Podstawy prowadzenia działalności gospodarczej Wykład 5 30.10.2012 r.

Temat: Przedsiębiorca, przedsiębiorczość

1. Przedsiębiorczość- umiejętność wykorzystywania pomysłów i zasobów niedostrzegalnych dla innych. Wiedza jako jej element sprowadza się do wprowadzenia elementów innowacyjnych dla kształtowania danej firmy. Przedsiębiorczość to pewien proces między przedsiębiorczością a innowacyjnością i zachodzi między nimi związek.

Etapy tego procesu to:

• I nowatorski , z pkt. widzenia twórcy lub twórców, innowacyjny pomysł (etap obserwacji, wyciągania wniosków), jest on zakończony identyfikacją tego zjawiska

• II motywacja – pragnienie uzyskania korzyści ; faza ta pełni rolę sterowania, aby uzyskać pomysł czy zamierzony efekt- efekt ten musi być użyteczny i możliwy do osiągnięcia

• III faza, która zapewnia środki realizacji , które umożliwiają zmaterializowanie naszego innowacyjnego, abstrakcyjnego pomysłu, mogą one być zróżnicowane ze względu na nasze potrzeby; źródła pozyskiwania tych środków decydują o formie organizacyjno-prawnej naszego przedsiębiorstwa; nasz innowacyjny pomysł uzyskuje charakterystykę działalności zorganizowanej

• IV faza ta obejmuje wszelkie działania związane z daną inwestycją – realizacja pomysłu; bezpośrednio jest ona związana z produktem i materializacją naszego pomysłu (technologia, organizacja, inna myśl posiadająca cechy myślowe).

Te IV fazy to PROCES INNOWACYJNY

O procesie przedsiębiorczości będziemy mówić dopiero wtedy, gdy uzyskany produkt w IV fazie znajdzie się na rynku i będzie przedmiotem transakcji kupna-sprzedaży.

• V osiągnięcie efektu rynkowego – może on oznaczać korzyści, ale również straty

* Nie każdy produkt może się sprzedać, a ryzyko towarzyszy temu i odbywa się ten proces w warunkach określonego otoczenia.

* Przedsiębiorczość – to proces sekwencyjny, gdyż nie można pominąć wyżej wymienionych etapów, ani nie można ich uszeregować w innej kolejności.

* Przedsiębiorczość ( w węższym znaczeniu) – działania polegające na ujawnieniu z innowacyjności przedmiotu transakcji kupna-sprzedaży.

*Przedsiębiorczość (w szerszym znaczeniu) – zorganizowany proces sekwencyjnych działań, ukierunkowany w danych warunkach otoczenia i występującym ryzyku, ukierunkowany na wykonanie innowacyjnego pomysłu, w celu generowania korzyści na rynku.

* Przedsiębiorczość to działania pozytywne, czyli nie te, które są niezgodne z prawem.

1. Warunki tworzenia przedsiębiorczości.

1. Wewnętrzne-podmiotowe – są tym, co stanowi o treści przystosowania się do warunków zmieniających; cechy te są indywidualne i osobowe i są to: ogólna i zawodowa wiedza, sprawność intelektualna, poziom aspiracji, motywacja, światopogląd, system wartości, zdolność do ryzyka i pomysłowość.

Te źródła przedsiębiorczości to:

• Potrzeba osiągnięć- motywacji do ciągłego poprawiania poziomu własnego wykonania

• Umiejscowienie kontroli – wiara, że jest się panem własnego losu

• Granica ryzyka

• Preferowanie zachowań typu A – zachowania, które charakteryzują ludzi, którzy są predestynowani do osiągnięć

1. Zewnętrzne – przedmiotowe – otoczenie, możemy tu mówić o takich warunkach, jak:

• Warunki polityczne – związane z przyjętą ideologią sprawowania władzy, instytucjami politycznymi, systemem prawa oraz wymiarem sprawiedliwości – są to te elementy otoczenia, które kształtują polityczno-prawne ramy przedsiębiorczości; mogą one stymulować albo hamować rozwój przedsiębiorczości

• Uwarunkowania ekonomiczne – związane są z instrumentami i mechanizmami rynkowymi; pełnią one funkcje stymulujące bądź hamujące w inicjowaniu i rozwoju przedsiębiorczości, np. bankowe, celne i inne. Stabilność i bezpieczeństwo socjalne nie pobudza do brania spraw w swoje ręce

• Uwarunkowania społeczne i kulturowe – są to te, które są związane z historycznie pojmowanym systemem, z systemem wartości grup i społeczności, systemy religijne, tradycja i uwarunkowania rodzinne

• Wpływ mediów i środków przekazu na rozwój przedsiębiorczości

1. Rodzaje przedsiębiorczości w dzisiejszym świecie.

• Przedsiębiorczość żywiołowa – cechuje się wysokim stopniem ryzyka związanym z dążeniem za wszelką cenę do osiągnięcia sukcesu przez jednostki lub niewielkie grupy; podłożem jest tu zwykle kształtowanie się nowego ładu ekonomicznego czy politycznego, jest to przedsiębiorczość przełomów, może ona mieć różne przejawy:

- neutralne, gdy mówimy o działaniach na pograniczu prawa

- pozytywne – inicjowanie i zmienianie dotychczasowych norm, związane one są z wszelkimi zmianami

- negatywne (egocentryczne) – świadome łamanie prawa, norm, wykorzystywanie wszelkich ułomności danego systemu

• Przedsiębiorczość ewolucyjna – jej elementami są : wieloetapowość w dochodzeniu do celu, profesjonalizacja zawodowa, wytrwałość oraz powszechna akceptacja społeczna

• Przedsiębiorczość etyczna (religijna) – ma za podstawę aprobowany system religijny, filozoficzny, bądź kulturowy w codziennym zachowaniu i działalności gospodarczej zarówno przedsiębiorczy jak i kadry kierowniczej, jest on związany z dwoma etapami religijnymi: religia protestancka i religia japońska.

• Przedsiębiorczość systemowa – charakterystyczna dla gospodarki rynkowej, gdzie państwo przejmuje rolę promotora przedsiębiorczości w stosunku do swoich obywateli. Związana jest z filozofią społeczeństwa przedsiębiorczego: pomysłowość i innowacyjność to ludzkie atrybuty, rozbudowany system kontroli podatkowej, który umożliwia stałą obserwację zachowań pozytywnych to wymiar instytucjonalny.

1. Przedsiębiorca (ujęcie atrybutowe – I kategoria) –za punkt wyjścia przyjmuje się przedsiębiorczość jako zespół ludzkich cech. W związku z I kategorią, ludzi dzielimy na dwie grupy ludzi:

1. Aktywni, dynamiczni – mniejszość

2. Bierni wykonawcy – cenią bezpieczeństwo, większość

*Sylwetkę przedsiębiorcy odzwierciedla pierwszy zestaw cech

*Typ człowieka przedsiębiorczego uosabia samodzielność, zdolność do podejmowania ryzyka, dynamiczność.

Charakterystyka	Cechy
Wiara we własne siły	Wiara w siebie, optymizm, niezależność, indywidualizm
Orientacja na zadania, na rezultaty	Potrzeba osiągnięć, orientacja na zysk, wytrwałość, upór, determinacja, energia, konsekwencja i inicjatywa
Podejmowanie ryzyka	Zdolność do podejmowania ryzyka, umiejętność i chęć podejmowania wyzwań
Przywództwo	Zachowania przywódcze, postawy dominacji, dobra współpraca z ludźmi, reagowanie na sugestię i krytykę
Oryginalność	Innowacyjność, kreatywność, tzw. otwarty umysł, wszechstronność i dążność do bycia dobrze poinformowanym
Zorientowanie na przyszłość	Umiejętność przewidywania, umiejętność postrzegania rzeczywistości i świata

Cechy te składają się na właściwości człowieka, które można nazwać zmysłem przedsiębiorczości.

*Przedsiębiorca (ujęcie czynnościowe – II kategoria )- za punkt wyjścia przyjmuje się przedsiębiorczość jako zespół działań (np. zakładanie przedsiębiorstwa, działalność gosp.). W tym ujęciu przedsiębiorca to osoba, która organizuje przedsięwzięcia rynkowe i kieruje ich realizacją, podejmując ryzyko, w nadziei na sukces, np. zakładanie i tworzenie przedsiębiorstwa.

1. Jakie funkcje i role spełnia przedsiębiorca.

1. Przedsiębiorca to osoba podejmująca ryzyko – a ryzyko to porażka i nadspodziewany sukces, ryzyko to stan niepełnej wiedzy

2. Przedsiębiorca jako inwestor (kiedyś kapitalista) – w tej roli nie jest on związany z żadną konkretną działalnością gospodarczą, jego zadaniem jest dostarczenie kapitału w celu przyniesienia korzyści, nie musi on się zajmować zarządzaniem, przedsiębiorca = inwestor to odkrywca okazji.

3. Przedsiębiorca w roli organizatora bądź koordynatora zasobów przedsiębiorstwa – funkcja jedna z najbardziej znaczących, rola tego przedsiębiorcy sprowadza się do łączenia różnych zasobów w zespoły wytwórcze, przedsiębiorca jako koordynator musi tworzyć nowe kombinacje

• Tworzenie nowych kombinacji to porzucenie starych zasobów

• Tworząc nowe kombinacje przedsiębiorca musi pokonywać schematy myślowe

• Przedsiębiorca musi pokonywać opory tych, których pozycje mogą być zagrożone

1. Rola przedsiębiorcy jako menedżera - rozumie się jako praktycznego realizatora ekonomicznych celów i idei przedsiębiorstwa, chodzi tu o eksploatowanie zdolności kierowniczych, kreacyjnych

Podstawowe różnice między menedżerem a właścicielem funkcji menedżera

Przedsiębiorca	Menedżer
Jest właścicielem firmy i działa według własnego prawa	Działa dla i w imieniu osoby obcej, jego obowiązki wynikają ze stosunku umowy o pracę
Związany jest z firmą w sposób trwały	Związany jest z firmą czasowo, na czas trwania umowy
Odpowiada za firmę własnym majątkiem, ponosi ryzyko ekonomiczne	Działa na cudzy rachunek i cudze ryzyko, a za swoją pracę otrzymuje wynagrodzenie
Jest najwyższą instancją w firmie	Odpowiedzialny jest za określony obszar działalności, często bardzo szeroki i podlega kontroli
Ma prawo do zysku i ponosi konsekwencje strat	Nie może rościć prawa do zysku (choć może partycypować)
Dominują tu cechy koncepcyjno-twórcze	Przewaga cech administracyjno-wykonawczych

1. Przedsiębiorca jako innowator – typ przedsiębiorcy najbardziej narażony na niepowodzenie, innowacja może dotyczyć wprowadzenia nowego produktu czy usługi, nowej metody, nowych rynków zbytu, wprowadzenia nowych form organizacyjno-prawnych, w poszukiwaniu nadzwyczajnego zysku wprowadza innowacje, lecz przy ryzyku

2. Przedsiębiorca jako rzemieślnik

3. Przedsiębiorca jako negocjator, rozjemca

4. Przedsiębiorca jako pracodawca

5. Przedsiębiorca jako zleceniobiorca

6. Przedsiębiorca jako decydent

7. Przedsiębiorca jako przywódca

Wnioski:

- Przedsiębiorca pełni wiele ról jednocześnie

- Nie wyróżnia przedsiębiorcy ani sama własność zasobów, ani zarządzanie zasobami, ani kierowanie firmą

- Wyróżnikiem przedsiębiorcy jest prawo do kierowania zasobami na własny koszt i ryzyko oraz prawo do wyznaczania kierownika i jego usuwania, prawo do dysponowania zyskiem

- Zachowania przedsiębiorcze mogą przejawiać nie tylko Ci, których próbowaliśmy nazwać przedsiębiorcą, ale także Ci, którzy pełnią funkcje menedżerów = przedsiębiorczość wewnętrzna

- Przedsiębiorczość może być stopniowalna

- Przedsiębiorczość intelektualna – to ta, która bazuje na informacji i wiedzy jako na podstawowym zasobie przedsiębiorstwa