Motywowanie pacjentów w różnym wieku do aktywnego uczestniczenia w procesie rehabilitacji.

Najczęściej niełatwo jest zmotywowac pacjenta do treningu. Szczególnie, jeśli rehabilitacja wymaga więcej czasu- wtedy szybko traci się motywację.

Negatywnie wpływają również:

-Stres związany z rehabilitacją

-Odczuwanie monotonii, zmęczenia

-Spadek zaangażowania, brak wiary w wyzdrowienie

-Mała wiedza rehabilitanta o stanie zdrowia i postępach pacjenta

Jak więc wplynąć na pacjenta, by nie tracił motywacji i by aktywnie uczestniczył w procesie rehabilitacji?

Każdy fizjoterapeuta powinien być jednocześnie psychologiem, po to by oprócz pokazywania ćwiczeń czy wykonywania masażu umiał zrozumieć problemy emocjonalne przez jakie przechodzi np. czlowiek niepełnosprawny i wesprzeć go. Sposób pracy rehabilitanta różni się m.in. od tego, w jakim wieku są jego pacjenci.

W rehabilitacji osób w okresie wczesnego dzieciństwa (okres niemowlęcy i poniemowlęcy) punktem wyjścia staje się jego relacja z matką. Niemowlę, którego potrzeby psychiczne nie są zaspokojone (np. gdy jest niechciane) uaktywnia mechanizmy obronne. W tym wypadku najważniejsze staje się stworzenie programu wspomagania rozwoju.

W pracy z dziećmi (średnie i późne dzieciństwo) powinno się pamiętać o tym, żeby myśleć o nich najpierw jak o osobach, a dopiero później jak o pacjentach. Należy ich słuchać, próbować popatrzeć z ich punktu widzenia, starać się zyskać szacunek i akceptację. Często mniej ważne jest patrzenie na jego rozwój normatywnie, każdy rozwija się w swoim tempie i lepiej jest spojrzeć na dziecko indywidualnie. Na młodego pacjenta ogromny wpływ ma rodzina i środowisko rówieśnicze. Dziecko może być wyposażone w 'solidny kręgoslup'. To znaczy, zna swoją wartość, nie ma trudności w relacjach, rodzice są dla niego wsparciem. Znacznie łatwiej wtedy nawiązać relację i zyskać zaufanie. Na pewno przy pracy z dziećmi trzeba więcej cierpliwości niż z dorosłymi. Ci pierwsi są mniej odporni na stres i szybciej się nudzą. Dobrą metodą jest połączenie ćwiczeń z zabawą. Ważne też byśmy zyskali zaufanie nie tylko małego pacjenta, ale również jego rodziców. Przyczyni się to do większego poczucia bezpieczeństwa dziecka na zajęciach. (A w konsekwencji do zaangażowania i zmotywowania).

Najbardziej typowe dla wieku młodzieńczego są huśtawki nastrojów, uzewnętrznienia nieszczęścia, brak akceptacji, zachowania drażliwe. Pracując z pacjentem w wieku dojrzewania musimy być niezwykle delikatni. Łatwo ich zranić i w konsekwencji zniechęcić. Konieczne są szczere pochwały, docenianie i partnerskie traktowanie. Nastoletni pacjent będzie wówczas bardziej zaangażowany. Osobom w wieku dojrzewania (i starszym) warto opowiadać jakie dokładnie ćwiczenia wykonujemy, jakie mięśnie pracują oraz jak to się przyczynia do poprawy ich zdrowia. Jeśli wzbudzimy zainteresowanie pacjenta, nie będziemy mieć problemu z motywowaniem go do ćwiczeń.

Dorośli pacjenci mogą być uciążliwi. Wynikać to może z ich niewiary w wyzdrowienie, utraty sił witalnych lub nawet myślenia o śmierci. Ważne jest zakorzenienie w pacjentach przekonania o wyzdrowieniu, poprawie sprawności a co za tym idzie samopoczucia. Niezbędne jest poważne podejście do problemu, dorośli pacjenci muszą czuć, że są traktowani poważnie. Istotne jest zachęcanie i wskazywanie na efekty jakie pacjent będzie mógł osiągnąć (o ile będzie solidnie pracował).

Większość osób przychodzi do gabinetu fizjoterapeuty z powodu bólu. Jeśli pokażemy ćwiczenia, które eliminują lub zmniejszają ten ból, pacjenci będą zmotywowani do pracy zarówno na zajęciach jak i po nich. W celu dobrania odpowiedniego programu ćwiczeń niezbędne jest zapoznanie się z historią choroby pacjenta oraz stała komunikacja z nim.

Przy pracy z pacjentami w każdym wieku warto wprowadzać co jakiś czas nowe ćwiczenia, urozmaicać zajęcia.

Pamiętajmy, że niezależnie od wieku, każdy człowiek ma swoją godność. Kiedy będziemy podchodzić do pacjentów z szacunkiem i ciepłem, zyskamy ich zaufanie. Dobra komunikacja jest podstawą efektywnej pracy rehabilitanta.

Naszym celem powinno być również wyeliminowanie lub przynajmniej załagodzenie stresu występującego u pacjenta. Stres obejmuje dwa elementy:

-niekorzystną relację z otoczeniem

-przeżycia emocjonalne.

Stres może pojawić się np. gdy pacjent nie potrafi wykonać danego ćwiczenia, nie rozumie polecenia, jest sfrustrowany brakiem poprawy. Wszystko to sprowadza się do braku poprawnej komunikacji lekarz-pacjent.

W przypadku pracy z osobą niepełnosprawną musimy pamiętać o zjawisku zwanym humanizacją pracy rehabilitacyjnej, czyli na skupieniu się na osobie niepełnosprawnej jako całości, na którą składa się wymiar psychiczny, społeczny, fizyczny i duchowy. Nie powinno się patrzeć na osobę niepelnosprawną głównie przez pryzmat jej dysfunkcji. To podejście ma na celu zaspokojenie potrzeb pacjentów, doskonalenie jakości ich zycia, eksponowanie potrzeb samorealizacji i akceptacji społecznej. Ta humanizacja to także zwrócenie uwagi na osobową relację pomiędzy rehabilitantem a osobą rehabilitowaną. Jest to ważne nie tylko w procesie rehabilitacyjnym pacjenta ale również w samorealizacji osoby rehabilitującej.