Zdrowie publiczne

zdrowie według Światowej Organizacji Zdrowia:

Pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie wyłącznie brak choroby czy niedomagania.

Wiele leków zastąpi aktywność fizyczną, ale żaden lek nie zastąpi aktywności fizycznej.

Jordan – ogródki jordanowskie wymyślił, gdzie powinny być urządzenia, które wyrabiają aktywność fizyczną dzieci i możliwość przebywania na świeżym powietrzu.

Inne definicje zdrowia

M. Kacprzak:

Zdrowie jest to taki stopień przystosowania się biologicznego, jaki jest osiągalny dla danej jednostki w najkorzystniejszych warunkach.

J. Kostrzewski:

Zdrowie społeczeństwa ludzkiego to nie tylko brak chorób, oraz dobry stan zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego jednostek tego społeczeństwa, ale również harmonijny rozwój naturalny ludności oraz takie warunki otoczenia, które sprzyjają zdrowiu ludności.

Z konstytucji RP i prawa UE:

Zdrowie jest podstawową wartością w życiu ludzi, a prawo do zdrowia należy do katalogu podstawowych praw człowieka.

Realizacja tego prawa w stopniu gwarantującym zaspokojenie potrzeb zdrowotnych obywateli ma istotne znaczenie z punktu widzenia polityki ludnościowej i musi być wspierana skuteczną polityką państwa.

Polityka ludnościowa

Polityka ludnościowa jest definiowana jako celowe, długofalowe oddziaływanie państwa i innych podmiotów publicznych i niepublicznych na przebieg procesów ruchu naturalnego i wędrówkowego ludności służące ukształtowaniu pożądanego stanu i struktury ludności, przez tworzenie warunków społecznych, ekonomicznych i politycznych korzystnych dla przebiegu procesów demograficznych zapewniających biologiczne przetrwanie narodu i zrównoważony rozwój społeczno-ekonomiczny.

Współczesna polityka ludnościowa wpływa na kształtowanie procesów ludnościowych pośrednio przez stosowanie odpowiednich instrumentów polityki społecznej, także w obszarze ochrony zdrowia.

Głównymi celami tak rozumianej polityki ludnościowej są:

Oddziaływanie na procesy związane z tworzeniem się i funkcjonowaniem rodzin, rozrodczością, poprawą stanu zdrowia i ograniczaniem umieralności oraz na procesy migracyjne, tak aby ich przebieg sprzyjał kształtowaniu optymalnego stanu i struktury ludności.

Do osiągnięcia tych celów powinny być wykorzystane wszystkie środki i metody stosowane w polityce społecznej i gospodarczej państwa, które jest głownym podmiotem realizującym cele polityki ludnościowej.

Zdrowie publiczne definiowane jest jako nauka i sztuka zapobiegania chorobom, przedłużania życia oraz promowania zdrowia poprzez organizację zbiorowych wysiłków społeczeństwa. (Acheson, 1988 rok.)

W rozszerzonej definicji nazywanej nowym zdrowiem publicznym zdrowie publiczne jest określane jako troska o zachowanie i umacnianie zdrowia w wymiarze: makrospołecznym, lokalnym i środowiskowym, polegające na naukowym rozpoznawaniu stanu zdrowia i potrzeb zdrowotnych zbiorowości, oraz inicjowaniu i organizowaniu skoordynowanych wysiłków instytucji rządowych, samorządowych i pozarządowych w celu osiągania pożądanych standardów zdrowia.

Cel ten uzyskuje się przez kontrolę czynników ekologicznych, tworzenie sprzyjających zdrowiu warunków społeczno – ekonomicznych, zapobieganie zakaźnym i niezakaźnym chorobom społecznym, powszechny i równy dostęp do opieki medycznej, a przede wszystkim w wyniku kształtowania nawyków zdrowego stylu życia w ramach edukacji przedszkolnej i szkolnej oraz realizacji programów promocji zdrowia w środowisku ludzi dorosłych.

Za zdrowie człowieka w 50% odpowiada styl życia, w 10% aparat genetyczny, w 10% medycyna naprawcza, a pozostałe procenty to środowisko i pozostałe czynniki.

W większości krajów rola i zdadania zdrowia publicznego są powiązane z polityką państwa i odpowiedzialnością władzy publicznej wszystkich szczebli za organizację opieki zdrowotnej i dostęp do niej.

Chodzi głównie o organizację i udostępnienie świadczeń zdrowotnych, nastawionych na problemy o znaczeniu społecznym, które wpływają na sytuację zdrowotną populacji zwłaszcza w okresie rozrodczym.

Należy głównie mieć na uwadze obowiązek zapewnienia świadczeń zdrowotnych dla grup ludności znajdujących się: w trudnych sytuacjach, w tym z powodu ubóstwa, starości, patologii, obciążonych chorobami przewlekłymi, niepełnosprawnościami, chorobami psychicznymi.

W celu zaspokojenia potrzeb zdrowotnych populacji musi funkcjonować skoordynowany, efektywny system opieki zdrowotnej, nakierowany zarówno na poprawę stanu zdrowia ludzi, jak i na zapobieganie niepełnosprawności i niezdolności do samodzielnej egzystencji. System opieki zdrowotnej powinien zapewnić i dostarczyć wszystkim obywatelom możliwie pełny zakres świadczeń medycznych, których oni potrzebują, bez względu na różnicujące ich kryteria ekonomiczne, społeczne, kulturowe i geograficzne.

Arabia Saudyjska to kraj ludzi chorych z dobrobytu, którzy rezygnują ze świadomości niewłaściwego stylu życia i rezygnacji z ograniczeń, jakie przypadają w udziale ludziom chorym.

Usługi i świadczenia profilaktycznolecznicze i rehabilitacyjne powinny charakteryzować się możliwie wysoką jakością i efektywnością, odpowiednią do poziomu wiedzy medycznej i zasad dobrej praktyki.

13. 12.2014.r.

Zgodnie z traktatem założycielskim UE ma za zadanie gwarantować ochronę zdrowia ludzkiego we wszystkich obszarach swojej działalności oraz wspólnie z państwami członkowskimi dążyć do podwyższenia poziomu zdrowia publicznego, zapobiegać chorobom ludzi, oraz eliminować źródła zagrożeń dla zdrowia fizycznego i psychicznego.

Transformacja demograficzna – główną przyczyną jest spadek umieralności. Nastąpiła identyfikacja 4 grup wymagających „specjalnej opieki zdrowotnej”.

Grupy specjalnej troski.

Dzieci i młodzież „biologicznie słabsza” - funkcjonują dzięki postępowi wiedzy medycznej

„młodsi starzy” 65 – 74 lata

„starsi starzy” 75 – 79 lat

osoby powyżej 80 roku życia

Proporcja między tymi przedziałami grupowymi wieku decyduje o sytuacji zdrowotnej danej populacji.

Fazy transformacji epidemiologicznej

I Choroby zakaźne

II Wypadki i urazy

III Choroby cywilizacyjne:

A. Cukrzyca

B. Choroby układu krążenia

C. Nowotwory

Nowe zagrożenia, których nie jesteśmy w stanie przewidzieć: ebola, sars, ptasia grypa na przykład, choroby psychiczne i uzależnienia, których 10 lub 15 lat temu nie przewidywano.

Najważniejsze czynniki ryzyka odpowiedzialne za zgnoy na świecie w roku 2000 roku: Nadciśnienie: palenie papierosów, wysoki cholesterol, nadwaga, niebezpieczny seks, dieta z małą ilością jarzyn i owoców.

Otyłość: mała aktywność fizyczna, alkohol, zła higiena, słabe warunki sanitarne, niebezpieczne ujęcia wody, deficyty żelaza, słabe zabezpieczenia społeczne, deficyty witamin (witaminy A szczególnie), niebezpieczne, zagrażające życiu sytuacje (na przykład wojna w Afryce i na Bliskim Wschodzie).

Umieralność w przebiegu poszczególnych chorób zależnych od BMI: choroby układu krążenia, choroba wieńcowa, nowotwory złośliwe.

Unia Europejska: brak jednolitych regulacji prawnych w zakresie Unii, pojedyncze ustawy – deklaratywność działań.

1. Traktat paryski z 1951 roku – działań w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

2. Traktat rzymski z 1957 roku – zakładał jako jeden z podstawowych celów Wspólnoty poprawę warunków pracy i życia.

3. Traktat z Maastricht z 1992 roku - zawierał zapis w art. 129 o dążeniu do wysokiego poziomu ochrony zdrowia, stanowi on obecnie treść art. 152 traktatu z Amsterdamu.

[e-mail] – wykłady z pielęgniarstwa

Traktat Amsterdamski nakładał na Wspólnotę obowiązek zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego przy określaniu i urzeczywistnianiu wszelkich polityk i działań (polityki rolnej, społecznej, zdrowotnej itd. czyli wszystkich poziomów działań dla poprawy ochrony zdrowia ludzkiego i ochrony życia ludzkiego).

Traktat Amsterdamski wyznacza kierunek działań Wspólnoty, mając na celu zapobieganie chorobom i dolegliwością ludzkim oraz usuwanie źródeł zagrożeń dla zdrowia ludzkiego.

Art. 152 traktatu z Amsterdamu (obowiązującego od 1 maja 1999 roku w zasadzie do: środków ustanawiających wysokie standardy jakości i bezpieczeństwa narządów, substancji pochodzenia ludzkiego, krwi i jej pochodnych, 2. środków podejmowania w celu ochrony zdrowia publicznego w obszarach weterynarii i ochrony roślin (przestrzeganie karencji przy podawaniu leków w weterynarii),

Programy Unii Europejskiej w zakresie zdrowia publicznego

Program zwalczania AIDS i innych chorób zakaźnych na lata 1996 – 2000 decyzja WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej z 29 marca 1996 roku,

Program zwalczania nowotworów na lata 1996 – 2000 Decyzja nr.Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej z 29 lipca 1996 roku.

Program zwalczania uzależnień lekowych na lata 1996 – 2000, decyzja nr …. WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej z 16 grudnia 1996 roku.

Program promocji zdrowia na lata 1997 – 2001, Decyzja Parlamentu Europejskiego...

Program zwalczania chorób związanych z zanieczyszczeniem środowiska na lata 1999 – 2001, decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej z 30 czerwca 1997 roku.

Program zapobiegania wypadkom i urazom na lata 1999 – 2003...

Program dotyczący chorób rzadko występujących na lata 1999 – 2003

Nowy wspólnotowy program zdrowia publicznego na lata 2003 – 2008

Zdrowie publiczne i program w dziedzinie zdrowia publicznego lata 2003 – 2008

Podstawą prawną byłą Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 września 2002 roku, realizacja programu rozpoczęła się 1 stycznia 2003 roku. Został ustalony budżet programu na 312 milinów Euro.

Cele Główne Programu zwane Nurtami są następujące:

poprawa informacji i wiedzy celem rozwoju obszaru zdrowia publicznego (m. in. budowa baz danych i system ich przekazywania )

zwiększenie zdolności szybkiego reagowania na określone zagrożenia zdrowotne.

3. punkt programu: promocja zdrowia i zapobieganie chorobom poprzez czynniki determinujące zdrowie w zakresie polityki we wszystkich obszarach działania Wspólnoty.

Finansowanie i zapewnienie opieki zdrowotnej stanowi wyłączny obowiązek krajów członkowskich, a nie UE.

Nie istnieją bowiem normy unijne, nakładające na Uetaki ąobowizek.

Organizacja służby zdrowia i systemu ubezpieczeń zdrowotnych należy do wyłącznej kompetencji krajów członkowskich.

Państwa członkowskie UE we własnym zakresie kształtują swoje prawa ochrony zdrowia.

Trzeci program w dziedzinie zdrowia (2014 – 2020)

program obejmuje 4 cele nadrzędne:

promocja zdrowia

profilaktyka chorób i tworzenie środowisk sprzyjających prowadzeniu zdrowego stylu życia, z uwzględnieniem zasad „zdrowie we wszystkich politykach”.

Ochrona obywateli Unii przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi.

Inwestycje w zdrowie.

Dobry stan zdrowia jest wartością samą w sobie, a także warunkiem koniecznym dla zapewnienia dobrobytu gospodarczego

Efektywne wykorzystanie wydatków na zdrowie może pobudzać wzrost gospodarczy

Europa potrzebuje inteligentnych inwestycji w dziedzinie zdrowia takich jak :

bardziej przemyślane, a niekoniecznie większe nakłady na zrównoważone systemy opieki zdrowotnej

inwestowanie w zdrowie społeczeństwa za pośrednictwem programów promujących zdrowiem

inwestowanie w ubezpieczenia zdrowotne sposób na zmniejszenie nierówności i walkę z wykluczeniem społecznym.

Siedliskowe podejście w promocji zdrowia.

Zmiany demograficzne, polityczne, społeczne i ekonomiczne we współczesnym świecie, a także postępy w zapobieganiu i leczeniu chorób, doprowadziły do konieczności zmiany dotychczasowego podejścia do rozwiązywania problemów zdrowotnych ludności.

Efektem tego są m.in. nowe podejścia i metody w praktyce promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej.

Odwrócenie relacji polega na tym, że to ruch obywatelski w określonych środowiskach powinien sam niejako, mając określoną wiedzę, wpływać na polityki tego obszaru tak, żeby one stwarzały one warunki korzystne dla zdrowego stylu życia i żeby kreować w taki sposób oddolnie potrzeby zdrowia publicznego w danej grupie społecznej i wpływać na określone grupy, instytucje, przedsiębiorstwa, żeby w ten sposób promować zdrowie i kreować politykę zdrowotną. Co nie wyklucza metod wykorzystywanych dotychczas.

Nowe podejście które dotyczy przede wszystkim przesunięcia akcentów z problemów medycznych ludzi na samych ludzi, których dotyczą te problemy a którzy żyją, pracują i bawią się w różnych siedliskach.

Tradycyjne podejście „od problemów do ludzi” zastąpiło nowe „od ludzi do problemów”.

Koncentracja na ludziach uwzględnia dwie grupy czynników:

środowiskowe – związane z siedliskiem gdzie ludzie żyją, pracują i bawią się

oraz osobiste – ze stylem życia, czynnikami genetycznymi, kompetencjami, motywacją i zdolnościami przystosowawczymi.

Takie podejście określa kierunki działań w promocji zdrowia – dotyczące siedlisk i stylu życia ludzi (Baric, 1997).

Siedlisko (setting):

WHO określa jako miejsce, gdzie ludzie żyją, pracują i korzystają z różnych świadczeń.

Siedlisko jako system społeczny (całość), który zmienia się, aby promować zdrowie (a nie miejsce, w którym podejmowane są działania związane z promocją zdrowia).

Podejście siedliskowe oznacza, że obiektem interwencji w promocji zdrowia są systemy społeczne, a nie jednostki (Grossmann 1993).

siedlisko jest dynamicznym systemem i zgodnie ze współczesną teorią zarządzania można by go nazwać „uczącą się organizacją” (Kickbusch 1995)

Cechy siedliska i podejścia siedliskowego wg L. Barica 1997 :

siedliska są organizacjami mającymi specyficzną strukturę, zasoby, funkcje i różnorodny zasięg;

w siedliskach jest wielu partnerów, charakteryzujących się specyficznym językiem i kulturą (np. decydenci, pracownicy, klienci)

siedliska posiadają specyficzne agendy, których działania mogą być związane ze zdrowiem lub ukierunkowa na zdrowiem

w podejściu siedliskowym zamiast podejścia paternalistycznego („co my powinniśmy zrobić dla zdrowia?”) stosuje się podejście uczestniczące („co oni mogą zrobić sami dla siebie i jak my możemy im w tym pomóc?”).

Jest to tzw. zmodyfikowane uczestnictwo społeczności.

Podejście siedliskowe umożliwia ludziom identyfikację z własnym siedliskiem i uczestnictwo we wspólnym rozwiązywaniu problemów.

Siedliskowe podejście do zdrowia

Pytamy:

1. Gdzie tworzy się zdrowie?

2. Jakie inwestycje przyniosą największe korzysci dla zdrowia?

3. Czy planowane inwestycje pomogą zredukować nierówności w zdrowiu i czy respektują prawa człowieka? (Kickbusch, 1995)

Należy wyraźnie podkreślić, że podejście siedliskowe:

Nie wyklucza innych działań, jak budowanie zdrowotnej polityki publicznej ani rozwoju osobistego ludzi; jest to punkt wyjścia, który umożliwia ludziom uruchomienie procesu zmian i rozwoju (Kickbusch 1995)

Nie oznacza, że zupełnie pomijamy problemy zdrowotne. Nie należy podejścia siedliskowego i koncentracji na problemach uznawać za przeciwstawne.

Rozróżnienie dotyczy tylko obiektu ingerencji – jednostka (podejście do problemu) czy system społeczny (siedliskowe).

Najlepsze wyniki osiąga się w projektach, które łączą oba podejścia (Grossmann, 1993)

Projekty wykorzystujące podejście siedliskowe.:

zdrowe miasta

zdrowie miejsca pracy

szpital promujący zdrowiem

szkoła promująca zdrowie

Do wspólnych cech projektów należą (Kickbusch 1995):

budowanie polityki i strategii

działanie na poziomie decyzyjnym i wykonawczym,

koncentracja na rozwoju organizacyjnym i zmianach instytucjonalnych,

budowanie koalicji i współpracy między sektorami, dyscyplinami oraz poziomem decyzyjnym i wykonawczym organizacji

uczestnictwo społeczności i wzmacniania jej działań.

Zdrowe miasta

Program Zdrowe Mista został opracowany i wprowadzony przez WHO w roku 1988 roku i miał za zadanie realizację na poziomie lokalnym strategii „Zdrowie dla Wszystkich” oraz strategii określonej w Karcie Ottawskiej. W 1986 roku wybrano 11 miast, w których wdrożono pierwsze programy projektu, aby pokazać, żę nowe podejście do zdrowia publicznego oparte na zasadzie „Zdrowia dla Wszystkich”, może działać w praktyce.

Zdrowie dla Wszystkich opiera się na sześciu przesłankach:

równość w zdrowiu i solidarność w działaniu na rzecz zdrowia wewnątrz krajów i pomiędzy krajami oraz ich mieszkańcami;

uczestnictwo w stałym rozwoju dziedziny zdrowia i odpowiedzialność za efekty działalności jednostek, grup, instytucji i społeczności lokalnych.

Strategie wielosektorowe, uwzględniające fizyczne, ekonomiczne, społeczne i kulturowe uwarunkowania zdrowia, przyjmujące perspektywę uwzględniającą potrzeby mężczyzn i kobiet oraz zapewniające możliwość oceny oddziaływania na dziedzinę zdrowia;

programy nastawione na skuteczność opieki zdrowotnej i inwestowanie w rozwój zdrowia oraz opiekę kliniczną;

zintegrowana i zorientowana na rodzinę i społeczność lokalną podstawowa opieka zdrowotna, wspierana przez elastyczny, dostosowany system opieki szpitalnej;

współuczestniczenie w procesie rozwoju dziedziny zdrowia partnerów na poziomie domu, szkoły, miejsca pracy, społeczności lokalnej i kraju oraz promowanie wspólnego podejmowania decyzji, wdrażania i rozliczania.

Zdrowe miasto

Zdrowe miasto – Zdrowe miasto to miasto, które dąży do podniesienia stanu zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego oraz środowiskowch warunków życia mieszkańców.

Zdrowe miasto to miast, które uwzględnia zdrowie i jakość życia mieszkańców w procesie podejmowania decyzji w różnych sektorach życia.

Zdrowe miasto to niekoniecznie to które osiągnęło określony status zdrowotny. To takie miasto, które jest świadome swoich problemów zdrowotnych środowiskowych oraz dąży do ich rozwiązania.

Zdrowe miasto to nie honorowy tytuł przyznany przez WHO. To cel, który możemy razem osiągnąć.

Cele programu Zdrowe miasto:

zaspokojenie podstawowych potrzeba wszystkich mieszkańców

wysoki poziom zdrowotny mieszkańców,

optymalny poziom usług i świadczeń zdrowotnych

czyste, bezpieczne i wysokiej jakości środowisko,

nowoczesna gospodarka,

udział mieszkańców w decyzjach dotyczących zdrowia i życia.

Program zakłada opracowanie lokalnej strategii prozdrowotnej i konsekwencją jej realizację.

Nie bazuje na „akcyjności” lecz opiera się na systematycznym, konsekwentnym dążeniu do wytyczonych celów, które wynikają z analizy danych epidemiologicznych oraz są odpowiedzią na potrzeby mieszkańców miasta.

Zdrowe miasto

o uczestnictwie w programie Zdrowe Miasta decyduje WHO oceniając zaangażowanie miasta i potencjalne możliwości osiągnięcia stawianych celów.

Kolejne fazy w programie trwają pięć lat.

Faza I obejmowała lata 1988 – 1992. uczestniczyło w niej 35 miast europejskich.

Nie było wśród nich miast polskich.

Celem tego etapu programu było wprowadzenie nowych zasad pracy na rzecz zdrowia w miastach i stworzenie struktur umożliwiających współpracę międzysektorową (zdrowia, gospodarki komunalnej itd.).

Równolegle do Europejskiej Sieci Zdrowych Miast WHO powstawały sieci narodowe Zdrowych Miasat skupiające miasta zainteresowane realizacją programu, ale nie spełniające wymogów WHIO.

Do 1993 roku powstało 19 sieci narodowych skupiających łącznie ponad 600 miast i gmin w Europie, w tym sieć polska.

Celem II fazy programu Zdrowe Miasta realizowanej w latach 1993 – 1997, było tworzenie lokalnej polityki zdrowia publicznego i zintegrowanego planowania w zakresie zdrowia.

Uczestniczyło w niej 39 miast, w tym 4 miasta polskie: Białystok, Łódź, Poznań, Toruń.

W trakcie III fazy programu w latach 1998 – 2002 miasta przygotowywały zintegrowane plany działań na rzecz zdrowia uwzględniające międzynarodowe strategie w tym zakresie: Zdrowie 21 oraz Lokalną Agendę 21.

W III fazie programu WHO zacieśniła współpracę i poświęciła więcej uwagi narodowym sieciom Zdrowych Miast.

Doceniła ich szerokie oddziaływanie i możliwośc dotarcia z programem do różnych miast i gmin, również takich, gdzie nie trafiają bezpośrednio programy międzynarodowe.

W regionie europejskim aktualnie działa 26 sieci narodowych, z czego 13 spełnia wymogi WHO dla narodowych sieci Zdrowych Miast (w tym Stowarzyszenie Zdrowych Miast Polskich).

W październiku 2003 roku WHO obchodziła piętnastolecie proggramu Europejskie Zdrowe Miasta

W ramach jubileuszu w Belfaście odbyła się konferencja na której podpisano Deklarację zawierającą treść fazy IV.

Obszary działań Zdrowych miasta w tej fazie programu obejmują:

inwestowanie w umacnianie zdrowia – oparte na współpracy międzysektorowej, zrównoważonym rozwoju i uwzględniające różne determinanty zdrowia,

realizacja zadań priorytetowych dla WHO:

planowanie przestrzenne sprzyjające zdrowiu,

ocena zdrowotnych skutków realizowanych działań (Health Impact Assessment),

zdrowie osób w wieku starszym

Głównymi celami Europejskiej Sieci Zdrowych Miast WHO są:

propagowanie lokalnych strategii oraz działań na rzecz zdrowia i zrównoważonego rozwoju,

ułatwienie dostępu wszystkich krajów Europy do Europejskiej Sieci Zdrowych Miast,

wspieranie współpracy i kontaktów roboczych pomiędzy Zdrowymi Maistami w Europie i innych regionach świata,

wzmocnienie pozycji programu Zdrowe Miasta w poszczególnych krajach,

pełnienie aktywnej roli w umacnianiu zdrowia poprzez tworzenie międzynarodowego lobby na rzecz zdrowia,

tworzenie dobrych, sprawdzonych modeli działań prozdrowotnych i promowanie ich w Zdrowych Miastach Europy.

Praca na zaliczenie semestru:

Idea czy też rola siedliskowego podejścia do promocji zdrowia w zdrowiu publicznym.

Miasta promujące zdrowie – rola tego projektu w zdrowiu publicznym. Czy też szkoła promująca zdrowie, albo miejsce pracy, cokolwiek.

Szkoła promująca zdrowie? Co to jest szkoła i jak ona funkcjonuje w zdrowiu publicznym. Automaty z napojami i żywnością bez słodyczy i niezdrowej żywności, promowanie przez uczniów zdrowej żywności i zdrowych nawyków żywieniowych przez plakaty i tworzenie kampanii reklamowych wśród poszczególnych klas i nauczycieli, przygotowywanie konkursów z nagrodami, przedstawienie korzyści zdrowej żywności i efektów ubocznych złego odżywiania się na przykładach życia społecznego uczniów z innych krajów (krajów wysokorozwiniętych z problemami cukrzycy, chorób XXI wieku), wrzucanie tych problemów w ścieżki edukacyjne i poruszanie tematów promocji zdrowia na wszystkich rodzajach zajęć, jak urządzić zdrową stołówkę, jak otworzyć własny biznes,