34. Płazińce, robaki płaskie - typ zwierząt o prymitywnej budowie. Cechy: -trójwarstwowce -dwubocznie symetryczne -grzbietowo-brzuszne spłaszczone -bez jam ciała -robaki drapieżne, niebezpieczne. Ciało możemy podzielić na przód (bez głowy), tył, stronę brzuszną i grzbietową. Pokryte jest ono jednowarstwowym nabłonkiem ektodermalnym, u wirków są to rzęski, u pasożytów komórki nie są orzęsione i zlewają się w warstwę. Pasożyty posiadają nabłonek pokryty oskórkiem, który chroni przed strawieniem przez enzymy gospodarza. Nabłonek oraz mięśnie tworzą wór powłokowo-mięśniowy nadający kształt. Wewnątrz ciała występuje pierwotna jama ciała wypełniona parenchymą, która wypycha ciało od wewnątrz (pełni funkcję szkieletu).Układ pokarmowy-rozpoczyna się otworem gębowym, położonym po brzusznej stronie ciała, dalej przechodzącym w sporą mięsistą gardziel, za nią znajduje się proste lub rozgałęzione jelito. Zawsze jest ono ślepo zakończone, bez otworu odbytowego i wszelkie ewentualne niestrawione resztki są usuwane przez otwór gębowy. Tasiemce nie posiadają układu pokarmowego, ponieważ żyjąc w jelicie są całe zanurzone w strawionym pokarmie i mogą chłonąć całą powierzchnią swego płaskiego ciała. Układ oddechowy-wymiana gazowa zachodzi przez powierzchnię ciała. Nie posiadają układu oddechowego. U pasożytów wewnętrznych np. tasiemiec procesem dostarczającym energii jest oddychanie beztlenowe. Układ krążenia -nie mają układu krążenia: substancje odżywcze rozprowadzane są przez płyn. U niektórych transport ułatwia jeszcze silnie rozgałęzione jelito. Układ nerwowy- prosta budowa zbudowany z dwóch zwojów nerwowych położonych w przedniej części ciała oraz z odchodzących pni nerwowych połączonych poprzecznymi spoidłami. W związku z prowadzonym trybem życia, mają słabo rozwinięty układ nerwowy i właściwie pozbawione są wyspecjalizowanych narządów zmysłów. Występują u nich jedynie komórki czuciowe i proste receptory chemiczne. Układ wydalniczy- Składa się z kanalików. Główną funkcją tego układu jest usuwanie ubocznych produktów oraz osmoregulacja. Rozmnażanie-występuje zapłodnienie krzyżowe. Zróżnicowany jest rozwój osobnika. Różna jest liczba jaj produkowanych przez płazińce. Wolno żyjące wirki składają około 200 w ciągu swojego życia, a u wewnętrznych pasożytów liczy się je w milionach sztuk. Tasiemiec uzbrojony– pasożytują w przewodach pokarmowych kręgowców, w tym człowieka, posiada on haczyki, za pomocą których przytwierdza się do ściany jelita cienkiego. Mają długie, płaskie ciało, przypominające wyglądem tasiemkę. Są wyspecjalizowane do pasożytniczego trybu życia. Ciało składa się z szeregu powtarzających się segmentów. Każdy taki segment jest maszyną rozrodczą, wyposażoną w narządy męskie i żeńskie, produkującą do 100 tys. jaj. Przyczyną produkcji tak dużej ilości jaj jest skomplikowany cykl rozwojowy pasożyta. Segmenty te odrywają się kolejno od ciała tasiemca i wraz z kałem opuszczają organizm żywiciela ostatecznego. Długość dorosłego wynosi do 4 metrów. Cykl rozwojowy jest taki: żywicielem pośrednim tasiemca uzbrojonego jest świnia; jego larwa posiada dodatkowy wieniec haczyków. W związku z tym tasiemcem uzbrojonym można się zarazić zjadając niedogotowaną wieprzowinę, pochodzącą od zakażonej świni. Oprócz przewodu pokarmowego tasiemiec uzbrojony może się osadzić w mięśniach i narządach wewnętrznych człowieka jako larwa wągier. Niebezpieczne są przypadki osadzenia larwy w mózgu, uciskając go może ona wywoływać objawy podobne do padaczki. Objawy chorobowe: -anemia -awitaminoza -osłabienie -bóle brzucha Nicienie – typ zwierząt bezkręgowych, zamieszkują środowisko wodne, ale i glebę. Większość z nich jest pasożytami zwierząt i roślin. Budowa: Kształt ciała: Silnie wydłużone, o różnych wymiarach. Są to organizmy niewielkie, długość od 0,3 mm do 10 cm. Zewnętrzna powłoka: stanowi wór powłokowo-mięśniowy składający się z oskórka, nabłonka i pojedynczej warstwy mięśni. Oskórek – (kutykula) stanowi warstwę ochronną, przepuszcza jedynie wodę i gazy, zbudowany jest on z substancji białkowej. Dzięki niemu nicienie są odporne na trucizny i niekorzystne warunki środowiska. Nabłonek – leży pod oskórkiem, budowa jest zależna od wielkości nicieni, tworzy zgrubienia biegnące wzdłuż ciała. Warstwa mięśniowa- zbudowana jest z mięśni podłużnych. Jamę ciała wypełnia płyn surowiczy, który zapewnia zwierzęciu sprężystość, zastępuje on również układ krążenia rozprowadzając substancje odżywcze. Układ pokarmowy ma postać przewodu. Dzieli się na trzy odcinki: początkowy i końcowy - pochodzenia ektodermalnego, oraz środkowy - pochodzenia endodermalnego. Rozpoczynają się otworem gębowym, który prowadzi do gardzieli łączącej się z jelitem, a kończy otworem odbytowym. Nie posiadają układu oddechowego, a wymianę gazową prowadzą całą powierzchnią ciała. Układ krążenia nie został wyspecjalizowany, substancje odżywcze rozprowadzane są po organizmie przez płyn surowiczy. Większość jest rozdzielnopłciowa, u niektórych występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Większość z nich jest jajorodna, a rozwój dzieli się na kilka stadiów. Glista ludzka -20-60 cm długości. Obły kształt ciała o barwie bladoróżowej. Układ płciowy samicy uchodzi na zewnątrz odrębnym otworem płciowym. Jelito proste uchodzi na zewnątrz otworem odbytowym. Jest rozdzielnopłciowa, samice(40 cm) są dłuższe od samców(10-32 cm). W ten sposób można odróżnić samicę od samca. Narządy rozrodcze samca są nieparzyste - jądro, nasieniowód i przewód wytryskowy, a samicy parzyste - dwa jajniki, dwa jajowody i dwie macice, łączące się we wspólną pochwę. Choroba wywoływana przez glistę ludzką nosi nazwę glistnicy.