16. TWIIERDZENIE GREENA
Jeżeli krzywa K jest krzywą płaską zamkniętą skierowaną dodatnio i ograniczającą obszar jednospójny D, przy czym w obszarze D dane są funkcje P(x,y) i Q(x,y) mające ciągłe pochodne cząstkowe pierwszego rzędu w obszarze D i na brzegu K, to zachodzi wzór:
Przykład:
Obliczyć całkę po krzywej zamkniętej L.
L – obwód ∆ABC A=(1,3), B=(2,2), C=(1,1)
17. Podać definicje równania różniczkowego zwyczajnego, rozwiązanie szczególne równania różniczkowego rozwiązania ogólnego i krzywej całkowej.
Równaniem różniczkowym zwyczajnym nazywamy równanie postaci:
F(x, y, y’, y”, …, y(n)) = 0 (1.)
W którym F jest funkcją n+2 zmiennych: zmiennej niezależnej x, niezależnej funkcji y=f(x) i jej pochodnych: y, y”, …, y(n)
Rząd najwyższej pochodnej, wchodzącej do równania różniczkowego nazywamy rzędem tego równania.
Rozwiązaniem szczególnym równania różniczkowego (1) nazywamy każdą funkcje y=f(x) która zmienia to równanie w tożsamość.
Wykres funkcji y=f(x) która jest rozwiązaniem szczególnym równania różniczkowego nazywamy krzywą całkową tego równania.
Zagadnieniem Cauchiego dla rr (1) rzędu n nazywamy zagadnienie polegające na wyznaczeniu rozwiązania szczególnego tego równania spełniającego warunki początkowe:
y(xo ) = yo y’(xo) = y1, …, y(n-1)(xo) = yn-1 (2)
gdzie liczby xo, yo, y1, …, yn-1 nazywamy wartościami początkowymi.
Rozwiązaniem ogólnym rr (1) rzędu n na zbiorze D nazywamy rodzinę funkcji, zależnych od n stałych dowolnych C1, C2, …,Cn których wartości można tak dobrać, aby otrzymać rozwiązanie szczególne spełniające warunki początkowe (2) dla każdego układu wartości początkowych : (xo, yo) D, y1, y2, …, yn-1
Niektóre rr oprócz rozwiązania ogólnego mają tzw. równanie ogólne. Są rozwiązania rr, których nie można otrzymać z rozwiązania ogólnego przez równania stałymi dowolnymi otwartych wartości.
18. Omówić metody rozwiązywania równań różniczkowych o zmiennych rozdzielonych i równań jednorodnych. Podać przykłady.
1. Równanie r.r. o zmiennych rozdzielonych ma postać: , gdzie f i g z założenia są ciągłe odpowiednio na przedziałach:
.
Przykład
Wyznaczyć rozwiązanie równania różniczkowego : zał. x≠0
Rozwiązanie:
Doprowadzamy równanie do takiej postaci, aby po jednej stronie równania były x, a po drugiej y; zatem mnożymy obie strony równania przez:
i otrzymujemy:
Następnie całkujemy obustronnie:
(całkę obliczamy za pomocą podstawienia
), otrzymując rozwiązanie ogólne r.r.:
Jeżeli r.r. ma zadany warunek początkowy np. , wówczas należy w danym równaniu podstawić
, otrzymując ostatecznie całkę szczególną:
1 = 0 + C , zatem:
2. Równaniem różniczkowym jednorodnym ma postać: gdzie f jest ciągła na przedziale (a,b).
Rozwiązanie różniczkowe wyznaczamy wprowadzając nową funkcję: Wówczas
oraz
mają postać: , czyli:
Przykład
Rozwiązać równanie:
Dzielimy dane równanie obustronnie przez :
Następnie stosujemy podstawienie , czyli
, wstawiamy
/
oraz całkujemy obustronnie
,wracamy do podstawienia
i po wymnożeniu otrzymujemy:
19 . Równanie różniczkowe liniowe pierwszego rzędu. Wyprowadzić wzór na całkę ogólną.
Równanie różniczkowe liniowe rzędu pierwszego ma postać:
Gdzie p(x) i q(x) są funkcjami ciągłymi na pewnym przedziale (a,b).
Wyprowadzenie cąłki ogólnej
Dane jest r. r. niejednorodne:
Następnie piszemy równanie jednorodne:
Postawiamy następnie:
Otrzymując: ,
Całkujemy obustronnie:
Uzmienniamy stałą gdzie
jest funkcją różniczkowalną:
Obliczamy pochodną:
Funkcja y(x) będzie rozwiązaniem r. r. niejednorodnego, gdy:
Zatem:
,
Zatem rozwiązanie równania otrzymujemy w postaci:
20 Równanie różniczkowe zupełne
Równanie różniczkowe zupełne to równanie postaci:
gdzie lewa strona równania jest różniczką zupełną pewnej funkcji
Całka ogólna równania ma postać gdzie funkcję F wyznaczono z układu:
Warunkiem koniecznym i dostatecznym istnienia funkcji F jest równość odpowiednich pochodnych cząstkowych:
Przykład: Mamy rozwiązać przykład
Mamy kolejno:
a więc odpowiednie pochodne cząstkowe są równe.
Istnieje więc taka funkcja F, że
Wobec tego, przyjmując, że y jest stałe, dostajemy
więc w konsekwencji
Porównując odpowiednie pochodne cząstkowe
stwierdzamy, że
czyli
a więc ostatecznie całka ogólna naszego równania ma postać: