KRYMINOLOGIA I KRYMINALISTYKA dr T Czapiewski

DEFINICJE KRYMINALISTYKI:

T. Hanausek- definicja przez podział, wyróżnia trzy podstawowe działy kryminalistyki:

  1. Taktyka

  2. Technika

  3. Strategia

Wyróżnia się także dodatkowy dział – metodykę.

Wcześniej wielu badaczy uznawało, że prawdziwa kryminalistyka to tylko technika kryminalistyczna.

Inne definicje kryminalistyki:

Bruno Hołyst – nauka o metodach ustalania faktu przestępstwa, sposobu jego popełnienia, wykrywania sprawców i zapobiegania przestępstwom oraz innym ujemnym zjawiskom społecznym

Jan Widecki:

  1. Ścisłe określenie granic kryminalistyki nie jest możliwe ani koniecznie

  2. Przyswaja osiągnięcia innych nauk dla własnych celów

  3. Posiada uporządkowany system twierdzeń, sposobów i metod działania

Ojciec kryminalistyki – Hans Gross

Powstanie kryminalistyki:

Skoro Gross ojcem, to medycyna sądowa matką kryminalistyki

Kryminalistyka w Polsce:

Cechy kryminalistyki jako dyscypliny:

KOMPLEKSOWOŚĆ – korzysta z osiągnięć innych nauk (medycyna, biologia, fizyka, chemia, statystyka)

Najbliższe związki z :

SAMODZIELNOŚĆ – wypracowała własny zespół twierdzeń i zasad

EMPIRYCZNOŚĆ – wynik wielu doświadczeń na własne potrzeby.

Inne zastosowania kryminalistyki

Funkcje kryminalistyki:

  1. ROZPOZNAWCZA – pozwala uzyskiwać podstawowe informacje o miejscu zdarzenia, przedmiocie rozpoznania, w tym sprawcy czy sprawcach, koniecznych do podjęcia dalszych działań.

Rozpoznanie: terenowe, problemowe, osobowe, środowiskowe

  1. WYKRYWCZA! – ma na celu wykrycie jakiegoś zdarzenia, jego skutków, poznanie wszystkich okoliczności i mechanizmów zdarzenia oraz powiązanie sprawcy z tym zdarzeniem. Powiązana z funkcją rozpoznawczą – konkretyzuje wiedzę poprzednio uzyskaną.

Funkcja wykrywcza obejmuje trzy stadia: poszukiwanie przedmiotu i informacji na jego temat -> ujawnianie tych informacji i powiązanie przedmiotu -> przetworzenie na materiał dowodowy

Wiąże się ona z regułą 7 złotych pytań.

  1. DOWODOWA – oparta na kodeksie postępowania karnego. Co i jak należy zrobić, aby było to efektywne i legalne (pożytek dowodowy). Funkcja dowodowa polega na gromadzeniu materiału i zweryfikowaniu winy sprawcy.

  2. ZAPOBIEGAWCZA – tzw. prewencyjna, profilaktyczna. Ma na celu uniemożliwienie, zapobiegnięcie lub utrudnienie popełnienia przestępstwa. Przykłady: częste patrole, atestowanie zabezpieczeń, propozycje zmian w prawie, akcje społeczne.

Reguła 7 złotych pytań

  1. Co?

  2. Gdzie?

  3. Kiedy?

  4. W jaki sposób?

  5. Dlaczego? [zarówno motyw jak i rola ofiary w tym]

  6. Jakimi środkami? [ zarówno narzędzie, jak i pomoc drugiej osoby]

  7. Kto? [zarówno ofiara jak i sprawca]

Pytania wykrywacze

  1. Kto wiedział lub mógł wiedzieć czy też znać sytuację umożliwiającą wywołanie jakiegoś zdarzenia?

  2. Kto chciał lub mógł chcieć?

  3. Kto uzyskał lub mógł uzyskać z danego zdarzenia jakąkolwiek korzyść?

  4. Kto obiektywnie mógł w ustalonym czasie i miejscu dopuścić się jakiegoś czynu [kto miał sposobność ku temu]

  5. Jaką osobowość mógł mieć sprawca czynu?

Współczesna przestępczość (po 1989 r. w Polsce):

Szczególna rola kryminalistyki:

Czynności w postępowaniu karnym:

Źródło i środki dowodowe:

Podmiot wypowiedzi mający znaczenie dowodowe lub przedmiot szeroko podjętych oględzin dostarczających wiadomości mających znaczenie dowodowe.

Intelektualne treści stanowiące wiedzę organu procesowego o faktach dowodowych, powzięte w toku czynności

źródło dowodowe- człowiek, środek dowodowy osobowy- wypowiedź człowieka, środek dowodowy rzeczowy- wynik oględzin ciała

Źródła dowodowe prowadzą do środków dowodowych

Dowodem nazywa się często źródło dowodowe, środek dowodowy, a także fakt dowodowy

Czy istnieje środek mieszany, tzw. osobowo- rzeczowy? – Np. dokument tożsamości

Informacja podstawą postępowania:

Konieczna jest Informacja-wskazująca na uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa jako warunek wszczęcia i prowadzanie postępowania karnego we wszystkich przypadkach popełnienia przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego ( art. 10 art.1 KPK)

Źródła informacji:

Źródła dzielą się na zewnętrzne (pozapolicyjne) i wewnętrzne (w ramach policji)

Zewnętrzne najczęstsze to (jawnie lub anonimowo):

Obowiązek zawiadomienia o przestępstwie:

  1. Obowiązek społeczny- każdy kto dowiedział się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, społeczny bo BEZ KONSEKWENCJI PRAWNYCH jak nie realizujemy obowiązku

  2. Obowiązek prawny

  1. Przesłanki przedmiotowe- pewne rodzaje przestępstw np. ludobójstwo, masowy zamach, spisek przeciwko RP, zamach stanu, szpiegostwo, zamach terrorystyczny, zabójstwo, sprowadzenie katastrofy, pozbawienie wolności, branie lub przetrzymywanie zakładnika.

  2. Przesłanki podmiotowe:

Źródła wewnętrzne:

Profilowanie:

Tworzenie portretu psychologicznego przestępcy i wybór ze społeczności osób, które wykazują te cechy charakterystyczne

Pierwsze przypadki profilowania dotyczą seryjnych zabójców: Kuba Rozpruwacz (nie zweryfikowano), George Metesky (Szalony Bombiarz- bardzo dokładny), Zdzisław Marchwicki (dokładny?)

Zabójstwa "racjonalne"?

Zabójstwa wielokrotne:

  1. zabójstwo masowe

  2. zabójstwo seryjne

Autorzy dzielą seryjnych morderców na:

  1. wizjonerów

  2. misjonarzy

  3. hedonistów:

Funkcja baz danych przy poszukiwaniu sprawców:

Eksploracyjna (ponieważ zauważalne są stałe połączenia cech, motywów z typami przestępstw, narzędziami itd. )

Identyfikacyjną (podobieństwa do wcześniejszych spraw)

Weryfikacyjną (sprawdzanie hipotez)

Dane do profilowania:

Wynik profilowania:

ODCISKI PALCÓW

Odciski palców nadają się do identyfikacji ponieważ są:

Do celów identyfikacyjnych wykorzystuje się:

Podstawowe typy linii papilarnych to wzory:

łukowy, pętlicowy, wirowy

Możemy wyróżnić podgatunki: pętlicowe lewe i prawe, wirowe lewo i prawo skrętne oraz łukowy- namiotowy

Delta- dwie linie papilarne biegnące równolegle i rozchylające się w pewnym miejscu tworząc kształt lejka. Ramiona delty dzielą wzór linii papilarnych na 3 części: podstawę, rdzeń i pokrywę.

Charakterystyka wzorów:

ważna jest Linia Galtona- odcinek, który łączy centrum wzoru z deltą.

Odciski palców- metody ujawniania:

Nie można stosować w dowolnej kolejności. Zależne głównie od podłoża- chłonne czy niechłonne

  1. optyczne- można obserwować bez wykonywania zmian w podłożu i śladach

  2. fizyczne- wykorzystują zjawisko adhezji (przyciągania)

  3. chemiczne- wykorzystują reakcję chemiczną z krwią lub substancjo potowo- tłuszczową

  4. fizykochemiczne- wykorzystują metody fizyczne i chemiczne

Metody fizyczne: (!)

Metody chemiczne: (!)

Metody fizykochemiczne:

Daktyloskopowanie:

Podstawa prawna: Art. 74 par. 2 KPK- oskarżony jest zobowiązany poddać się oględzinom zewnętrznym ciała oraz innym badaniom niepołączonym z naruszeniem integralności ciała. W szczególności wolno od oskarżonego pobrać odciski, fotografować go oraz okazać w celach rozpoznawczych innym osobom.

Oskarżony w tym przypadku = podejrzany= osoba podejrzana= osoby o nieustalonej tożsamości= ukrywające= poszukiwane- nieletni z czynami zabronionymi= cudzoziemcy.

Pobieranie odbitek palców i dłoni na karty daktyloskopijne za pomocą tuszu, wałka oraz płytki. Zamiast tego możliwa jest tez tzw. poduszka daktyloskopijna

Bardzo ważna czystość (płytki, rąk, poduszki)

Szczególnie trudne wobec zwłok- im później tym gorzej. Woda "maceruje" zwłoki konieczne oddzielenie naskórka) a suche powietrze wysusza (czasem nawet konieczna amputacja).

Registratury daktyloskopijne (rejestry):

AFIS w Polsce:

EKSPERTYZA DAKTYLOSKOPIJNA:

Skóra poza dłońmi:

Ludzie poza dłońmi i stopami wykazują tzw. poletkową budowę skóry. Nie ma na nich linii papilarnych, ale występują bruzdy, które tworzą różne figury geometryczne, najczęściej trójkąty i czworokąty o różnych formach.

Ekspertyza daktyloskopijna objęła swoim zasięgiem także inne części ciała, nie tylko odciski palców. Wśród badań daktyloskopijnych wyróżnia się min. :

Rodzaje śladów linii papilarnych:

- nawarstwione (potowo- tłuszczowe lub inne)

- odwarstwione (np. na kurzu- wgłębienia w warstwie)

- wgłębione

Źródła osobowe:

Osobowe źródła informacyjne to pojęcie szersze niż osobowe źródła dowodowe z(bo też np poza procesem)

Świadek składa zeznania, podejrzany i oskarżony wyjaśnienia, a biegły opinie!

Źródła rzeczowe czy osobowe?\

- do XIX wieku większą wagę przyznawano osobowym (brak technik)

- później aż do dziś preferuje się źródła rzeczowe (wyjątki np. prokurator Wyszyński w ZSSR)

- spór o tyle mało znaczący że w ok. 80-90% spraw nie ma innych dowodów niż osobowe

- zawsze decydują okoliczności konkretnej sprawy

Psychika człowieka:

- człowiek poznaje świat poprzez wrażenia, spostrzeżenia i myśli

- ważną rolę odgrywają procesy emocjonalne - emocje uczucia, stres

- na postępowanie człowieka wpływają jego potrzeby, pobudki, motywacje

- elementy kształtują OSOBOWOŚĆ człowieka

Wrażenie - najprostsze poznawanie przedmiotu lub zjawiska- barwa, zapach, wielkość. Wpływ ma doświadczenie, używki, choroby

Spostrzeżenie - postrzegamy jako całość przedmiot. Wpływ ma stosunek emocjonalny, zmęczenie, doświadczenie, nastawienie, zaburzenia

Myślenie - najbardziej złożone

1. Zapamiętywanie

Wpływy na nie:

- cechy pamięci

- związek z doświadczeniem człowieka

- zainteresowanie

- celowe czy mimowolne

- emocje

- schorzenia

- amnezje

2. Zachowanie w pamięci

- Generalnie większość zapominamy od razu

- Szanse na zachowanie zwiększa:

cechy pamięci, przeżycia indywidualne, myślenie o zdarzeniu, emocjonalny stosunek (choć może zniekształcić), zdrowie psychiczne

3. Odtwarzanie zapamiętanych treści i ich przekaz

Co pozwoli na wykrycie nowych osobowych źródeł informacyjnych?

- określenie przedmiotu informacji

- analiza danych wyjściowych

- analiza sytuacji pokrzywdzonego

- od istniejących źródeł informacji

- wywiady środowiskowe

- eksperymenty kryminalistyczne

- środki masowego przekazu

Taktyka przesłuchania świadka:

Próby klasyfikacji świadków ze względu na ich sposób wypowiedzi, wygląd, zachowanie się, są pozbawione naukowych podstaw - ryzyko nadmiernych uproszczeń

Podziały świadków:

- świadkowie bezpośredni i pośredni

- świadkowie pokrzywdzonych, powiązani z oskarżonym i inni

- świadkowie zdarzeń i faktów będących przedmiotem postępowania oraz świadkowie na potrzeby poszczególnych czynności (np. przeszukania)

Cel przesłuchania świadka - uzyskanie informacji o:

- świadku (dla oceny zeznań)

- zdarzeniu

- innych wykorzystanych źródłach informacji (np. innych świadkach)

- nowych, nieznanych źródłach

- środowisku

- uzyskanie opinii

Przygotowanie przesłuchania:

- określenie celów

- analiza materiałów posiadanych

- uzupełnienie informacji (np. szczególna dziedzina)

- opracowanie taktyki (czas przesłuchania, możliwości zachowania świadka)

- określenie miejsca

- sporządzenie planu przesłuchania (tylko w poważnych sprawach, w formie specjalnej tabeli)

ETAPY PRZESŁUCHANIA:

1. Czynności wstępne:

2. Etap zapoznawczo-orientacyjny

3. Etap zeznania spontanicznego:

4. Etap pytań:

Rodzaje pytań:

A. Uzupełniające(świadek coś pominął)

B. Wyjaśniające (trzeba coś uściślić)

C. Kontrolujące (prawdziwość zeznań tego świadka, innych źródeł, czy właściwie zrozumiano świadka, kto mógłby potwierdzić)

5. Czynności końcowe (zapoznanie i podpisanie protokołu)

Zasady taktyki przesłuchania świadka:

- stałe kierowanie

- obiektywizm i uprzejmość

- obserwacja zachowań świadka

- prawidłowy odbiór kłamstwa

- sprawne protokołowanie

- unikanie sugestii

Pytania sugerujące

- rozstrzygające (czy X miał nóż)

- wyczekujące ( czy X nie miał może noża)

- nierozdzielcze (czy X miał nóż czy siekierę)

Przesłuchujący powinien powstrzymać się od wyrażenia słowem i gestem stosunku do treści wypowiedzi świadka

Przesłuchanie nieletnich:

- niektórzy odmawiają w ogóle wartości zeznaniom nieletnich( bo nie wie co to prawda)

- unikać zwrotów obcych dla nieletniego lub onieśmielających

- dłuższy etap zapoznawczy (np. rozmowa o zainteresowaniach)

- do lat 12 mała koncentracja i podzielność uwagi

- w wieku 12-17 lat często arogancja i przekora

- niewskazana obecność rodziców i nauczycieli

- nie oczekiwać precyzji pojęć i określeń

- szczególnie wrażliwy na sugestię

Przesłuchanie osób starszych:

- indywidualny początek starzenia się (50-80 lat)

- osłabienie postrzegania (wzrok, słuch)

- osłabienie zapamiętywania

- najczęściej zapomina się zdarzenia najpóźniejsze

- konfabulacje ( zmyśla aby wypełnić luki pamięciowe)

Dlaczego świadek zeznaje fałszywie?

- Obawa przed odpowiedzialnością karną

- obaw przed oskarżonym i jego środowiskiem

- obawa przed pokrzywdzonym

- obawa przed własnym środowiskiem

- współczucie dla podejrzanego lub jego bliskich

- chęć zemsty lub antypatia

- chęć uzyskania korzyści majątkowej lub osobistej (często tzw. alibiści)

- poczucie solidarności z podejrzanym i sympatia

- względy ambicjonalne(np. bo sam zachował się niezgodnie-uciekł)

PODEJRZANY

- kłamie częściej niż świadek (nie jest za to karany)

- może również kłamać przyznając się

- jeżeli mówi prawdę przyznając się to z powodu: rzeczywistej skruchy, z rozsądku, ambicji lub załamania psychicznego

Podejrzany ma prawo do:

- wiedzy o swojej sytuacji procesowej

- do składania lub odmowy wyjaśnień

- do obrony (formalnej- adwokat, materialnej-obrony przed zarzutami)

- powiadomienia osób najbliższych

- opieki lekarskiej

- relatywnej ochrony dóbr osobistych

- do udziału w czynnościach niepowtarzalnych na rozprawie

Motywacje wyjaśnień kłamliwych podejrzanego:

- uniknięcie kary

- osłona (innych sprawców, łupów)

- zrzucanie winy (najczęściej za najcięższe z kilku popełnionych wspólnie z przestępstw)

- fałszywe przyznanie się do większej ilości czynów i późniejsze odwołanie (na część ma alibi)

Podejrzany ma obowiązek do:

  1. Stawienia się na każde zeznanie

  2. Poddania się badaniom:

*Oględzinom zewnętrznym ciała

*Pobraniu odcisków

*Fotografowaniu

*Okazaniu innym osobom

*Badaniom psychologicznym i psychiatrycznym

*Pobraniu krwi, włosów, wymazu z policzków

Taktyki przyjęte przez podejrzanego:

- w zaparte (nie bo nie)

- zagadanie (zarzuca potokiem słów)

- powoływanie się (na wpływowe osoby)

- przekonywanie (pozornie logiczne wyjaśnienia)

- obciążanie (innych za ten czyn i inne czyny)

- dowodowa (domaga się na wszystko dowodów, uznaje je później za niewiarygodne)

Taktyki przesłuchującego podejrzanego:

- szybkiego lub powolnego ujawnienia dowodów

- perswazji

- szczegółowe pytania

- redukowanie do absurdu

- sprzeczności w wyjaśnieniach kilku podejrzanych

- odtwarzanie przebiegu lub okazanie rzeczy

Wątpliwości moralne i prawne budzą takie taktyki jak:

Wykorzystywanie stanów emocjonalnych, krzyżowy ogień pytań czy metoda "wszechwiedzy"

Niedozwolone metody sprawdzania prawdziwości:

- wariograf (inaczej: poligraf lub wykrywacz kłamstw) Mierzy oddech, ciśnienie tętnicze, przewodnictwo elektryczne skóry. Zadaje się w trakcie badania pytania obojętne, kontrolne (dla zbadania reakcji) i krytyczne (związane ze zdarzeniem)

- termowizja (zdalnie mierzy temperaturę - zmienia się w emocjach)

- narkoanaliza (preparaty wprowadzające w stan podatności na sugestię - "pół-sen")

- hipnoza

OKAZANIE

Osoby, rzeczy, miejsc, zwłok, dokumentu, W oryginale lub za pomocą wizerunku/fotografii.

Może zakończyć się nierozpoznaniem (nie ma tego co zapamiętał lub nie pamięta dokładnie)

Jawne lub tajne (osób, osoba wskazująca nie może być rozpoznana przez osobę rozpoznawaną np. lustro fenickie, kamera)

Szczególne rodzaje okazań:

- ślepe/puste (nie ma podejrzanego)

- na efekt psychologiczny (wskazuje przebrany policjant)

- na miejscu zdarzenia

- zwłok ludzkich

- w ramach eksperymentu kryminalistycznego

Jak prowadzono okazania:

- okazywać tylko danej osobie

- okazuje się od 4 do 20 (zawsze parzysta)

- wśród przedmiotów grupowo podobnych, ale indywidualnie różnych (np. nie dwa Walthery PP)

- dobrać do grupy osoby niekarane lub niewyróżniające się skrajnie

- warunki jak najbliższe temu kiedy pierwszy raz widział

- wykluczenie kontaktu osób rozpoznających

Konfrontacja:

- szczególna forma przesłuchania osób w tym samym czasie i miejscu

- celem wyjaśnienie sprzeczności występujących w poprzednich wypowiedziach

- obie po kolei wypowiadają się na ten sam temat- słyszą się, mogą odnosić się do wypowiedzi drugiej strony, a nawet zadawać pytania za zgodą przesłuchującego

- ryzyko ostrych spięć, nawet rękoczynów

CZYNNOŚCI WSTĘPNE

Zatrzymanie sprawcy:

- Każdy ma prawo

„zatrzymanie obywatelskie”, wg kodeksu znane jako „ujęcie”

- na gorącym uczynku lub pościg bezpośrednio po jego dokonaniu

- gdy istnieje obawa ukrycia lub nieznajomości tożsamości

- obowiązek niezwłocznego przekazania ujętego policji

- zatrzymanie przez uprawnione organy (wystarczy uzasadnione przypuszczenie popełnienia)

Po co zatrzymanie?:

- zabezpiecza osobę dla celów procesowych (np. aby przeprowadzić okazanie)

- przeciwdziała matactwu (głównie chodzi o zastraszanie/ przekupstwo świadków)

- umożliwia zastosowanie środka zapobiegawczego

- zapewnie dowód w postaci np. zeznań

- powstrzymuje osoby przed dalszym zakłócaniem porządku, stwarzaniem zagrożenia

- chroni pokrzywdzonych

- inne?

POŚCIG:

- różne działania mające na celu SZYBKIE ujęcie sprawcy, który zazwyczaj z powodu naruszenia prawa oddala się z jakiegoś miejsca, dążąc do uniknięcia kontaktu

Rodzaje pościgów:

- prowadzony ustaloną/ domniemaną trasą ucieczki sprawcy bądź po jego śladach

- prowadzony z miejsca dokonania przestępstwa, miejsca ucieczki, czasem siedziby jednostki policji

- pomocne wykorzystanie psa tropiącego

- najważniejsze uzyskać kontakt wzrokowy

- blokada dróg ucieczki

- (posterunki, aktywizacja patroli, fizyczne blokady, kolczatki, zasadzka)

ZASADZKA:

- metoda taktyki kryminalistycznej

- zorganizowane i skryte przygotowanie ujęcia w zaplanowanym miejscu i czasie niespodziewającej się tego osoby/ osób

- rozmieszczenie funkcjonariuszy w określonym miejscu

- czasem element pościgu lub kombinacji operacyjnej

- często stosowane przy porywaczach, szantażystach

Cel zasadzki:

- ujęcie niespodziewającej się tego osoby (np. uciekającego, szantażysty, poszukiwanego)

- odzyskanie rzeczy związanych z popełnieniem przestępstwa

- zdemaskowanie nieznanych wcześniej uczestników procederu

- uzyskanie źródeł dowodowych

Warunki skutecznej zasadzki dotyczą:

- wyboru i rozpoznania miejsca

- wyboru uczestników i określenie ich ról

- wybór środków technicznych (w szczególności łączności) oraz określenie zasad korzystania z nich

Oprócz tego należy:

- jak najpóźniej przekazać informacje uczestnikom

- obserwować miejsce

- wyraźnie ustalić kierownictwo i zapewnić dobrą komunikację

Rodzaje zasadzek:

- statyczna (ograniczona w pomieszczeniu ALBO przestrzeni otwartej)

- kombinowana (w pomieszczeniu i w terenie otwartym)

- dynamiczna (ruchomy sposób realizacji)

PUŁAPKA KRYMINALISTYCZNA:

- środek techniki kryminalistycznej

- np. środek chemiczny lub urządzenie techniczne

Cel:

A. niedopuszczenie do popełnienia czynu zabronionego

B. obezwładnienie i ułatwienie zatrzymania sprawcy

C. oznakowania sprawcy lub przedmiotów

D. zarejestrowania działania i wyglądu sprawcy

Kiedy stosujemy pułapkę?:

- trudno jest rozmieścić uczestników zasadzki

- wymagana byłaby długiej obecności funkcjonariuszy

- obawa o bezpieczeństwo funkcjonariuszy

- konieczność wyjątkowej dyskrecji

RODZAJE PUŁAPEK:

Pułapki sygnalizujące- alarmują o znalezieniu się osoby niepożądanej w pewnym miejscu: akustyczne, świetlne, wykorzystujące promieniowanie, fale radiowe, przerwanie obwodu elektrycznego

Pułapki znakujące- oznaczają osobę, dowodzą jej związku z miejscem czy przedmiotem, np. bezbarwne środki chemiczne UV

Pułapki obezwładniające- np. paraliżujące

Pułapki rejestrująco- utrwalające- fotopułapki, rejestrują określone sytuacje, wygląd sprawcy

Pułapki kombinowane- kilka pułapek stosowanych na raz

Kiedy stosuje się poszukiwania?:

- osoba poszukiwana ukrywa się

- osoba poszukiwana nie może lub nie potrafi poinformować o miejscu pobytu (została porwana, nie żyje albo jest chora psychicznie)

Poszukiwania- metody:

- obserwacja miejsc, z którymi osoba poszukiwana była kojarzona (lokale, miejsca zamieszkania członków rodziny, znajomych)

- sprawdzanie miejsc sprzyjających ukryciu (od hoteli, przez noclegownie, tereny działkowe, parki, dworce itd.)

- uwzględnianie zmiany wyglądu i nazwiska osoby poszukiwanej

- poszukiwanie ostatniego miejsca pobytu (może zostały w nim jakieś wskazówki dot. powodu zaginięcia, ślady związane ze zdarzeniem, zdradzając dalszy plan)

- wywiady z członkami rodziny, znajomymi, sąsiadami

BADANIA BIOLOGICZNE

Badanie DNA:

- każdy człowiek ma unikalny kod genetyczny (wyjątek- bliźnięta jednojajowe)

- wystarczy drobna ilość krwi, śliny, potu, nasienia, cebulki włosów

- najczęściej wykorzystuje się wymaz ze śluzówki policzka lub krew

Rodzaje badań DNA:

- DNA genomowe (w jądrach komórek)

- DNA mitochondrialne- pochodzi od matki wyłącznie, ale łatwiejsze do odkrycia, bo zachowane w kościach i zębach (identyfikacja zwłok)

Badania DNA:

- dwie długie wijące się wokół wspólnej osi nici (tzw. helisa)

- składają się z 4 rodzajów cząstek (A,T,C,G)

- DNA znajduje się w chromosomach, każdy człowiek ma 23 pary chromosomów (genom)

- fragmenty DNA kodują ludzkie białka

Metoda PCR:

- dominująca metoda badania DNA, ponieważ umożliwia namnażanie materiału

- najpierw dokonuje się ekstrakcji materiału, sprawdza czy jest wystarczająca ilość, namnaża w termocyklerze, dzieli na sekwencje w sekwenatorze, namnaża i dokonuje interpretacji wyników

SEKCJA ZWŁOK pozwala na ustalenie:

- czasu śmierci

- przyczyny śmierci

- rodzaju obrażeń z określeniem narzędzi, od których powstały

- charakteru obrażeń i okoliczności, w jakich mogły powstać

- udzielenie odpowiedzi na konkretne pytania prokuratury

- zabezpieczenie materiału do badań dodatkowych

Elementy sekcji zwłok:

- oględziny odzieży

- oględziny zewnętrzne zwłok

- oględziny wewnętrzne zwłok

- otwarcia jamy czaszkowej

- otwarcia jam opłucnowych

- otwarcie jamy brzusznej

Znamiona śmierci:

- ustalenie czasu śmierci, przebiegu na podstawie metody tradycyjnej, która polega na analizie wczesnych (plamy opadowe, stężenie pośmiertne, bladość powłok, oziębienie ciała) i późnych znamion śmierci (rozkład gnilny, wysychanie, uszkodzenie zwłok przez zwierzęta, ze szkieletowanie)

- wysoki stopień indywidualizacji przebiegu procesów post mortem

- w przypadku braku plam opadowych, w sytuacji gdy ciało jest ciepłe i nie zdradza nawet początków stężenia pośmiertnego, domniemywać można, że od chwili śmierci minęło nie więcej niż ok. 2-3h

- czasem bierze się także pod uwagę zawartość żołądka i rozmieszczenie pokarmu w jelitach. Żołądek po obiedzie ulega opróżnieniu po ok. 4-5h

- przyjmuje się, że temperatura ciała w chwili śmierci wynosi około 37*C, mierzona w odbytnicy, obniża się o około 1*C co godzinę

czasem też badanie tzw. reakcji suprawitalnych lub interletalnych: polega na pośmiertnym wywoływaniu reakcji za pomocą pewnego rodzaju bodźców elektrycznych, mechanicznych lub farmakologicznych

KRYMINOLOGIA

Jest nauką o przestępstwie i przestępcy o objawach i przyczynach przestępczości związanych z nią zajwiskach patologii społecznej oraz ich zapobieganiu i funkcjonowaniu systemu sprawiedliwości karnej

Teorie kryminologiczne:

Paradygmat klasyczny dominuje w wieku XVIII i początku XIX (obecnie wrócił do łask, zwany neoklasycznym)

Paradygmat pozytywistyczny dominuje w czasie dtugiej połowy XIXw. I pierwszej XX

Paradygmat antynaturalistyczny w latach 60 i 70 wieku XX

Klasyczny (Kant, Bentham)

Pozytywistyczny (Cesare Lomboroso, Enrico Ferri)

Antynaturalistyczny

TEORIE SOCJOLOGICZNE

Teorie socjologiczne zalicza siędo nurtu pozytywistycznego, widzą przyczyny przestępczości w otoczeniu człowieka – społeczeństiwe

Teoria anomii

Pojęcie wprowadził Emil Durheim.

Powstaje gdy istnieje rozbieżność między normami i celami a możliwościami działania członków grupy zgodnie z normami. Następuje w szeroko rozumianej sferze kultury

Dewiacje nazywa się zachwanie niezgodne z normami społecznymi

Według Mertona dewiacja musi istnieć dla dobra społeczeństwa, możliwa jest teżdewiacja pozytywna

Może jednak skutkować zjawiskiem patologicznym (patologia społeczna) i w konsekwencji zagrażać porządkowi publicznemu.

Anomia według Mertona

Według Mertona pięć możliwych typów reakcji jednostki na animię:

Teoria zróżnicowanych powiązań Sutherlanda

Teoria kontroli społecznej Hirschiego

Od przestępczości chroniąwięzi jednostki ze społeczeństwem. Utrzymuje silnych więzi służą takie mechanizmy jak:

Teoria dryfu Matzy

Popełnianie czynów przestępczych możliwe tylko wtedy gdy jednostka zracjonalizuje (neutralizuje) sobie te czyny poprzez

Koncepcje kultury warstw niższych Millera

W ramach tej grupy specjalne wartości:

TEORIE BIOPSYCHOLOGICZNE

Zaliczane także do pozytywitycznych. Niektórzy nazywają teżteorie Lombroso teroią biopsycholohizczną

Zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego

Zaburzenia struktury chromosomów

Dziedziczenie

Psychopatia

Termin wieloznaczny, najczęściej to nieprawidłowe ukształtowanie osobowośći

Objawia się poprzez:

Częste wśród przestępców wieloktrotnych niekótrzy traktująjako prawie chorobę psychiczną

Teoria konstytucjonalna Eysencka

Neurotyczni ekstrawertycy są najbardziej predysponowani do przestępstw – trudno im sę przekazuje dore wzorce (warunkuje)

Inne teorie biopsychologiczne

Przykład teorii antynaturalistycznej – funkcji społecznej Focaulta

Przykład teorii neoklasycznej – działania rutynowe Feldsona

TECHNIKA KRYMINALISTYCZNA

MECHANOSKOPIA

Bada oddziaływanie jednej rzeczy na drugą oraz samej rzeczy, która pozostawiła po swym działaniu ślady

Przedmiotem: zwykłe narzędzia domowe czy przemysłowe, ale także specjalne do popełniania przestępstw

Bada się odkształcenia podłoża powstałe w miejscu bezpośredniego kontaktu (np. wgniecenia, zarysowania) oraz poza tym miejscem (np. pęknięcia)

Niektóre cechy widoczne gołym okiem, wiele dopiero w powiększeniu mikroskopowym

Badania mechanoskopijne wykonuje się przykładowo wobec:

1.) narzędzi tnących

2.) narzędzi tępych, np. młotków

3.) plomb i plombownic

4.) zamków, kłódek, mechanizmów blokujących

5.) wybitych szyb

6.) falsyfikatów monet, matryc i pras

8.) znaczników, numerów nadwozia, silnika, tabliczek znamionowych

9.) metaloznawcze

10.) śladów zębów.

GRAFOLOGIA

Nauka o piśmie,

W badaniach porównawczych chodzi o porównanie dwóch lub więcej pism (dowodowe lub pobrane od podejrzanego) – czy to ten sam autor.

W badaniach grafologicznych – wnioski z pisma dowodowego dotyczące cech autora (Wiek, płeć, choroby)

Etapy badania pisma:

TRASEOLOGIA

Badanie i analiza śladów ruchu- kół pojazdów, obuwia, stóp

Ślady dzielą się na:

wgłębione (piasek),

nawarstwione (substancja z podeszwy na twarde podłoże)

odwarstwione (podeszwą zabiera się substancję położoną na twardej powierzchni)

PORTRET

Portret pamięciowy – na bazie opisu słownego świadka. Może mieć formę rysunku odręcznego, komputerowego, składanego 

Prozopologiczny portret pamięciowy - tylko kilka najbardziej charakterystycznych cech danej osoby

ANTROPOMETRIA KRYMINALISTYCZNA

1) cechy morfologiczne (kształt i rozmiar każdej części głowy)

2) cechy ogólne (głos, gestykulacja, chód, mimika, sposób ubierania)

3) barwa (skóry, oczy, włosów)

4) cechy dodatkowe (tatuaże, blizny)

ZDJĘCIA TWARZY

Metody identyfikacji zdjęć twarzy:

graficzno-opisowa,

konturowa i montażowa,

antropometryczna,

pomiaru kątów

TERMOSKOPIA

1.) przy rozróżnianiu obiektów na podstawie emisyjności;

2.) do poszukiwania osób zaginionych bądź w trakcie pościgu za sprawcami przestępstw;

3.) w celu odnalezienia zwłok ludzkich;

4.) przy określaniu czasu zgonu;

5.) dla stwierdzenia ewentualnie zmiany położenia rzeczy;

6.) sprawdzenia faktu użycia broni palnej;

7.) zlokalizowania silnika;

8.) ujawniania domalowań na dziełach sztuki.

OSMOLOGIA

Inaczej też zwany odorologią


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
kryminologia, dr hab. z. lasocik prof. dr hab. k. slawik
kryminologia dr hab z lasocik prof dr hab k slawik
Kryminologia i wiktymologia(wyklady) dr Budrewicz, UKW i KPSW bydgoszcz
Przedmiot dzialy i zadania kryminologii oraz metody badan kr
12 Biotechnologia w kryminalistyce
kryminalistyczna idnetyfikacja czlowieka
Kryminalistyka - mechanoskopia i traseologia, Kryminalistyka
!TEZY, Administracja-notatki WSPol, Kryminologia
KRYMINOLOGIA PYTANIA Z PRZEDTERMINU, STUDIA, Kryminologia
Kryminologia i kryminalistyka
Zagadnienia Kryminologia - Zagadnienia z opracowaniem, Sudia - Bezpieczeństwo Wewnętrzne, Semestr II
teorie kryminologiczne, kryminologia
identyfikacja - krew, Kryminalistyka
Pozoracja przestępstwa, B.W, kryminologia, Kryminologia
Kryminalistyka - przeszukanie, kryminalistyka

więcej podobnych podstron