PREWENCJA – TRZODA CHLEWNA

Po 21 dniach spada odporność matczyna – luka immunologiczna do 28 dnia życia

Koszty choroby

- padnięcia świń

- obniżona produkcyjność loch, zmniejszone przyrosty i większe zużycie paszy

- większe koszty weterynaryjne: leki, szczepionki, wizyty lek. Wet.

- duże zróżnicowanie świń

- długi okres tuczu = nieefektywne wykorzystywanie pomieszczeń, większa pracochłonność i koszty paszy

- konfiskata narządów. Jakość mięsa

Czynniki wpływające na zachorowania świń w stadzie

- obecność czynnika chorobowego (PRRS, App, Mhp) w populacji w formie aktywnej, powodującego zachorowania w stadzie o różnym nasileniu

- natężenie zachorowań jest uzależnione od stopnia patogenności danego zarazka oraz jego potencjału epizootycznego

- równoczesne występowanie wielu bakterii, wirusów, grzybów, pasożytów w stale rezydujących w populacji, szczególnie w ciągłym systemie produkcji. Nie SA one w stanie same wywołać choroby, jednak mogą mieć znaczenie w zachorowaniach o charakterze wieloczynnikowym (wtórne zakażenia).

Kategorie statusu zdrowotnego świń

- Germ free – akseniczne – wolne od jakichkolwiek zarazków

- gnotobiotyczne – zakażone tylko znanymi, określonymi drobnoustrojami

- pierwotny system – SPF – program kontroli zdrowia, uwzględniający brak specyficznych zarazków w organizmie świń

- wtórny system SPF – oparty na zwierzętach, uzyskanych z pierwotnego systemu SPF – Dania, Szwajcaria, USA. Oparty na monitoringu w kierunku specyficznych patogenów świń (App, Pm typ A, D, Mhp, PRRS etc.)

Monitoring statusu zdrowia świń w stadzie

- analiza wyników produkcyjnych fermy (skuteczność krycia, obecność prosiąt zmumifikowanych, liczba prosiąt żywo urodzonych, śmiertelność przed odsadzeniem)

- ocena stanu klinicznego – kaszel, biegunki, śmiertelność, kulawizny, poronienia

- badanie sekcyjne

- badanie poubojowe

Czynniki wpływające na zachorowania świń w stadzie:

- system utrzymania i warunki środowiskowe – ciągły system produkcji wpływa na powstanie wysokiego potencjału epizootycznego wielu różnych zakażen oraz ich przetrwania w środowisku, doprowadzając w efekcie do zachorowań o przebiegu przewlekłym. Złe warunki środowiskowe ułatwiają uaktywnienie się wtórnych zakażeń bakteryjnych

- struktura wiekowa stada – wprowadzanie loszek remontowych w systemie ciągłym może wpływać na destabilizację statusu immunologicznego fermy, co ma szczególne znaczenie w aspekcie PRRS.

- poziom PC pobranych z siarą oraz moment pierwszej ekspozycji na zachorowanie

Kategorie statusu zdrowotnego świń

- Minimal disease – termin oparty na fakcie braku objawów klinicznych choroby w stadzie, ale niekoniecznie samego patogenu

- High health status – wysoki status zdrowotny – stosowany przez niektóre firmy genetyczne

- Defined high health status – określony wysoki status zdrowotny – określa wyraźnie brak specyficznych chorób w stadzie na podstawie wywiadu, obserwacji klinicznych, wyników produkcyjnych

Identyfikacja patogenu:

- jednoznaczne ustalenie pierwotnej przyczyny choroby, na podstawione wyników badań laboratoryjnych. Dokładna identyfikacja czynnika oraz określenie jego właściwości chorobotwórczych pozwalają lekarzowi i hodowcy na podjęcie właściwych metod postępowania.

Dobór właściwego pod względem zdrowotnym materiału zarodowego

- określenie statusu zdrowotnego Świn stada przyjmującego i macierzystego

- określenie warunków izolacji oraz aklimatyzacji dla nowo wprowadzanych zwierząt

Minusy dnia pierwszego – waga pourodzeniowa <0,8kg – śmiertelność tej grupy najwyższa 56,6% wśród newbornów.

Noworodki:

- brak PC

- niewielka 1-2% zawartość tkanki tłuszczowej

- ograniczona zdolność glukoneogenezy

- niewielka zdolność do regulacji temperatury ciała

Sposoby odsadzania

- tradycyjne – wiek 3-5tyg (waga 5-10kg)

- wczesne odsadzanie do 10 dni do 3tyg (waga 4-5kg)

- SEW (Segregated Early Weaning) wiek poniżej 18 dni

- MEW (Medicated Early Weaned) odsadzenie w wieku 5 dni I otrzymują od urodzenia do 10 dni podobne antybiotyki jak maciora. Maciory przed porodem są przemieszczane do dobrze izolowanych porodówek. Z warchlakarni przenoszone do tuczarni, a następnie tworzą stado nowych loch.

Wczesne odsadzanie prosiąt wraz z segregacją

Odsadzanie w 5 dniu życia do dobrze izolowanych od dorosłych świń pomieszczeń pozwalało na ich uwolnienie od zakażeń M. hyopneumoniae a nawet Act. Pleuropneumonia. Metoda przydatna w tworzeniu nowych stad, szczególnie, gdy chcemy zachować wartościowy materiał genetyczny. Wczesne odsadzenie nie ma natomiast większego zastosowania w eliminacji zarazka ze stad już funkcjonujących.

Zabiegi u prosiąt

- dezynfekcja pępowiny

- obcinanie kiełków

- obcinanie ogonków

- wyrównywanie liczby prosiąt w miocie

- kastracja

Osłona antybiotykowa powyższych zabiegów.

- operacje przepuklin

- podawanie Ferrodexu

Czynniki uosabiające do występienia biegunek po odsadzeniu

- zbyt niska temperatura

- duża amplituda

- niewłaściwa konstrukcja kojców

- nadmierne zagęszczenie

- niewłaściwa dezynfekcja

- nieprzestrzeganie zasady cpp/cpp

- nieprawidłowa organizacja karmienia

- niewłaściwy poziom żelaza i cynku

- zła jakość lub niedostateczna ilość wody

- nadwrażliwość na soję

Cel aklimatyzacji

- powolna, kontrolowana adaptacja świń do warunków statusu zdrowotnego fermy przyjmującej. Proces aklimatyzacji można rozpocząć już na kwarantannie, jednak nie wcześniej niż po upływie 2 tyg., i powinien trwać w zależności od statusu zdrowotnego stada przyjmującego od 3 do 12 tygodni w przypadku zakażenia wirusem PRRS.

W pierwszym etapie przez 7-10 dni należy umożliwić zwierzętom nowo wprowadzonym trzykrotny kontakt z kałem świń s fermy przyjmującej

Alternatywa dla aklimatyzacji

- Mykoplazmowe zapalenie płuc

- Pleuropneumonia swiń -

- Zakaźne zanikowe zapalenie nosa – dwukrotnie w odstępie 3-4tyg

- Zespół rozrodczo – oddechowy – PRRS – dwukrotnie w odstępie 3 tygodni

Choroby wirusowe, w profilaktyce których można stosowac szczepionki

- Chroba Aujeszkiego

- Zakażenie parwowirusowe świń

- Grypa świń

- Rozrodczo – oddechowy zespół chorobowy świń – PRRS

- Pomór klasyczny świń

- Zakaźne zapalenie żołądka i jelit

Choroby bakteryjne, w których można stosować szczepionki:

- Zakaźne zanikowe zapalenie nosa

- Pleuropneumonia świń

- Kolibakterioza

- Mykoplazmowe zapalenie płuc

- Różyca

- Chroba Glasera

- Leptospiroza

- Salmonelloza

- Zakażenie na tle beztlenowców

- Zakażenie na tle Streptococcus suis typ 2

- inne choroby bakteryjne, w przypadku których mogą być stosowane autoszczepionki