Hipotermia
Znaczny spadek temperatury ciała
Przyczyny-niska temperatura otoczenia - działanie zimnego powietrza , przebywanie w zimnej wodzie,
Uraz, wstrząs
Działanie leków i alkoholu,
Niedożywienie
Oparzenia
W hipotermii temperatura głęboka ciała poniżej 35 stopni Celsjusza
temperatura centralna- średnia temperatura ważnych narządów: mózg, serce, płuca trzewia.
Mierzona w odbycie, w przełyku , pęcherzu moczowym a także na błonie bębenkowej.
Zwykły termometr lekarski nie mierzy temperatury poniżej poniżej 34 st. C
Wiarygodny pomiar temperatury w odbytnicy można uzyskać wprowadzając termometr na głębokość min.10 cm
Pomiar temperatury na błonie bębenkowej
odbywa się za pomocą czujnika elektronicznego
mierzącego poziom promieniowania podczerwonego .
czujnik elektroniczny zostaje wprowadzony do przewodu słuchowego zewnętrznego.
HIPOTERMIA- PODZIAŁ
Hipotermia łagodna 35-32 °C
uczucie marznięcia, silne dreszcze i drżenie mięśni.
skóra blada, zimna(gęsia skórka),sine wargi.
tętno i oddech przyspieszone, uczucie słabnięcia w ramionach i nogach.
zawroty głowy, dezorientacja upośledzenie wymowy,
słaba kondycja ruchowa.
Hipotermia umiarkowana 32-28 °C
dreszcze ustępują, brak wrażliwości na bodźce, kurczowe sztywnienie mięśni.
zmniejsza sie wentylacja minutowa- oddech wolny, bardziej powierzchowny.
tętno zwalnia się, wzrasta ciśnienie tętnicze
w zachowaniu -apatia, zaburzenia świadomości, senność.
pogarsza się przewodzenie w układzie bodźco-przewodzącym serca, zmniejsza się częstotliwość pracy serca i jego rzut.
wzmożone wydzielanie hormonu antydiuretycznego .
pogarsza się kurczliwość mięśniówki przewodu pokarmowego.
zahamowanie wydzielania insuliny, wzrost jej poziomu w surowicy
Hipotermia – głęboka poniżej 28°C
spadek RR , utrata przytomności,
zanik źrenic na światło,
brak odruchów oddechowych,
wiotkość mięśni,
tętno niewyczuwalne,
brzuch zimny,
śpiączka.
jeżeli w tym okresie nie będzie reanimacji-zgon.
upośledzenie nabłonka nefronów –dalsza ucieczka sody i wody
mogą się pojawiać migotania przedsionków przy wolnej czynności komór serca.
utrata odruchów kaszlowego i gardłowego.
Jeżeli w tym okresie nie będzie reanimacji-zgon.
Zapis EKG może być ”płaski” nie oznacza to jednak śmierci mózgu, jest to stan odwracalny.
Hipotermia -uwagi
Unikać stwierdzenia zgonu u pacjenta z hipotermią,
bo niska temperatura może prowadzić do wystąpienia wolnego, słabo napiętego i niemiarowego tętna oraz nieoznaczalnego ciśnienia krwi.
Hipotermia działa protekcyjnie na mózg i narządy wewnętrzne
Poszerzenie źrenic może mieć różne przyczyny i nie może być traktowane jako oznaka śmierci
W przypadku pozaszpitalnego zatrzymania krążenia można podjąć decyzję o nie podejmowaniu RKO tylko w przypadku :
stwierdzenia ewidentnych obrażeń śmiertelnych
gdy ciało pacjenta jest zamarznięte, co uniemożliwia prowadzenie RKO
Uwaga! Tętno u poszkodowanego z hipotermią należy badać przez minimum 60 sekund . . (wolna czynność serca)
Jeżeli masz wątpliwości dotyczące obecności tętna rozpocznij RKO nim dotrze bardziej doświadczona pomoc
Potwierdź obecność hipotermii badając głęboką temp. ciała-jeżeli są możliwości (RKO 30:2)
Może wystąpić sztywność klatki piersiowej co utrudnia prowadzenie skutecznego masażu i wentylacji
Resuscytacja jest konieczna jeżeli:
temperatura jest nieznanie lub wyższa niż 28 °C
brak tętna (badanego przez minutę) i nie ma możliwości wykonania ekg,
lub zapis EKG wykazuje brak zespołów QRS
defibrylację można wykonywać niezależnie od temperatury ciała poszkodowanego, ale jest ona skuteczna, gdy temperatura ciała jest wyższa niż 28 -30°C.
resuscytację kontynuować dłużej niż zwykle (hipotermia -czynnik zmniejszający niedokrwienne uszkodzenie mózgu)
Pierwsza pomoc
zabezpieczyć przed dalszym wychłodzeniem
przenieś do chłodnego pomieszczenia
( przemieszczenie do gorącego nagrzanego pomieszczenia skutkuje dalszym obniżeniem temperatury ciała-dochodzi do gwałtownego rozszerzenia naczyń skórnych, napływa krew, która ochładza się od wyziębionych tkanek i trafia do narządów wewnętrznych).
zdjąć mokre ubranie, owinąć w suche koce.
jeżeli poszkodowany nieprzytomny wezwać pogotowie
przytomnemu podać dobrze osłodzone, ciepłe napoje
nie wolno podawać alkoholu !
osobie wychłodzonej zabronić wykonywania jakichkolwiek ruchów ( samo wyprostowanie nóg może spowodować spadek temperatury o 3 stopnie)
nie masujemy kończyn.
przykryć głowę-utrata ciepła z jej powierzchni sięga nawet 30%
nie wolno zmarzniętego nagrzewać suchym ciepłym powietrzem
jeżeli doszło do zatrzymania krążenia , podjąć resuscytację.
zdjęcie prowizorycznych opatrunków-wstępna ocena rozległości i głębokości odmrożenia( jeżeli występują)
założenie jałowych opatrunków, jeżeli są pęcherze
zabezpieczenie podstawowych funkcji życiowych.
Metody ogrzewania
Samoistne ocieplenie ustroju nie jest możliwe przy temperaturze równej i niższej niż 28 stopni C
W ratownictwie przedszpitalnym może być stosowane ogrzewanie bierne i niekiedy czynne zewnętrzne.
Wyróżniamy ogrzewanie bierne i czynne (wewnętrzne i zewnętrzne):
Ogrzewanie bierne:
wykorzystuje się ciepło produkowane przez poszkodowanego. Może być stosowane w umiarkowanej hipotermii(32-28 stopni C.)
ciepłe pomieszczenie o temp.21-23 stopni C
suche koce
monitorowanie czynności życiowych
zdjąć ubranie, osuszyć ciało, przykryć kocami.
przykryć głowę-utrata ciepła z jej powierzchni sięga nawet 30%
podaż ogrzanego , nawilżonego tlenu znacznie zmniejsza utratę ciepła.
Ogrzewanie czynne zewnętrzne(powierzchniowe)
Kąpiel w ciepłej wodzie (40°C) można stosować u pacjentów przytomnych i gdy temp. głęboka jest wyższa niż 30°C, a wychłodzenie nie trwało długo
ciepłe koce,
chemiczne pakiety rozgrzewające,
grube koce,
termofory,
promienniki, światło
ciepłe kąpiele,
zanurzenie tułowia w ciepłej wodzie.
ogrzewanie czynne
Ogrzewanie czynne głębokie:
infuzje dożylne ciepłych płynów(36-40°C)
ogrzany nawilżony tlen (40-44°C)
płukanie ciepłym płynem żołądka, okrężnicy, pęcherza moczowego, jamy opłucnej, osierdzia
dializa otrzewnowa
hemodializa
krążenie pozaustrojowe.