek przeniesienia posiadania i własności
Druga strona zobowiązuje się do zapłaty ceny i odebrania rzeczy
Reżim rękojmi i gwarancji
Jeżeli po momencie wydania ujawnią się wady to możemy rządać zadość uczynienia z racji gwarancji lub rękojmi
Rękojmia jest obowiązkowa, wynikająca z ustawy, gwaracja wynika z dodatkowej woli sprzedającego
Można wyłączyć rękojmie jedynie dla przedsiębiorcy, dla konsumenta nigdy nie można wyłączyć uprawnień z tytułu rękojmi
W relacji przedsiębiorca konsument, konsument może odstąpić od umowy w ciągu 14 dni od zawarcia kiedy umowy są zawarte na odległość lub poza lokalem
Umowa darowizny
Chęć darczyńcy i chęć obdarowanego
Każda umowa darowizny powinna mieć akt notarialny
Staje się ważna, (jeśli nie ma aktu notarialnego), wtedy kiedy zostanie dokonana
Możliwość odwołania darowizny w systuacji gdy obdarowany okaże się rażąco niewdzięczny wobec darczyńcy (np. go okradnie) to musi oddać darowiznę
Umowa zlecenie / umowa o dzieło
Zlecenie
Wykonywanie jakichkolwiek usług prawnych
Nieważny rezultat – ważne jest podejmowanie czynności
Np. lekarz – umowa o leczenie, a nie wyleczenie, za podejmowanie czynności
Umowa o dzieło
Osiągnięcie rezultatu zamierzonego, rezultatu w miarę pewnego
Można z niego zrezygnować, ale trzeba zapłacić za dzieło, ewentualnie zapłacić całe wynagrodzenie, ale odliczyć wydatki, które zaoszczędził zleceniobiorca
Umowa o roboty budowlane
Ma powstać obiekt budowlany
Ten który wykonuje roboty jeśli przejmie protokolarnie termin budowy, to odpowiada za wszystko np., spóźni się dostawa, on za to odpowiada
Możliwość solidarnej odpowiedzialności
Inwestor < - > Wykonawca -> Podwykonawca, podywkonawca może pójść po zapłatę do inwestora, jeżeli inwestor wie, że taki podwykonawca istnieje. – ryzyko spoczywa na inwestorze, bo wykonawca może nie zapłacić podwykonawcy mimo, że inwestor zapłacił wykonawcy, wtedy podwykonawca może iść do Inwestora, który płąci drugi raz.
W zamówieniach publicznych inwestor może zapłacić bezpośrednio podwykonawcy w taki sposób jakby płacił wykonawcy
Pożyczka / kredyt
Pożyczka w KC
Nie musi być odpłatna
Kredyt tylko udzielany przez banki albo przez instytucje upoważnione ustawowo (czyli SKOKI, chwilówka nie)
Powinno zostać podane przeznaczenie
Sprawdzenie zdolności kredytowej
Jest odpłatna
Umowa ubezpieczenia
Osobowe
Nie ma reguły dotyczącej wysokości szkody, jeżeli ubezpieczymy się na milion zł. Że umrze osoba bliska nam, dostajemy 1mln zł,
Jak się ubezpieczymy u trzech ubezpieczycieli w ubezpieczeniu osobowym dostajemy od każdego po 1mln zł, aw wypadku smochodu po 330tys zł.
Majątku
Suma ubezpieczenia – max kwota którą może wypłacić ubezpieczyciel
Składka obliczana od sumy ubezpieczenia
Ubezpieczenie do wysokości szkody
Trwa od następnego dnia od opłacenia składki, chyba że jest podana data od kiedy obowiązuje
Odpowiedzialność cywilna – ubezpieczamy siebie przed roszczeniami osoby trzeciej. (czyli np. małżonka nie jest osobą trzecią mimo że rozwali mój samochód)
Wypadek – zdarzenie przyszłe, niepewne (takie które nie zależy od nas), zasadniczo przyszłe. Może być przeszłe, ale kiedy ubezpieczamy to jeszcze nie możemy wiedzieć czy to zdarzenie miało miejsce.