CHEMIA ROLNA ĆWICZENIA

Ćw1.

1.Zasady pobierania prób glebowych, odczyn gleb:

a) próba pobierania za pomocą laski enderowskiej z ha, 20-50 nakłuć,

b) każdy obszar oddzielnie

c) próbki pobieramy z gleb o podobnych właściwościach, użytkowaniu

d) najczęściej warstwy ornej, do 30 cm

e) częstotliwość- 1 raz na 3-4 lata

f) kiedy? Po zbiorze rośliny ale przed stosowaniem nawozów

g) 1 pierwiastek specyficzny N-azot próbkę gleby pobieramy co roku, (test Nmin- test azotu mineralnego), pobieramy wczesną wiosną, do głębokości 90 cm, oceny dokonujemy w glebie świeżej

2. Odczyn gleby? – stan gleby wynikający z wzajemnych układów jonów wodorowych i wodorotlenowych kształtowany pod wpływem zawartych w glebie soli kwasów i zasad. Odczyn gleby odpisujemy poprzez współczynnik pH

*W jakich roztworach mierzymy pH gleby:

W wodzie destylowanej, w 1 molowym KCL, CaCl2

3. Metody oznaczania pH gleby:

a) metody kolorymetryczne- przy użyciu płytki Hellinga, pomiar nie jest dokładny

b) metody potencjonametryczne- za pomocą pH-metr, metoda dokładna

Odczynnik- woda, 1 mol KCl
Stosunek gleba/roztwór- 1: 2,5
odczynnik- 0,01mol CaCl

-stosunek gleba/roztwór- 1: 5

4. Podział gleb w zależności od pH w 1 molowym KCL

a) gleby bardzo kwaśne- pH 4,5 i poniżej

b) gleby kwaśne- pH 4,6- 5,5

c) gleby lekko kwaśne- pH 5,6- 6,5

d) gleby obojętne- pH 6,6-7,2

e) gleby zasadowe- pH powyżej 7,2

5. Wpływ odczynu na właściwości gleb:

a) fizyczne: gleba kwaśna---brak Ca----gorsza struktura gleby--- gorsze właściwości powietrzno-wodne

- słabszy system korzeniowy--- mniejszy plon

-wapń korzystnie wpływa na glebę, ma lepsze właściwości wodno-powietrzne.

-Gleby kwaśne- mniej Ca i więcej kwasów folwowych (próchnica kwaśna)- pogorszenie struktury gleby

b) chemiczne- uruchamia się toksyczny glin--- następuje uwstecznienie fosforu. Gorsza przyswajalność nie których składników fosforu i Mo, duża ilość niekorzystnych kwasów fulwowych

c) biologiczne: Ph obojętne, jeśli złe warunki grzyby patogenne, pH mniejszy 3-4

6. Przyczyna zakwaszania:

a) straty wapnia i magnezu (pobieranie przez rośliny)

b) rozkład materii organicznej

c) nitryfikacja azotu- (utlenienia azotynów do azotanów)

d) kwaśne deszcze (opad mokry zawiera tlenki siarki i azotu)

e) stosowanie nawozów fizjologicznie kwaśnych (siarczan amonu)

f) lokalne zakwaszanie rizosfery roślin motylkowych i rzepaku

=====

jest to sfera wokół korzeni

ćw2. T:Nawozy wapniowe

7. Nawozy wapniowe- jedyna grupa nawozów, które stosujemy nie po to, żeby żywić roślinę, ale żeby poprawić właściwości gleby: fizyczne, chemiczne, biologiczne

8.Podział nawozów wapniowych:

9. Wartość nawozów wapniowych zależy od: zawartości odkwaszających w nawozie, od formy chemicznej, od formy fizycznej tzn, jak jest zmielony, tym drobniej tym szybciej działa (szybko- kilka tygodni, wolno w ciągu 1-1,5 a nawet 2 lat), wzrasta rozpuszczalność

10. Mechanizm odkwaszanie gleby:

a) po zastosowaniu tlenków:

CaO+H20-> Ca(OH)2

NEUTRALIZACJA 2OH- odczyn się zmienia, ziemia odkwasza szybko, reakcja szybka, gwałtowna, egzogenna (wydzielanie ciepła) KS- niebezpieczny dla gleb

b) po zastosowaniu węglanów

H20,CO2, rozpuszcza kolejne partie nawozu, reakcja powolna, długotrwała (1-1,5 a nawet czasami 2 lata), ale bezpieczna dla gleby

1 milirównoważnik M/AT.

WARTOŚCIOWOŚĆ

Ca 20, Mg 12 Siła Mg jest większa niż Ca

11. Zastosowania nawozów wapniowych: po żniwach (późne lato, wczesna jesień), po zastosowaniu należy wymieszać z glebą, na glebach lekkich nawozy tlenkowe (reakcja gwałtowna) egzotermiczna

12. Wartość nawozów wapniowych zależy od:

- zawartości związków odkwaszających (im większy tym większa zawartość nawozu)

Im większa tym większa wartość. W nawozach typu tlenkowego nie powinno być mniej niż 58%, a w typu węglanowego nie mniej niż 40%.

- od formy fizycznej czyli i m drobniej zmielone tym szybciej działa

- wilgotność( optymalna nie większa niż 8/%)

- forma chemiczna

13. Zadanie1 Nawóz ma następujący skład chemiczny 30% CaCO3 +20% MgCO3. Ile % CaO?

CaO- 56g CaCO3- 100G MgCO3- 88g

30%* 0,56= 16,8 20%*0,66= 13,2 16,8+ 13,2=30%

Odo: w przeliczeniu na CaO nawóz jest 30%

Gdy będzie dodatkowo 10% to na końcu trzeba dodać te 10

14. Ile należy zastosować nawozu o zawartości 30% CaO aby wprowadzić do gleby 2 tony Ca

1000----300 (30%- to 300)

x-------- 2000

x= 1000*2000 przez 300 = 6,666 t/ha

II sposób 2t-100%= Xt*30% x= 200/300= 6,666

15. Oznaczanie ogólnej zasadowości nawozów wapniowych

Odważyć 1g nawozu następnie dolewamy 40mm 1 molowego HCL i gotujemy 5 min od momentu zagotowania, następnie miareczkujemy 0,5 molowym NaOH w obecności fenoloftaleiny do barwy lekko kwaśnej. CaO+2HCL-> CaCL2+H20

% Ca0= (40- a/2)* 0,028*100 R= wynik miareczkowania

(40-27,5/2)*0,028*100=72,8%

16.Ustalanie potrzeb wapnowania: W oparciu o pomiar, pH gleby: b. kwaśna<4,5. Kwaśna 4,6-5.5 Lekko kwaśna 5.6-6.5 Obojętna 6.6-7.2 Zasadowa 7.2<

17.Metody laboratoryjne: *wg kwasowości kamiennej (ujawniająca się pod wpływem soli obojętnych np. NaCl). *W oparciu o kwasowość hydrolityczną, która ujawnia się pod wpływem soli hydrolizujących zasadowość. – Najbardziej precyzyjna.

18. ile należy wysiać nawozu o zawartości 60% cao alby wprowadzić do gleby 2 t CaO

100 kg- 60 kg x= 2000 kg x=3333kg

Ćw.3

19. nawozy fosforowe: rozpuszczalne w wodzie (superfosfaty), rozpuszczalne w kwasach- mączki fosforytowe, rozpuszczalne w wodzie częściowo w kwasach

Ad1. Superfosfaty- produkuje się z fosforytu (naturalny minerał) w reakcji ze stężonym kwasem siarkowym Przykłady: super fosfat prosty (pojedynczy)- główny związek fosforu to Ca(H2PO4)2’

+CaSO4 (gips) 12% S Siarka działanie plonotwórcze na plon może być pylisty(18% P205) lub granulowany (20% P205). Każdy superfosfat może ale nie musi zawierać wodny kwas fosforowy (H3PO4) do 5,5%

-forma Ca(H2PO4)2 policzymy na 18% P205 20% P2O5- że w 100 kg jest 20kg fosforu, 20%- 500kg

100-20% x- 100 20x=1000/20=500

*superfosfat potrójny- zawsze granulowany, główny związek Ca(H2PO4)2, niema siarki (różnica/ciemniejsze kuleczki 46% P205)

*superfosfat wzbogacony- Ca(H2PO4)2 zawiera 2-3% S, jest to superfosfat prosty+ odpadki zawiera 40% P205, wykorzystanie superfosfatu wynosi 30%

Fosfor z superfosfatu ulega uwstecznieniu w glebach kwaśnych powstają trudno rozpuszczalne fosforany AL. I Fe, natomiast w glebach zasadowych trudno rozpuszczalne CaPO4

Ad2. Mączka fosforytowa= zmielony fosforyt , skała, można stosować w rolnictwie ekologicznym, w biednych krajach Afryki, w Polsce ma mniejsze skali ale częściej główny składnik to Ca3(PO4)2 zawiera około 30% P205, słabo rozpuszcza w wodzie, trwałe użytki zielone, tereny podmokłe rośliny o dużym okresie wegetacji(np.: plantacje wieloletnie, rzepak, motylkowe)

Ad3. Normalny fosforyt

Część form szybko działa- rozp w H2-, a część form działa- rozp. W kwasach

2. Jak się stosuje nawozy fosforowe? Przedsiewnie (przed siewem rośliny) a po zastosowaniu nawóz należy wymieszać z glebą (fosfor niewsiąkanie)

3. nawozy potasowe- naturalne minerały czyli mogą być stosowane wszystkie w rolnictwie ekologicznym, potasu niema w Polsce trzeba importować. Podział :typ chlorkowego KCL i K2SO4

*chlorkowe: Kainit Magnezowy Mg 12%-17% K20, jest 20% Na, Mg, S (np.: buraki potrzebują Na), pod burak, rzepak wysycić glebę a przed siewem trochę potasu i Na, Mg, S Karn- kal 40% K20 (pod

buraki), sól potasowa KCL 40-60% K20

*siarczanowe: siarczan potasu K2S04 50% K20, najlepiej przesiewem, ale można stosować pewne ilości popławnie, K się łatwo przeniesie. Wykorzystanie K z nawozów 70% np: ziemniaki, pomidory, papryka, drzewa, krzewy ozdobne, tytoń, konopie- nie toleruje CL dlatego stosujemy SO4

4. oznaczanie fosforu wodno rozpuszczalnego: (doświadczenie). X1= a*0,0071*100 x2= a*0,0177*100 x3= x2-x1 x1= 2,4*0,0071*100- 2,84 x2= 9,3*0,00177*100= 17,7 x3= 17,7-2,84=14,86

Ćw.4 T: nawozy azotanowe. Roślina może pobierać N w postaci NH4+, NO3

1)nawozy azotanowe- zawierają azot amonowy np.: siarczan amonu (NH4)2 SO4, fizjologicznie kwaśny, 20% N 24% S, podatny na ulatnianie, stosowany przedsiewnie, wyjątek: pierwsza dawka N w rzepaku ozimego wczesną wiosną

2) nawozy saletrowe lub azotanowe: wszystkie zawierają 15,5% N

- saletra wapniowa Ca(NO3)2 granulowana, w burakach, pomidory

- saletra potasowa KNO3 kryształki,

- saletra sodowa NaNO3 buraki= sód

Stosujemy pogłównie po siewie roślin, są bardzo dobrze rozpuszczalne w H20, szybko działają np.: KNO3 w pomidorach, NaNO3- buraki cukrowe, w zbożach jako 3 dawka N

3) nawozy saletrzano- amonowe

a)Saletra amonowa NH4, NO3- ma 34% N, białe kuleczki, charakteryzuje się tym, że są nieprzezroczyste, fizjologicznie lekko kwaśne trochę zakwaszają, nawóz uniwersalny (można stosować przedsiewnie, pogłównie też), ma właściwości wybuchowe, Niemcy Belgia Holandia- nie

b)saletra amonowa z dodatkiem wapnia NH4NO3 + CaCO3 ma 27-28% N, (charakteryzuje się rozpuszcza się w H20, fizjologicznie obojętny, nie zakwasza gleby, brązowe drobne kulki, brak właściwości wybuchowych, też nawóz uniwersalny

c) saletrzak magnezowy NH4NO3+ MgC03*CaCO3 - ma większe brązowe kulki, obojętny jak saletrzak, różnica zawiera magnez ma 28%N, trudniej rozpuszczalny w H20

d) CAN- 27- Saleta wapniowo- amonowa z magnezem inaczej salmag nie Polski nawóz, skład chemiczny jak wyżej NH4NO3+MgCO3*CaCO3 wyrównane granulki jaśniejsze, rozpuszczalny w H20

podstawowe źródło N (Belgia, Niemcy, Holandia)

4. Nawozy amidowe a) mocznik 46% związek organiczny, fizjologicznie kwaśny, doglebowo przedsiewnie lub pogłównie w formie oprysków, należy przestrzegać stężeń, starsze rosliny mniejsze stężenie mocznika, im starsza roślina tym bardziej wrażliwa, wszechstronne zastosowanie, białe przezroczyste granulki ,dobrze rozpuszczalny w H20, można mieszać z większością środków ochrony roślin. RSM- roztwór saletrzano- mocznikowy nawóz płynny, składa się z saletry amonowej i mocznika oraz H20, 38,4,40,42 N różne konfiguracje, stosowanie: nawożenie nalistne ( opryski, grubokroplisty) zgodnie z instrukcją obsługi, doglebowe (kukurydza, burak cukrowy)