ZSP w Myszyńcu

Temat: Stałe i Zmienne w Pascalu.

Albert Bednarczyk

Kl. IV TI

nr 1

1. Zmienne

Stała jest identyfikatorem, któremu przyporządkowano pewną wartość. Wartości tej nie można
w żaden sposób zmienić podczas pracy programu. Dokonanie zmiany danej wartości w jednym miejscu, w kodzie programu modyfikuje cały program. Wszystkie stałe deklaruje się po słowie kluczowym CONST. Po słowie kluczowym CONST umieszczamy identyfikator stałej, następnie znak "=" i przypisywaną wartość. 

• Postać ogólna deklaracji stałej:

CONST

nazwa_stałej = wartość;

• Przykład deklaracji stałej:

CONST

a=8;

Zdeklarowana została stała a o wartość 8. Oznacza to, że w całym programie pod nazwę tej stałej zostanie podstawiona wartość 8.

• Przykład kodu z użyciem i wyświetleniem stałych:

program stale;

CONST

Stala_1 = 'A';

Stala_2 = 5;

BEGIN

Writeln ('Litera: ',Litera_A);

Writeln ('Liczba: ',Liczba);

end.

• Po uruchomieniu tego programu ujrzymy:

Litera: A

Liczba: 5

2. Zmienne

Zmienne są to identyfikatory określające pewną wartość, która może być w trakcie działania programu zmieniana. Ponieważ, aby można było zapamiętywać pewne wartości w zmiennych niezbędne jest przydzielenie im odpowiedniej ilości pamięci, w języku Pascal wprowadzono pojęcie typu danych.
W związku z powyższym przed użyciem zmiennej należy ją zadeklarować określając tym samym jej typ. Na podstawie tego typu kompilator przydzieli wystarczającą liczbę bajtów pamięci. Zmienne deklarujemy po słowie kluczowym VAR. Po słowie kluczowym VAR podajemy nazwę zmiennej,
a następnie znak ":" i typ zmiennej.

• Postać ogólna deklaracji zmiennej:

VAR

nazwa_zmiennej: typ zminnej;

• Przykład deklaracji zmiennej:

VAR

b : INTEGER;

Została zdeklarowana zmienna b typu INTEGER (liczba całkowita).

Do zmiennych przypisujemy wartości używając operatora przypisania jakim jest ":=". Po lewej stronie tego operatora wpisujemy nazwę zmiennej, a po prawej wartość.

• Przykład przypisania wartości zmiennej:

b := 5;

Oznacza to, że w zmiennej b ma być przechowana liczba 5.

• Przykład kodu z użyciem i wyświetleniem zmiennych:

program zmienne;

Var

Zmienna_1 : string;

Zmienna_2 : integer;

BEGIN

Zmienna_1 := "tekst";

Zmienna_2 := 5;

Writeln ('Tekst: ', Zmienna_1);

Writeln ('Liczba: ', Zmienna_2);

end.

• Po uruchomieniu tego programu ujrzymy:

Tekst: tekst

Liczba: 5

Zmienne różnią się od stałych tym - jak nazwa wskazuje - że ich wartości w trakcie działania programu mogą być modyfikowane.

• Przykład:

program Zmienne_2;

VAR

a : Integer;

begin

a:=1;

Writeln('a=',a);

a:=2;

Writeln('a=',a);

a:=3;

Writeln('a=',a);

end.

• Po uruchomieniu tego programu ujrzymy:

a=1

a=2

a=3

3. Typy danych

1. TYPY CAŁKOWITE

Wszystkie elementy tego typu stanowią zbiór liczb całkowitych. Różnią się one tylko przedziałem,
a co za tym idzie ilością pamięci potrzebnej na zapisanie danej liczby. Istnieją następujące typy całkowite:

TYP	ZAKRES	ROZMIAR
Shortint	-128..127	1
Byte	0..255	1
Integer	-32768..32767	2
Word	0..65635	2
Longint	-2147483648..2147483647	4

Na zmiennych całkowitych można wykonywać działa: + (dodawanie), - (odejmowanie), * (mnożenie), div (dzielenie całkowite) i mod (reszta z dzielenia całkowitego).

1. TYP RZECZYWISTY

Dane tego typu stanowią zbiór liczb rzeczywistych. Poszczególne podtypy różnią się między sobą zakresem oraz ilością zajmowanej przez nie pamięci. Mamy więc następujące podtypy:

TYP	ZAKRES	CYFR ZNACZĄCYCH	ROZMIAR
Single	1.5e-45..1.7e38	7-8	4
Real	2.9e-39..1.7e38	11-12	6
Comp	-2.63+1..2e63-1	19-20	8
Double	5.0e-324..1.7e308	15-16	8
Extended	3.4e-4932..1.1e4932	19-20	10

Na zmiennych rzeczywistych można wykonać wszystkie podstawowe działania matematyczne tj. + (dodawanie), - (odejmowanie), * (mnożenie) i / (dzielenie).

1. TYP ŁAŃCUCHOWY

Dane typu łańcuchowego składają się z ciągu znaków. Typ łańcuchowy deklarujemy za pomocą słowa kluczowego STRING. Zadeklarowany element domyślnie przyjmuje długość 255 bajtów lub też ciąg dynamiczny o dowolnej długości. Zalecane jest jednak, aby określać jego maksymalną długość samodzielnie. W tym celu po słowie STRING, w nawiasach kwadratowych, wpisujemy liczbę określającą deklarowaną długość.

• Przykład:

VAR

Zmienna1 : String

Zmienna2 : String[15]

Druga ze zmiennych ma określoną długość maksymalną na 15 znaków. Dzięki temu tylko tyle bajtów zostanie jej przydzielonych.

1. TYP ZNAKOWY

Zmienne typu znakowego deklarujemy za pomocą słowa CHAR. Zmienne takie pozwalają na przechowywanie pojedynczego znaku.

• Przykład:

VAR

Znak : Char;

begin

Znak:='A';

end.

Powyżej zadeklarowaliśmy zmienną Znak, a następnie w programie nadaliśmy jej wartość 'A'.

1. TYP LOGICZNY

Typ logiczny jest typem wyliczeniowym, który może przyjąć tylko dwie wartości: TRUE (prawda)
i FALSE (fałsz). Zmienne tego typu deklarujemy za pomocą słowa BOOLEAN.

• Przykład:

program boolean;

VAR

A1,A2,W1,W2 : Boolean;

begin

A1:=true;

A2:=false;

W1:=A1 or A2;

W2:=A1 and A2;

Writeln('W1=',W1);

Writeln('W2=',W2);

end.

• Wykonanie programy wyświetli:

W1=true

W2=false

W przykładzie zadeklarowano cztery zmienne typu Boolean: A1,A2,W1,W2. Zmiennej A1 nadano wartość true (prawda), zmiennej A2 nadano wartość false (fałsz). Zmiennej W1 nadano wartość wyrażenia A1 or A2. Wykonano więc tzw. "sumę logiczną". W efekcie zmienna W1 uzyska wartość true. Zmiennej W2 przypisano iloczyn logiczny, a zatem uzyska ona wartość false.

Na zmiennych typu Boolean można wykonać: or (sumę logiczną), and (iloczyn logiczny), not (negację logiczną) i xor (sumę symetryczną).