Postępowanie Administracyjne - wykłady

13.10.2011r.

Postępowanie administracyjne: dziedzina prawa, która reguluje tryb działania administracji publicznej, praw i obowiązków niepodporządkowanych im służbowo konkretnych podmiotów

Akt administracyjny: to rozstrzygnięcie postępowania administracyjnego; władcze, jednostronne oświadczenie woli organu administracji publicznej określające sytuację prawna konkretnie wskazanego adresata w indywidualnie oznaczonej sprawie.

Akt administracyjny jest najważniejszym w administracji. W katalogu są obok aktu administracyjnego akty normatywne, ugody, porozumienia administracyjne, czynności materialno- techniczne, działania faktyczne.

Postępowanie administracyjne dotyczy tylko jednej formy działania administracji - zewnętrzne (decyzje, postanowienia). Nie dotyczy aktów wewnętrznych (np. poleceń) i zasadniczo innych form działania administracji.

- ugoda administracyjna jako substytut aktu administracji,

- czynności faktyczne, które zmierzają do wykonania aktu administracyjnego, forma przymusu administracji.

Procedura administracyjna służy II podstawowym celom:

1. Stworzeniu zasad działania organu administracji dla realizacji norm materialnego prawa administracyjnego.

2. Zabezpieczeniu obywatela przed samowolą administracyjną.

Różnice między procedurą administracyjną a cywilną:

1. Procedura administracyjna dotyczy wycinka działań organu administracji.

2. Stroną każdego stosunku administracyjno-prawnego jest organ administracji, który rozstrzyga władczo o kształcie tego stosunku.

3. Nie ma tu do czynienia ze sporem przed bezstronnym sądem.

4. Zróżnicowanie administracji powoduje trudność ujednolicenia procedury przed organem administracji. Sprawy różnych dziedzin znacznie się od siebie różnią (prawo budowlane, ochrona zdrowia). W prawie materialnym pojawiają się przepisy odrębne od KPA, które należy traktować jako lex specialis w stosunku do KPA (czyli mają pierwszeństwo).

Na system przepisów procedury administracyjnej składają się:

1. Przepisy tzw. ogólnego lub jurysdykcyjnego postępowania administracyjnego czyli postępowania prowadzącego do wydania i kontroli prawidłowości aktu w administracji. Obecnie są to przepisy zawarte w KPA.

2. Przepisy o wykonaniu aktów administracyjnych i innych obowiązków wynikające z mocy ustawy, czyli tzw. egzekucji administracyjnych. Te przepisy zawarte są w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

3. Przepisy postępowania podatkowego zawarte w ordynacji podatkowej.

4. Przepisy postępowania karno - administracyjnego, zawarte w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia.

5. Przepisy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, które wynikają z ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz częściowo z ustawy o ustroju sądów powszechnych.

Rozwój postępowania administracyjnego

Korzenie polskiego postępowania administracyjnego są austriackie.

1875r. - powołanie w Austrii Trybunału administracyjnego

1925r. - kodyfikacja, IV ustawy:

- o ogólnym postępowaniu administracyjnym.

- o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

- o postępowaniu karno - administracyjnym

- przepisy wprowadzające

Najwyższy trybunał Administracyjny ( 1 sąd dla wszystkich)

22.03.1928r. - Prezydent RP wydał III rozporządzenia z mocą ustawy:

- o postępowaniu administracyjnym, które obowiązywało do 1960r.

- o postępowaniu przymusowym administracji, które obowiązywało do 1947r.

- o postępowaniu karno - administracyjnym, które obowiązywało do 1951r.

Rozpoczą się proces de kodyfikacji. Od 1945r. nie reaktywowano NTA ( Najwyższego Trybunału Administracyjnego)

1960r. - uchwalono kodeks postępowania administracyjnego (w życie wszedł w 1961r.) autorzy to Emanuel Iserzon i Jerzy Starościak.

1980r. - nowelizacja KPA utworzono NSA (dodano nowy rozdział do KPA na temat NSA)

1987r. - Klauzula (ogólna) generalna, która poddaje pod rozstrzygnięcia NSA wszystkie sprawy.

1990r. - nowelizacja wynikająca z reaktywacji samorządu terytorialnego.

1995r. - ustawa o NSA.

1997r. - uchwalono ordynacje podatkową i kodeks celny.

2011r. - istotna nowelizacja.

Standardy europejskie postępowania administracyjnego:

Państwa członkowskie UE kierują się zastosowaniem autonomii proceduralnej, co oznacza, że prawo europejskie nie reguluje wprost postępowania administracyjnego. Wyjątek! - przepisy kodeksu wspólnotowego celnego z 1992r. , który zastępuje lub uzupełnia prawo krajowe.

Standardy te wynikają:

• Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i podstawowych wolnościach (Rzym, 4.11.1950r.)

• Zalecenie RE 31/77 28.09.1967r.

• Karta Praw Podstawowych (Nicea, 7.12.2000r.)

• Europejski Kodeks Dobrej Administracji (PE, 6.09.2001r.)

• Orzecznictwo ETS, które formułuje pewne wymagania pod adresem krajowych przepisów ogólnych i praktyki ich stosowania.

Zalecenie RE:

• Każdy ma prawo do wysłuchania w sprawie, której rezultatem może być decyzja obciążająca go obowiązkiem lub ograniczająca jego prawa. Odpowiednikiem tej normy w postępowaniu administracyjnym w Polsce jest zasada czynnego udziału strony w postępowaniu, prawo strony do wypowiedzenia się, prawo wglądu w akta sprawy i prawo do zgłaszania dowodów w postępowaniu wyjaśniającym.

• Każdy ma prawo do uzyskania informacji o przebiegu sprawy, o dowodach, o innych okolicznościach postępowania. W polskim KPA jest to zasada ogólna informowania i prawo wglądu w akta sprawy.

• Każdy ma prawo do uczestnictwa w postępowaniu, które go dotyczy. W polskim KPA jest to zasada ogólna czynnego udziału strony w postępowaniu, jej gwarancje procesowe w kodeksie.

• Decyzja musi być uzasadniona. Podobną regułą rządzi się polskie postępowanie administracyjne o czym zaświadcza zasada ogólna przekonywania i jej gwarancje procesowe w kodeksie.

• Od decyzji odwołanie. W Polsce zasadę tę zabezpiecza zasada ogólna dwuinstancyjności i instytucja odwołania.

Karta Praw Podstawowych [Urząd - Obywatel]:

• Prawo każdej osoby do bycia wysłuchanym zanim zostanie zastosowany wobec niej niekorzystny, indywidualny środek

• Prawo dostępu do akt z zachowaniem prawnie uzasadnionych interesów poufności, tajemnicy zawodowej i handlowej.

• Obowiązek administracji do uzasadniania swoich decyzji.

Wymienione postulaty przekładają się na takie zasady:

• Zasada czynnego udziału strony w postepowaniu

• Prawo strony do wypowiedzenia się

• Zasada wysłuchania drugiej strony

• Zasada solidarności wewnętrznej

• Zasada przekonywania

• Obowiązek uzasadniania decyzji.

Kodeks Dobrej Administracji

Do podstawowych zasad procesowych zaliczał:

• Zasada bezstronności i niezależności, która jest odpowiednikiem polskiej instytucji wyłączenia od udziału w postępowaniu urzędnika organu i członka organu kolegialnego

• Zasada prawdy obiektywnej sformułowana także wśród zasad ogólnych kodeksu

• Zasada wysłuchania i złożenia oświadczenia sformułowanego w polskich przepisach jako ogólna zasada czynnego udziału strony w postępowaniu, prawo do wypowiadania się, do zgłaszania środków dowodowych.

• Zasada uzasadniania decyzji, czyli odpowiednik zasady ogólnej przekonywania w ppa.

• Zasada stosowanego terminu, w polskich przepisach to zasada ogólna szybkości postępowania.

• Zasada możliwości odwołania, w polskich przepisach zasada ogólna dwu-instancyjności, zasada ogólna informowania

• Zasada przekazania podjętej decyzji, w polskim postępowaniu realizują ją przepisy o doręczeniu.

Orzecznictwo NSA

Standardy wynikające z właściwych interpretacji, zasada demokratycznego państwa prawnego.

NSA zalicza do nich:

• Lex retro non agit

• Nebis ibidem

• Prawo do wysłuchania

• Zasada rzetelnego postępowania

• Zasada praworządności

• Zasada bezpieczeństwa prawnego

• Zasada zaufania

• Zasada proporcjonalności

• Obowiązek uzasadniania decyzji

• Prawo do ochrony praw nabytych na podstawie decyzji.

Wykład 20.10.2011

Tryb funkcjonowania administracji publicznej w określonych dziedzinach prawa

W KPA mamy:
-ogólne postępowanie administracyjne (jurysdykcyjne)
-postępowanie w sprawach ubezpieczeń społecznych
-postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń
-postępowanie w sprawach skarg i wniosków

Postępowanie ogólne administracyjne jest uregulowane w działach 1- 4 oraz 9
1. Przepisy ogólne
2. Postępowanie
3. Przepisy szczególne w sprawach ubezpieczeń społecznych
4. Udział prokuratora
9. Opłaty i koszty postępowania

Zakres stosowania przepisów postępowania administracyjnego uregulowany jest w art. 1 p. 1 i 2 KPA: Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie:
1) przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych,
2) przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania spraw określonych w pkt 1,
Możemy wyróżnić podstawowe elementy:
1. Postępowanie przed organami administracji publicznej
2. Postępowanie w sprawach indywidualnych
3. Rozstrzygnięcia są w drodze decyzji administracyjnych

Ad. 1 pojęcie organu administracji- KPA używa pojęcia w znaczeniu szerokim. Nie chodzi o pojęcie organu administracji publicznej w znaczeniu ustrojowym, ale organy pełniące funkcje zlecone.
Mówi się, że KPA używa tego pojęcia wyłącznie na własny użytek. Chodzi o rozumienie funkcjonalne pojęcia organu administracji publicznej.
Legalna definicja organu administracji publicznej (art. 5 § 2 p. 3 KPA) jest definicją sprawozdawczą. Organami administracji publicznej są:
-ministrowie
-centralne organy administracji rządowej
-wojewodowie
-działające w ich lub własnym imieniu terenowe organy administracji rządowej zespolonej i niezespolonej
-organy jst oraz organy i podmioty wymienione w art. 1 p 2 KPA czyli te które pełnią funkcję zlecone administracji
Art. 5 § 2 p. 4 KPA- wyjątek od ministrów
-Prezes i wiceprezes Rady Ministrów pełniący funkcję ministra, kierujący określonym działem administracji rządowej
-Minister kierujący określonym działem administracji rządowej
-Przewodniczący komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów
-Kierownik centralnego urzędu administracji rządowej podległego podporządkowanego lub nadzorowanego przez Prezesa Rady Ministrów lub ministra, a także kierownik innych równorzędnych urzędów państwowych załatwiający sprawy o których mowa w art. 1 p. 1-4 KPA
-organizacje zawodowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne
Ad. 2 Sprawa indywidualna- sprawa dotycząca, konkretnej osoby i konkretnej sytuacji.
Konkretna osoba- sprawy dotyczące imiennie oznaczonej osoby.
Konkretna sytuacja- sprawa dotycząca oznaczonej sytuacji a nie sytuacji określonej abstrakcyjnie.
Po zakończeniu istnienia określonej sytuacji i gdy pojawi się nowa sytuacja pojawi się nowa sprawa. KPA stwierdza aby była to sprawa indywidualna, należąca do właściwości organu administracji.

Ad. 3 Wskazanie, że sprawy te mają być rozpatrywane w drodze decyzji administracyjnej. art. 104 KPA określa decyzję w sprawach administracyjnych, to kwalifikowany akt administracyjny.

Zakres stosowania przepisów kodeksu dotyczące postępowania ogólnego wyłączone są pewne dziedziny są to wyłączenia przedmiotowe.
Przepisy KPA:
-postępowanie w sprawach karnych skarbowych (stosowanie KPK)
-sprawy uregulowane Ordynacją Podatkową z wyjątkiem przepisów z działu 4,5,8
-sprawy należące do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, jeśli przepisy szczególne nie stanowią inaczej

W tych sprawach nie ma żadnej ustalonej procedury rozstrzygania:
- sprawy wynikające z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi
-sprawy podległości służbowej pracowników organów i innych jednostek organizacyjnych jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. To sformułowanie kodeksu odczytywane jest w sposób zwięzły. Tradycyjnie przyjmuje się, że wiele rozstrzygnięć, które ulega nawiązanie lub rozwiązanie lub zmiana stosunku pracy mianowanych pracowników państwowych i innych pracowników administracji są decyzjami administracyjnymi.
-w sprawach wyłączonych z zakresu KPA między organami państwowymi, a państwowymi jednostkami organizacyjnymi, mają jednak zastosowanie przepisy kodeksu dotyczące skarg i wniosków
-postępowanie w sprawach ubezpieczeń społecznych stosuje się przepisy postępowania ogólnego jeśli nie są sprzeczne z przepisami szczególnymi zawartymi w Dziale 8.
KPA reguluje w Dziale 7 wydawanie zaświadczeń choć nie wynika to z art. 1 KPA to zakres (…) o wydawaniu zaświadczeń jest taki sam jak przepisy o postępowaniu ogólnym. Z działu KPA wydawanie zaświadczeń, wynika, że przepisy te mają zastosowanie do wydawania zaświadczeń przez organy administracji chodzi tutaj o organy administracji rozumiane bardzo szeroko w ujęciu funkcjonalnym.
Zakres przepisów z Działu 8 KPA jest daleko szerszy niż dział postępowania ogólnego. Przepisy regulujące postępowanie w sprawach skarg i wniosków stosuje się do postępowania przed organami państwowymi, organami jst, organizacjami społecznymi. Wprowadzone w 1960 r. jako substytut kontroli administracji.

Zasady ogólne Postępowania Administracyjnego.
Termin ten można używać w różnych znaczeniach. Oznaczenie najważniejszych regół, które choć nie muszą być bezpośrednio wyrażone w ustawie to jednak wynikają z istoty Prawa Administracyjnego i determinują jego budowę. W ten sposób możemy wyróżnić w doktrynie Procesu Cywilnego:
-zasadę prawdy obiektywnej
-
-
-zasadę kontradyktoryjności
-zasadę jawności
W doktrynie procesu karnego są podobne. Zasady przesądzają o modelu danego procesu. W takim układzie dla Polskiego Postępowania Administracyjnego wyróżnimy zasady:
-zasadę praworządności
-zasadę prawdy obiektywnej
-zasadę oficjalności
-zasadę czynnego udziału stron
-zasadę pisemności
-zasadę dwuinstancyjności
-zasadę sądowej kontroli legalności działania administracji
Te zasady przesądzają o modelu postępowania administracyjnego w Polsce. Znajdują odbicie w wielu przepisach kodeksu oprócz tych zasad które legły u podstaw kształtowania (…) istnieje też inny katalog zawarty w R II D 1 KPA zatytułowany „Zasady ogólne” wymienione są w nim niektóre zasady przesądzające o modelu postępowania administracyjnego jak i zasady będące wytycznymi działania dla organów administracji, a nie są odzwierciedlone w dalszych przepisach kodeksu. Są to zasady:
-zasada praworządności
-zasada prawdy obiektywnej
-zasada uwzględnienia społecznego interesu i interesu obywateli
-zasada (…) zaufania obywateli do organów państwa
-zasada czuwania nad interesem stron i innych osób w postępowaniu
-zasada oficjalności
-zasada (…)
-zasada szybkości
-zasada nakłaniania do ugody
-zasada pisemności
-zasada dwuinstancyjności
-zasada trwałości decyzji
-zasada sądowej kontroli decyzji

Zasada praworządności (art. 7 Konstytucji)
Ma ona pewne szczególne aspekty w działaniu administracji i dlatego została powtórzona w art. 6 i 7 KPA. Z punktu widzenia konsekwencji tej zasady do przebiegu i budowy postępowania administracyjnego zwrócić należy uwagę na kwestie:
-podstawą działania organu administracji publicznej przy wydawaniu decyzji administracyjnej może być tylko ustawa lub akt wykonawczy do ustawy. Akty kierownictwa wewnętrznego nie będą podstawą decyzji administracyjnej.
-Polskie postępowanie administracyjne ma model inkwizycyjny w ramach którego to modelu organ administracji publicznej kieruje całym postępowaniem i ma obowiązek zwrócić uwagę aby prawo nie było naruszone.
Gwarancją realizacji tej zasady są przepisy dotyczące nieważności decyzji administracyjnej gdy ta została wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa (art. 150 § 1 p. 2 KPA).
Konstrukcja nadużycia prawa rozwinęła się w ustawodawstwie Francuskim przez działalność Rady Stanu . W Polsce nadużycie prawa praktycznie nie istnieje. Działalnie organów administracji jest z pozoru legalne, ale mamy do czynienia z naruszaniem celu (ducha) ustawy. Sądy Administracyjne badają podstawy działania administracji.

Zasada prawdy obiektywnej (art. 7 KPA)
Sprowadza się w postępowaniu do obowiązku nałożonego na organ podjęcia wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. Zaś tę zasadę należy rozumieć jako wymóg oparcia na okolicznościach faktycznych istniejących (…) w drodze domniemań czy prawdach wskazujących przez strony. (…) Jej fundamentem jest zasada swobodnej oceny dowodów, która przeciwstawia się formalnej ocenie dowodów. Zasada swobodnej oceny dowodów dominuje w procesie.

Zasada oficjalności- organ prowadzący postępowanie działa z urzędu. Przeciwstawiana jest zasadzie dyspozytywności. Te dwie zasady pojawiają się w każdym postępowaniu przy tym, że żaden model postępowania nie realizuje jednej z tych zasad, zawsze dominuje jedna z zasad, będąc tonowana przez drugą.

Zasada czuwania nad interesem stron (art. 9 KPA)
Wiąże się ściśle z ideą procesu inkwizycyjnego bowiem prowadzący sprawę organ administracji wykonuje jakby funkcję skarżącego, sądzącego i obrońcy w tej samej osobie. Jest powiązana z zasadą oficjalności.
Art. 9 KPA wymaga należytych informacji stron o okolicznościach faktycznych i prawnych oraz czuwania aby strony nie poniosły szkody z powodu nieznania przepisów prawa.
Przepisy kodeksu nakazują odpowiednie pouczanie stron. W przypadku zastosowania się strony do (…)
Organ bada (...)

Zasada czynnego udziału stron (art. 10 KPA)- wprowadzona w celu eliminacji wielu negatywnych skutków procesu inkwizycyjnego. Jest prowadzona jako uprawnienie stron do czynnego udziału, a nie obowiązku stron.
Przepis art. 10 KPA mówi, że organy:
§ 1. Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
§ 2. Organy administracji publicznej mogą odstąpić od zasady określonej w § 1 tylko w przypadkach, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną.

Przejawia się w licznych przepisach kodeksu nakładając obowiązek:
-zawiadomienia stron o wszczęciu postępowania
-dopuszczenia stron do wglądu do materiału dowodowego
-strony mają prawo zgłaszania dowodów
-strony mają prawo zadawania pytań
-prawo strony do wypowiadania się przed wydaniem decyzji
Sankcja jest zawarta w art. 145 § 1 p. 1 KPA. Podkreśla się jawność wewnętrzną postępowania wobec stron/ stron postępowania.

Zasada pisemności ( art. 14 § 1 KPA)- konsekwencja przyjętego modelu procesu inkwizycyjnego, toczy się od jednej czynności do drugiej, a między nimi są przerwy. (…) Tyczy się to z przepisami związanymi z protokołem i adnotacją. Jest odzwierciedlona w wielu przepisach kodeksu mówiących o sporządzaniu protokołu , ale także dotyczy komunikowania się stron.
Wyjątkiem (art. 14 § 2 KPA)- ustne załatwienie sprawy z uwzględnieniem tego faktu w protokole

Zasada dwuinstancyjności- stronie musi przysługiwać środek prawny przeciw decyzji organu wydanej w I instancji. Zasadę tą określa art.(…) Zasada ta jest określona w Konstytucji.

WYKŁAD - 27.10.2011

1. Zasada kontroli legalności Art. 16 paraf. 2 - chociaż jej realizacji poświęcone są przepisy innych ust. w szczególności pr o postępowaniu prze SA (Sądami Administracyjnymi). Co do sądowej kontroli wprowadzono do kodeksu w sposób pełny (po nowelizacji z 1990 r.). Sądownictwo administracyjne reaktywowano w 1990, jednak kontrola sądowa decyzji adm była wówczas ograniczona, ze względu na przyjętą klauzulę generalną w charakterze enumeratywnym.

2. Zasada trwałości decyzji administracyjnej - sprowadza się do tego, że ostateczne rozstrzygnięcia org adm publicznej powinny być trwałe. Tym samym zabezpiecza się je przed wielokrotnością rozstrzygania tych samych spraw. Nie mniej z. trwałości nie może być w pr adm posunięta tak daleko jak ma to miejsce w analogicznych sytuacja w pr karnym czy cywilnym. W wypadku post adm decyzje są bowiem jedynie środkiem do osiągnięcia określonych celów gospodarczych czy społecznych. Stąd w postępowaniu adm trwałość decyzji jest bardziej ograniczona niż trwałość orzeczeń sądowych, które po uzyskaniu cechy prawomocności mogą być wzruszane tylko w wypadkach i kwalifikowanej wadliwości.

Wyrazem z. trwałości decyzji adm jest jej zamieszczenie w z. ogólnych w art.16 par.1, a później w innych jeszcze przepisach ograniczających tę zasadę. Takich ograniczeń jest kilka np. decyzja ost może być uchylona, zmieniona, lub stwierdzona jej nieważność lub jej wygaśnięcie. Chodzi wówczas nie tylko o przypadki decyzji wadliwych, co prowadzi do wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności decyzji lub ich uchylenia przez sądy adm czy decyzji bezprzedmiotowych lub wydanych z zastrzeżeniem warunku, który nie został dopełniony co skutkuje wygaśnięciem decyzji, lecz także, decyzji w przypadkach gdy strona na mocy tych decyzji nie nabyła żadnego prawa, nabyła pr lecz godzi się na zmianę decyzji, tzw wywłaszczenia decyzji, czy wreszcie dopuszczonego przez kodeks prostowania błędów i pomyłek pisarskich. Wszystkie te przypadki muszą być interpretowane zwężająco (wykładnia ścisła).

Zasada ta dotyczy zawsze decyzji ostatecznych, czyli takich od których nie przysługuje już odwołane, lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

W tym kontekście należy wspomnieć o decyzjach prawomocnych - decyzje od których nie przysługuje już skarga do sądu administracyjnego.

3. Zasada szybkości postępowania - sprowadza się do obowiązku nałożonego na org administracji; jak najszybszego rozstrzygania spraw administracyjnych. Temu celowi służy wprowadzenie do k.p.a terminów do załatwienia sprawy:

1-misiąc - sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego

2 miesiące- sprawa szczególnie skomplikowana,

oraz wprowadzenie wymogu niezwłocznego załatwiania spraw i wymagających zbierania dowodów Art. 12 i art. 35.Terminy te są terminami maksymalnymi i mają charakter instrukcyjny. Wprowadza realne zabezpieczenie, gwarancje realizacji tej zasady.

4. Zasada nakłaniania do ugody

Sformułowana w art. 13 - wprowadza obowiązek nakłaniania stron do zawarcia ugody przed organem administracji publicznej. Jest uznawana za jedna z metod tzw. (ADR) alternatywnego rozwiązywania sporów (po za ADR występuje jeszcze w k.p.a mediacja i sądowe rozwiązywanie sporów).

5. Zasada przekonywania

Art. 11 k.p.a.- stanowi, że organy administracji powinny wyjaśnić stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwianiu sprawy, aby w ten sposób w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania przymusu.

W chwili wprowadzania tej zasady do kodeksu miała ona charakter ideologiczny.

W szczególnych przepisach dotyczących obowiązku uzasadnia nią decyzji. po to by przekonać adresata do jej wykonania. Bez potrzeby do sięgania po środki przymusy egzekucyjnego. Obowiązek uzasadniania decyzji, zarówno faktycznego jak i prawnego, dotyczy także decyzji wydawanych w ramach uznania administracyjnego

6. Zasada pogłębiania zaufania obywateli

Należy do tej gr zasada, które stanowią wyłącznie przesłankę do celów działań administracji i nie są odzwierciedlone w dalszych przepisach k.p.a. Zasada zawarta jest w Art. 8 k.p.a. - który mówi, że org administracji powinny prowadzić postępowanie w taki sposób aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów państwa oraz świadomość i kulturę praw obywateli.

Zasada początkowo wyprowadzona z przepisów kodeksu ze względów ideologicznych, jako wyraz tendencji uspołecznienia administracji. Później jednak orzecznictwo sądowo administracyjne zaczęło wykorzystywać tę zasadę dla uchylania decyzji, które były wydane w wyniku postępowania, w którym organ nie naruszał żadnego z pozostałych przepisów kodeksu, a jednak zdaniem sądu było to postępowanie naganne. Chodzi wiec o przepisy, które wiążą się z nadużywaniem prawa prze organy administracji publicznej - działanie org adm publicznej jest zgodne z prawe, ale narusza ich cel lub też w sytuacjach w których przepisy te są stosowane, zwłaszcza w kontekście innych potencjalnych adresatów.

7. Zasada uwzględniania interesu społecznego

Sformułowana a części końcowej art. 7 k.p.a. - który wymaga aby organ załatwiający sprawę miał na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Odzwierciedla ją wiele przepisów k.p.a. uzależniających dokonanie określonych czynności czy przemawia za działaniem interes społeczny lub interes stron.

Dzięki tej zasadzie możliwe jest oceniania działania org adm i przez który NSA wypracował pewne standardy, które powinny być przestrzegane przez każdą ze stron. W chwili wprowadzenia zasady do kodeksu miała ona zdecydowanie inny wydźwięk. Chodziło o to by org kierował się głównie interesem społecznym, uwzględniając interes indywidualny.

Dzisiaj podkreśla się ze org powinien działać ze słusznym interesem obywateli, jeśli nie stoi na przeszkodzie interes społeczny a ni nie przekracza to możliwości organów administracji wynikających z przyznanych mu uprawnień środków.

Organ prowadzący postępowanie administracyjne:

Art.5 para.2 pkt 3 - legalna definicja w k.p.a.

1. Organy administracji rządowej

2. Organy samorządu terytorialnego

3. Organy zlecone pełniące funkcję publiczne

Pojęciem organu adm publiczne zajmuje się prawo administracyjne; wewnętrzna jednostka organizacyjna wyposażona w uprawnienie do wyrażania woli podmiotu, uprawnienie to opiera się na prawie a nie na pełnomocnictwie.

Uprawnienie do wyrażania woli traktowane jest jako kompetencja danego organu (nie każda jednostka wewnętrzna podmiotu jest organem), jest nim tylko tak jednostka, która posiada określone uprawnienia/kompetencje do wyrażania woli danego podmiotu. Szczególne ma to znaczenie gdy organ posiada aparat pomocniczy np. Wojewoda, aparat pomocniczy -Urząd wojewódzki; komórki wewnętrze. Nie mogą być traktowane jako organy, bo nie posiadają własnych uprawnieniń i w związku z tym wykonują kompetencje organu.

Aparaty pomocnicze org często wydają decyzje adm, na podstawie upoważnienia. Upoważnienie taki art., 268 a k.p.a. - org adm publ może w formie pisemnej upoważnić pracowników kierowania jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnej postanowieniu zaświadczeń.

Nad organami administracji załatwiającymi sprawy a także org naczelnym sprawującym nadzór nad tymi organami, nadzór sprawuje org wyższego stopnia nad organem który wydał decyzje I instancji. Przepisy K.p.a. określają wzajemne relacje miedzy org adm, czasami jednak ustalenie jaki organ jest organem wyższego stopnia może na potykać pewne trudności, aby uniknąć tych wątpliwości w art. 16 i 17 k.p.a określono generalne zasady dla taki sytuacji.

A wiec organ wyższego stopnia w rozumieniu k.p.s. są:

1. W stosunku do org jednostek sam. terytorialne- Samorządowe Kolegia Odwoławcze, chyba, że ust. Szczególne stanowią inaczej,

2. W stosunku do Wojewodów - właściwy ds. ministrowie,

3. W stos do org adm publicznej innych niż okr w pkt 1 i 2 odpowiednie org nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku org sprawujące nadzór ich działalności,

4. W stosunku do org organizacji społecznej odpowiedni organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.

Organy naczelne w rozumieniu k.p.a. są:

1. W stos org adm rządowej, org j.s.t. z wyjątkiem SKO, oraz organy państotych i samorządowych jednostek organizacyjnych - Prezes RM, lub właściwi Ministrowie

2. W stosunku do org państwowych innych niż ok w pkt 1. - odpowiedni organy o ogólnokrajowym zasięgu działania

3. W stosunku do org Organizacji społecznych - Naczelne organy tych organizacji, a w razie braku takiego organu Prezes RM lub właściwi Ministrowi, sprawujący zwierzchni nadzór.

Właściwość organu administracji publicznej:

Właściwość definiuje się najczęściej jako - zdolność prawną organu administracji do rozpoznawania i rozstrzygania określonego rodzaju spraw w postępowaniu administracyjnym. Można też określać właściwość, czyli kompetencje organu administracji, jako powierzenie danemu organowi rozstrzygania określonego rodzaju spraw administracyjnych. Powierzenie org adm załatwiania określonego rodzaju spraw adm może przybierać dwojaką postać:

1. Ustawa wskazuje organ jako właściwy

2. Ustawa przewiduje ze kompetencje innego org mogą zostacz przeniesione na dany organ, w tym wypadku mówimy czasami i właściwości delegacyjnej.

Właściwość delegacyjna występuje stosunkowo rzadko, ponieważ zasadą jest, nie przenoszalność praw i obowiązków zawartych w kompetencji. Aby wiec można było przenieść kompetencje konieczne jest wyraźne upoważnienie ustawy. Właściwość delegacyjna może mieć miejsce w przypadku stałego przeniesienia kompetencji, lub tez przeniesienia czasowego.

Powszechnie wyróżnia się kilka rodzajów właściwości

1. Właściwość rzeczową, inaczej zwaną właściwością przedmiotową

2. Właściwość instancyjną, zwaną inaczej właściwość funkcjonalną

3. Właściwość miejscową

Ad. 1. Właściwość rzeczowa - oznacza powierzenie ok organowi lub organom załatwiania pewnego typu spraw administracyjnych. Określa tylko w rozstrzyganiu niektórych prawa proceduralnych. Rozstrzygając organy właściwe do nieważności decyzji

Natomiast do określenia właściwości rzeczowych org w sprawach z zakresu materialnego pr adm stosujemy ogólny przepis odsyłający zgodnie z którym właściwość rzeczową org adm publ ustala się wg przepisów o zakresie jego działania art. 20 k.p.a. Obecnie występują zbyt ogólny przepis kompetencyjny musi wskazywać nie tylko dziedzinie adm jakiej dotyczy, czyli zakres działania, ale również musi określić jaka ma być treść i forma działania organu oraz w jakim wypadku działanie to może lub musi być podjęte.

Ad. 2 Właściwość instancyjna - określa jaki organ jest konieczny do orzekania w pierwszej instancji a jaki w drugiej instancji. Z reguły przepisy pr adm materialnego określają jaki org jest właściwy do rozstrzygnięcia sprawy w I instancji, a stosunkowo rzadko wskazują kto będzie w II inst. Ma to miejsce wówczas gdy będzie to inny org niż wynikałoby to z k.p.a. Kodek nie wymienia w ogóle właściwości instancyjnej traktując go jako element własności rzeczowe.

Ad. 3 Właściwość miejscowa - właściwość organu do działania na określonym fragmencie terytorium kraju, z reguły będącą jednostką podziału administracyjnego (podstawowego lub specjalnego). Każdy org terenowy ma swój określony terytorialny zasięg działania i może załatwiać sprawy tylko z tego obszaru. W odróżnieniu od wł rzeczowej kodek określa zasady właściwość miejscowej wskazując, że ustala się ja następująco art. 20 k.p.a.:

1. W spr dotyczących nieruchomości wg miejsca i położenia. Jeśli nieruchomość położona na obszarze właściwości 2 lub więcej org orzekanie należy do org na którego obszarze znajduje się większa czesc nieruchomości.

2. W sprawach dot prowadzenia zakładu pracy wg miejsca w którym zakład pracy jest był, lub ma być prowadzony.

3. W innych sprawach wg miejsca zamieszkania czy siedziby w kraju, a w braku zamieszkania w kraju wg miejsca pobytu stronu lub jednej ze stron. Jeśli żadna ze stron nie ma w kraju zamieszkania czy siedziby wg miejsca ostatniego jej zamieszkania czy siedziby, lub pobytu w kraju. Jeśli nie można ustalić właściwości miejscowej w sposób wskazany wyżej sprawa należy do org właściwego dla miejsca w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postpowania. W razie braku takiego miejsca do org właściwego dla obszaru dzielnicy śródmieście w mieście stołecznym Warszawa.

Ograniczone licznie wypadków możliwe jest powierzenie załatwienia sprawy organowi z zasady niewłaściwemu, który na skutek zgodnego z ust, powierzenie załatwienia określonej sprawy staje się dla niej właściwy. Taka sytuacja zaistnieje gdy organ właściwy zostanie wyłączony, a organ nadrzędny wyznaczy inny podległy sobie organ do załatwienia danej sprawy administracyjne.

Kodeks wprowadza sankcje za naruszenie właściwości. Art. 19 k.p.a. - org adm publicznej przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Skutkiem naruszenia przepisów o właściwości jest art. 156, chodzi jednocześnie o wł. rzeczowa, miejscową instancyjną.

Wykład 3.11.2011r.

4. Między org j.s.t. w różnych województwach w sprawach należących do zadań zakresu adm rządowej Minister wł. ds. adm. Publicznej.

5. Między wojewodami oraz organami administracji zespolonej w różnych województwach Minister wł ds. adm publ

6. Miedzy wojewodą a org adm niezespolonej - Minister wł ds. adm publicznej po porozumieniu z organem sprawujący nadzór nad organem pozostającym w sporze z wojewodą.

7.Między org adm publicznej innymi niż wymienione wyżej w pkt 1-6 wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu Minister właściwy ds. administracji publicznej,

8. Między organami administracji publicznej gdy jednym z nich jest Minister, Prezes RM,

Przepisy k.p.a. nie mówią w jakiej formie i trybie spór ma być rozstrzygnięty. Można jedynie w drodze analogi zakładać, że postępowanie powinno tyczyć się w trybie K.p.a., a rozstrzygnięcie powinno mieć formę postanowienia. Takie stanowisko opiera się na przeświadczeniu, że to postępowanie zawarte jest w kodeks tym samy powinny być tu stosowane przepisy kodeksu. Ponieważ nie jest to sprawa wewnętrzną to powinno być wydane postanowienie (ze względu na ich procesowy charakter), zwłaszcza, że postępowanie takie może zostać zainicjowane przez stronę postępowania. Do czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość organ administracji na, którego obszarze wynikła sprawa podejmuje czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub słuszny interes obywateli i zawiadamia o tym org. Wł do rozstrzygnięcia sporu. W ten sposób org nie właściwy z mocy specjalnego przepisu staje się właściwy do dokonania pewnych czynności w sprawie. W praktyce przyjmuje się, że dochodzi do zawieszenia postępowania adm w sprawie do czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość art. 97 par. 1 pkt 4 k.p.a. - choć nie jest to zagadnienie wstępne.

Spór o właściwość- dotyczy sfery zewnętrznej administracji

Spory kompetencyjne miedzy org j.s.t. a org adm rządowej - rozstrzyga je SA (sąd administracyjny). Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez SA może wystąpić:

- strona

- organ j.s.t.

- lub inny org adm publicznej pozostający w sporze.

- Minister wł ds. adm publ

- Minister wł ds. sprawiedliwości

- Prokurator Generalny (PG)

- RPO (rzecznik Pr obywatelskich)

Instytucja połączenia ma na celu zapewnienie bezspornego rozstrzygania spraw adm. Chodzi o odsunięcie od rozstrzyganie w sprawie osób, co do których zachodzą okoliczności mogące budzi wątpliwość co do ich bezstronności. Nawiązuje to do zasad (Nikt nie może być sędzia we własnej sprawie.) Połączenie pracownika i org oznacza, że taki organ powinien powstrzymać się od jakichkolwiek czynności w sprawie, z wyjątkiem czynności nie cierpiących zwłoki, ze względu na interes społeczny lub ważny interes stron. W praktyce oznacza to, że pracownik nie tylko nie może wydać decyzji, ale nie powinien w żaden sposób brać udziału w sprawie z wyjątkiem wskazanych wyżej czynności nie cierpiących zwłoki, których inny pracownik nie może wykonać. Wydanie decyzji przez pracownika lub organ podlegające wyłączeniu powoduje obligatoryjnie wznowienie postępowania.

Natomiast udział pracownika podlegającego wyłączeniu tylko w przygotowaniu rozstrzygnięcia, jeżeli decyzje wydał ktoś inny nie powoduje obowiązku wznowienia postępowania (lecz w znacznej części przypadków) będzie stanowiło naruszenie przepisów postępowania adm, które miały istotny wpływ na wynik sprawy i pociąga za sobą uchylenie decyzji przez SA.W postępowaniu adm możemy mieć do czynienia z następującymi przypadkami wyłączenia:

1. Wyłączenie pracownika lub członka org kolegialnego, w tym wyłączenie z mocy ustawy i wyłączenie w drodze postanowienia.

Kpa przewiduje, ze podlegają z mocy ustawy wyłączeniu w sprawie:

A. której jest stroną, albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki

B. Swego małżonka, przyczyn powody wyłączenia trwają po ustaniu małżeństwa, oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia

C. Osoby związanie z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli. Kodeks przyjmuje, że przyczyn wyłączenia trwają po ustaniu przysposobienia, opieki i kurateli.

D. W której był świadkiem lub biegłym, albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo której przedstawicielem strony jest jedno z os wymienionych w pkt 2-3

E. W której brał udział wydaniu zaskarżonej decyzji

F. Z powodu której wszyto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne

G. W której jedną ze stron jest os pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej

W wymienionych wyżej sprawach wyłączenie zachodzi z mocy ustawy, nie wydaje się żadnego postanowienia, o wyłączeniu pracownika czy członka org kolegialnego

Ponadto kpa przewiduje wyłączenie pracownika, członka org kolegialnego w drodze postanowienia. W każdym wypadku jeżeli zostanie uprawdopodobniona istnienie okoliczności nie wymienionej w kpa, które mogła wywołać wątpliwość co do bezstronności pracownika. Wyłączenie jest wówczas obligatoryjne, odmowa wyłączenia może powodować skutek w postaci obowiązku wznowienia postępowania. Jeśli pracownik lub członek org kolegialnego, którego uprawdopodobnienie dotyczy wyda decyzje, wystarcza sam fakt uprawdopodobnienia istnienia okoliczności, które mogą wywoływać wątpliwości co do bezstronności.

Postanowienia w sprawie wyłączenia pracownika wydaje bezpośredni przełożony pracownika, a w wypadku członka org kolegialnego przewodniczący tego ogr, lub org wyższego stopnia. Wyłączenia może nastąpić z urzędu, na wniosek strony lub pracownika czy członka org kolegialnego. Nie przysługuje zażalenie na postanowienie o wyłączenie.

W wypadku wyłączenia pracownika jego bezpośredni przełożony wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy. Możliwa jest sytuacja, w której na skutek wyłączenia członków org kolegialnego, organ ten stanie się nie zdolny do podjęcia chwały z baraku wymaganego kworum. Wówczas sprawa powinna być załatwiona w takim trybie, jakby doszło do wyłączenia całego organu.

Jeżeli organem, który jest nie zdolny do podjęcia uchwały z braku kworum jest SKO (Samorządowe Kolegium Odwoławcze) wówczas Minister wł ds. adm pub w drodze postanowienia wyznacza do załatwienia sprawy inne SKO.

2. Wyłączenie organu administracji

Wyłączenia całego organu administracji - zachodzi wówczas gdy sprawa dotyczy interesów majątkowych:

a. kierownika organu. Lub jego małżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia, a także osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli

- w tym wypadku sprawę załatwia org wyższego stopnia nad org wyłączonym

b. Os zajmującej kierownicze stanowisko w org bezpośrednio wyższego stopnia i podobnie jak wyżej, os związanych z nim z tytułu małżeństwa, przysposobienia idt.

- sprawę załatwia organ wyższego stopnia nad organem, w którym dana osoba zajmuje stanowisko kierownicze. Organ wyższego stopnia, który stał się właściwy w skutek wyłączenia innego organu może wyznaczyć inny podległy sobie organ do załatwienia sprawy. Gdy osobą zajmująca kierownicze stanowisko w org nadrzędnym jest os pełniąca funkcje Ministra lub Prezesa SKO, to Prezes RM wyznacza org właściwy do rozstrzygnięcia sprawy.

Dwie koncepcje legitymacji procesowej stron.

- obiektywna wersja legitymacji procesowej stron: zwolennicy uzależniają przyznanie jej prawa do udziału w postępowania od uprzedniego ustalenia interesu prawnego opartego na prawie materialnym. Od stwierdzenia tego interesu na wstępie postępowania uzależnia się udział w postępowaniu w charakterze strony. Istnienie postepowania zależy od spełnienia wstępnej przesłanki w postaci ustalenia podstawy do wydania decyzji.

- subiektywna wersja legitymacji procesowej stron: opiera się na założeniu, że o udziale w postępowaniu w charakterze strony decyduje sam zainteresowany wznoszący żądanie załatwienia sprawy jeżeli żądanie może być załatwione w formie decyzji staje się w wyniku tej czynności stroną. Decydująca przesłanką jest złożenie żądania podmiotu występującego o wydanie decyzji nie zależnej od istnienia podstawy w prawie materialnym, której istnienia badane jest dopiero w topu postępowania.

W kontekście art. 28 kpa, który stanowi że stroną jest każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek należy w obecnym stanie prawnym opowiedzieć się za koncepcją obiektywną wersji legitymacji procesowej stron.

Art. 29 kpa - stronami mogą być os fizyczne i os prawne, a gdy chodzi o państwowe i samorządowej jednostki organizacyjnie organizacje społeczne, również jednostki nie

posiadające osobowości prawnej.

Art. 25 kpa - po za regulacja kpa znalazły się podmioty nie mające osobowości prawnej, jak spółki cywilne, jawne, komandytowe. Pomimo pominięcia ich w ustawie procesowej są one również stronami postępowania administracyjnego, gdy udział takich podmiotów przewidziany jest przepisami szczególnymi.

W postępowaniu adm zasadą jest ocena zdolności prawnej iż dolności do czynności prawnych na podstawie przepisów prawa adm. Dopiero w braku regulacji w tym zakresie zastosowanie znajdą przepisy praca cywilnego. Przepisy pr cywilnego regulują tez sposób ustanowienia przedstawicielstwa w postępowaniu z udziałem osób, które nie mają zdolności do czynności prawnych oraz dla osób prawnych. Regulacje pr adm mogą odsyłać do kryteriów stosowanych przez pr cywilne lub wprowadzać odmienne przesłanki w zdolności do udziału określonych postępowania. Os fizyczne nie posiadające zdolności do czynności pr działają przez swych ustawowych przedstawicieli. Strony nie będące os fizycznymi działają przez swych ustawowych lub statutowych przedstawicieli.

W sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych, w razie zbycia pr lub śmierci strony w toku postępowania, na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni.

W prawach dotyczących spadków nie objętych, jako strony działają, osoby sprawujące zarząd majątkiem masy spadkowej, a w ich braku kurator wyznaczony przez sąd na wniosek organu adm publicznej. Należy tez zauważyć ze organ administracji publicznej ma obowiązek wystąpić do sądu w z wnioskiem o wyznaczenie przedstawiciela dla osoby nie obecnej lub nie zdolnej do czynności prawnych, o ile przedstawiciel nie został już wyznaczony.

W przypadku okoliczności podjęcia …………..organ adm publicznej wyznacza dla osoby nie obecnej przedstawiciela uprawnionego do działania w postępowaniu, do czasu wyznaczenia dla niej przedstawiciela przez sąd. W postepowaniu adm strona może być reprezentowana przez pełnomocnika. Odstępstwem od tej zasady jest sytuacja wymagająca osobistego udziału strony w czynności. Ograniczenia w zakresie możliwości działania za pośrednictwem pełnomocnika, mogą tez przewidywać przepisy szczególny. Pełnomocnikiem strony może być: adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, doradca podatkowy. Ze względu na fachowe przygotowanie są to osoby o szczególnych kwalifikacja do wykonywania zastępstwa procesowego.

W stosunku do innych pełnomocników ich szczególnym uprawnieniem jest to, ze mogą sami uwierzytelnić odpis udzielanego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów w skazujących na ich umocowanie. Organ może w razie wątpliwości zażądać, urzędowego poświadczenia podpisu stron.

Innym szczególnym uprawnieniem pełnomocników, jest możliwość poświadczenia w podpisie dokumentów, zgodności z oryginałem, co powoduje, że odpis uzyskuje charakter dokumentu urzędowego.

W przypadku gdy pełnomocnikiem trony nie jest fachowy przedstawiciel kpa operuje bardzo uproszczonymi wymogami, co do os pełnomocnika; może nim być każda osoba mająca zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnik może działać w postępowaniu na podstawie: pisemnego pełnomocnictwa, lub tez pełnomocnictwa udzielonego ustnie do protokołu.

Kodek przewiduje, że w sprawach mniejszej wagi, w sytuacji gdy zamiast strony występuje członek rodziny lub domownik, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu upoważnienia do działania w imieniu strony org administracji może nie żądać pełnomocnictwa.

Strona zamieszkała za granicą lub mająca siedzibę za granicą, jest obowiązania ustanowić zamieszkałego w kraju pełnomocnika ds. doręczeń. W razie nie skazania pełnomocnika ds. doręczeń pisma przeznaczone dla niej są pozostawiane w aktach ze skutkiem doręczenia.

---