08.10.2012r
17.12.2012 zaliczenie
22.10 zajęcie odwołane -> 12.11 po zajęciach (17:00)
Podstawy procesu likwidacji szkód w zakładach ubezpieczeń
Proces obsługi roszczeń
Wydatki związane z zaspokojeniem roszczeń ubezpieczeniowych stanowią podstawową pozycję w rachunku finansowym ubezpieczycieli i pochłaniają znaczną część składki ubezpieczeniowej
60-70% składki w ubezpieczeniach majątkowych oraz do 50% składki w ubezpieczeniach na życie przeznaczone jej na bieżące zaspokajanie roszczeń odszkodowawczych
Proces obsługi roszczeń stosowany przez różne zakłady ubezpieczeń jest narzędziem walki konkurencyjnej
Proces obsługi roszczeń jest z natury konfliktogennym procesem i podatnym na zjawiska hazardu moralnego a przede wszystkim odszkodowawczości ubezpieczeniowej
Hazard, roszczenia, ubezpieczenie
W ubezpieczeniowej teorii ryzyka wyróżnia się z uwagi na różnorodność warunków i okoliczności:
Hazard fizyczny – to zespół warunków i okoliczności zewnętrznych (czyli o cechach pozapodmiotowych) lub cechy fizyczne, które mają bezpośredni wpływ na wzrost natężenia występowania przyczyn potencjalnych strat. Hazard fizyczny charakteryzuje się tym, że jest możliwy do przewidzenia i zidentyfikowania
Przykładem hazardu fizycznego w przypadku niebezpieczeństwa kolizji drogowej jest np. oblodzenie drogi, które zwiększa szansę realizacji tego niebezpieczeństwa. W przypadku ryzyka pożaru budynku, do hazardu fizycznego zaliczymy takie jego charakterystyki jak: konstrukcja, typ, lokalizacja, itp.
Hazard moralny – stanowi zbiór warunków o cechach podmiotowych określających konkretną jednostkę (osobę) i sprowadzających się do cech o negatywnej konotacji, które najprościej można określić jako cechy nie zyskujące pozytywnego odbioru i akceptacji w ramach relacji społecznych.
Zalicza się tu takie cechy jak: nieuczciwość, preferowanie postępowania zorientowanego na tworzenie różnego rodzaju nadużyć itp. W kontekście działalności ubezpieczeniowej zjawisko hazardu moralnego dostarcza różnego rodzaju problemów, począwszy od braku wystarczających narzędzi do rozpoznania cech jednostki, które można określić mianem hazardu moralnego, aż po skutki objęcia ochroną takiego podmiotu, który dla przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego może generować szkody w wyniku swojego np. nieuczciwego postępowania (przykładem jest wyłudzenie odszkodowania na skutek zaaranżowanych, w znaczeniu nieprzypadkowych, okoliczności).
W procesie obsługi roszczeń zakład ubezpieczeń dąży do minimalizacji wypłacanych odszkodowań i świadczeń a ubezpieczony czyli poszkodowany oczekuje maksymalnej satysfakcji finansowej poniesionej straty
Rozwój gospodarczy oraz wzrost aktywności zawodowej podmiotów gospodarczych sprzyja podnoszeniu świadomości społeczeństwa w zakresie przysługujących im praw w dochodzeniu swoich roszczeń
Ogólne warunku ubezpieczenia (OWU) oraz szczególne warunki ubezpieczenia opracowywane dla specyficznych klientów powodują, że ubezpieczyciele muszą dokonywać bieżących rozstrzygnięć co do zasadności uznawania zgłaszanych roszczeń oraz określania procedur w zakresie metod dokonywania szacunku wysokości szkody i strat niespotykanych wcześniej rodzajów roszczeń
Rodzaje roszczeń odszkodowawczych przysługujące podmiotom poszkodowanym zależą od rodzaju ryzyka oraz zakresu udzielanej ochrony ubezpieczeniowej w ramach zawartej umowy ubezpieczenia i mają charakter:
Roszczeń majątkowych których źródłem jest zmniejszenie majątku osoby poszkodowanej, następujące wbrew jej woli
Roszczeń osobowych których podstawą są koszty wynikłe na skutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, a także np. utracone korzyści, zwiększone potrzeby, doznana krzywda, pogorszenie sytuacji życiowej w skutek śmierci czy choroby osoby bliskiej
Ryzyka osobowe – ryzyko zachorowania na określoną chorobę wywołuję potrzebę stosowania szczepień ochronnych, poparzenia słoneczne skłaniają do stosowania kremów z filtrem ochronnym zabezpieczających przed kąpielami słonecznymi i ich skutkami, stosowanie w okresach niskiej temperatury otoczenia odzieży o właściwościach izolacyjnych czyli np. w okresie zimy (rękawiczki, czapka, odzież termoizolacyjna etc.) minimalizuje ryzyko odmrożenia.
Ryzyka majątkowe – zamki w drzwiach, rolety antywłamaniowe ograniczają ryzyko kradzieży, utraty mienia itd., (ten sposób zabezpieczeń wymagany jest w ubezpieczeniu mieszkań i domów), oprogramowanie antywirusowe zabezpiecza korzystanie z technologii informatycznych, zabezpieczenia antywłamaniowe w samochodach mają chronić przed ryzykiem kradzieży, uszkodzenia celowego (ten rodzaj zabezpieczeń wymagany jest w ubezpieczeniu AC), zmiana opon na zimowe ogranicza ryzyko wypadku, wynajmowanie firm ochroniarskich np. do ochrony budynków, monitoring (m.in. przez sprzęt audio-wizualny) zwiększa bezpieczeństwo mienia i ogranicza ryzyko na jakie jest narażona nieruchomość
- Specjalnym rodzajem roszczenia jest regres ubezpieczeniowy stanowiący roszczenie odszkodowawcze zgłaszane przez ubezpieczyciela do sprawcy szkody. Mechanizm regresu polega na wejściu ubezpieczyciela (z.u.), który pokrył szkodę wyrządzoną poszkodowanemu pozycję prawną poszkodowanego w stosunku do sprawcy.
Zakres odpowiedzialności odszkodowawczej:
- Zgodnie z prawodawstwem ubezpieczeniowym (ustawą o działalności ubezpieczeniowej) oraz kodeksem cywilnym odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia majątkowego nie może być wyższe od wysokości poniesionej szkody. Górnym limitem odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń jest określona w umowie suma ubezpieczeniowa bądź suma gwarancyjna (przede wszystkim w ubezpieczeniach komunikacyjnych)
Zarządzanie likwidacją szkód:
Zarządzanie likwidacją szkód polega na organizowaniu i prowadzeniu przez zakład ubezpieczeń wszystkich działań w celu ustalenia okoliczności, przyczyn, przebiegu i skutków wypadku ubezpieczeniowego.
Termin „likwidacja” odnosi się do likwidacji skutków wypadków ubezpieczeniowych
Zarządzanie likwidacją jest procesem złożonym i wymagającym wysokich kwalifikacji technicznych i prawnych.
Dlatego wymaga skoordynowania aktywności wielu specjalistów.
Postępowanie w procesie likwidacyjnym nie jest aktem jednorazowym, lecz zespołem wielu współzależnych czynności odbywających się w różnych miejscach i czasie.
Dlatego tworzy się tzw. łańcuch decyzji szkodowej zwanej inaczej łańcuchem likwidacyjnym.
W procesie likwidacją szkód, bez względu na rodzaj ubezpieczenia, w ramach którego szkoda wystąpiła wyróżnia się kilka podstawowych etapów:
Przyjęcie zgłoszenia szkody
Ustalanie danych polisowych (zakres i okres udzielanej ochrony ubezpieczeniowej oraz fakt opłacenia składek)
Ustalenie okoliczności wypadku i odpowiedzialności za szkodę
Ustalenie rozmiaru szkody oraz wysokości należnego odszkodowania
Podjęcie decyzji odszkodowawczej
Realizacja odszkodowania lub świadczenia
Windykacja regresów
Formalne zgłoszenie szkody oraz przyjęcie tego zgłoszenia od strony ubezpieczyciela rozpoczyna cały proces likwidacji szkód. Przyjęcie zgłoszenia jest jednym z najistotniejszych i najtrudniejszych etapów całego procesu obsługi szkodowej. Uznaje się że dalsze czynności w procesie likwidacji szkody zależą przede wszystkim od jakości informacji uzyskanych w pierwszym kontakcie z tzw. poszkodowanym. W praktyce jest tak, że formy przyjęcia zgłoszenia o szkodzie są różne i jest ich kilka. Wykorzystuje się technologie, czyli Internet jako jedną z dróg przyjęcia zgłoszenia. jednak to za najczęściej w praktyce spotykaną metodę przyjęcia zgłoszenia szkodowego jest wciąż tzw. formularz zgłoszenia szkody w formie papierowej. Poszkodowany w formularzu jest obowiązany do udzielenia odpowiedzi na istotne dla ubezpieczyciela kwestie włącznie z tym o co pyta ubezpieczyciel odnośnie ustalenia osoby winnej spowodowania zdarzenia, co ma także znaczenie w ewentualnym procesie sadowym.
Zadania osoby przyjmującej szkodę są ściśle określone i jest ich wiele:
ocena jakości składanych informacji
wszelkie dodatkowe wyjaśnienia żądane są w formie oświadczenia
sporządzenie kopii i uwierzytelnienie określonych dokumentów
informowanie o przysługujących poszkodowanemu rodzajach świadczeń, dokumentów, które są niezbędne do uwiarygodnienia okoliczności zdarzenia (np. zdjęcia, raporty policji, służb drogowych)
Każda zgłoszona szkoda niezależnie od jej formy (mail, telefon, pisemne) podlega rejestracji w tzw. ewidencji szkodowej. Ewidencja oparta jest na systemie informatycznym. Dzięki wykorzystaniu technologii informatycznej możliwe jest oprócz aktu rejestracji szkody, bieżące monitorowanie statusu danej szkody przez wprowadzenie zakodowanej informacji odnośnie stanu w jakim aktualnie w danym momencie znajduje się szkoda.
Żeby procedura likwidacji była spełniona musi być spełniony jeden warunek: umowa ubezpieczenia musi być ważna.
Procedura likwidacyjna a rodzaj ubezpieczenia:
Każdy ubezpieczyciel posiada własne wypracowane przez siebie procedury związane z likwidacją szkód i wypłatą odszkodowań bądź innych świadczeń ubezpieczeniowych. Pewne odrębności w procedurach wynikają też z rodzaju ubezpieczenia, w szczególności istnieją pewne różnice pomiędzy procedurami związanymi z ubezpieczeniami majątku a procedurami związanymi z ubezpieczeniem OC.
Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje poza umową także odpowiedzialność cywilną osób objętych ochroną ubezpieczeniową wobec osób trzecich. Z ubezpieczenia OC ubezpieczyciel jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania w granicach odpowiedzialności cywilnej osób objętych ochroną ubezpieczeniową w zakresie określonym w umowie ubezpieczenia do wysokości sumy ubezpieczenia.
WYKŁAD 3 19.11.2012r.
Procedura likwidacyjna a rodzaj ubezpieczenia
Ubezpieczyciel pokrywa dodatkowo koszty:
1. wynagrodzenia rzeczoznawców powołanych przez ubezpieczyciela lub za jej zgodą, w celu ustalenia okoliczności zdarzenia i rozmiaru szkody,
2. obrony sądowej w sporze prowadzonym na polecenie lub za zgodą ubezpieczyciela, a także koszty postępowania pojednawczego prowadzonego w związku ze zgłoszonymi roszczeniami odszkodowawczymi,
3. zabezpieczenia mienia przed uszkodzeniem w przypadku bezpośredniego zagrożenia szkodą,
4. związane z ratunkiem dotkniętego szkodą mienia, mające na celu niedopuszczenie do zwiększenia strat, koszty te pokrywane są bez względu na wynik działań zabezpieczających i ratowniczych
Proces likwidacji szkody na przykładzie ubezpieczenia autocasco
Zgłoszenie roszczeń ubezpieczenia autocasco
Ogólne warunki ubezpieczenia większości zakładów ubezpieczeń wskazują, że szkoda powinna być zgłoszona niezwłocznie, ale nie później niż w ciągu trzech dni od daty powstania szkody lub uzyskania o niej wiadomości. Zapis ten chroni ubezpieczającego od konsekwencji zdarzeń, w których z obiektywnych powodów nie mógł on wiedzieć o szkodzie w momencie jej powstania.
W przypadku kradzieży samochodu termin zawiadomienia ubezpieczyciela o szkodzie wynosi zazwyczaj 24 godziny od chwili stwierdzenia tego faktu.
Zgłoszenie roszczeń ubezpieczenia autocasco
Następnym etapem jest wykonanie przez ubezpieczającego (ubezpieczonego) szkicu sytuacyjnego, który powinien obrazować zdarzenie przed i po wypadku.
Polega on na narysowaniu, jak pojazdy stały na miejscu kolizji, jak się zderzyły lub jak stały po kolizji. Istotne jest tutaj pod jakim kątem i jakimi częściami samochody się zderzyły. Ważny jest również kierunek ruchu pojazdów, nazwy ulic i miejscowość. Oprócz tego warto także zaznaczyć znaki drogowe w miejscu zdarzenia.
Kolejną czynnością uprawnionego jest wystąpienie z roszczeniem czyli konkretnym żądaniem, które ma swoje oparcie w umowie, do zakładu ubezpieczeń. Roszczenie to powinno określać wysokość strat i żądanie wypłaty odszkodowania. Jednocześnie ubezpieczyciel ma obowiązek poinformować osobę zgłaszającą roszczenia, jakie dokumenty i inne dane są potrzebne podczas likwidacji szkody i do określenia wysokości odszkodowania ubezpieczeniowego.
Po dokonaniu powyższych czynności przez ubezpieczającego (ubezpieczonego) zakład ubezpieczeń przeprowadza stosowne postępowanie likwidacyjne celem ustalenia
w jakim stopniu został uszkodzony samochód i jaka jest jego wartość, czy w danym przypadku przysługuje odszkodowanie i w jakiej wysokości powinno być wypłacone.
Postępowanie likwidacyjne ubezpieczenia autocasco
Następnie uszkodzony bądź zniszczony w wypadku samochodowym pojazd zostaje przedstawiony do oględzin, aby przedstawiciele zakładu ubezpieczeń mogli dokonać oceny stanu technicznego, zakresu uszkodzeń i sposobu naprawy, itd.
Po ich przeprowadzeniu ubezpieczyciel powinien przedłożyć poszkodowanemu kopię protokołu z opisem szkód w pojeździe oraz kwalifikacją uszkodzonych części do wymiany i naprawy
Dalej na podstawie zakresu uszkodzeń określonych w protokole, zostaje wykonana naprawa samochodu w odpowiednim warsztacie. Zdarza się, że dopiero po rozpoczęciu naprawy samochodu ujawnią się dalsze uszkodzenia.
W tym przypadku warsztat powinien wstrzymać pracę, a poszkodowany przed rozpoczęciem ich naprawy zawiadomić ubezpieczyciela w celu sporządzenia dodatkowego protokołu oględzin pojazdu i dokonania odpowiedniej korekty ustaleń, co do zakresu uszkodzenia samochodu
Sposoby rozliczania szkody ubezpieczenia autocasco
Zakład ubezpieczeń nie może zmusić poszkodowanego do wyboru sposobu likwidacji szkody. Do ubezpieczającego lub ubezpieczonego należy decyzja w sprawie dalszego postępowania z uszkodzonym pojazdem. Nie ma on obowiązku dokonania jego naprawy. Bez względu na wybór poszkodowanego odnośnie naprawy pojazdu bądź nie, ubezpieczyciel zobowiązany jest do zapłaty odszkodowania, które zapewni mu wyrównanie doznanej szkody.
Bez względu na decyzję poszkodowanego o rezygnacji z dokonania naprawy zakład ubezpieczeń jest zobligowany do takiego wyliczenia odszkodowania, które zapewni poszkodowanemu pełne wyrównanie poniesionego przez niego uszczerbku majątkowego.
Szkoda częściowa i całkowita
Szkodą w rozumieniu ubezpieczenia autocasco jest uszkodzenie, zniszczenie lub utrata pojazdu, przyczepy (naczepy) oraz ich standardowego wyposażenia wskutek zdarzeń określonych ogólnymi warunkami ubezpieczenia danego zakładu ubezpieczeń.
Wysokość odszkodowania uzależniona jest od tego, czy zakład ubezpieczeń rozlicza szkodę jako całkowitą czy częściową. Ogólne warunki ubezpieczenia autocasco określają, w jakim przypadku występuje dany jej rodzaj.
Podstawowymi dokumentami, które są konieczne w przypadku zajścia szkody jest: dowód osobisty właściciela pojazdu, dowód rejestracyjny, prawo jazdy, wyciąg stwierdzający podleganie ubezpieczeniu.
Postępowanie likwidacyjne ma w szczególności wyjaśnić :
czy kolizja bądź zdarzenie losowe bądź wypadek, w zależności od produktu ubezpieczeniowego, faktycznie zaszedł
czy zdarzenie, wypadek bądź kolizja dotyczy przedmiotu ubezpieczenia
czy do zdarzenia doszło w okolicznościach przewidzianych w umowie ubezpieczenia
musi wyjaśnić przyczyny i skutki zdarzenia
czy ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku bądź kolizji
ustalenie istnienia ewentualnej odpowiedzialności osób trzecich za szkodę objętą ubezpieczeniem
ma wyjaśnić zakres (rozmiar) szkody i zakres odszkodowania lub też roszczenia
W procesie postępowania likwidacyjnego należy wyjaśnić 6 podstawowych kwestii:
Przyczyny wypadku ubezpieczeniowego
Okoliczności wypadku/zdarzenia
Skutki wypadku
Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń za skutki
Rozmiar odszkodowania, ewentualnie świadczenia
Potencjalna odpowiedzialność osób trzecich
WYKŁAD 4 03.12.2012 r.
Szkoda częściowa i całkowita c.d. :
Najczęściej za szkodę całkowitą uważa się kradzieże pojazdu oraz jego uszkodzenie w stopniu, w którym koszt naprawy samochodu przekracza 70% jego wartości. Zakład wypłaca wówczas odszkodowanie w wysokości wartości pojazdu pomniejszonej o wartość pozostałości, czyli różnicy między wartością pojazdu przed szkodą i wartością pojazdu po szkodzie albo wypłaca odszkodowanie równe wartości pojazdu i przejmuje uszkodzony pojazd.
Szkodą w rozumieniu ubezpieczenia autocasco jest uszkodzenie, zniszczenie lub utrata pojazdu, przyczepy (naczepy) oraz ich standardowego wyposażenia wskutek zdarzeń określonych ogólnymi warunkami ubezpieczenia danego zakładu ubezpieczeń.
Wysokość odszkodowania uzależniona jest od tego, czy zakład ubezpieczeń rozlicza szkodę jako całkowitą czy częściową. Ogólne warunki ubezpieczenia autocasco określają, w jakim przypadku występuje dany jej rodzaj.
Sposoby rozliczenia szkody:
Metoda kosztorysowa w wariancie:
Wycena, której rozmiar szkody ustalany jest przy użyciu programu, np. Audatex lub też Eurotax. Ubezpieczyciel wprowadza za pomocą tych programów dane i określa jaki element kwalifikuje się do naprawy bądź wymiany. Program przy użyciu norm producenta ustala koszty.
Warsztat, w którym rozmiar szkody ustalany jest przez zakale ubezpieczeń w oparciu o uzgodnienie z punktem dokonującym naprawy, zarówno normy czasowe oraz elementów zamiennych określana jest na podstawie np. programów Audatex lub Eurotax.
Metoda rozliczenia na podstawie faktur – w tym postępowaniu ubezpieczyciel dokonuje weryfikacji przedkładanych mu rachunków, faktur i innych „kwitów” za naprawą, przy czym sama naprawa następuje w oparciu o systemy informatyczne przewidziane do takiego celu nie różniące się od innych metod. Zarówno względem norm czasowych naprawy zwanych roboczogodzin.
Naprawa szkody przez zawarcie ugody
Wysokość wypłaconego odszkodowania zależy od przyjętego w OWU sposobu obliczania tego odszkodowania.
Szkoda częściowa ma natomiast miejsce wtedy, gdy uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy, a koszt naprawy nie przekracza sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia albo wartości pojazdu w dniu ustalenia przez zakład ubezpieczeń tego odszkodowania.
Przy szkodzie częściowej ubezpieczyciel pokrywa koszty naprawy pojazdu na podstawie rachunków (faktur dostarczonych przez poszkodowanego) albo kosztorysowo
Wysokość odszkodowania zależy od potrąceń z ustalonego już odszkodowania, gdy zachodzą do tego przesłanki takie jak: udział własny w szkodzie, wartość tzw. pozostałości oraz amortyzacja elementów.
Odszkodowanie a szkoda:
Jak wynika z treści art. 805 § 2 k.c. zakład ubezpieczeń ma naprawić szkodę, czyli wypłacić odszkodowanie. Przez pojęcie odszkodowania rozumie się kwotę ustaloną zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczeń, nie wyższą niż suma ubezpieczenia w odniesieniu do szkody powstałej w pojeździe i nie wyższą niż wartość wyposażenia dodatkowego, wynikającego z umowy ubezpieczenia.
Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia autocasco na podstawie:
- uznania roszczenia uprawnionego do odszkodowania,
- zawartej z nim ugody,
- prawomocnego orzeczenia sądu.
W ubezpieczeniach komunikacyjnych jest tak, że jeżeli klient zmienia ubezpieczyciela iającej na tym nie dopełni formalności polegającej na tym, że w terminie do 7 dni przed rozwiązaniem umowy ubezpieczenia nie wypowie tej że umowy u danego ubezpieczyciela, a ubezpieczy się w nowym zakładzie ubezpieczeń to będzie miała miejsce sytuacja podwójnego ubezpieczenia. W pierwszym zakładzie automatycznie umowa ulega przedłużeniu na następny okres, klient jest obowiązany do opłaty składki, więc w sytuacji gdy zaistnieje szkoda, ma prawo do tzw. zbiegu roszczeń, czyli po prostu odszkodowania z dwóch źródeł.
Opracowanie operatu szkodowego i wydanie decyzji:
Operat szkodowy jest podsumowaniem likwidacji szkody. Jest to ostatni dokument przed wydaniem decyzji o przyznaniu bądź odmowie odszkodowania. Stąd też wymagane jest jego prawidłowe i rzetelne sporządzenie. Dane do opracowania operatu czerpie się z polisy ubezpieczonego, zgłoszenia szkody, kosztorysów i innych dokumentów zebranych w aktach szkody.
Każdy operat musi być podpisany przez likwidatora oraz przez osobę dokonującą sprawdzenia pod względem merytorycznym zlikwidowanej szkody.
Następnie zatwierdzany jest wniosek o wypłatę lub odmowę odszkodowania. Komórka finansowa zakładu ubezpieczeń potwierdza fakt dokonania wypłaty poprzez naniesienie na decyzji o przyznaniu odszkodowania daty przelewu i numeru wyciągu bankowego, którym zostało przekazane odszkodowanie.
Oczywiste jest, iż decyzja o przyznaniu lub odmowie odszkodowania wydana powinna być na piśmie.
W dokumencie tym należy szczegółowo uzasadnić przyczyny odmowy całości lub części odszkodowania wskazując na odpowiednie przepisy ogólnych warunków ubezpieczenia. Decyzja odmowna powinna być sformułowana w sposób zrozumiały i musi wyczerpująco wyjaśniać powody nie przyznania odszkodowania, aby uniknąć ewentualnych odwołań lub sporów sądowych.
W ubezpieczeniach majątkowych w przypadku zbiegu świadczeń z kilku ubezpieczeń, ale dotyczących tego samego zdarzenia (ryzyka), odszkodowanie wypłaca się w granicach sum ubezpieczenia każdego ze stosunku ubezpieczenia uwzględnieniem odszkodowań wypłaconych z tych stosunków oraz innych stosunków. W ubezpieczeniach na życie ta zasada nie obowiązuje.
Ustalenie wysokości odszkodowania:
Jeżeli na przykład przy zawieraniu umowy ubezpieczenia została zaniżona suma ubezpieczenia (niedoubezpieczenie), podczas obliczania odszkodowania ubezpieczeniowego stosuje się tzw. metodę odszkodowania proporcjonalnego.
Metoda ta polega na tym, że wysokość odszkodowania pozostaje w takim stosunku do wielkości szkody, w jakim suma ubezpieczenia pozostaje do wartości rzeczywistej pojazdu na dzień zawierania umowy ubezpieczenia.
Ustalenie wysokości odszkodowania (17)
Po ustaleniu wysokości szkody w pojeździe zakład ubezpieczeń przystępuje do obliczenia wysokości odszkodowania.
Wiele zakładów ubezpieczeń stosuje kodeksową regułę, odszkodowanie ubezpieczeniowe jest równe wysokości szkody. Oznacza to, że posiadacz pojazdu za otrzymane odszkodowanie może rzeczywiście przywrócić uszkodzony pojazd do stanu pierwotnego, lub też nabyć w miejsce uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu analogiczny. Może się jednak zdarzyć, że ustalona przez zakład ubezpieczeń wysokość szkody, wynikająca z uszkodzenia (zniszczenia) pojazdu, nie zawsze oznacza, że poszkodowany otrzyma odszkodowanie równe wysokości szkody.
WYKŁAD 5 10.12.2012 r.
Ustalenie wysokości odszkodowania:
Na określenie wysokości odszkodowania ma wpływ także określenie charakteru sumy ubezpieczenia w ogólnych warunkach ubezpieczenia autocasco. Występują tutaj dwie możliwości:
1. suma ubezpieczenia stanowi górną granice odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za każdy wypadek ubezpieczeniowy, który może się wydarzyć w całym okresie ubezpieczenia,
2. każde wypłacone odszkodowanie powoduje zmniejszenie sumy ubezpieczenia, aż do jej całkowitego wyczerpania.
W obu przypadkach szkoda całkowita w pojeździe powoduje automatyczne wygaśnięcie stosunku prawnego ubezpieczenia.
Natomiast szkoda częściowa powoduje w drugim przypadku obniżenie sumy ubezpieczenia o wartość szkody, a w pierwszym suma ubezpieczenia pomimo wystąpienia szkody i wypłaty odszkodowania zostaje na takim samym poziomie.
Odszkodowanie ubezpieczeniowe ulega także zmniejszeniu, jeżeli podczas likwidacji szkody okaże się, że do jej powstania doszło wskutek naruszenia przepisów prawa o ruchu drogowym.
Odszkodowanie może być dodatkowo zmniejszone lub jego wypłata zostanie odmówiona jeżeli ubezpieczony nie spełnił obowiązków określonych w ogólnych warunkach ubezpieczeń autocasco.
W przypadku zaistnienia szkody likwidacyjnej w ramach umowy autocasco zawartej z ratalną opłatą składki zakład ubezpieczeń potrąca z odszkodowania pozostałą do zapłacenia składkę, przysługującą za cały okres ubezpieczenia określony w umowie.
Powodzie w 2010 spowodowały straty porównywalne ze zniszczeniami z 1997. Wielkość szkód tylko po stronie wydatków publicznych (zalane szkoły, zerwane mosty) wyniosła 12 mld zł. Poszkodowanych 24 tys. Rodzin. Powodzianom przyznano pomoc finansową budżetu MSWiA w wysokości 900 mln zł, w tym 772 mln zł na remonty i odbudowę domów
Ubezpieczyciele z tytułu szkód powodziowych wypłacili 1,6 mld zł, co skompensowało 12% kosztów.
W sierpniu 2011 Rada Ministrów przyjęła „Program ochrony przed powodzią w dorzeczu Górnej Wisły”, a także założenia do „Programu bezpieczeństwa powodziowego w dorzeczu Wisły środkowej”. Wydatki na realizację obu tych programów (do 2030) wyniosą 13-15 mld zł, z czego część pokryje budżet państwa
Problem, który wydaje się niepokojący (z punktu widzenia rekompensat strat w przypadku realizacji ryzyka powodzi), to zaledwie trzynastoprocentowy udział ubezpieczycieli w pokryciu strat spowodowanych żywiołem w roku 2010. Tak niski udział ubezpieczycieli w rekompensacie szkód wynika z niskiego stopnia ubezpieczenia majątku w Polsce.
Wiadomo, że obowiązek ubezpieczenia mienia dotyczy tylko budynków służących działalności rolnej. Polska izba Ubezpieczeń (PIU) szacuje, że w Polsce ubezpieczonych jest 90% budynków rolnych oraz 60% pozostałych budynków.
Ubezpieczony jest większy odsetek mienia przedsiębiorstw niż osób fizycznych.
Mimo wzrastającej częstotliwości klęsk żywiołowych, składka ubezpieczeniowa w ubezpieczeniach mienia od żywiołów (grupa 8, dział II ubezpieczeń) rośnie znacznie wolniej niż wysokość odszkodowań i wypłacanych przez ubezpieczycieli.
Powtarzające się z coraz większą częstotliwością katastrofy naturalne nie motywują gospodarstw domowych do skorzystania z oferty ubezpieczycieli w tym zakresie.
Wyzwaniem dla zakładów ubezpieczeń jest więc podniesienie świadomości ubezpieczeniowej społeczeństwa.
Potrzebne są bardziej zdecydowane i powszechniejsze działania edukacyjne i uświadamiające z zakresu ryzyka powodziowego i sposobów zarządzania nim.
Prawie wszyscy ubezpieczyciele na rynku polskim oferują ubezpieczenia ryzyka skutków powodzi w ramach ubezpieczeń budynków i mieszkań od ognia i innych zdarzeń losowych. Niski udział ubezpieczycieli w rekompensacie szkód powodziowych wynika z niskiej penetracji ubezpieczeniowej, a także z warunków zawieranych umów. Wycena ubezpieczenia mieni może być dokonywana w zależności od zawartej umowy, według wartości odtworzeniowej oraz rzeczywistej.
W tej drugiej sytuacji wartość zniszczonego mienia jest równa wartości rzeczy nowych, pomniejszona o stopień zużycia (amortyzacji). W umowach ubezpieczenia budynków długo eksploatowanych ubezpieczyciele oferują głównie umowy z wyceną według wartości rzeczywistej.
Warunki takie dotyczą, w zależności od ubezpieczyciela, budynków eksploatowanych co najmniej przez 15, 20, 25, 40 lat lub takich, w których stopień zużycie przekroczył 50% wartości początkowej obiektu.
W Polsce 31% budynków jest w wieku poniżej 20 lat, 25% jest w wieku 20-40 lat, a 44% jest starszych niż 40 lat. Problem niedoubezpieczenia dotyczy głównie budynków starych.
Zaangażowanie ubezpieczycieli w rekompensatę strat w Bogatyni dotyczyło głównie majątku przedsiębiorstw (80% wypłaconych odszkodowań). Poniżej 20% odszkodowań trafiło do osób fizycznych, w 2010 w Bogatyni było ubezpieczonych około 48% budynków. W przypadku ubezpieczeń budynków i mieszkań tylko 7% szkód było całkowitych, aż 59% odszkodowań nie przekraczało 10% sumy ubezpieczenia. Średnia wysokość sumy ubezpieczenia wynosiła 135000 zł, połowa domów ubezpieczona była na sumę niższą niż 105000 zł. Ubezpieczeni zapłacili przeciętną składkę 170 zł.
Mienie ruchome zostało ubezpieczone przeciętnie na sumę 25 tyś. zł, przy średniej składce 167 zł. Odszkodowania za szkody w mieniu ruchomym wyniosły przeciętnie 5000 zł.
Z powyższych danych wynika, że 39,5 mln zł pomocy publicznej przeznaczonej na likwidację szkód w majątku os. fizycznych wystarczyłoby na pokrycie składki ubezpieczeniowej od wszystkich budynków w mieście aż na 68 lat. Są zatem poważne powody, aby zadać pytania o ekonomiczną racjonalność takich działań, o możliwość sprostania wydatkom, gdyby zakres powodzi był większy, a także o dobrze rozumianą solidarność społeczną.
We właściwie rozumianej solidarności zawiera się pomoc dla potrzebujących, ale z trudem mieszczą się sytuacje, kiedy swoje mienie ubezpieczają rodziny mniej zamożne, na terenach o mniejszym ryzyku powodzi, a dodatkowo z ich podatków finansuje się straty w gospodarstwach domowych nieraz bardziej zamożnych osób, które polisy ubezpieczeniowej nie wykupiły.
5 pytań z czego 3 tylko definicyjne (np. operat szkodowy) i dwa opisowe. Jedno takie szersze: np. realizacja szkodowości w danym produkcie, zwrócić uwagę na to co podkreślone