GLIKOZYDY

SUBSTANCJE PIERWOTNE → występują w każdej roślinie i są produktami podstawowej przemiany materii.

SUBSTANCJE WTÓRNE → produkty wyspecjalizowanej przemiany materii. Najczęściej są to wydaliny, np. alkaloidy, glikozydy, związki fenolowe, terpeny. Mają zastosowanie w lecznictwie.

GLIKOZYDY → związki powstałe przez połączenie składnika cukrowego (glikonu) z cząsteczką niecukrową (aglikonem, geniną).

GLIKOZYDACJA → proces powstawania glikozydów; zachodzi z wydzieleniem wody.

HYDROLIZA GLIKOZYDÓW → rozkład glikozydów pod wpływem wody. Proces odwrotny do glikozydacji.

Aglikony samo występujące nie rozpuszczają się w wodzie. Rozpuszczają się dopiero po połączeniu z glikonem.

Wyróżniamy następujące typy glikozydów:

1. O – glikozydy → grupa hydroksylowa aglikonu jest połączona z cukrem:

R – C – OH + H – O – R1

Cukier Aglikon

Ten typ występuje najczęściej w roślinach.

1. C – glikozydy → połączenie aglikonu z cukrem następuje przez węgiel:

R – C – OH + H – C – R1

Cukier Aglikon

Np. witeksyna

1. S – glikozydy → połączenie między grupą tiolową aglikonu i cukrem:

R – C – OH + H – S – R1

Cukier Aglikon

Np. glukozynolaty

1. N – glikozydy → połączenie między grupą aminową aglikonu i cukrem:

R – C – OH + H – NH – R1

Cukier Aglikon

Np. nukleozydy w kwasach nukleinowych.