1)Podaj 3 przykłady nowotworów, gdzie metody skriningowe zwiększają przeżywalność ludzi chorych (trochę inaczej sformułowane, ale znaczenie to samo). Np. nowtowór jelita grubego
Skrining inwazyjnego raka szyjki macicy, nowotwór jelita grubego, skrining raka piersi
2) 3 etapy karcynogenezy (Inicjacja, promocja, progresja)
INICJACJA (mutacja)
• PROMOCJA (zmiany ekspresji genów,
zwiększona proliferacja)
• PROGRESJA (akumulacja kolejnych
zaburzeń molekularnych i regulacyjnych)
3) Podaj cechy na, które zwracamy uwagę przy wykrywaniu czerniaka złośliwego (znowu inaczej sformułowane, ale sens ten sam)
ABCD, gdzie A- asymetria B-brzegi, C-kolor, D- średnica itd.
1)wymienić najczęstsze choroby nowotworowe mężczyzn w kolejności (płuca, jelito grube, prostata)
a)Płuco
b)Jelito grube
c)Gruczoł krokowy
d)Pęcherz moczowy
U kobiet
Pierś
Jelito grube
Płuco
Trzon macicy
Zgony Mężczyźni
Płuco
Jelito grube
Nieznany punkt wyjścia
Prostata
Kobiety
Pierś
Płuco
Jelito grube
2) opis przypadku, pacjent 52 lata z objawami dyspepsji i bólu w okolicy pępkowej: jakie badanie zleciłbyś jako diagnozujące - prawdopodobnie gastroskopia
gastroskopia i/lub badanie radiologiczne
USG brzucha i ew. badanie na krew utajoną
3) nowotwór miejscowo złośliwy - definicja i 2 przykłady
są to nowotwory łagodne histologicznie które destruują lub nie podścielisko, często dają wznowy lecz nie dają przerzutów nowotwór półzłośliwy:
rak podstawnokomórkowy skóry
gruczolak wielopostaciowy ślinianki
zębiakoszkliwiak (ameloblastoma)
czerniak wrzecionowatokomórkowy gałki ocznej
1)wymienic nowotwory, w których maleje zachorowalność
rak szyjki macicy, rak płuc (w Polsce),
2) definicja antyonkogenu + przykłady
GENY SUPRESOROWE
(ANTYONKOGENY) – hamujące nadmierny wzrost. Do genów supresorowych zalicza się TP53, RB1, BRCA1, BRCA2, APC
3)dlaczego badanie PSA nie jest obecnie zalecane?
Wzrost stężenia PSA nie jest czuły ani swoisty dla raka 1/3 mężczyzn z rakiem ma prawidłowy
poziom PSA
PSA 4-10 ng/ml – 25% mężczyzn ma raka
PSA ponad 10 ng/ml - połowa mężczyzn ma raka (ale połowa - nie )
Na każdy 1000 mężczyzn poddanych testom PSA:
• 30 do 40 będzie miało impotencję lub nietrzymanie moczu
• 3 będzie miało poważną sercowe lub naczyniowe powikłanie (atak serca, zakrzepica)
Na każdych 3.000:
• 1 umrze w wyniku powikłań pooperacyjnych
jakie badania przesiewowe są zalecane i w jakich przedziałach wiekowych
cytologia od 25-59 r.ż. bez czynników ryzyka co 3 lata
kolonoskopia po 55 r.ż.
mammografia po 50 r.ż
2. protoonkogen definicja i przykłady
PROTOONKOGENY (ONCOGENY)– promujące wzrost zawierają informacje dla czynników wzrostowych i ich receptorów błonowych kodują wewnątrzkomórkowe przekaźniki informacji związanej z procesami wzrostu i proliferacji kodują czynniki transkrypcyjne pobudzające proliferację i upośledzające procesy różnicowania komórki
kodują białka regulatorowe cyklu komórkowego (cykliny i kinazy cyklinozależne), enzymy (głównie kinazy), a także czynniki kontrolujące proces apoptozy
• czynniki wzrostu (PDGF, EGF, FGF)
• receptory (EGFR1, HER2, c-Kit)
• transport sygnału do jądra (ras, abl)
• jądrowe białka transkrypcyjne (myc, jun)
• regulatory cyklu komórkowego
Skrining
Skrining polega na zastosowaniu testu
diagnostycznego, który umożliwiłby
wykrycie choroby we wczesnym okresie
jej rozwoju.
Zastosowany test powinien być prosty, tani,
powtarzalny i społecznie akceptowany.
Powinien cechować się wysoką czułością i
swoistością (procedury dodatkowe)
Objawy ogólne w chłoniakach zło
Gorączka - [czyli temperatura ponad 38oC ], nie mająca innych przyczyn
Nocne poty - [mogą występować niezależnie od gorączki]
Spadek masy ciała o co najmniej 10% w ciągu 6m-cy
Nowotwór jest nieprawidłową
masą tkanek, której rozrost jest
nadmierny, nieskoordynowany i trwa
nadal, pomimo usunięcia przyczyny,
która była czynnikiem stymulującym
powstanie tej zmiany.
6 cech:
1. Uniezależnienie się
od czynników
wzrostowych
2. Brak reakcji na
sygnały hamujące
wzrost
3. Nabycie zdolności
inwazyjnych
4. Unieśmiertelnienie
5. Podtrzymywanie
angiogenezy
6. Unikanie apoptozy
Nowotwór złośliwy jest chorobą
polegającą na niekontrolowanym
rozplemie własnych, lecz
zmienionych pod względem
genetycznym i fenotypowym
komórek, która w swym naturalnym
przebiegu (nie leczona) zawsze
doprowadza do śmierci pacjenta