PRAWO ADMINISTRACYJNE

Temat 1 : Określenie administracji i prawa administracyjnego

1. Pojęcie administracji publicznej i jej cechy

2. Zakres działania administracji publicznej

3. Pojęcie prawa administracyjnego

4. Podział norm prawa administracyjnego

5. Prawo administracyjne a inne gałęzie prawa

Ad.1

Administracja publiczna – bliska łac. Źródłosłowowi, pochodzi od określeń minister, ministrare (pomoc, sługa), administrare (ku pomocy)

3 znaczenia:

• Wydzielone w państwie struktury organizacyjne powołane do realizacji zadań publicznych (ujęcie podmiotowe administracji)

• Specyficzna i określona działalność (ujęcie przedmiotowe)

• Ogół ludzi zatrudnionych w strukturach administracji

Pojęcie administracji publicznej w teorii Jiellinka (koncepcja wielkiej reszty)

Teoria ta wywodziła się od trójpodziału władzy i wskazywała na to czyum administracja nie jest. Administracja w tym znaczeniu to taka działalność państwa, która nie jest działalnością ustawodawczą bądź sądowniczą. Jest to definicja negatywno-przedmiotowa administracji publicznej.

Poglądy pozytywne doszukują się cech charakterystycznych administracji publicznej oraz próbują dokonać opisu tego zjawiska. W polskim prawie administracyjnym nie występuje legalna definicja administracji publicznej. Pojęcie administracji publicznej jest wytworem doktryny, a określenia administracji zazwyczaj dają odpowiedź na pytanie odnoszące się do podmiotu działania, przedmiotu i celu działania lub adresata działania.

Elementy składowe współczesnych definicji występują w zmiennej kolejności i różnych akcentowaniach.

Część teoretyków prawa administracyjnego wskazuje na to, że administracja publiczna jest tak złożonym zjawiskiem, że nie sposób jest go opisać.

Przykładowe definicje administracji publicznej

• (wg prof. Starościaka) działalność różnych organów polegająca na organizowaniu bezpośredniej, praktycznej realizacji zadań państwa w swoistych formach. Swoiste formy to inaczej cechy administracji publicznej.

• (wg prof. Ochendowskiego) wszelka zorganizowana działalność o charakterze trwałym, celowym i planowym. W ujęciu organizacyjnym oznacza ona ogół podmiotów wykonujących określone funkcje z zakresu administracji publicznej. W ujęciu materialnym jest to taka działalność państwa której przedmiotem są sprawy administracji. W ujęciu formalnym jest to cała działalność wykonywana przez podmioty administracji bez wzglądu na jej charakter

• (wg Bocia) przyjęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego, zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb wynikających ze współżycia w społecznościach.

Cechy administracji publicznej:

-jest zjawiskiem prawnym, społecznym, politycznym

-działanie w imieniu i na rachunek państwa

-możność działania w formach władczych zabezpieczonych przymusem państwowym

-działanie w interesie publicznym

-polityczny charakter

-działanie na pdst ustaw i granicach przez nie określonych

-aktywność-możliwość podejmowania działań z własnej inicjatywy

-działanie w sposób ciągły i stabilny

-oparcie się na zawodowym personelu

-charakter monopolistyczny

-celem nie jest działanie do osiągnięcia zysku

RODZAJE ADMINISTRACJI:

Publiczna, państwowa, samorządowa, centralna, terytorialna, wojewódzkie (rządowa, samorządowa, zespolona, niezespolona, lokalna), ogólna i specjalna, wg przepisów prawa materialnego (celna, OŚ), wg podziału na resorty (spr. Zagranicznych, wojskowych), wg charakteru działań (władcza-reglamentacyjna)

Ad.2 Zakres działania administracji publicznej

Można określić:

• Poprzez rodzaj zadań jakie administracja wykonuje

Administracja publiczna wykonuje 3 rodzaje zadań:

• Zadania reglamentacyjno-porządkowe, tj. działania związane ze sferą zakazów lub nakazów określonego zachowania albo też wydzielaniem określonych dóbr publicznych

• Zadania w sferze gospodarczej – działania administracji publicznej sprowadzają się do funkcjonowania ewidencji albo wydawania pozwoleń lub koncesji na dany rodzaj działalności gospodarczej.

• Zadania wobec ludności

  • Pomoc społeczna

  • Ochrona zdrowia

  • Infrastruktura

  • Kultura, kultura fizyczna

  • Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego

• Przez sfery aktywności administracji

  • Zarządzanie gospodarką narodową

  • Działalność opiekuńcza państwa

  • Działalność usługowa administracji –infrastruktura

  • Działalność reglamentacyjna

  • Organizowanie społeczeństwa do wspólnego zarządzania (referendum, wybory samorządowe, możliwość wstępu na posiedzenia, dostęp do informacji publicznej)

• Przez funkcje administracji

  • Administracja władcza – tj. taka administracja, której działania są zabezpieczone przymusem państwowym

  • Administracja świadcząca – działa w sposób usługowy, nie jest zabezpieczona przymusem państwowym, jest związana z systemem ulg, zwolnień, dotacji itp.

• Przez zakres przedmiotowy

  • Administracja budownictwa

  • Administracja ochrony zdrowia

  • Administracja spraw socjalnych

  • Administracja bezpieczeństwa porządku publicznego

  • Administracja ochrony środowiska

  • Administracja rolnictwa

  • Administracja oświaty

• Przez zakres podmiotowy

  • Administracja rządowa

  • Administracja samorządowa

  • Administracja prywatna

Ad.3

Prawo administracyjne

• sensu largo - wszelkie normy odnoszące się do ustroju organizacji lub administracji bez względu na to czy mają one charakter normatywny prawa publicznego czy prywatnego

• Sensu stricte – normy publiczno-prywatne dostosowane specjalnie do potrzeb i wymagań administracji czy administrowania.

Prawo administracyjne – to prawo nie mieszczące się w innych gałęziach prawa (DEFINICJA WIELKIEJ RESZTY)

-wg Majera- treścią prawa administracyjnego są stosunki prawne, jakie powstają między władzą państwową i jednostkami jako jej podwładnymi i należącymi do związku państwowego

CEL: -tworzenie struktur organizacyjnych, działań

-relacje zachodzące między powyższymi podmiotami

-prawa i obowiązki podmiotów administrowanych przez podmioty administracyjne

Ad.4

Podział norm prawa administracyjnego

Ze względu na charakter norm tego prawa, prawo administracyjne dzieli się na:

• Prawo ustrojowe – reguluje ono organizację, zasady działania administracji, zadania administracji, obsadę stanowisk w administracji, budowę wewnętrznej struktury administracji.

• Normy proceduralne – regulują one tryb działania organów administracji publicznej w zakresie stosowanych przez te organy prawnych form działania. Podstawowym aktem związanym z normami proceduralnymi jest kodeks postępowania administracyjnego czy egzekucja administracyjna.

• Normy materialne – regulują one treść działań administracji publicznej w sferze praw
  i obowiązków, podmiotów wobec administracji publicznej.

Ad. 5

Związek PA z innymi gałęziami prawa

1.Kary administracyjne

2.Z prawem finansowym, konstytucyjnym

CECHY PA

-gałąź prawa (nie ma kodeksu)

-PA jest prawem publicznym (zależne od organów aktywnych, działanie dla dobra publicznego)

-jest to prawo stanowione (na pdst i w granicach prawa)

-źródłami PA są przepisy prawa unijnego

-reguluje sposób realizacji procesów administrowania (muszą uczestniczyć organy administrowany i administrujący)

-najczęściej się zmienia

-przepisy PA tworzone są najczęściej przez samą administrację

-normy PA skierowane do samej administracji i do podmiotów

Temat 2 : Zasady prawa administracyjnego.

Zasada w znaczeniu opisowym oznacza pewien wzorzec ukształtowania jakiejś instytucji prawnej w szczególnie doniosłych dla tej instytucji aspektach.

Zasada prawa w znaczeniu dyrektywalnym są to wiążące prawnie normy należące do danego systemu prawnego, jednakże w jakimś sensie nadrzędne w stosunku do innych norm tego systemu, a przy tym takie którym wyznacza się w tym systemie role szczególnie odmienne od ról wyznaczonych pozostałym systemie norm.

Znaczenie zasad

- ukierunkowują procesy prawotwórcze

*procesy interpretacji prawa

* procesy stosowania prawa

*procesy korzystania ze swojego prawa

Formułowanie zasad

1. Zasady mogą być sformułowane expressis verbis w tekstach prawnych.

2. Mogą być rekonstruowane w efekcie analizy wielu przepisów.

3. Mogą być wprowadzone z powszechnie przyjmowanych podstaw porządku prawnego i kultury prawnej.

Typologie zasad

1.Zasady w wersji opisowej oceniającej i normatywnej

-zasady konkretne i abstrakcyjne

Konkretne- zapisane wprost, funkcjonujące w przepisach

Abstrakcyjne- mogą stanowić wzorzec ale niekoniecznie, jest to istniejący przepis prawny

- zasady ogólne oraz szczegółowe

-zasady systemu prawa i części systemu prawa

- zasady naczelne i pomocnicze

-zasady ustrojowe, proceduralne i materialne

- zasady ustanowione przez doktryne

-zasady ustanowione przez prawodawcę, zasady tworzone przez praktykę.

2. Zasady praworządności, efektywności, jawności, zaufania, odpowiedzialności.

3. Zasada resortowości, zespolenia, specjalizacji, hierarchicznej zależności, koncentracji i dekoncentracji, centralizacji i decentralizacji (zasady prakseologiczne organów administracji).

-zasada dostępu do usług publicznych,

- prawo do wysłuchania

- prawo do wsparcia i reprezentacji w postępowaniu

-prawo do rozpatrzenia w rozsądnym terminie

-prawo do powiadomienia o rozstrzygnięciu

- zapewnienie wykonania w rozsądnym terminie

4. Zasada prawa materialnego i procesowego

- zasada demokratycznego państwa prawnego

-zasada legalności, praworządności, równości wobec prawa

-zasada ochrony godności człowieka

- zasada proporcjonalności

-zasada jawności administracyjnej

-zasada prawa do sądu

-zasada dwuinstancyjności

-zasada sprawiedliwości proceduralnej

5. Zasady prawa ustrojowego

- zasada subsydiarności ( pomocniczości)

- zasada kompetencyjności

- zasada centralizacji i decentralizacji, zasada koncentracji i dekoncentracji

-zasada sprawności

-zasada dualizmu i monizmu

-zasada zespolenia

-zasada prawa do dobrej administracji

Zasada demokratycznego państwa prawnego. Zasada ta jest sformułowana w art. 2 Konstytucji.

-funkcjonowanie tzw. trójpodziału władz

-zwierzchnictwo narodu

-roli Konstytucji i ustaw jako podstaw działania władzy publicznej

-niezawisłość sądów i niezawisłość sądownictwa konstytucyjnego

- gwarancje wolności i praw jednostki

Zasada legalności expressis verbis art. 7 Konstytucji.

Dopełnienie zasady demokratycznego państwa prawa.

-działanie organu administracji na podstawie i w granicach prawa.

W procesie stanowienia prawa normy naszego rzędu muszą być z normami wyższego rzędu.

Konstytucja

Akty wykonawcze mogą być tworzone wyłącznie na podstawie wyraźnie sformułowanych przepisów ustawy

- wymóg istnienia hierarchii prawa

- wymóg podstawy prawnej

-wymóg należytego publikowania aktu prawnego

- wymóg przestrzegania kompetencji na podstawie aktów

- spory rozstrzygane przez niezawisły sąd

-wymóg istnienia środków kontroli i weryfikacji aktów normatywnych

Zasada równości art. 32, 33 Konstytucji

W sytuacjach podobnych dla podobnych podmiotów regulacje powinny być podobne.

Zasada godności człowieka

Godność człowieka czyli godność osobowa, przyrodzona, niezbywalna, nienaruszalna godność wynikająca z samego faktu bycia człowiekiem. Godność osobista jest to kategoria dóbr osobistych takich jak honor, dobre imie, cześć

Zasada proporcjonalności

- zasada współmierności proporcjonalności

Słusznego i racjonalnego wywierania dobra ogółu i dobra jednostki,

-zasada najmniejszego bólu

- nakaz przydatności określonego działania

- nakaz konieczności

-nakaz proporcjonalności ( dolegliwość ma być proporcjonalna do zakładanych celów)

Zasada jawności administracyjnej

- zasada dostępu do informacji – polega na dostępie do dokumentów, możliwości wstępu na posiedzenia

-obowiązkowym udzielaniu informacji faktycznej i prawnej

- obowiązku informowania stron o faktycznych i prawnych

Temat 3 : Stosunek administracyjno prawny, a sytuacja administracyjna 7.12.2010r.

Tezy:

1. Pojęcie i elementy stosunku administracyjno-prawnego.

2. Nawiązanie stosunku administracyjno-prawnego.

3. Rodzaje stosunków administracyjno-prawnych.

4. Pojęcie i rodzaje sytuacji administracjo-prawnych.

5. Sposoby powstania sytuacji administracyjno-prawnych.

STOSUNEK PRAWNY – jest unormowaną prawem relacją zachodzącą pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami, gdzie zachowanie jednego podmiotu implikuje zachowanie drugiego.

STOSUNEK ADMINISTRACYJNO PRAWNY – zachodzi pomiędzy podmiotem administrującym dysponującym i posługującym się kompetencją normo dawczą, ewentualnie kompetencją do aktualizowania przez swoje działania czyjegoś zachowania a podmiotem podległym tej kompetencji

W stosunku administracyjnym uczestniczą minimum dwa podmioty. Podmiotem administrowanym jest osoba fizyczna i osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiada osobowości prawnej.

TREŚCI STOSUNKU ADMINISTRACYJNO PRAWNEGO- są to wyznaczone prawem administracyjnym zachowania (nakazane, dozwolone, zakazane), stosownie do wynikających ze stosunku uprawnień lub obowiązków.

Cecha: brak równorzędności, podmiot administrujący pozostaje w układzie nadrzędności. Do zrównania pozycji dochodzi w postępowaniu sądowo administracyjnym.

Cechy stosunku administracyjno-prawnego:

• Charakter władczy – jedna ze stron (organ administracyjny) może, w razie konfliktu z pozostałymi uczestnikami stosunku, zastosować środki przymusu.

• Powstaje na podstawie wyraźnie dopuszczających takie rozwiązanie przepisów prawa administracyjnego

• Charakter obowiązkowy – ograniczona swoboda lub całkowity jej brak przy określaniu współuczestników stosunku jak również przy formułowaniu jego treści.

• Rozstrzyganie konfliktów powstałych na tle jego treści następuje w trybie procedury administracyjnej z możliwością drogi sądowej

• Udział podmiotów stosunku administracyjnego

Elementy stosunku administracyjno-prawnego

• Przedmiot:

  • Leży w sferze prawem określonych zadań administracji publicznej.

  • Jest on objęty kompetencją jednego z podmiotów administracji.

  • Drugi podmiot, którym mogą być np. osoby fizyczne, czy inne organy administracji musi mieć, co najmniej zdolność organizacyjno prawną, musi być wyodrębniony organizacyjnie i mieć własne interesy chronione przez prawo (posiadać osobowość prawną)

• Podmiot:

  • Z jednej strony jest zawsze organ lub inna jednostka wykonująca funkcje administracji (np. zakład) upoważniony do jego nawiązania, z drugiej strony strona, do której kierowany jest nakaz (lub zakaz) albo, która żąda określonego zachowania się organu.

• Obowiązki i uprawnienia (treść stosunku)

  • Polegają na działaniu, znoszenie lub zaniechaniu,

  • Wynikają bezpośrednio z norm prawa administracyjnego lub są określone w treści indywidualnych rozstrzygnięć administracyjnych i nie mogą być dowolnie interpretowane,

  • Wynikają ze stosunków administracyjno-prawnych,

  • Mają charakter osobisty,

  • Nie mogą być przenoszone na inne osoby,

  • Wygasają z chwilą śmierci osoby obowiązanej lub uprawnionej.

Sposoby nawiązania stosunku administracyjnego:

1. Z mocy prawa

• W sytuacji faktycznej (gdy się zmienia lub podejmowana jest jakaś czynność), z którą norma prawa wiąże wyraźne skutki prawne, np. obowiązek zgłoszenia się do rejestracji wojskowej.

• Gdy w danym stanie faktycznym lub prawnym zaczyna obowiązywać norma prawna ( np. wprowadzenie zakazu)

2. Z mocy indywidualnego aktu administracyjnego, skierowanego do konkretnego podmiotu

• Np. decyzja o przydziale mieszkania

3. Przez zgłoszenie się strony z roszczeniem o określone zachowanie się organu administracyjnego

• Np. zgłoszenie się o odszkodowanie za szkody powstałe przy budowie drogi

4. Przez określone prawem zachowanie się obywatela lub organu administracyjnego

• Np. organ administracji występuje do obywatela o zezwolenie na przejazd przez działkę w związku z inwestycją publiczną.

Rodzaje stosunków administracyjno-prawnych:

1. Stosunki materialne – oparte na przepisach prawa materialnego;

• mogą regulować sferę praw i obowiązków obywatela lub jednostek zrównanych z nim w obrocie prawnym;

• mogą wprost ustalać prawa i obowiązki na podstawie ogólnych przepisów prawa, ale mogą być też określone w aktach administracyjnych.

• Mogą mieć charakter trwały (np. obowiązek szkolny – do ukończenia 18 lat) lub jednorazowego działania (np. kontrola paszportu na granicy)

2. Stosunki procesowe (proceduralne) – powstają na tle stosunków materialnych,

• Trwają przez okres postępowania administracyjnego.

• Nawiązywane są z chwilą wszczęcia postępowania i kończą z momentem wydania decyzji ostatecznej.

• Oparte na przepisach procesowych.

3. Stosunki egzekucyjne

• Są następstwem zastosowania środku przymusu zmuszających do podporządkowania się aktom organu administracyjnego,

• Nawiązywane między organem egzekucyjnym a zobowiązanym i wierzycielem,

4. Stosunki nadzoru

• Powstają w związku ze sprawowaniem nadzoru nad organami

• Występują pomiędzy organem sprawującym nadzór a organem nadzorowanym

Inne rodzaje: wewnętrzne, zależności służbowej, między jednostkami zwierzchnimi a jednostkami podległymi, zależności zakładowej, w obrębie działań niewładczych, łączenie administrację państwową z organizacjami społecznymi, nawiązane za zgodą drugiego uczestnika lub bez jego zgody

Sytuacja administracyjno-prawna

Każda sytuacja społeczna, której elementy składowe zostały ukształtowane w sposób pośredni lub bezpośredni prawem ze względu na konkretne zdarzenie faktyczne.

Występuje tylko 1 podmiot, może, choć nie musi być determinowany prawem, jest to sytuacja społeczna

Jest pojęciem szerszym od pojęcia stosunku administracyjno prawnego, to synonim położenia prawnego czy statusu prawnego charakteryzowana przez powiązanie kilki składników:

-podmiotów o określonych właściwościach

-typu zachowania się tych podmiotów

-systemu norm prawnych

-oraz kwalifikacji zachowań podmiotów w określonych okolicznościach

Rodzaje sytuacji administracyjno-prawnej

• ze względu na sposób ukształtowania praw i obowiązków

  • realne

  • potencjalne

• ze względu na ilośc stos.

  • proste,

  • złożone

• ze względu na wywołanie skutków prawnych

  • otwarte,

  • zamknięte

• ze względu na czas trwania syt.

  • jednorazowe,

  • okresowe,

  • trwałe

• ze względu na charakter normy

  • syt. Organizacyjno-prawne,

  • syt. Materialno-prawne,

  • syt. Procesowe

Sposoby powstawania sytuacji admin-praw. :

• z mocy prawa

  • gdy w danym stanie faktycznym zaczyna obowiązywać norma prawna, która z tym stanem wiąże określone skutki prawne

  • gdy w danym stanie prawa zmienia się sytuacja faktyczna lub prawna albo podejmowana jest dana czynność z którą, norma prawna łączy skutki prawne

• w drodze decyzji administracyjnej

Temat 4 : Źródła prawa administracyjnego

Tezy:

1. Pojęcie i cechy źródeł prawa administracyjnego

2. Rodzaje źródeł prawa administracyjnego

3. Promulgacja źródeł prawa administracyjnego

4. Źródła niezorganizowane

Ad.1

Źródła prawa administracyjnego- sposoby w jakich tworzy się, utrzymuje i zmienia prawo. Katalog różnych norm prawnych uznanych przez państwo. Włącza się też w to „praktykę administracyjną”.

SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA- to odnoszony do danego miejsca i czasu usankcjonowany wolą państwa zbiór źródeł prawa, pozostających we wzajemnych uporządkowanych relacjach, zapewniających w szczególności jedność, spójność, zupełność tego systemu. Budowa struktury źródeł prawa oparta jest na zasadzie hierarchiczności.

Źródła prawa w sensie materialnym:

1. źródło poznania- publikatory, w których ogłaszane są akty prawne

2. ogół stosunków politycznych, społecznych, ustrojowych lub gospodarczych, które powodują konieczność sformułowania regulacji prawnej lub konieczność jej zmiany

Źródła prawa w sensie formalnym:

1. jako sposób, w którym tworzy się, utrzymuje i zmienia prawo

2. jako akt, w którym zawarte są normy prawne

Cechy źródeł prawa administracyjnego:

• Wielość i różnorodność form aktów prawnych, którymi posługuje się administracja

• Brak kodyfikacji prawa administracyjnego (nie odnosi się do procedury)

• Pochodzą w znacznej mierze od samej administracji, są to zarazem źródła prawa i przejawy działalności administracji

• Prawo administracyjne nie jest jednolite w sensie wyróżnienia go jako działu prawa. W samym prawie administracyjnym wyodrębnione są gałęzie kompleksowe charakteryzujące się udziałem norm innych norm prawa, np. prawo budowlane, wodne, ochrony środowiska.

• W prawie administracyjnym istnieje prawo miejscowe ustanowione z potrzeby środowiska lokalnego

RODZAJE ŹRÓDEŁ PRAWA

-Źródła prawa powszechnie obowiązującego,

• Akty zawierające normy generalne i abstrakcyjne, które tworzą, zmieniają lub uchylają określone stosunki prawne.

Źródła prawa powszechnie obowiązującego

• Konstytucja

• Ustawy

• Ratyfikowane umowy międzynarodowe

• Rozporządzenia

• Akty prawa miejscowego

-Źródła prawa wewnętrznego

• Regulują stosunki wewnątrz aparatu administracyjnego i skierowane są do adresatów tworzących ogniwa tego aparatu (członkowie danego organu)

• KONSTYTUCJA

- akt normatywny najwyższej rangi

- ustala podstawowe zasady ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa, strukturę i kompetencje naczelnych, centralnych i terenowych ( np. województwo) organów administracji oraz zasady i treść stosunków między obywatelami a państwem

- w zakresie administracji Konstytucja określa:

• ustrój organów administracji publicznej oraz innych organów wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej

• podstawowe zasady i formy działania administracji publicznej ( jej organów), jej zadania i kompetencje

• kreuje zasady kontroli administracji publicznej, generalnie określa kompetencje prezydenta RP, rady ministrów, prezesa rady ministrów, ministrów i wojewodów

• przesądza o istnieniu samorządu terytorialnego oraz innych form samorządu

• określa status jednostki w państwie, jak również określa granice dozwolonej ingerencji w sferę wolności praw człowieka i obywatela

- postanowienia Konstytucji są aktem normatywnym najwyższej rangi, obowiązują bezpośrednio, chyba, że Konstytucja stanowi inaczej

- Konstytucja jest najwyższym prawem RP i jej postanowienia mają pierwszeństwo przed postanowieniami aktów prawnych innej rangi

• USTAWA

- jest aktem normatywnym uchwalonym przez Sejm i Senat

- w hierarchii źródeł prawa zajmuje miejsce bezpośrednio po Konstytucji i nie może być z nią sprzeczna

- w zakresie przedmiotowym ustawa reguluje materie konstytucyjne, rozwija je i konkretyzuje

- określone zagadnienia z zakresu administracji publicznej mogą być regulowane tylko w oparciu o ustawę. Dotyczy to m.in.:

• ograniczeń w korzystaniu z przyznanych praw i wolności

• zasad organizacji i trybu Rady Ministrów

• zakresu działania oraz trybu powołania i odwołania wojewodów

• zakresu działania ministra kierującego działem administracji rządowej

• nałożenia na gminę obowiązku wykonania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej

• zasad i trybu przeprowadzenia referendum lokalnego

• zasad zrzeszania się jednostek samorządu terytorialnego do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych

• zasad i trybu ogłaszania aktów normatywnych

- ustawy mają zasadnicze znaczenie dla administracji publicznej gdyż tworzą podstawy działania jak również granice działania tej administracji

• RATYFIKOWANE UMOWY MIĘDZYNARODOWE

Zawarcie umowy międzynarodowej oznacza ustalenie przez państwa wzajemnych praw i obowiązków. Umowa międzynarodowa staje się źródłem prawa po jej ratyfikacji i ogłoszeniu. Ratyfikacja oznacza obowiązek przestrzegania przez państwo umowy międzynarodowej, dokonywana jest przez prezydenta RP za zgodą Sejmu, wyrażona w ustawie. Zgoda Sejmu wymagana jest w stosunku do umów, które dotyczą:

• pokoju, sojuszy, układów politycznych, wojskowych

• wolności, praw lub wolności obywatelskich określonych w Konstytucji

• członkowstwa w RP w organizacjach międzynarodowych

• znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym

• spraw uregulowanych w Konstytucji lub w których Konstytucja wymaga ustawy

Ratyfikowana umowa międzynarodowa stanowi część porządku prawnego i jest stosowana bezpośrednio, chyba że jej stosowanie uzależnione jest od wydania ustawy. W sytuacjach szczególnych gdy zachodzi kolizja normy umowy z ustawą, pierwszeństwo ma ratyfikowana umowa międzynarodowa. Podstawowa i szczególna rola w zakresie zasad i trybu zawierania umów międzynarodowych przypada administracji rządowej:

• ministrowi kierującemu działem administracji rządowej, którego umowa dotyczy

• ministrowi spraw zagranicznych

• radzie ministrów

Zatwierdzeniu w formie uchwały Rady Ministrów podlegają umowy, które nie podlegają ratyfikacji.

• ROZPORZĄDZENIE Z MOCĄ USTAWY

Instytucja rozporządzenia z mocą ustawy może pojawić się tylko w stanie nadzwyczajnym jakim jest stan wojenny. Jeżeli w stanie wojennym Sejm nie może się zebrać na posiedzenie, prezydent na wniosek rady ministrów wydaje rozporządzenie z mocą ustawy. Rozporządzenia mogą dotyczyć zasad działania organów władzy publicznej, ograniczenia praw i wolności człowieka i wolności obywatela. Rozporządzenie z mocą ustawy podlega zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu. Odmowa zatwierdzenia lub jej nie przedstawienie na najbliższym posiedzeniu do zatwierdzenia powoduje utratę mocy obowiązującej tego aktu.

• ROZPORZĄDZENIE

Jest źródłem prawa i jednocześnie formą działania administracji. Służą wykonaniu przepisów ustawy. Wydawane są przez organy administracji rządowej. Rolą rozporządzenia jest uzupełnienie regulacji ustawowej- jest uszczegółowieniem ustawy, wydawane na podstawie upoważnienia wyrażonego w ustawie ( tzw. delegacja ustawowa). Delegacja ustawowa powinna zawierać:

• organ właściwy do wydania rozporządzenia

• zakres praw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu

• wytyczne dotyczące treści aktu

Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji innemu organowi. Rozporządzenie musi regulować jedynie materię zawartą w upoważnieniu. Nie może wykraczać ono poza ramy ustawowe. Organami wydającymi rozporządzenia jako źródła prawa są:

• prezydent RP

• rada ministrów

• prezes rady ministrów

• ministrowie

• przewodniczący określonych w ustawie komitetów

• KRRiT

  • AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO

Są źródłem prawa powszechnie obowiązującego na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Akty prawa miejscowego stanowią organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. Akty prawa miejscowego zaliczane są do lokalnych źródeł prawa. Obowiązują na terenie działania organu, który go wydał.

• AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO STANOWIONE PRZEZ ORGANY ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ

Na podstawie ustawy i w granicach upoważnień zawartych w ustawie wojewoda i organy administracji niezespolonej stanowią akty prawa miejscowego na obszarze województwa lub jego części.

Podział aktów prawa miejscowego:

1. wykonawcze

2. porządkowe

Kompetencje do stanowienia aktów wykonawczych w stosunku do ustawy mają wojewoda i organy administracji niezespolonej.

Przy wydawaniu przepisów porządkowych muszą być spełnione dwa warunki:

• dana materia nie jest uregulowana w ustawach lub przepisach powszechnie obowiązujących

• przyczyną ich wydania jest stan potencjalnie zagrażający określonym w ustawie dobrom chronionym prawem

Rozporządzenia porządkowe mogą przewidywać za naruszenie ich przepisów kary grzywny wymierzone w trybie i na zasadach określonych w prawie wykroczeń

Promulgacja źródeł prawa

Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych określa ustawa z dn. 20 lipca 2000r. Ogłoszenie aktu normatywnego w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe! Odrębną ustawą można jednak wyłączyć obowiązek ogłaszania aktów normatywnych i niezawierającego przepisu powszechnie obowiązującego. Akt normatywny ogłasza się niezwłocznie. Akty normatywne zawierające przepisy powszechnie obowiązujące wchodzą w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, chyba, że akt określił dłuższy termin.

W uzasadnionych przypadkach mogą wejść w życie w terminie krótszym, jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie, a zasady demokratycznego państwa nie stoją temu na przeszkodzie – może wejść wówczas z dniem ogłoszenia.

Przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływanie 3 dni od ogłoszenia.

W uzasadnionych przypadkach, jeżeli zwłoka mogłaby spowodować nieodwracalne szkody lub poważne zagrożenie dla życia, zdrowia lub mienia, można zarządzić wejście w życie z dniem ogłoszenia.

Przepisy porządkowe ogłasza się w drodze obwieszczenia, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w środkach masowego przekazu.

Za dzień ogłoszenia przepisów porządkowych uważa się dzień wskazany w obwieszczeniu. Ogłoszenie przepisów porządkowych nie zwalnia z obowiązku ich ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

W Dziennikach Urzędowych ogłasza się przede wszystkim:

• Konstytucję

• Ustawę

• Rozporządzenie z mocą ustawy

• Rozporządzenie wydane przez premiera, RM, prezydenta RP, ministrów kierujących działem administracji rządowej, przewodniczący określonych w ustawach komitetów będących członkami RM oraz KRRiT

• Teksty jednolite

• Orzeczenie trybunału konstytucyjnego dotyczące aktu podlegającego ogłoszeniu w Dz.U.

• Uchwały RM uchylające rozporządzenie ministra

Monitor Polski ogłasza:

• Zarządzenie prezydenta RP

• Uchwały RM i zarządzenia prezesa RM wydane na podstawie uchwały

• Teksty jednolite w/w aktów

• Orzeczenia trybunału konstytucyjnego dotyczące aktów normatywnych ogłoszonych
  w Monitorze lub aktów, które nie zostały ogłoszone

Wojewódzki Dz.U. ogłasza:

• Akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę i organy administracji niezespolonej

• Akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik wojewódzki, organ powiatu/gminy w tym statuty województwa/powiatu/gminy.

• Statuty związków międzygminnych i związków powiatu

• Akty prezesa RM uchylające akty prawa miejscowego stanowionego przez wojewodę i organy administracji niezespolonej

• Wyniki sądów administracyjnych w sprawach skarg na akty prawa miejscowego

• Porozumienia w sprawie wykonania zadań publicznych

• Uchwały budżetu wojewódzkiego i sprawozdanie z wykonania budżetu

• Obwieszczenia o rozwiązaniach organu samorządu terytorialnego

• Statut wyd. wojewódzkiej

ŹRÓDŁA NIEZORGANIZOWANE

1.Odesłania i normy pozaprawne stosowane przez administrację publiczną

-normy społeczne jako normy postępowania, np. zasady współżycia społecznego, normy moralno etyczne

-normy wiedzy

2.Zwyczaj (przekaźnikiem zwyczaju są ludzie pracujący w administracji)

3.Orzeczenia sądowe

4.Doktryna

WYKŁADNIA PA

-interpretacja prawa

-w wąskim znaczeniu- ustalenie wyrażeń języka prawnego

-w szerokim- ustalenie normy prawnej na pdst. Przepisu prawnego

WYKŁADNIA PRAKTYCZNA (operatywna)- dokonywana jest w ramach rozstrzygania konkretnej sprawy

WYKŁADNIA STATYCZNA (INTENCJE PRAWODAWCY) I DYNAMICZNA (WOLA AKTUALNEGO PRAWODAWCY)

REGUŁY WYKŁADNI

-interpretacyjne (językowa)

-wnioskowań prawniczych (a mainori ad maius, a mainori ad minus)

-kolizyjne (chronologiczna, merytoryczna, hierarchiczna)

LUKĄ jest niedostatek przepisów, które utrudniają rozstrzygnięcie konkretnego przypadku i nie usuwają ich ani logiczne, ani quasi-logiczne konsekwencje norm.

Przyczyny luk:

-zmiany stosunków społecznych, obyczajowych

- nie możność przewidzenia wszelkich ewentualności przez ustawodawcę

-niedoskonałość języka potocznego

ANALOGIA W PRAWIE- sposób na zapełnienie luk w prawie.

Temat 5 : Prawne formy działania administracji publicznej 24.11.2010r.

Tezy:

1) Pojęcie prawnych form i metod działania administracji publicznej.

2) Klasyfikacja prawnych form działania administracji publicznej.

3) Wybrane metody działania administracji publicznej.

Pojęcie prawnej formy działania administracji publicznej

- określony typ konkretnej czynności wykorzystywany przez organ administracji publicznej do załatwienia sprawy z zakresu administracji publicznej. Określa, w jakiej formie daną sprawę trzeba załatwić.

METODA DZIAŁANIA- styl rozwiązywania spraw, lub inaczej polityka stosowania prawnych form działania.

Prawne formy działania są:

1) wprost określone przepisami prawa

2) określone są celami jakie ma osiągnąć organ administracji publicznej.

Wybór prawnej formy działania może nastąpić w 3 sytuacjach:

1) prawo wprost wskazuje konkretną formę i nie pozostawia organowi możliwości wyboru innej formy,

2) prawo wprost wskazuje prawne formy działania , ale organ administracji publicznej dokonuje alternatywnego wyboru prawnej formy działania (np. „rygory stanu klęski żywiołowej wprowadza: 1) wojewoda z rozporządzenia lub decyzji administracji publicznej” – od administracji zależy jaką formę weźmie)

3) prawo ogólnie określa zadania organu i pozostawia organowi wybór prawnej formy działania spośród form niezakazanych prawem.

Klasyfikacja prawnych form działania

a) kryteria klasyfikacji prawnych form działania:

1) ze względu na usytuowanie adresata prawnej formy działania i organu wyróżniamy:

• Formy zewnętrzne – stosowane w stosunku do adresata niepodporządkowanego organowi administracji publicznej.

• Formy wewnętrzne – stosowane w odniesieniu do pracowników podległych organów administracji publicznej albo jednostek organizacyjnych i jemu podległych.

2) ze względu na możliwość stosowania środków przymusu państwowego prawne formy działania dzielą się na:

• Formy władcze – to takie formy, gdzie organ administracji publicznej jednostronnie rozstrzyga o pozycji prawnej drugiego podmiotu, który musi podporządkować się woli organu mającego uprawnienia do stosowania środków przymusu państwowego w postaci:

  • Odpowiedzialności karnej,

  • Dyscyplinarnej,

  • Administracyjnej.

• Formy niewładcze – to takie formy, w których pozycja administracji publicznej i drugiego podmiotu są równe lub organ nie posiada pozycji zdecydowanie nadrzędnej. Podmiot nie ponosi tu odpowiedzialności, a jednocześnie organ nie zawsze ma możliwość jednostronnego ukształtowania sytuacji prawnej.

3) ze względu na skutki prawne formy działania dzielą się na:

• Czynności prawne – bezpośrednio zmierzają do wywołania określonych skutków prawnych.

• Inne działania – mogą, choć nie muszą wywołać skutek prawny.

Typy prawnych form działania

Wg STAROŚCIAKA:

1. Wydawanie aktów normatywnych

2. Wydawanie aktów administracyjnych

3. Zawieranie porozumień administracyjnych

4. Zawieranie umów

5. Wykonywanie czynności materialno-technicznych

6. Prowadzenie działalności społeczno-organizatorskiej.

wg Bocia

-akty administracyjne

-akty normatywne

-działania faktyczne

Charakterystyka prawnych form działania

1) AKT NORMATYWNY

Władcze oświadczenie woli organu administracji publicznej wydawany w oparciu o różne podstawy prawne i zawierające w swej treści normy prawne o charakterze generalnym i abstrakcyjnym.

Cechy aktu normatywnego:

• Jest formą władczą, gdyż rozstrzygnięcie o sytuacji prawnej należy do organu administracji publicznej

• Wydawany jest w oparciu o przepisy prawa powszechnie obowiązującego albo w oparciu
  o ogólne normy kompetencyjne

• Tryb wydawania aktów normatywnych określają zasady techniki legislacyjnej

• Akt normatywny skierowany jest do generalnie oznaczonego adresata i dotyczy wielu adresatów (co najmniej 2 osoby związane normą prawną)

• Akt normatywny abstrakcyjnie określa sytuacje prawną adresata poprzez:

  • nałożenie na niego określonych obowiązków,

  • zobowiązanie go do określonego zachowania, zaniechania lub znoszenia

• Akty normatywne normują sytuacje powtarzalne i nie konsumują się w wyniku określonych czynności.

• Akt normatywny podlega kontroli dokonywanej przez Trybunał Konstytucyjny bądź sądy administracyjne.

2) AKT ADMINISTRACYJNY

• Władcze jednostronne oświadczenie woli organu administracji publicznej oparte na przepisach prawa administracyjnego i podjęte w wyniku stosowania procedury administracyjnej, określające konkretnie sytuacje prawną indywidualnie oznaczonego adresata.

• Sformalizowany objaw woli organu administracji publicznej podjęty na podstawie przepisów prawa i w granicach przyznanych organowi kompetencji, skierowany do zindywidualizowanego adresata w konkretniej sprawie i wywołujący skutki prawne.

Cechy aktu administracyjnego:

• Wydawany jedynie przez organy administracji publicznej,

• Jest władczym oświadczeniem woli, co oznacza, że wyraża zamiar ustanowienia zmiany, stwierdzenia lub zniesienia określonego stanu prawnego,

• Jest aktem jednostronnym, gdyż organ administracji publicznej kształtuje sytuacje prawną adresata aktu.

• Jest oparty na przepisach materialnego prawa administracyjnego i podejmowany w oparciu o procedurę administracyjną,

• Jest podwójnie konkretny, tj. konkretny jest zarówno adresat aktu jak i jego sytuacja prawna.

• Adresatem aktu administracyjnego może być:

  • Osoba fizyczna (np. Jan Kowalski)

  • Osoba prawna (spółka cywilna XXX z siedzibą w XXXX)

  • Jednostki nieposiadające osobowości prawnej (organizacja społeczną z siedzibą
    w XXXX)

• Konkretna sytuacja prawna to ustanowienie dla adresata:

  • uprawnień bądź obowiązków,

  • odmowa przyznania obowiązków lub uprawnień,

  • cofnięcie uprawnień bądź obowiązków,

  • stwierdzenie uprawnień bądź obowiązków

• akt administracyjny jest zabezpieczony przymusem państwowym w postaci:

  • kary administracyjnej

  • egzekucji (18 środków egzekucyjnych)

np. wycięcie drzew bez zezwolenia

• akt administracyjny podlega kontroli sądów administracyjnych

Rodzaje aktów administracyjnych

Ze względu na sposób ukształtowania stosunków prawnych wyróżniamy:

• Akty konstytutywne (z łac. Kontytutio – tworzenie) – samodzielnie tworzą, zmieniają lub uchylają stosunki prawne, przy czym zmiana sytuacji prawnej następuje z mocy aktu administracyjnego. Akty te obowiązują z chwilą ich doręczenia lub ustnego ogłoszenia (np. w policji: rozkaz personalny o zwiększeniu dodatku służbowego, na studiach: decyzja o przyznaniu stypendium)

• Akty deklaratoryjne (z łac. Declaratio – potwierdzenie) – potwierdzają istnienie uprawnień i obowiązków wynikających z mocy prawa. Adresat aktu może powoływać się na jego treść z chwilą wydania tego aktu, ale skutek prawny następuje od momentu, w którym dany stan zaistniał. (Działają wstecz?) (np. zaliczenie wysługi lat, zwrot poniesionych kosztów)

Ze względu na stosunek organu do adresata wyróżniamy:

• Akty wewnętrzne

• Akty zewnętrzne

Ze względu na sposób wyrażenia woli adresata aktu wyróżniamy:

• Akty wydawane za zgodą adresata lub zgodnie z jego wolą (np. wniosek o przyznanie stypendium)

• Akty wydawane bez zgody adresata (np. akt wydalenia z uczelni)

Z uwagi na sferę wywoływania skutków prawnych wyróżniamy:

• Akty wywołujące skutki w sferze prawa administracyjnego (np. decyzja w sprawie zmiany nazwiska)

• Akty wywołujące skutki prawne w sferze prawa cywilnego (decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości; decyzja o przydziale lokalu służbowego)

Ze względu na zakres regulacji prawnej warunków podjęcia aktu wyróżniamy:

• Akty związane – organ nie ma swobody w kształtowaniu treści (np. policjant: decyzja o obligatoryjnym…..)

• Akty podjęte w granicach swobodnego uznania administracyjnego – podejmowane w granicach samodzielności prawnej: „organ może…”, – ale nie musi ( np. fakultatywne zwolnienie funkcjonariusza z powodu skazania za popełnienie przestępstwa w trybie prywatno-skargowym)

Ze względu na przedmiot rozstrzygnięcia wyróżniamy:

• Akty dotyczące osób

• Akty dotyczące rzeczy (uznanie nieruchomości za zabytek)

3) POROZUMIENIE ADMINISTRACYJNE

Niewładcza forma działania administracji. Jest ono innym działaniem o charakterze zewnętrznym i wielostronnym. Porozumienia administracyjne mogą dotyczyć:

• współdziałania między organami

• współdziałania z innymi podmiotami

• zlecania wykonywania zadań z zakresu administracji publicznej (porozumienia komunalne)

Porozumienia administracyjne dotyczą wyłącznie zadań z zakresu administracji publicznej. Podmiotami uczestniczącymi w zawarciu porozumienia jest zawsze:

• organ administracji publicznej

• inny podmiot, którym może być również organ administracji, (ale nie zawsze musi być).

Warunkiem zawarcia porozumienia administracyjnego jest zdolność administracyjna do nawiązywania i kształtowania stosunków prawnych. Porozumienie administracyjne zawierane jest między podmiotami wzajemnie niepodporządkowanymi.

Porozumienie administracyjne zawierane jest w oparciu o podstawy prawne albo w oparciu o ogólne normy kompetencyjne.

Cechą charakterystyczną porozumień jest krzyżowanie i nakładanie się kompetencji, interesów oraz celów. (Jeżeli nie znajdę wspólnej domeny dla dwóch podmiotów to nie dojdzie do porozumienia)

Porozumienie administracyjne dochodzi do skutku poprzez złożenie zgodnych oświadczeń woli stron porozumienia. Traci ono swoją moc w przypadku osiągnięcia celu przewidzianego w sposób określony w samym porozumieniu lub na skutek rozstrzygnięć nadzorczych (dot. tylko porozumień komunalnych).

4) UMOWY CYWILNO – PRAWNE

Forma umowy stanowiona jest w administracji z reguły do wykonywania kompetencji związanych z dysponowaniem mieniem.

• Umowa cywilno-prawna występuje w sferze zewnętrznej administracji.

• Podobnie jak akty administracyjne umowa musi legitymować się odpowiednią podstawą prawną, mieścić się w granicach kompetencji organu i regulować sprawy z zakresu administracji publicznej.

• Konkretyzacja normy ustawowej dopuszczającej zawarcie umowy dokonywana jest z pominięciem lub znacznym ograniczeniem jednostronności działania.

• Ponadto podmiot zawierający umowę działa w ramach znacznie szerszej samodzielności prawnej.

• Zawieranie umów związane jest niejednokrotnie z działaniem w formie aktu administracyjnego. Dopuszczalność zawarcia umowy może być uwarunkowana istnieniem aktu administracyjnego, którego postępowanie rozwija umowa.

• Kontrahentami umowy są osoby fizyczne, prawne lub inne podmioty administracji.

• Umowa, jako prawna forma działania występuje tam, gdzie administracja zbywa lub nabywa określone składniki majątkowe.

• Umowa należy generalnie do władczych form działania administracji, gdyż zabezpieczona jest przymusem państwowym.

• Spory związane z takimi umowami podlegają rozpatrzeniu przez sądy powszechne.

5) CZYNNOŚCI MATERIALNO-TECHNICZNE (faktyczne)

Są to takie działania, które oparte są na wyraźnej podstawie prawnej i wywołują określone skutki prawne. Czynności te wywołują skutki prawne poprzez fakty dokonywane przez organy administracji lub uprawnionych przedstawicieli tych organów.

Technika wykonania tych czynności nie musi być normowana przepisami prawa, ale prawo musi wyraźnie upoważniać do ich wykonania. Gdy dokonanie takich czynności wiąże się z przymusowym wykonaniem obowiązków przez obywateli lub kontrolą wykonania tych obowiązków przepisy prawa muszą być zawarte w aktach rangi ustawowej. Podmioty w stosunku, do których wykonywane są czynności materialno-techniczne muszą się im podporządkować.

• Czynności materialno-techniczne występują zarówno w sferze zewnętrznej jak i wewnętrznej administracji.

• Podlegają kontroli sądów administracyjnych, które badają czy organ administracji właściwie ustalił stan faktyczny, czy powołał właściwą podstawę prawną oraz czy dokonał prawidłowego rozstrzygnięcia.

Działania faktyczne nie są bezpośrednio nastawione na wywołanie skutków prawnych, mogą jednak pośrednio wpływać na sytuację prawną podmiotu. Przykładem tych czynności jest:

• Odebranie rzeczy ruchomej,

• Używanie przyrządów kontrolno-pomiarowych

• Spisanie protokołu

• Zatrzymanie osoby itp.

6) DZIAŁALNOŚĆ SPOŁECZNO-GOSPODARCZA

• Niewładcza forma działania.

• Organizacja tych działań nie stanowi obowiązku.

• Działanie te podejmowane jest przede wszystkim przez organy administracji lub organy społeczne wykonujące działania z zakresu administracji publicznej. Polega ona na spotkaniach z wyborcami, prelekcjami, odczytach. Działalności społeczno-gospodarcze występują, jako formy działania obok innych form w celu pogłębienia oddziaływania administracyjnego lub jako forma samoistna.

• Przykładem działalności społeczno-gospodarczych występujących obok innych form jest sytuacja, gdy występują problemy z niekorzystnym zjawiskiem społecznym, którego zapobieganie i zwalczanie należy do organów administracji, a działania te są wspierane przez organizację społeczną, np. spotkania AA.

• Samoistne działanie nastąpi wówczas, gdy przepisy nakładają na organ określone obowiązki nie przyznając mu środków działania.

METODY DZIAŁALNOŚCI ADMINISTRACJI

1. metoda przekonywania

Niewładcza, polega na stosowaniu wszelkiego rodzaju środków oddziaływania, przy czym niepodporządkowanie się nie jest zabezpieczone przymusem państwowym, są to:

• Akcje propagandowe

• Apele do społeczności

• Prelekcje

2. metoda przymusu

Jest stosowana, gdy uprzednio stosowane środki okazały się nieskuteczne.

Stosowana jest przede wszystkim do zabezpieczenia wykonywania określonych obowiązków w postaci kary nakładanej przez organy administracji, np. kara pieniężna za wycięcie drzewa bez zezwolenia.

Działanie tą metodą musi być wyraźnie dozwolone przepisami prawa. Ustawa musi określać kategorie środków, tryb i sposób postępowania.

3. metoda oddziaływania ekonomicznego

Polega na wykorzystaniu praw ekonomii i gospodarki poprzez tworzenie dogodnych lub niedogodnyuch warunków ekonomicznych związanych z funkcjonowaniem administracji w celu doprowadzenia do określonego zachowania się.

Przykłady oddziaływań:

• Podatki

• Ulgi podatkowe

• Cła

4. metoda działalności pośredniej

Polega na stosowaniu działalności ludzi poprzez odpowiednie usytuowanie pozycji prawnej rzeczy.

Sprowadza się do:

Wykorzystania urządzeń w celu wpływania na zachowania obywateli i przez to kształtowanie stosunków społecznych

Równość w dostępie do urządzeń, takich jak działalność:

• Bibliotek

• Szpitali

• Domów pomocy społecznej

5. metoda prewencji administracyjnej

Przeciwstawianie się niekorzystnym zmianom w kierowaniu rozwojem społecznym i likwidacji skutków powstałych w wyniku działań niepożądanych

Można wyróżnić dwie kategorie działań prewencyjnych:

• Wprowadzenie ustawowego warunku uprzedniego, np. uzyskanie zgody na podjęcie działalności gospodarczej

• Administrowanie świadczące, związane z opieką społeczną, np. zapewnienie warunków do podejmowania określonych działalności.

6. metoda administracyjna

Najbardziej rozpowszechniona metoda administracyjna. Jest to działalność za pomocą aktu administracji poprzez jednostronne kształtowanie stosunków prawnych w drodze nakazu, zakazu, poleceń lub aktu normatywnego zawierającego normy nakazujące lub zakazujące.