Jan Amos Komeński (1592-1670)
POGLĄDY PEDAGOGICZNE
• Komeński wierzy w moc wychowania i wykształcenia. Podziela optymizm pedagogiczny epoki Odrodzenia. Nie podziela poglądu, iż " są umysły tak tępe, że niczego w nie wpoić niepodobna".
• Domaga się powszechnego nauczania i wychowania niezależnie od płci, pochodzenia społecznego czy miejsca zamieszkania.
• Opracowuje system jednakiego szkolnictwa dla całej ludności - pierwszego w historii wychowania.
Rozróżnia on cztery okresy w rozwoju człowieka i odpowiednio do nich cztery typy szkół:
o Okres dzieciństwa - do szóstego roku życia, któremu odpowiadała szkoła macierzysta, czyli wychowanie głównie w rodzinie gdzie podstawowa role nauczyciela pełni sama matka.
o Okres chłopięctwa - od szóstego roku życia do dwunastego, któremu odpowiadała szkoła elementarna, z językiem ojczystym; uczą się w niej chłopcy i dziewczęta; powinna być w każdym miasteczku, wsi, osiedlu.
o Okres młodzieńczości - od dwunastego do osiemnastego roku życia - odpowiadała mu szkoła języka łacińskiego - szkoła średnia, gimnazjum, która powinna być w każdym większym mieście, a uczyć się w niej powinni wszyscy, którzy tylko odznaczają się wystarczającymi zdolnościami umysłowymi.
o Okres dojrzewającej męskości - od osiemnastego do dwudziestego czwartego roku życia - odpowiadała mu Akademia, do której powinni być kierowani ci, którzy maja być uczonymi. Akademia powinna być zorganizowana w każdym państwie, a zakończenie w niej nauki powinno być uwieńczone, według Komeńskiego podróżami zagranicznymi. W swoich słowach tak ją uzasadniał: "doktorów i przyszłych wodzów dla innych, aby nigdy nie brakło odpowiednich kierowników dla kościołów, szkół i spraw państwowych"
ZASADY „WIELKIEJ DYDAKTYKI”
(pisana w latach 1627-1657)
„Wielka Dydaktyka” podzielona jest na 4 części + zakończenie
część pierwsza to pedagogika ogólna
część druga to dydaktyka ogólna i dydaktyki szczegółowe
część trzecia to zasady wychowania religijno-moralnego i karność szkolna
część czwarta to organizacja szkolnictwa
Zakończenie: uposażenie nauczycieli i opracowanie podręczników
| Mocne strony ,,Wielkiej dydaktyki „ | Słabe strony ,,Wielkiej dydaktyki,, |
|---|---|
| Nauka ma uszlachetniać obyczaje i pobożność (cnotliwy człowiek-za Platonem) | Mechanicyzm czyli porównanie do drukarni „dydaktyczna maszynka do nauczania” |
| Nauczanie wszystkich” chłopców i dziewcząt, bogatych i biednych, bo wszyscy są dziećmi Boga | |
| Nauczanie nie tylko przedmiotów humanistycznych | |
Nauczanie ma być krótsze i przyjemne Nauczanie ma bazować na naturalnych zainteresowaniach dzieci |