1.TEORIA WF JAKO NAUKA.

Zajmuje się motorycznością ludzką, rozpatrywaną zarówno w aspekcie systematyki ruchów człowieka jak i rozwoju motoryczności w ontogenezie (rozwoju osobniczym)

2.W JAKI SPOSÓB DZIELIMY KULTURE FIZYCZNĄ, OMÓW JEJ SKŁADOWE?

Kultura dzieli się na kult. duchową i kult. fizyczną

Kultura fizyczna wg.Demela to wyraz określanej postawy wobec własnego ciała, świadoma i aktywna troska o swój rozwój, sprawność i zdrowie, to umiejętność organizowania i spędzania czasu wolnego z największym pożytkiem dla własnego zdrowia fizycznego i psychicznego. Wg Krawczyka to zintegrowany i ustalony system zachowań w dziedzinie dbałości o rozwój fiz., sprawność ruchowa, zdrowie i piękno człowieka a Tatarkiewicz uważał że to troska psychiki o ciało.

Składowe kult. fiz. to:

- wychowanie fizyczne- zamierzona i świadoma działalność człowieka ukierunkowana na wytworzenie zespołu postaw i związane z nim przekazywanie podstawowych wiadomości, umiejętności i sprawności, które łącznie wyznaczają zachowanie człowieka. Ma ono przygotować do rekreacji fizycznej.

- sport wyczynowy(pkt.4)

- rekreacja ruchowa (pkt.3)

- rehabilitacja- proces przywracania sprawności fiz. osobom czasowo lub trwale niepełnosprawnym w drodze ćw. Ruchowych z wykorzystaniem wiedzy medycznej

3. REKREACJA FIZ. I JEJ PODZIAŁ?

Dobrowolna i świadoma działalność w czasie wolnym od pracy dla wypoczynku, przyjemności i samodoskonalenia się w formie ćw. Ruchowych w celu utrzymania zdrowia i podniesienia sprawności.

Dzieli się na rekreację:

*bierną- leżenie, oglądanie Tv, kino, teatr, hobby, komputer

*ruchowa (fizyczna)

*twórcza

*kulturowo-rozrywkowa

*poprzez działalność społeczną

Właściwości rekreacji:

+ aktywność-dostarcza miłych wrażeń, przyjemności, odprężenia, relaksu, obniża poziom samokrytyki

+ dobrowolności-pozostawia swobodę wyboru

+ bezinteresowności-brak motywów ekonomicznych

+ zabawa i rozrywka

+ odmienność-w stosunku do zadań i obowiązków dnia codziennego

Czynniki wpływające na podejmowanie czynności rekreacyjnych:

*biologiczne(stan zdrowia, poziom wydolności fiz. typ budowy somatycznej)

*psychiczne(typ temperamentu, osobowość, poziom inteligencji)

*społ. Demograficzne(płeć, wiek, zawód, pozycja społ., sytuacja materialna)

*gospodarczo-ekonomiczne(poziom dochodów, ilość czasu wolnego, dostępność urządzeń i obiektów i ofert rekreacyjnych)

4. SPORT WYCZYNOWY I JEGO CHARAKTERYSTYKA.

To świadoma i dobrowolna działalność człowieka podejmowana dla zaspokojenia potrzeby walki, popisu, wewnętrznego samodoskonalenia się, w drodze systematycznego rozwoju cech motorycznych, umysłowych. Podział sportu wyczynowego:

* sport który zależy od celów motorycznych

* sport gdzie jest potrzebny sprzęt- spinaczka

* spot gdzie jest potrzebna koncentracja odporności psychicznej- strzelnicowo

*sport gdzie potrzeba abstrakcyjno logicznej umiejętności człowieka

5. METODY BADAWCZE W TEORII WF

* metody podstawowe

- eksperyment

# naturalny

# laboratoryjny

- obserwacja

# pośrednia

# bezpośrednia

# uczestnicząca

- testy specjalne

# w sferze kształcenia

# w sferze wychowawczej

* metody pomocnicze ( wywiady, kwestionariusze, ankiety, badania dokumentalne)

Metody badawcze mogą mieć podłoże psychologiczne, socjologiczne, pedagogiczne, fizjologiczne, biomechaniczne, antropometryczne w tym sprawność fiz.

6. „KAMIENIE WĘGIELNE” SZKOLNEGO WYCH. FIZ.

W XIV/XVw. Vittorio de Feltre otwiera szkołę „radosną”, która zawierała el. Rekreacji. W oświeceniu John Locke pierwszy omówił wf systematycznie i metodycznie a jego program miał duży wpływ na rozwój wf. W 1787r. G. Piramowicz przedstawił problem hig. Zdrowia i głosił potrzebę wf u dziewcząt. W Liceum Krzemienieckim Tadeusz Czacki po raz pierwszy wprowadził etat nauczyciela wf w szkole i lekarza. W Krakowie prof. L. Bierkowski założył Instytut Gimnastyczny w 1837r. W 1867r. we Lwowie towarzystwo Sokół.

Lekarz Henryk Jordon założył ogródki jordanowskie, zaś w Warszawie ich twórcą był W. Kozłowski w tym samym czasie H. Kuczalski założył szkołę gimnastyczek a Eugeniusz Piasecki założył katedre kult. fiz. w Poznaniu dzisiejszy AWF

8. CO TO SĄ CZYNNIKI I ŚRODKI WYCH. FIZ. I ICH PODZIAŁ.

Czynnikami nazywamy zespół bodźców które działając systematycznie na org. Powodują w nim długotrwałe zmiany. Czynniki dzielimy na:

• społeczne – dom, rodzina, infrastruktura, moda, kultura, trendy

• fizyczne:

*mechaniczne- dotyk, otarcie, głaskanie, ucisk, skręcanie

*chemiczne- wentylacja, otwarcie okien, spożywanie alkoholu i narkotyków

*termiczne- stała ciepłota ciała, hartowanie org.- system stopniowy

*energie promieniowania- świetlne, cieplne, chemiczne

*teren- wymusza aktywność fiz. może być zamieszkały (blokowisko), naturalny (las), dostosowany do ćw. Fiz.

*ruch kształtuje cechy motoryki- pobudza siłę, skoczność, gibkość, moc, równowagę

Środki WF to podmioty i zjawisk, które ułatwiają i umożliwiają odpowiedni dobór i właściwe stosowanie czynników. Zaliczmy tu:

Przybory, sprzęt, urządzenia, woda, naturalne formy (biegi, skoki) urządzenia kontrolne

9. WARUNKI OSOBNICZE I POZAOSOBNICZE W WF

Warunki wf to takie elementy na które nauczyciel wf nie ma wpływu, a które wymuszają na nim potrzebę doboru odpowiednich środków. Dzielimy je na:

*pozaosobnicze- pomoce dydaktyczne, rodzice, środowisko, warunki terenowe, klimat, aparatura diagnostyczna

*osobnicze- wiek, płeć, budowa ciała, stan zdrowia

10. KSZTAŁTOWANIE SIĘ MOTORYCZNOŚCI W POSZCZEGOLNYCH FAZACH ONTOGENEZY - 11. FAZY ROZWOJU FIZ. W ROZWOJU OSOBNICZYM

Noworodek- zabiegi pielęgnacyjne, dziecko ma niekontrolowane ruchy np. wydzielanie śliny przy jedzeniu, zamykanie oczu na światło

Niemowlęcy- dziecko zaczyna rozpoznawać dźwięki, reagować na głosy, niekontrolowanie ruchów

Poniemowlęcy- kiedy dziecko zaczyna chodzić, szczupleje, utrata proporcji ciała następuje wzrost mięśni szkieletowych , kontrolowanie ruchów

Przedszkolny- w wieku 4-5 lat dziecko przeżywa 1 apogeum motoryczności najłatwiej jest je wtedy nauczyć sportu

Młodszy szkolny- (10-12lat) od 9-10 lat II apogeum motoryczności (złoty wiek) gimnastyka, gibkość, płynność ruchów, elastyczność, chęć aktywności, rywalizacja płci

Pokwitaniowy- obniżenie odporności ustroju, zwiększenie wrażliwości, wew. skupienie, budzący się krytym, eliminacja stresu, przewrażliwienie, kompleks, troska o hig. osobistą, dużo snu, zmiany dźwigni ciała, siły mięśni, u dziewcząt przyrost tkanki tłuszczowej i koślawości kości kończyn

Młodzieńczy- u chłopców wyrabia się siła, wytrzymałość i gibkość

Dorosły- realizowane nawyki

Starzenia się- niechęć do aktywności fiz. spadek cech motoryki

Okres sensytywny- org. Najbardziej podatny na wpływ bodźców

Punkt krytyczny-ostatnia faza tego okresu po którym trudno jest nauczyć i zadziałać czynnikiem – brak reakcji

12. W JAKI SPOSÓB OKREŚLA SIĘ WIEK OSOBNICZY?

Sposoby okr. wieku:

*w. Morfologiczny

*w. Kostny (szkieletowy) to stopień rozwoju ciała ludzkiego z rendgenu kości

*w. zębowy- stosuje się tabele średniego wyżynania się zębów na szczęce i żuchwie

*w. Drugorzędnych cech płciowych- u chłopców przyrost narządów płciowych i owłosienia a u dziewcząt powiększenie piersi i owłosienie łonowe

*w. Fizjologiczny- ruchliwość jąder kom.

*w. metryczny

13. DYMORFIZM PUŁCIOWY

Ukształtowanie się osobnika związane z płcią, przejawiające się różnicami morfologicznymi, fizycznymi, psychicznymi, fizjologicznymi i motorycznymi. Różnice te są utrwalone genetycznie. Wyróżniamy róznice:

I rzędowe- stanowią je różnice narządów płciowych

II rzędowe- wielkość i proporcja ciała, rozwój owłosienia

III rzędowe- znajdują wyraz w zachowaniach seksualnych

IV rzędowe- mają uwarunkowania kulturowe i cywilizacyjne. Różnice między K. a M.:

Kobiety- raczej mała głowa, wąskie barki, szerokie biodra, fizjologiczna koślawość nóg, dłuższy w stosunku do kończyn tułów, większe i inaczej rozłożone otłuszczenie, niżej położony ośrodek ciężkości niż mężczyzn, drobniejsze kości, mniejsze umięśnienie, odrębność w budowie stawów, owłosienie ma inny kształt niż u mężczyzn, rozwój ich jest szybszy i krótszy niż mężczyzn, maja wyższą częstość tętna a mniejsza pojemność wyrzutową serca, mają mniejsza zawartość hemoglobiny i mniejszą pojemność życiową płuc. Kobiety są bardziej odporne na stres, środowisko i lepiej znoszą różnicę temp.

Chłopacy są gwałtowniejsi, szukają przeciwnika, chcą być zauważeni maja większą ilość testosteronu. Dziewczyny są bardziej uczuciowe, lubią zwierzęta są mniej gwałtowne, działają intuicyjnie lepiej odróżniają odcienie kolorów, większa sprawność ruchu, słabiej odróżniają ciężary, mniejsza wrażliwość smakowa. Mężczyźni maj lepsze cech motoryczne oprócz gibkości.

14. SYLWETKI CIAŁA

*leptosomatyczny-(typ ektomorficzny) smukła sylwetka ciała, dł. głowa, szyja, słabe umięśnienie, długie dłonie, wąskie biodra

*atletyczny-(typ mezomorficzny) dobre owłosienie, proporcjonalna budowa ciała, szerokie barki, wąskie biodra, umięśnienie dobre

*pikniczny- (typ tłuszczowy endomorfik) wąskie barki, duża łysina czołowa, mała głowa, brak szyi, silne otłuszczenie, krótkie dłonie

Jest tez podział na typ:

*trzewny- szeroka twarz i klatka piersiowa

*oddechowy- Dł. twarz, nos, szyja kończyny,

*mięsniwy- twarz prostokątna, proporcjonalna budowa ciała, mięśnie

*mózgowy- dobrze rozwinięty mózg, komputerowiec

15. SYSTEM KLASYFIKACJI UCZNIÓW POD WZG. STANU ZDROWIA

Uczniów dzielimy na 3 gr.:

*gr. „A”- U. zdolni do zajęć bez ograniczeń

+ As – U. uprawiający dodatkowo zajęcia w kl. Sportowych

*gr. „B”- U. zdolni do zajęć z ograniczeniami wymagającymi uwagi ze strony N.

+ Bk- U. zdolni do zajęć z ograniczeniami wymagającymi dodatkowych ćw.

+ Bk1- ćw.korekcyjnych

+ Bk2- ćw. kompensacyjnych

+ Bk3- ćw. Korekcyjno- kompensacyjnych

*gr. „C”- U. niezdolni do zajęć lek. wf w szkole i innych form aktywności ruchowej trwale lub czasowo

+ C1- U. nie ćw. W szkole ale uczestniczący w gimnastyce korekcyjnej lub zajęciach rehabilitacyjnych

16. PRAKSEOLOGIA

Jej twórcą jest hiszpański naukowiec A. Espinas który napisał ,,Traktat o dobrej robocie” 1980r.

To nauka o normach i zasadach skutecznego działania. Czyli jak zrobić żeby ..(było szybciej, lepiej, dokładniej) ustala, z punktu widzenia sprawności, najszersze uogólnienia odnoszące się do wszelkich form świadomego i celowego działania, konstruuje i uzasadnia wskazówki i postulaty dotyczące podnoszenia jego sprawności, bada też uwarunkowania sprawności działań i zajmuje się ich podziałem i charakterystyką z punktu widzenia skuteczności.

17. OGNIWA PRAKEOLOGII

Składają się na cykl działania zorganizowanego, który dzielimy na 3 fazy:

I faza przygotowania:

-uświadomienie celu

-diagnoza (osobnicza, grupowa, środowiskowa)

-prognoza

-planowanie realizacji

II faza realizacji:

-realizacja

III faza oceny:

- ocena i wnioskowanie pedagogiczne

Faza I i III dotyczy wychowawcy fizycznego zaś II wychowawcy i wychowanka

18. ZABAWY

Są aktywnym elementem wypoczynku w czasie którego zapominamy o problemach to przeciwieństwo pracy. Dziecko zdobywa wstępną wiedzę o życiu społecznym, rozwija zdolność działania, pogłębia wiedzę o przyrodzie. Rodzaje zabaw:

*manipulacyjne- jak dziecko się rodzi bawi się smoczkiem przekłada z ręki do ręki

*tematyczne- zabawa w coś lub kogoś np. W lekarza w mamę, jeźdźca

*konstrukcyjne- składanie el. W całość np. budowanie wierzy z klocków

*dydaktyczne- np. układanie żołędzi

*ruchowe- np. zabawy kopane, ze śpiewem, orientacyjno- porządkowe, bieżne, rzutne, na czworakach, z mocowaniem, z podbijaniem, z pełzaniem

20. UZDOLNIENIA RUCHOWE

To pojętność w przyswajaniu nowych nieznanych dotąd form ruchu. Zdolny ruchowo to ten komu nauka przychodzi łatwo i łatwo przekształca ćw. na nowe. Uzdolnienia ruchowe zależą podfunkcji kory mózgowej. Są właściwościami dziedzicznymi. Uzewnętrznianie się uzdolnień jest uwarunkowane właściwościami morfologicznymi i fizjologicznymi. Poznaje się przez badanie czynności niećwiczonych. Uzdolnienia obniżają koszt energetyczny a pozimo posiadanej sprawności nie jest równoznaczny z uzdolnieniami. Tym problemem zajmowali się min. J. Pieter

21. PROCES WYCH. FIZ.

To przebieg regularnie następujących zjawisk, pozostawiających między sobą stan związków przyczynowych.

Proces wych. i kształcenia fizycz. To pewien uporządkowany ciąg systematycznie podejmowanych przez N. czynności o charakterze wychowawczym i kształcącym.

22. FUNKCJE WYCH. I KSZTAŁCENIA FIZ.

*wychowawcza prosomatyczna- wytworzenie postaw i nastawień wobec ciała

*wychowawcza prospołeczna- kształtowanie postaw kult. bycia, obowiązkowości, poszanowania, zdobywania zasad wiedzy

*poznawcza- przekazywanie, zdobywanie zasobu wiedzy

*morfofizjologiczna- zapoznanie ze zmianami jakie zachodzą w org. W trakcie ćwiczeń

*kształtująco estetyczna- ukazanie estetyki ruchów, ładnej sylwetki, poruszania się

*zdrowotno higieniczna- profilaktyka, zabiegi hig.

*nauczająco sprawnościowa- umiejętności podstawowych form aktywności

*utylitarna- umiejętność stosowania nauczanych ruchów do pracy domowej

*twórcza- zapoznanie z różnego rodzaju ekspresji ruchowej

*hedonistyczno wypoczynkowa- zastosowanie ruchu w celu rozładowania napięć

23. 32. CELE WYCHOWANIA

*autoteliczny- ćw. Dla samego siebie

*heterotemiczny- ćw. Dla celów dalszych (kogoś)

*negatywne- ćw. Jest czymś złym, dbałość o dusze a nie ciało

*obojętne dla przyjemności

*pozytywne- ćw. Dla zdrowia

24. CECHY MOTORYKI

To wielkości charakteryzujące potencjalne możliwości ruchowe danego organizmu. Zaliczamy do nich: siłę, szybkość, wytrzymałość, koordynację ruchową, zwinność, zręczność, moc, skoczność, gibkość i równowagę

25.SIŁA

Zewnętrznym przejawem pracy mięśni jest rozwijana przez nie siła. Wyróżniamy:

Siłę izometryczna-statyczną, wzrost napięcia bez zmiany dł.

Siła izotoniczna-dynamiczna, zmiana dł. mięśnia bez zmiany napięcia

Siła auksotoniczna- zmiana dł. i napięcia mięśnia

Siła eksplozywna-zdolność rozwijania siły max w jak najkrótszym czasie.

Siła zależy od:

*powierzchni fizjolog. Przekroju mięśnia

*ilości i synchronizacji włókien mięśniowych

*prędkości skracania mięśnia

26. WYTRZYMAŁOŚĆ

To zdolność do długotrwałego wysiłku bez obniżenia wydajności. Jest zdolnością przeciwstawiania się zmęczeniu. Zależy ona od el. Psychologicznych( motywacja, gotowość do znoszenia bólu)

Fizjologicznych (wytrzymałość jednej lub kilku gr. mięśni, siły tych mięśni, zasobów energetycznych, krążenia obwodowego)

Zależy ona od szybkości ruchu, czasu trwania bodźca, struktury ruchu.

27. SZYBKOŚĆ

To zdolność wykonywania szybkich ruchów w jak najkrótszym czasie. Wykonanie nie trwa długo i nie powoduje zmęczenia. Czas reakcji zależy od: płci, wysokości ciała, stopnia wytrenowania, warunków startu (temp. Warunki atmosferyczne),

stanu aktualnego zawodnika (temp. Ciała, zmęczenia)

28. ZWINNOŚĆ, ZRĘCZNOŚĆ, KOORDYNACJA RUCH., GIBKOŚĆ, MOC

Zwinność to ruch z minimalną utratą sił mięśniowych. To umiejętność przemieszczenia całego ciała lub jego części w jak najkrótszym czasie.

Zręczność to umiejętność wykonywania szybkich ruchów dłońmi

Koordynacja ruch. to zdolność do wykonywania złożonych ruchów w krótkim czasie

Gibkość to zdolność do wykonywania ruchów z duża amplitudą

Moc to zdolność rozwojowa max. Siły w jak najkrótszym czasie

29. TESTY STOSOWANE W POLSCE

*Mydlarskiego- bieg na 60m ze startu niskiego, skok wzwyż z rozbiegu na wprost, rzut piłeczką palantową 80g L i P ręką

*Trześniowskiego- bieg na 60m ze startu niskiego, skok wzwyż z rozbiegu o dowolnej technice, skok w dal z rozbiegu, rzut piłeczką palantową 80g , rzut granatem 500g dla U. powyżej 14,5 lat

* Sprawności motorycznej Denisiuka- bieg na 40m dla U. kl. IV-V, bieg na 60m dla U. kl. VI i starszych, bieg z przewrotem na materacu, rzut piłką lekarską znad głowy, wyskok dosiężny lub skok w dal z miejsca, przysiady z wyrzutem nóg w tył lub bieg na 300m dla dziewczyn i chłopców od kl. VIII

*Chromińskiego-bieg na 60m ze startu niskiego, rzut 3kg piłka lekarską w tył nad głową, bieg n dystansie 600m lub 1000m

*Pilicza- bieg „zygzakiem” wykonywany po tzw. kopercie, skok w dal z miejsca, rzut piłka lekarską oburącz w przód znad głowy 3 lub 2kg,

*indeks Sprawności Zychory- szybki bieg w miejscu przez 10 sek. z wysokim unoszeniem kolan (szybkość), skok w dal z miejsca (skoczność), zwis na drążku (siła ramion), skłon tułowia w przód bez zginania kolan (gibkość), w leżeniu tyłem unoszenie NN tuż nad podłożem i jak najdłużej wytrzymać (siła mm brzucha), bieg ciągły albo bieg w miejscu w tempie około 120 kroków na min. mierzymy czas albo bieg na odległość mierzymy dystans

30.TESTY ZAGRANICZNE

To test:

*minimalnej sprawności fizycznej Krausa-Webera- z leżenia tyłem z rękami na karku i nogami przytrzymanymi przez współćwiczącego przejście do siadu, p.w.j.w. ale ze stopami opartymi o podłoże samodzielne przejście do siadu prostego, p.w.j.w. unoszenie nóg wyprostowanych w stawach kolanowych na wysokość 25cm, w leżeniu przodem z rękami splecionymi na karku podnoszenie głowy i tułowia i wytrzymanie w tej pozycji, p.w.j.w. poduszce wznoszenie nóg prostych w stawach kolanowych i wytrzymanie w tej pozycji, z postawy zasadniczej skłon tułowia w przód bez zamachu tak by dotknąć podłoża wyprostowanymi palcami

*test Richtera- Beckera (od 15 lat)

*Fleischmana

*Fiński (marszowy)

*sprawności fizycznej dzieci i młodzieży YMCA

*AAHPR

31. TESTY MIĘDZYNARODOWE

Eurofit- składa się z: utrzymania równowagi stojąc na jednej nodze na belce, szybkiego dotykania na przemian dwóch odpowiednio rozstawionych krążków wybraną (sprawniejszą) ręką, w pozycji siedzącej sięganie rękami w przód tak daleko jak to możliwe, skok w dal z miejsca, zaciskanie ręki z max siła na dynamometrze, max liczba skłonów tułowia w przód z leżenia w ciągu 30 sek., wytrzymanie w zwisie na drążku o ramionach ugiętych, bieg wahadłowy 10*5m z max szybkością i zmianą kierunku, wytrzymałościowy bieg wahadłowy

*Międzynarodowy Test sprawności fiz.- składa się z biegu na 50m (próba szybkościowa), skoku w dal z miejsca (próba siły- mocy nóg), biegu wytrzymałościowego (próba wytrzymałościowa), pomiaru dynamicznej siły dłoni, pociąganie na drążku lub wytrzymania w zwisie na drążku (próba siły barków i rąk), biegu zwinnościowego, skłonu tułowia w przód w leżeniu tylem przez 30 sek.(próba siły mm. brzucha), skłon tułowia w przód (próba gibkości)

34. POSTACIE I SYSTEMY WF W EUROPIE.

*system Szwedzki- bracia Lingowie wprowadzili lek. wf do szkoły (gimnastyka)

*system niemiecki- John Guts- Muths i ludwik John – przygotowanie pod względem dyscypliny wojskowej, wprowadzano ciężki sprzęt a to powodowało obniżenie pasu barkowego

*system Angielski- Spencer- wf rozwinęło się szeroko poza lekcjami, gry sportowe ale bez wszystkich komend,

*system francuski- to mieszanka wszystkich systemów w zależności od regionu duży wkład miał Pier de Cuberze (I Igrzyska olimpijskie w Atenach)

36. MOTORYKA I RUCHOWE CZYNNOŚCI CZŁOWIEKA

Motoryka to wykonywanie przez ludzi oraz organizmy zwierzęce określonych ruchów związanych ze zmianą ich położenia, ustawienia lub przemieszczeniem w ich wnętrzu jakichś substancji, czynników lub bodźców; m. wynika z działania narządów ruchu, np. kończyny, rzęski lub określonych systemów organizmu, np. ruchu robaczkowego jelit.

Ruchowe czynności człowieka to:

*uczenie się metoda prób i błędów

*naśladownictwo

*nauczanie czynności ruchowych

37. SELEKCJA W SPORCIE

Rodzaje selekcji sportowej to s. naturalna, s. Na podstawie intuicji N. i trenerów, s. kierowana

Podstawowe kryteria selekcyjne:

*stan zdrowia- zbadany prze lek. specjalistę próbami wysiłkowymi

*budowa somatyczna- wysokość ciała oraz proporcje, stosunki wew. między komponentami tkankowymi

*uzdolnienia ruchowe- przejawiające się szybkością i trwałością opanowanych ruchów jak i tworzeniem nowych ich zestawów

*sprawności fiz.- wyrażona stopniem wykorzystania potencjału cech

*dyspozycje psychiczne- odporność psychiczna, ambicja, optymalny poziom zrównoważenia psych. W sytuacjach wymagających mobilizacji i poczucia odpowiedzialności

*wiek- kalendarzowy, morfologiczny, szkieletowy, wiek wtórnych cech płci w okr. Dojrzewania

*wynik sportowy- odbiją się w nim predyspozycje rozwojowe oraz stopień wykorzystania nabytych sprawności i umiejętności

Etapy selekcji kierowanej:

Preselekcja-wszechstronna obserwacja dzieci w najmłodszym wieku w ramach sportu dla wszystkich

S. wstępna- kierowanie dzieci do wszechstronnego szkolenia, poszukiwanie uzdolnionych sportowo bez wyboru specjalizacji

S. właściwa- wybór jed. Najbardziej uzdolnionych szczególnych predyspozycjach sprawnościowych, morfologicznych funkcjonalnych do poszczególnych dyscyplin czy gr. konkurencji odbywa się po 2-4 latach selekcji wszechstronnej

S. specjalistyczna- szczegółowe okr. Predyspozycji związanych ze specyficznymi wymogami treningu w danej dyscyplinie

38. PRÓBY CZYNNOŚCIOWE- WYDOLNOŚCIOWE

próba Martineta- mierzymy tętno spoczynkowe, wykonujemy 40 przysiadów, pomiar tętna, jeśli wróci w 4 próbie mierzenia (4*30 sek.) to jest OK.

próba Harwardzka- w ciągu 5 min. Wchodzimy na 1 stopień 4,5cm (krzesło) po tym U. siada i 1 min odpoczywa potem mierzymy mu tętno przez 1,30 sek. i tak 3 razy z minutowymi odpoczynkami

WW= czas pracy 5 min.*100/2*(a+b+c)

próba Harwardzka dla wytrenowanych- 2 stopnie

próba Ruffiera- pomiar tętna spoczynkowego prze 15 sek. potem 30 przysiadów, zaraz po wysiłku mierzymy tętno przez 15 sek. i po min. Od zakończenia wysiłku znowu mierzymy tętno następnie wszystkie pomiary mnożymy przez 4

IR= (P+P1+P2)-200/10

próba Liana- mierzymy tętno spoczynkowe, 1min. Bieg w miejscu po tym mierzymy tętno i sprawdzamy w której półminucie tętno wróci do normy do 6 Ok.

39. KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ:

*element zdrowego stylu życia (czas na prawidłowy rozwój w dzieciństwie, radość z życia, przedłużenie wieku i sprawności)

*zapobieganie chorobie (szczególnie ukł. Krążenia)

*radzenie ze stresem

Aktywność jest terapią wieku, chorób i zaburzeń

40. HIPOKINEZJA.

Objawy niedoboru aktywności fizycznej:

*atrafia mięśni, tkanek i narządów

*osteoporoza- zwiększenie wydalania wapnia i fosforu z organizmu

*zmiany objętości płynów ustrojowych (zmniejszenie hemoglobiny)

*odwodnienie kom.zmniejszenie odporności org.

*spadek wydolności fiz. zmniejszenie pojemności życiowej płuc

*wzrost skurczu serca w spoczynku i po wysiłku (przedłużenie czasu odnowy org.)

*obniżenie przemiany materii

*spłaszczenie powierzchni stawowych i skręcenie stawów

41. PRZETRENOWANIE OBJAWY

Objawy przetrenowania:

*obniżenie wyniku sportowego

*pogorszenie samopoczucia

*rozdrażnienie, agresja

*wydłużony czas reakcji, niechęć do ruchu

*obniżenie odporności

*zaburzenia w pracy serca

*wady postawy, pogrubienie i przegięcie kości- kalectwo

*stan apatii, bezsenność

*osłabienie apetytu, spadek masy ciała

*utrata proporcji ciała

42. CZAS WOLNY I JEGO FUNKCJE.

Czas wolny dzieli się na:

* krótki- jaki może przeznaczyć jednostka w ciągu dnia nie wynika z obowiązku

* średni-czas w soboty i niedziele (weekendy)

* długi-czas podczas wakacji, urlopu (kilka dni)

Czas wolny spełnia kilka funkcji: wypoczynku i rozrywki oraz rozwoju osobowości wychowanka.

43. REGULAMIN IMPREZY I SYSTEM ROZGRYWEK SZKOLNYCH

Regulamin imprezy powinien zawierac:

Nazwe i cel imprezy, organizatorów i patrona, termin i miejsce, program imprezy, warunki uczestnictwa, nagrody, postanowienia końcowe.

3 rodzaje systemów rozgrywek:

*s.pucharowy do 1 lub 2 przegranych x=n-1

*s.każdy z każdym x=n(n-1)/2

*s.mieszany

*system Bergera – reguła przy tworzeniu par &-x x=pauza

44. ZASADY RZĄDZĄCE ROZWOJEM MOTORYCZNYM

Rozwój ruchu przebiega od reakcji ogólnych do specyficznych. Przebiega on proksinodalnie- odśrodkowo łatwiejsze są ruchy cykliczne niż acykliczne, ruchy symetryczne niż asymetryczne.

I pierwotne el. Ruchowe (zaciskanie pięści, małpi chwyt)

II akt ruchowy ( ruchy skomplikowane, zamachy, skłony)

III działania ruchowe ( chodzenie, bieganie, pływanie, automatyzacja ruchów)

IV czynności ruchowe (wspinanie, rzuty, pływanie do celu)

V postępowanie ruchowe (zindywidualizowane elementy, cel dominuje nad formą)

45. RODZAJE TURYSTYKI

1.krajoznawcza- podróżowanie po własnym kraju w celu poznania walorów, kraju ojczystego(przyroda)

2.zdrowotna- zw. ze zdrowiem, aby poprawić stan zdrowia, regenerująca siły fiz. i psych, sanatoria.

3.socjalna- państwo finansuje osoby które nie stać na wyjazdy, np. wsie.

4.alternatywna- przeciwna do turyst. masowej, aktywny wypocz, poszanowanie danej kultury, środowiska

5.religijna i pielgrzymkowa- obiekty relig.

6.motywacyjna (incentive)-wyjazdu organiz. przez pracodawcę dla pracownika w formie nagrody(najwyższej jakości) poza sezonem turyst. 7.konwersowa- specjaliści z jakiś dziedzin, konferencje, seminaria.. 8.etniczna- sentymentalna, ojczyźniana.. 9.polonijna- dot. Polaków, którzy wyemigrowali

10.biznesowa- gr. Osób podr. w interesach

11.morska- wycieczki pełnomorskie, rejsy

12.podwodna

13.wiejska- a)agroturystyka.- funkcjonujące gospodarstwa rolne.

b)konna

14.kwalifikowana- aktywny wypoczynek wysiłek fiz., np. piesza, nizinna, górska, rowerowa, motorowa, trampingowa, narciarska

15.kulturalna- muzea, parki, ogrody

16.weekendowa 17.edukacyjna

19.mroczna- podróże do niebezp. miejsc, krajów.

46. TURYSTYKA KWALIFIKOWANA

Wymaga przygotowania fizycznego i psychicznego, zahartowanie na trudy, umiejętności zachowania się w środowisku naturalnym i w obiektach turystycznych, a w niektórych przypadkach potwierdzane przez właściwe organizacje umiejętności posługiwania się specjalistycznym sprzętem turystycznym, głównie lokomocyjnym (rowerem, żaglówką, nartami, sprzętem do nurkowania), wymaga posiadania niezbędnej wiedzy do jej uprawiania Posiada ona duże możliwości wychowawcze pod względem doskonalenia osobowości i postaw społecznych

47. PRZYCZYNY WYPADKÓW

Przyczyny powstałe z winy prowadzącego:
-najczęstszą przyczyną wypadków z winy N. jest zła
organizacja zajęć:
-zły podział na zespoły lub brak takiego podziału,
-rozmieszczenie ćwiczących zbyt blisko ścian, przeszkód, lub brak takiego podziału ,
-nieprzemyślany sposób przenoszenia przyborów, przyrządów,
-brak lub zła ochrona przy ćw. trudnych i niebezpiecznych,
-złe przygotowanie obiektów i urządzeń,
-nieustalony sposób przychodzenia na zajęcia i wychodzenia z zajęć,
-brak dyscypliny,
nie uwzględnianie zasad nauczania ruchu.
Przyczyny wynikające z osobowości ucznia:
-brak dyscypliny przy wykonywaniu poszczególnych ćwiczeń (brak wykonywania poleceń nauczyciela, U. jako demonstrator, ćw. przewyższające możliwości fizyczne U.),
-przeżycia osobiste (kłopoty rodzinne, złe samopoczucie, radość powodująca podejmowanie zadań przerastających możliwości-ćw. wykonywane są beztrosko bez jakiejkolwiek samokontroli),
-brak rozgrzewki,
-znużenie (obniżenie samokontroli),
-strach (odwaga, tchórzostwo),
-niehigieniczny tryb życia (złe i nieregularne odżywianie wręcz głodowanie- ANOREKSJA),
-pochopne nie przemyślane ćw.

-uprzedzenie do ćw.
-trema lub przedstartowa gorączka (powoduje ona mniej skoordynowane ruchy , pocenie się),
-brak znajomości zasad samoochrony
Przyczyny wypadków o charakterze technicznym:
-nie przygotowanie należycie do zajęć obiektów sportowych,
-niedostateczne wyposażenie w sprzęt ,
-zły ubiór ćwiczącego,
-zły stan rozbiegu,
-nierówna nawierzchnia bieżni,
-nierówna nawierzchnia boiska itp.