ROSLINY OKRYWOWE
- ROŚLINY OKRYWOWE są sztucznie utworzoną grupą charakteryzującą się określonymi cechami morfologicznymi.
- należą do niej zarówno byliny , pnącza, trawy ozdobne, krzewinki, paprocie, jak i krzewy liściaste czy iglaste.
- podstawowa cechą łączącą poszczególne gatunki jest zdolność tworzenia zwartej, jednorodnej powierzchni.
Kilka warunków , która roślina musi spełniać by można ją zaliczyć do grupy roślin okrywowych;
-Łatwość rozmnażania się – rośliny z tej grupy bardzo szybko tworzą oczekiwany efekt ozdobny, a dodatkowo mają szansę wygrać konkurencję o dobre warunki wzrostu z szybko rozwijającymi się chwastami ( szybko tworzą okrywe np. bodziszek korzeniasty , runianka japońska)
- siła wzrostu – znacznie bardziej cenione sa gatunki, które w pełni pokrywają powierzchnię w przeciągu 2-3 lat od posadzenia. Rośliny o większej sile wzrostu sadzi się w większych odstępach i wymagają one znacznie mniejszych nakładów pielęgnacyjnych ( szczególnie polecane są m.in. dąbrówka rozłogowa, bodziszek korzeniasty, rdest pokrewny)
-Wyrównany rozwój – przy nasadzeniach masowych bardzo istotnym elementem jest wyrównany wzrost i wyrównany pokrój poszczególnych egzemplarzy. Rosliny posiadające tą cechę wprowadzają ład przestrzenny oraz stają się tłem dla gatunków o zróżnicowanym pokroju ( równomiernie rosną m.in. kopytnik pospolity, runianka japońska)
- odporność na mróz – jest warunkiem świadczącym o przydatności rośliny do nasadzeń grupowych. Dobór roślin okrywowych musi zostać dostosowany do panujących warunków klimatycznych. Należy pamiętać, że nie każdy gatunek przepięknie pokrywający powierzchnię w zachodniej Polsce będzie tak samo rósł w północno-wschodniejczęści kraju ( znakomicie z mrozem radzą sobie kopytnik pospolity, Brunnera wielkolistna, jasnota plamista, barwinek pospolity).
- długowieczność – trwałość dobrych nasadzeń okrywowych szacuje się na około 20 lat. Mało wartościowe są gatunki, które należy odmładzać po upływie kilku sezonów wegetacyjnych. Zabiegi takie pociągają za sobą duże koszty oraz przysparzają niepotrzebnych kłopotów.
- trwałość – czyli jakość roślin w przeciągu całego sezonu wegetacyjnego. Szczególnie cenione są gatunki charakteryzujące się niezmiennymi walorami dekoracyjnymi m.in. kopytnik pospolity, jałowce, rogownica alpejska, trzmielina Fortune’a
- odporność na uszkodzenia – dużą wartość przedstawiają gatunki tolerujące sporadyczne deptanie oraz wyłamywanie pędów i gałęzi.
- łatwość regeneracji – gatunki posiadające zdolność samo odnawiania są znacznie wartościowsze od gatunków wymagających ingerencji człowieka ( kolejne czynności zwiększają koszty i prace pielęgnacyjne.
- odporność na szkodniki i choroby – zastosowanie dużej ilości roślin w jednym miejscu zwiększa ryzyko infekcji.
Możliwośc występowania chorób rośnie również w sytuacji niewłaściwego dobrania gatunków do panujących warunków siedliskowych ( gatunki światłolubne łatwo ulegają szkodnikom w miejscach silnie zacienionych).
- wartość dekoracyjna – wysoko ceniona jest zmienność sezonowa roślin z jednoczesnym zachowaniem trwałości gatunku. Trudno jest jednak oczekiwać dekoracyjności zarówno w postaci kolorowego ulistnienia , barwnych kwiatów czy intensywnych owoców, dlatego rośliny tworzące jednolite, niezmienne dywany uważane są za doskonałe egzemplarze nadające się do zadarnienia powierzchni m.in. trzmielina Fortune’a
- zdolność zwartego pokrycia gleby- umiejętność ta ułatwia pozyskanie harmonijnego efektu oraz skutecznie utrudnia rozwój chwastów ( równomiernie pokrywają powierzchnię m.in. barwinek pospolity, kopytnik pospolity, jałowce, golteria pełzająca, irga pozioma, wrzos pospolity.
-Wytrzymałość na przykrycie opadających liści – ponieważ rośliny okrywowe sadzi się przede wszystkim pod koronami drzew, wskazane jest by charakteryzowały się dobrą odpornością na czasowe przykrywanie warstwą liści ( dobrze sobie radzi barwinek mniejszy)
- małe wymagania życiowe – ze względu na stosowanie nasadzeń przede wszystkim na terenach zieleni miejskiej ( w miejscach zanieczyszczonych, zdegradowanych na zniszczenie), w miejscach gdzie trudny byłby rozwój trawnika, rośliny okrywowe powinny mieć małe wymagania pielęgnacyjne.
ZASTOSOWANIE ROŚLIN OKRYWOWYCH
- rośliny okrywowe to grupa roslin zwłaszcza bylin , ale także pnączy, paproci i krzewów liściastych jak i iglastych, które stosuje się aby stworzyć zwartą jednolitą powierzchnię , która z powodzeniem np. zastąpi trawnik, w miejscach gdzie chce on rosnąć. To nie lada wyzwanie obsadzić miejsca pod rozłożystymi konarami drzew, ponieważ nie tylko brak tam światła lub jest go bardzo mało, ale też istnieje tam olbrzymia konkurencja o wodę.
- na szczęście jest wiele roślin , dla których trudne warunki nie sa przeszkodą nie do pokonania, gdyż są tak zahartowane, że nie boją się ani nie dostatku światła spowodowanego bujną koroną drzew. Bujnie rozwijające się rośliny kobiercowe okrywają ziemię w obrębie korzeni drzewa gęstym splotem liści i w ten sposób uniemożliwiają rozwój chwastów. Rośliny okrywowe tworzą stały element codziennego otoczenia.
- mogą być stosowane w wielu trudnych miejscach w ogrodzie m.in. na powierzchniach silnie zacienionych lub nasłonecznionych , na pochyłościach terenu, miejscach przesuszonych, trudnych w uprawie.
- pięknie utrzymana murawa jest marzeniem każdego posiadacza ogrodu. Jednak prace pielęgnacyjne jakie trzeba przeprowadzić, aby uzyskać pożądany efekt potrafią często zniechęcić nawet wyśmienitego ogrodnika.
Mogą tworzyć zestawienia jednogatunkowe, równomiernie pokrywające się z wielu różnych współgrających ze sobą gatunków.
- przy tworzeniu kompozycji wielogatunkowych należy kierować się kilkoma zasadami warunkującymi otrzymanie pożądanego efektu.
- dobierane rosliny okrywowe powinny charakteryzować się zbliżonymi wymaganiami siedliskowymi i podobną siłą wzrostu. Pozwoli to zapobiec zagłuszaniu się sasiadujących gatunków oraz uniknąć niepożądanego chaosu.
- wielkość roślin powinna zostać dobrana do wielkości zadarnianej powierzchni. Gatunki doskonałe do większych obszarów mogą zupełnie nie pasować do małych przestrzeni, gdzie staną się zbyt silnym akcentem kompozycyjnym.
- przy dokonywaniu wyboru roslin okrywowej należy brać pod uwagę zwłaszcza warunki siedliskowe, jakie możemy jej zaoferować i te które są dla niej najlepsze z pewnością przyniesie wymierne korzyści.
Rośliny okrywowe do zadarniania w cieniu.
- pod rosnącymi pojedynczo na trawniku starymi dużymi drzewami o gestych koronach jak buki, lipy czy kasztanowce jest najczęściej nagi grunt.
- w takich miejscach w ogrodzie sadzi się rośliny które lubią miły cień drzew i świetnie sobie radzą w takich warunkach siedliskowych czyli rośliny które w swym naturalnym środowisku spotykaja się z takimi warunkami i wywodzą się ze środowisk wewnątrz lasu.
- gatunki takie źle znoszą bezpośrednie nasłonecznienie, ale muszą rosnąć w miejscu widnym nie w mrocznym cieniu aby np. obficie zakwitnąć.
- gleba powinna być próchnicza, żyzna, stale wilgotna, nie przysychająca nawet latem.
W grupie cieniolubnych bylin ogrodowych sa m.in.
- kopytnik pospolity
- przywrotnik ostro klapowaty
- zawilec gajowy
- bergenia sercowata
- epicedium czerwone
- gajowiec żółty
- jasnota plamista
- miodunka pstra
- żywokost wielkokwiatowy
- tiarella sercolistna
- tiarela Wherr’ego
- barwinek pospolity
- fiołek wonny
- Pragnia syberyjska
- pragnia kukilkowata
Gleba wapienna
- przylaszczka pospolita
Krzewy iglaste
- mikrobiota syberyjska
Krzewy liściaste
- irga drobnolistna
- irga radicansa syn. Dammera
- trzmielina Fortune’a „coloratus;
- runianka japońska
- śliwa karłow odm. Płożąca (toleruje wszystkie gleby; suche, kwaśne , alkaiczne)
- golteria pełzająca (gleby kwaśne)
W zupełny cień najlepiej posadzić byliny;
-marzanka wonna
- Kopytnik pospolity
- epicedium czerwone
- tiarella sercolistna
Rośliny okrywowe do zadarniania w półcieniu
- stanowisko pół cieniste , to takie które położone jest po wschodniej lub zachodniej części budynku lub obrzeże zwartej grupy drzew czy krzewów. Stanowi ono siedlisko przejściowe o bardzo zróżnicowanych warunkach. Różne jest tam nasłonecznienie i oświetlenie, zależna np. od składu gatunkowego roślin drzewiastych i gęstości w jakiej rosną.
- w ogrodach i parkach sadzi się też rośliny okrywowe między krzewami i w śród luxno posadzonych drzew.
- do zadarnienia w półcieniu stosuje się rośliny występujące w stanie naturalnym na skraju ( obrzeżach) lasu. Rośliny te nie znoszą silnego nasłonecznienia, ale mają większe wymagania świetlne od gatunków typowo leśnych.
-gleba powinna być żyzna i dobrze uprawiona.
Byliny na stanowiska półcieniste;
- dąbrówka rozesłana
– tawułka chińska
- Brunnera wielkolistna
- nawrot czerwono błękitny
- epicedium czerwone
- konwalia majowa
- poziomówka indyjska
- rdest pokrewny
- rdest japoński
- truskawka ozdobna
- bodziszek korzeniasty
- bodziszek Renarda
- bodziszek czerwony
- bodziszek kantabryjski
- gajowiec żółty
- jasnota plamista
- tojeść rozesłana
- ułudka wiosenna
- runianka japońska
- pięciornik trój ząbkowy ‘Nuuk”
- miodunka pstra
- jeżyna arktyczna
- skalnica cienista
- żywokost wielokwiatowy
- tiarella sercolistna
- barwinek mniejszy ( pospolity)
- fiołek wonny
- fiołek motylkowaty
- pragnia syberyjska
- pragnia kukilkowata
Na próchniczą kwaśną ziemię w miejsca cieniste osłonięte od wiatru najlepsze sa byliny
-parzydło blekolistne
-trawułka chińska
- tawułka pojędyńczolistna
- goryczka jesienna
- jasnota plamista
- gajowiec żółty
- miodunka pstra
- triarella sercolistna
- pragnia syberyjska
- pragnia kukilkowata
Gleby wapienne
- goryczka Kluzjusza
Krzewy liściaste
-- derwń kanadyjski ( Ziemia lekko kwaśna
- irga drobnolistna
- irga radicansa Sym. Dammera
- trzmielina Fortune’a ( zwłaszcza odm. Sunspot)
- runianka japońska
- śliwa karłowa odm. Płożąca( toleruje wszystkie gleby; suche alkaliczne, kwaśne
- golteria pełzająca ( gleba kwaśna)
Rośliny okrywowe do zadarniania w miejscach słonecznych
- jest to siedlisko , gdzie sadzi się rosliny gatunków występujących w stanie naturalnym na otwartej przestrzeni łąk, stepów itp.
- do rozwoju i np. obfitego kwitnienia wymagają one pełnego nasłonecznienia i gleby żyznej, umiarkowanie wilgotne spora części z nich znosi nawet stanowiska suche
Byliny polecane do zadarniania w bardzo nasłonecznione miejsca
- acena drobnolistna
- acena Buchanana
- wyczyniec łąkowy „Aureovariegatus”
- ukwap dwupienny
- gęsiówka wczesna
- azorella trój widlasta
- rogownica kutnerowata
- bodziszek korzeniasty
- bodziszek wspaniały
- Kotula szorstka
- rozchodnik ostry
- rozchodnik kwiecisty
- rozchodnik kamczacki
- rozchodnik sześciorzędowy
- rozchodnik kaukaski
- rozchodnik hiszpański
- rozchodnik biały
- czyściec wełniasty
- macierzanka piaskowa
- barwinek mniejszy
- szałwia omszona
- kocimiętka Faassena
- rudbekia błyskotliwa odm. Sullivantii
- pięciornik Neumanna
- mydlnica bazylio wata
- dzwonek poszarskiego
- Kostrzew Gautiera ( trawa ozdobna)
- pomyk skrzydlasty
Na glebę wapienną
- dębik ośmiopłatkowy
Krzewy iglaste
- jałowiec pospolity
- jałowiec nadbrzeżny
- jałowiec płożący
- jałowiec rozesłany
Krzewy liściaste
- dereń jadalny
- irga drobnolistna
- irgara dicansa syn. Dammera
- wawrzynek główkowy
- trzmielina fortune’a zwłaszcza odm. Sunspot
- śliwa karłowa odm. Płożąca ( toleruje wszystkie gleby suche , kwaśne, alkaiczne)
- golteria pełzająca gleby kwaśne
- borówka brusznica gleby lekkie kwaśne
Dokumentacja projektowo- techniczna
Zasady tworzenia dokumentacji
- powstaje na użytek określonej projektowanej inwestycji
- ma na celu opracowanie najlepszych rozwiązań pod względem
Funkcjonalnym
Przestrzennym
Plastycznym
Technicznym
Finansowym
Rzeczywistych potrzeb społecznych
- pozwala obliczyć koszty planowanych robót
- wyliczenia związane z ;
Materiałami
Sprzętem
Robocizny w zakresie planowanych robót
Etapy
Przygotowanie dokumentacji
Zatwierdzenie jej przez odpowiednie jednostki administracji państwowej
Rozpoczęcie prac w terenie
Umożliwia to;
- właściwe przygotowanie inwestycji
- terminowy przebieg robót
- zapewnienie tzw. Ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich
Zagwarantowanie dojazdu lub dojścia do drogi publicznej
Możliwości korzystania z wody, kanalizacji, światła DZIENNEGO, ENERGII
- ochrony przed uciążliwościami
Hałas
Zanieczyszczenie powietrza wody, gleby
Ustalenie optymalnego przebiegu prac
- opracowanie harmonogramu robót
- zabezpieczenie materiałów
- zapewnienie odpowiednio wykwalifikowanych pracowników
Przepisy prawa budowlanego określają;
Zasady sporządzania
Uzgodnienia
Zatwierdzenia dokumentacji technicznych
Dokumentacja projektowa
-projektowo- techniczna
Projekty koncepcje, budowlane i wykonawcze
Makiety
Organizacyjna
Projekty organizacji placu budowy
Harmonogram robót
Ekonomiczno- finansowa
Kosztorysy
Zestawienia kosztów wykonania inwestycji
Ogólne zasady uzgadniania i zatwierdzania dokumentacji
Ustalenie planów zagospodarowania przestrzennego----- ustalenie lokalizacji inwestycji
Uzgodnienia mogą odnosić się do;
- negatywnego wpływu inwestycji na stan środowiska ( inspektor sanitarny i ochrony środowiska
- lokalizacji inwestycji na terenach uzdrowiskowych ( minister zdrowia)
- tereny objęte ochroną konserwatorską ( wojewódzki konserwator zabytków)
Wydana decyzja określa możliwości w zakresie;
Rodzaju inwestycji
Warunków wynikających rozmieszczenia infrastruktury technicznej i mediów
Ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich
Okres ważności inwestycji
Zasady sporządzania dokumentacji projektowo- technicznej
Dokumentacja zieleni
Wprowadzenie elementów roślinnych na teren inwestycji
Zaliczamy tu
- inwentaryzację szaty roślinnej
- inwentaryzację dendrologiczną
- dokumentację projektowo – techniczną w zakresie gospodarki drzewostanem
- dokumentację projektowo – techniczna w zakresie projektowanych nasadzeń roślinności
Dokumentacja robót ziemnych
Prowadzenie na terenie inwestycji prac ziemnych
- istniejącego i projektowanego ukształtowania rzeby tereny
- projektowanego przebiegu robót
- objętości i przemieszczania mas ziemnych
Dokumentacja drogowa
Dotyczy inwestowanej i projektowanej komunikacji drogowej
- przebiegu dróg
- usytuowania placów
- sposobu ich wykonania
Dokumentacja małej architektury
Dot. Projektowanych elementów architektury ogrodowej
Takiej jak;
- murki, schody
- konstrukcje wspierające dla pnączy
- zbiorniki i urządzenia wodne
Dokumentacja zewnętrznych sieci
- elektrycznych
- wodno-kanalizacyjnych
Związanych z obsługą terenu przez tzw. Media
Dokumentacja budowlana
Dotyczy projektowanie architektury na terenie inwestycji
Etapy
- projekt koncepcyjny
- Projekt wykonawczy
Te etapy przygotowuje się dla dużych inwestycji
- parki
- tereny zieleni towarzyszącej ( np. osiedle mieszkaniowe)
Dokumentacja uproszczona
Jednoetapowa
Formy;
- projekt koncepcyjny
- uproszczony projekt techniczny
- lub projektu budowlanego przeznaczonego od razu do realizacji
Formy projektu
Na etapie projektu budowlanego i wykonawczego
Forma
- graficzna
- opisowa
-kosztorysowa
Na etapie projektu koncepcyjnego
Forma
- graficzna
- opisowa
Wykonawcami dokumentacji projektowo- technicznych mogą być
- projektanci – osoby mające odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia związane z indywidualnym charakterem poszczególnych robót niezbędnych w procesie inwestycyjnym
- jednostki projektowe w postaci np. pracowni i biur projektowych, w których zatrudniona jest odpowiednia kadra
Mapa zasadnicza
- przeznaczona do celów projektowych
- naniesione są na niej;
Elementy rzeźby terenu
Roślinność i architektura
Infrastruktura techniczna – media
Projekt koncepcyjny
Rodzaj dokumentacji sporządzonej dla
- dużych inwestycji
-małych terenów prywatnych
Wykonany jest w skali
1;1000
1;500
Koncepcja ogólna
Przedstawia
- przebieg dróg
- rozmieszczenie
- kształt placów i wnętrz ogrodowych
- drobne formy architektoniczne
- roślin ( rabaty, kwietniki)
Koncepcja ogólna
Znamy
- kształt i rozmiary projektowanej rabaty
Nie znamy
- rozmieszczenia poszczególnych plam barwnych
Koncepcje szczegółowe- detale
Fragmenty projektowanego terenu przedstawia się w wymiarach dostosowanych do wielkości prezentowanych elementów
1;100
1;50
1;25
Dotyczy to
- rzutów
- widoków
Projekt może być wykonany dowolną techniką
Może być kolorowy lub czarno-biały
Powinien jak najlepiej oddawać charakter projektowanego terenu
W projekcie koncepcyjnym powinno się znajdować;
-określenie granic opracowania projektu
-określenie istniejących i projektowanych funkcji terenu
- określenie sposobu zagospodarowania terenu
- charakterystyka istniejącej i projektowanej architektury, małej architektury i szaty roślinnej
- rozmieszczenie elementów architektonicznych i roślinnych w projektowanym ogrodzie
- zapotrzebowanie w zakresie uzbrojenia terenu, czyli media
Dla prywatnych małych inwestycji
-przedstawienie pomysłu na zagospodarowanie terenu
- aprobata właściciela ogrodu na zaproponowane rozwiązania
Zamówienia publiczne
- konkursy na wykonanie koncepcji zagospodarowania
- elementami uzupełniającymi projekt koncepcyjny plansze, makiety
Projekt budowlany
-podstawą do rozpoczęcia prac projektowych jest wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu WZIZT.
- lub w przypadku inwestycji towarzyszącej wykonany przez branżę kierująca projekt budowlany dla inwestycji głównej.
- inwestor posiadając taką decyzję może przystąpić do zawarcia projektu budowlanego.
Inwestor zapewnia projektantom;
Opis inwestycji zawierający
-przeznaczenie
- program i funkcje
- zasady realizacji inwestycji z podziałem na zadania i terminy realizacji
- pełną inwentaryzację terenu ( zabudowy, roślinności, infrastruktury naziemnej i podziemnej)
- dane wyjściowe dotyczące terenu
Dane fizjograficzne ( mapy przedstawiające warunki wodne i geologiczne)
Dane geograficzne( mapy sytuacyjno- wysokościowe)
Projekt budowlany
- to etap tworzenia dokumentacji projektowo-technicznej
- dokonuje się podstawowych ustaleń i uzgodnień z jednostkami
Administracji państwowej.
Musi on określać;
- cel inwestycji
- dokładna charakterystykę
- program użytkowy
- sposoby i etapy realizacji inwestycji
- koszty jakie trzeba ponieść na jej wykonanie
Projekty dużych inwestycji
Głównie na terenach miast
- często finansowane z budżetu państwa
-realizowane w trybie zamówienia publicznego zgodnie z przepisami prawnymi dotyczącymi organizowania przetargów – Prawo Zamówień Publicznych.