Państwowość niemiecka po II wojnie światowej.
- po kapitulacji państwo niemieckie zostało podzielone na cztery strefy i poddane pod okupacją ZSRR, USA, Wielkiej Brytanii i Francji
RFN
- 24 V 1949 r. – powstało RFN; w życie weszła także konstytucja
• władze konstytucyjne RFN miały sprawować jedynie „samorząd”, natomiast najwyższa władza państwowa należała do Wysokiej Komisji Alianckiej (zajmowała się zmianami konstytucji, sprawami zagranicznymi i wojskowymi)
- 6 III 1951 r. – możliwość rozpoczęcia nawiązania stosunków dyplomatycznych przez RFN
• RFN została przyjęta do Unii Zachodnioeuropejskiej i do Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego
- 5 V 1955 r. – podpisanie Układu Ogólnego, normującego stosunki trzech mocarstw okupacyjnych i RFN
• uchylono stan okupacji Niemiec, rozwiązano Wysoką Komisję Aliancką, RFN uzyskała status państwa suwerennego
NRD
- 7 X 1949 r. – uchwalenie konstytucji NRD
- ustrój polityczny NRD zmierzał w kierunku upodobnienia systemu politycznego do modelu bloku wschodniego
- w 1952 r. zlikwidowano elementy federalnej struktury państwa, dzieląc kraj na 15 okręgów, powiaty i gminy
- w 1960 r. zniesiono urząd prezydenta, powołując na jego miejsce Radę Państwa
- 6 IV 1968 r. – uchwalono nową konstytucję, odzwierciedlającą socjalistyczny charakter ustroju

Niezmienność zasad konstytucyjnych w Niemczech.
Zasada państwa socjalnego
- na pierwszy plan wysuwa się niezbędna pomoc dla jednostek i grup upośledzonych
Zasada federalizmu
- doszło do utworzenia krajów jako jednostek federacyjnych, uchwalono konstytucje krajowe (w ten sposób przyznano władzom krajowym szeroki zakres uprawnień), powołano parlamenty i rządy krajowe
- władze federalne przejawiają tendencję do rozszerzania swoich uprawnień kosztem krajów
Zasada demokratyzmu
- wyraża się w przyjęciu przekonania o suwerenności narodu, rządów reprezentacyjnych oraz prawach i wolnościach obywatelskich
Zasada podziału władz oraz praworządności
- władza sprawowana jest za pośrednictwem specjalnych organów państwowych, których funkcje podzielone są według monteskiuszowskiej zasady podziału władz
- przyjmuje zasadę reprezantacji (odrzucenie wszelkich form demokracji bezpośredniej)

Rola Bundestagu w niemieckim parlamencie.
Bundestag (Parlament Związkowy)
- jest wybierany w wyborach powszechnych, bezpośrednich, wolnych, równych i tajnych
- prawo czynne: 18 lat; prawo bierne: 21 lat
- kadencja: 4 lata (liczy się od dnia pierwszego posiedzenia)
Rola Bundestagu w parlamencie:
- ustala terminy otwarcia i zamknięcia posiedzeń w postaci uchwały
- wewnętrznymi organami Bundestagu są:
• prezydent izby: wybierany na okres kadencji na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego parlamentu (głosowanie tajne, bezwzględna większość głosów)
• zastępcy prezydenta
• Rada Seniorów: organ doradczy Parlamentu Związkowego
• komisje: stałe, nadzwyczajne (powoływane do załatwiania określonych spraw)
• sekretarze
- na początku każdej kadencji parlamentu powoływana zostaje Komisja Wspólna składająca się w 2/3 z członków Parlamentu Związkowego i w 1/3 z członków Rady Związkowej
- jednoosobowym organem pomocniczym Bundestagu jest pełnomocnik do spraw wojskowych (parlamentarnie kontroluje armię)

Pozycja i uprawnienia Bundesratu wobec Bundestagu.
- Bundesrat nie jest organem kadencyjnym – jej skład zależy od zmiany rządów krajowych, a o jej obliczu partyjno – politycznym decydują wyniki wyborów do parlamentów krajowych
- Rada Związkowa jest organem, za pośrednictwem którego władze krajowe biorą udział w kształtowaniu woli federacji
- uprawnienia: udział w ustawodawstwie, polegający na prawie inicjatywy ustawodawczej, wyrażania opinii w przedmiocie rządowego projektu ustawy oraz wyrażania zgody na ustawy uchwalone przez parlament związkowy
- Rada Związkowa posiada wobec drugiej izby prawo zatwierdzania rozporządzeń i przepisów administracyjnych rządu i ministrów

Prezydent federalny.
- kandydować na urząd prezydenta może każdy Niemiec, który ma prawo wyborcze do Parlamentu Związkowego i ukończył 40 lat
- kadencja: 5 lat
Uprawnienia:
- wskazanie kandydatów na kanclerza
- reprezentowanie związku na zewnątrz
- zawieranie umów z innymi państwami
- wysyłanie i przyjmowanie przedstawicieli dyplomatycznych
- mianowanie i odwoływanie sędziów związkowych, urzędników związkowych, oficerów i podoficerów
- stosowanie prawa łaski
- wykonywanie uprawnień na wniosek rządu: rozwiązywanie parlamentu, wprowadzanie stanu wyższej konieczności ustawodawczej

Kanclerz jako szef rządu i faktyczny szef państwa.
- wyboru kanclerza dokonuje Parlament Związkowy bezwzględną większością głosów, na wniosek prezydenta
- kompetencje: określanie składu rządu, kieruje jego pracami, ustala wytyczne polityki i jest za nie odpowiedzialny
- wygaśnięcie funkcji kanclerza następuje:
• gdy zbierze się nowy Parlament Związkowy
• przez wybór nowego kanclerza wobec zgłoszenia wniosku o wotum nieufności lub nie udzielenia wotum zaufania
• na skutek rozwiązanie parlamentu przez prezydenta
• poprzez śmierć, utratę osobistych atrybutów potrzebnych do pełnienia funkcji kanclerza, zrzeczenia się urzędu

Związkowy Trybunał Konstytucyjny – kompetencje i skład.
- składa się z 2 senatów, po 8 sędziów w każdym;
- sędziów Trybunału wybierają obie izby parlamentu (w połowie) na okres 12 lat
- kompetencje:
• prawnokonstytucyjny nadzór nad działalnością konstytucyjnych organów (rozstrzyganie sporów pomiędzy związkiem a krajem)
• badanie konstytucyjności działania niektórych organów państwowych (prezydent związku), instytucji konstytucyjnych (partie) oraz prywatnych osób prawnych
• kontrola legalności działania wszystkich organów państwowych poprzez badanie zgodności ustaw i in. aktów z konstytucją