W5 04.05.2010r.
Druga ustawa która reguluje problematykę własności intelektualnej czyli ustawę prawa własności przemysłowej. W szczególności problematyka wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych i racjonalizacja. Ustawa ta została uchwalona w 2000 roku. Prace nad nią odbywało się w momencie kiedy prawo polskie zmieniało się w kierunku określonym przez dyrektywy UE. A więc już w momencie wejścia w życie. To ustawa była dostosowywana do rozwiązań obowiązujących w UE. W kolejnych latach zwłaszcza w 2003, 2004 miał miejsce istotne nowelizacje tej ustawy szczególnie w zakresie znaków towarowych, które także poszły w kierunku określonym przez dyrektywy unijne. W późniejszych latach jakichś istotnych zmian w tej regulacji nie było. Jest to ustawa bardzo obszerna zwłaszcza do prawa autorskiego. Ona reguluje problematykę nie tylko chronionych dóbr, ale także praw skutków jakie one przynoszą, także postępowania jakie należy podjąć aby ochronę uzyskać. Odmiennie aniżeli prawa autorskie w których ochrona powstaje automatyczne te trzeba zarejestrować. Tutaj musi być przeprowadzone szczegółowo uregulowane ustawą postępowanie o udzielenie ochrony prawnej. I regulacja tej całej procedury znajduje się w tej ustawie. Poza tym działalność Urzędu Patentowego RP też tą ustawą jest regulowana. Także wszystkie problemy z funkcjonowaniem urzędu patentowego, patentowania, wszystkich praw które rejestracji podlegają są uregulowane właśnie w tej ustawie. Dobra własności przemysłowej które podlegają ochronie możemy podzielić na 2 grupy biorąc pod uwagę podobieństwo poszczególnych rozwiązań, regulacje ustawy, sposób, zakres ochrony:
Projekty wynalazcze:
Wynalazki art. 24 omawia definicje prawnie chronionego wynalazku zgodnie z nim wynalazkiem jest rozwiązanie nowe posiadające poziom wynalazczy nadające się do przemysłowego stosowania. 3 cechy tej definicji możemy wskazać jako przesłanki jakie ustawodawca wymaga żeby zaistniały aby rozwiązanie mogło być traktowane, zarejestrowane jako wynalazek. Pierwsza to nowość, druga nieoczywistość, czy poziom wynalazczy i stosowalność przemysłowa rozwiązania. Nowość rozwiązania wg ustawy wynalazek uważa się za nowy jeśli nie jest on częścią dotychczasowego stanu definicji, czyli jest ten stan techniki. Stan techniki to wszystko to co przed datą głoszenia wynalazku do ochrony czyli tzw. datą pierwszeństwa zostało udostępnione do wiadomości publicznej w jakikolwiek sposób. Wszystkie informacje na temat rozwiązań zbliżonych, identycznych, podobnych, wszystkie informacje z danej dziedziny techniki, które zostały udostępnione, upowszechnione nazywać będziemy stanem techniki. Przeszukiwanie tego stanu techniki będzie jednym z wymogów jaki urząd patentowey będzie prowadził tylko musi sprawdzić czy rozwiązanie jakie zostało zgłoszone nie jest już wcześniej znane, stosowane, opisane, udostępnione w jakikolwiek sposób. Wynalazek wcześniejszy stał się częścią dotychczasowego stanu techniki w sposób dowolny, jak mówi ustawodawcza w każdy sposób. Czyli poprzez opis. Jeśli w prasie fachowej zostało jakieś rozwiązanie opisane chodź nie jest ono faktycznie stosowane, bo nikt nie produkuje gdyż technologia jest za droga, są problemy z uruchomieniem które mogą być problemem kosztu. Może to być coś nowego ale nie na tyle żeby opłacało się to produkować. Jeśli w prasie fachowej mamy informacje, wyjaśnienie może fachowiec w danej dziedzinie który zajmuje się problematyką potrafi to rozwiązanie przygotować, zastosować, wdrożyć. Nie w nowinach czy prasie codziennej gdzie jest napisane ze jakaś nowość, wynalazek się pojawiła. Tam opisu technicznego nie będzie. Interesuje nas taki opis który będzie wyjaśniał istotę rozwiązania, czyli prasa fachowa jakieś naukowe rozważania, może i takie praktyczne jak rysunki techniczne, schematami, innymi opisami tego typu które pozwolą osobą obeznanym z daną dziedziną rozwiązanie to przygotować, zastosować, wdrożyć. Poprzez stosowanie nie zawsze ten opis będzie pierwszy. Jeśli w danym przedsiębiorstwie jakieś nowości są przygotowywane to osoby zatrudniane w jakiś laboratoriach instytutach przy konkretnym przedsiębiorstwie na użytek tego przedsiębiorstwa nowe technologie opracowują, one są potem wdrażane, wykorzystywane w praktyce i przedmioty wg nowej technologii o nowych właściwościach znajdują się w sprzedaży i znajdują się na rynku. Jakiś opisów szczegółowych wyjaśnień nie znajdujemy. Najprędzej poprzez opis, zastosowanie, ale nie tylko w jakikolwiek sposób nawet poprzez publiczne wystawienie. Często pojawiają się na wystawach, różnego rodzaju targach pewne nowości, nowe technologie nowe produkty różne firmy prezentują swoje nowości. I poprzez takie udostępnienie, upowszechnienie wynalazek traci charakter nowości staje się częścią już znanego dotychczasowego stanu techniki. Jak by ktoś wymyślił jakiś inny sposób prezentacji, upowszechnienia rozwiązania również będzie to jakikolwiek sposób o którym mówi ustawodawca. Jedynie co się przypomina to w dokumentacji patentowej jeżeli wynalazek będzie zgłaszany do ochrony to wraz z wnioskiem o zarejestrowanie i uzyskanie ochrony to taki wynalazek będzie musiał być opisany. Jednym z załączników do podania, wniosku będzie szczegółowy opis tego rozwiązania. Ten opis będzie publikowany w dokumentach urzędu patentowego. Tak aby osoby zainteresowane, obeznane z daną dziedziną mogły ewentualnie złożyć sprzeciw bo takie coś istnieje już, jest produkowane w moim przedsiębiorstwie. Ten opis trzeba na użytek postępowania patentowego przedstawić. Opis który ujawnia istotę rozwiązania, wynalazku. Od momentu publikacji tego opisu w dokumentach urzędu patentowego, w biuletynie urzędu patentowego możemy mówić że on już jest znany w dotychczasowym stanie techniki nawet gdyby do rejestracji nie doszło, ale rozwiązanie zostało ujawnione tak ze ktoś obeznany może je wdrożyć, przygotować. Jeśli jakieś inne sposoby upowszechniania wymyślimy to one również będą wyłączać możliwość w późniejszym czasie mówienia że wynalazek jest nowy. Każde upowszechnienia powoduje ze wynalazek nie może być traktowany jako nowy wg zasady. Ale od zasady zawsze są wyjątki. Ustawodawca w dalszej części mówi, że mimo że rozwiązanie zostało upowszechnione, podane do wiadomości publicznej można je zarejestrować, że nie będzie to szkodzić nowości rozwiązania. Są 2 takie sytuacje, że upowszechnianie wynalazku szkodzi jego nowości 1. Wyjątek to tzw. pierwszeństwo konwencyjne wynalazek może zostać zarejestrowany jeżeli zgłaszający powoła się na pierwsze prawidłowe zgłoszenie w którymkolwiek kraju będącego stroną konwencji paryskiej. Zgłoszenie to musi nastąpić nie później niż w ciągu 12 miesięcy od pierwszego zgłoszenia. Zasada ta wynika z konwencji paryskiej, została zresztą z wersji konwencyjnej włączona do prawa patentowego nie tylko naszego kraju ale tez innych. Chodzi tu o sytuację taką, ze jedna osoba chce zarejestrować jeden wynalazek w kilku innych krajach i chce ażeby ta ochrona była szersza niż na terenie tylko jednego kraju. Dzisiaj są umowy międzynarodowe które pozwalają rejestrować niektóre rozwiązania jednym postępowaniem na terytorium kilku krajów. Ale na razie jeśli co nie mamy takich przepisów dotyczących wynalazków. Znaki towarowe możemy rejestrować w UE w jednym wspólnym urzędzie w Hiszpanii. W najbliższym czasie będzie takie postępowanie jakie pozwoli rejestrować wynalazki na terenie UE jak na razie rejestrować je należy w poszczególnych krajach. Dlatego ten przepis konwencji paryskiej za którym idą przepisy krajowe jest ważne. Bo jeżeli w jednym kraju dany wynalazek zostanie zgłoszony to postępowanie patentowe trwa długo średnio 2,3, 4 lata, a nawet dłużej. Dlatego jeśli zostanie podane do wiadomości publicznej, a taka jest zasada postępowania, że rozwiązanie to jest ujawniane jest publikowane. Dlatego nie ma przeszkód żeby w innym kraju ktoś inny takie samo rozwiązanie zgłosił. Ażeby tego uniknąć to osoba która zgłosiła ten wynalazek w jednym kraju to może zgłosić ten sam wynalazek niekoniecznie w tym samym czasie tylko w czasie późniejszym, ale będzie on traktowany jako nowy, nawet jeśli na użytek tego postępowania w innym kraju wynalazek został upubliczniony, czyli będziemy mieli wtedy zasadę że staje się częścią już znanego stanu techniki. Dlatego ta zasada pozwala traktować wynalazek jako nowy ale w tej pierwszej dacie, dlatego przesuwamy tę datę do tyłu datę badania nowości, wg której ustalamy czy wynalazek jest nowy, a to co potem się zdarzyło że został on upubliczniony nas nie interesuje. Z tym ze nie możemy czekać 5 lat jeśli chcemy na terenie innego kraju to zgłoszenie w kolejnych krajach w ciągu roku powinno zostać złożone w innych urzędach patentowych. Bo inaczej to pierwszeństwo konwencyjne nie będzie już działało i wtedy wracamy do reguły. Nie można kogoś chronić 10 lat jeżeli chcemy składać wnioski w innych krajach to należy się pośpieszyć. Rok czasu to i tak jest długi okres. Wynika to często dlatego, że procedury w innych krajach nie tyle są skomplikowane, ale jakieś bariery się pojawiają, przede wszystkim nieznajomość tych procedur, bariery językowe. Zawsze w swoim kraju łatwiej jest przygotować wniosek o ochronę a niżeli w krajach innych. W celu ochrony osoby która jako pierwsza zgłasza wynalazek takie pierwszeństwo konwencyjne zostało ustanowione. Drugi wyjątek to tzw. Pierwszeństwo wystawienia nie szkodzi nowości wynalazku wystawienie go na międzynarodowej wystawie oficjalnej, na wystawie oficjalnie uznanej w Polsce lub za granicą oraz na wystawie publicznej w Polsce wskazanej przez prezesa urzędu patentowego w stosownym obwieszczeniu. Zgłoszenie musi nastąpić w ciągu 6 miesięcy od daty wystawy. Regułę ogólną mielibyśmy taką, że z chwila wystawienia jakiegoś rozwiązania pokazania technologii na wystawie mamy do czynienia z upublicznieniem, czyli nie możemy traktować jako rzeczy nowej, jako rozwiązania nowego, czyli nie byłoby możliwe zarejestrowanie. Niejednokrotnie jest tak żeby przygotować na wystawę nową technologię, nowe rozwiązania parce są intensywnie prowadzone żeby zdążyć. Dlatego nie zawsze jest czas żeby przygotować dokumentację patentową które wymaga poświęcenia nieco czasu i wybrania szeregu dokumentów. Dlatego jeszcze te 6 miesięcy pozostaje na dopracowanie i złożenie wniosku po dacie wystawy. Nie wszystkie wystawy mogą być traktowane w ten sposób. Wystawy międzynarodowe, wystawy oficjalnie uznane w Polsce, wystawy o dużej randze, generalnie wystawy do których prezes urzędu patentowego wydal stosowne obwieszczenie. Prezes urzędu patentowego co jakiś czas wydaje akty, dokument który wskazuje ze rozwiązania pokazane na tych wystawach mogą być zgłaszane jeszcze później. Każda wystawa która w ten sposób będzie traktowana zostanie wymieniona. Te które wymienione nie są wystawione tam rozwiązania nie mogą być traktowane jako nowe, nie korzystają z tej ochrony. Tutaj generalnie chodzi o wystawy o dużej randze, o zasięgu międzynarodowym, krajowym, które prezes urzędu patentowego wskaże w takim dokumencie. Później przez 6 miesięcy jeszcze będzie możliwe ich zgłoszenie do urzędu patentowego, zarejestrowanie nowego rozwiązania. Nowość rozumiana jest zawsze w skali światowej. Nie regionalnej, nie krajowej. A zatem w Polsce jeżeli mamy zarejestrowany wynalazek to badany będzie stan techniki nie tylko w Polsce, ale też w świecie. Poza tym wszelkie inne sposoby ujawnienia wynalazku szkodzą jego nowości. Może się zdarzyć tak, że podczas badania przez urząd patentowy nie zdoła się dojść do iklamacji o danym rozwiązaniu. Bo ono jest tak lokalnie stosowane i jest możliwe ze zostanie zarejestrowane, które gdzieś tak w wąskim zakresie jest wykorzystywane tak wąskim że nie dało się do tej informacji dotrzeć. Wtedy będzie miała problem ta osoba która z tego rozwiązania korzystała, a nie zarejestrowała tego rozwiązania. Są przepisy, które pozwolą tej osobie korzystać bezpłatnie z tego rozwiązania, ale nie będzie mogła ona go szeroko sprzedawać. Bo jeżeli ktoś uzyska prawo wyłączne to prawo do rozporządzenia, czerpania wynagrodzenia ze sprzedaży nowej technologii. Czyli ta osoba która wcześniej takie rozwiązanie stosowała to może go nadal stosować, ale tylko na użytek własnego przedsiębiorstwa. A sprzedaż tej technologii będzie niemożliwa bo będzie naruszać prawo osoby która uzyska patent. Drugą cechą jaką ustawodawca wskazuje jest poziom wynalazczy, inaczej nazywany nieoczywistością rozwiązania. Wg ustawodawcy wynalazek posiada poziom wynalazczy jeśli nie wynika on dla znawcy w sposób oczywisty ze stanu techniki. Jest to coś więcej niż nowość. Chociaż na pewno ściśle z nowością będzie się wiązać. Wynalazek żeby był nieoczywistym rozwiązaniem musi być pewnym intelektualnym rozwiązaniem, które nie jest w stanie dostrzec każdy fachowiec. Bo gdyby tak było nie byłoby nieoczywistości. Wtedy zastosowanie prostych reguł z danej dziedziny prowadziło by do oczywistego rozwiązania. To rozwiązanie jest pewnym zaskoczeniem. Elementem nie tyle nowym, ale jakaś oryginalność oprócz tej nowości musi się pojawić. Element zaskoczenia nie dla laika tylko dla osoby obeznanej z daną dziedziną. Nie może to być zastosowanie np. materiałów zastępczych. Proste zastąpienie brakującego elementu innym który w danej dziedzinie uważa się za materiał zastępczy. Tak się czyni, jest to normalna procedura. I wtedy na pewno nie mamy do czynienia z rozwiązaniem nieoczywistym. Nieoczywisty budzi zaskoczenie. Ten wynik do którego udało się dojść autorowi nie jest normalny, jest odmienny. Być może dlatego ustawodawca zastąpił słowo nieoczywistość poziomem wynalazczym, że musi być przekroczona pewna bariera. Coś nienormalnego coś budzącego zaskoczenie pojawia się jako efekt działań autora. Odbiega od tego co dotychczas stworzono stanowi pewien niedostępny dla osób w standardowy sposób działających byt. Odkrył coś powiemy jest to nieoczywiste, niedostępne, niedostrzegalne dla wszystkich obeznanych z daną dyscypliną. I wreszcie stosowalność przemysłowa wynalazku. Wynalazek jest uważany za nadający się do przemysłowego stosowania jeżeli według tego wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób w jakiejkolwiek działalności przemysłowej nie wykluczając nawet rolnictwa. Uzyskany efekt musi być powtarzalny nie ma tu miejsca dla jakiejś przypadkowości. Jeżeli na skutek działań tych samych, zgodnie z receptą jaką wynalazca nam przedstawił każda osoba uzyska ten sam efekt. Te same cechy przedmiotu, nowe, bądź te same cechy technologii, która jako wynalazek ma być zastosowana. Czyli powtarzalność rezultatu będzie niezbędną cechą żebyśmy mogli w przemyśle zastosować. Bo jeżeli na szeroką skalę mamy produkować to te przedmioty dalsze muszą mieć te same cechy. A zatem jeżeli przypadek tutaj jakiś będzie rządzić to nie będzie można mówić o zastosowaniu przemysłowej stosowalności. Jeżeli np. kogoś będzie zbyt dużo bo tym bardziej jest ona elementem i pewne fragmenty rozwiązania nie muszą rządzić się tą zasadą. Poza tym jeżeli mówimy o przemysłowej stosowalności wynalazek musi realizować jakiś konkretny, praktyczny cel, który należy wskazać we wniosku do urzędu patentowego. Musi on zostać nadany. Wynalazkiem nie może być nowość jako taka. W języku potocznym wynalazkiem jest coś nowego. Natomiast wynalazkiem nadającym się do zarejestrowania jest takie rozwiązanie które może służyć człowiekowi w jakimś aspekcie jego działalności może się przydać bo jeżeli np. zostanie wynaleziony jakiś związek chemiczny, ale nie wiemy co z tym zrobić teraz bo w przyszłości może się przydać jako np. lek, użyteczny się stanie. Dopóki nie stanie się użyteczny ten nowy związek chemiczny to mamy do czynienia tylko z odkryciem, poznaniem nowej rzeczywistości. Czyli co istnieje obiektywne, ale nam nie jest to do niczego potrzebne nie wiemy co z tym zrobić, w języku potocznym uznalibyśmy to jako wynalazek. Natomiast w sensie prawnym wynalazek nadający się do zastosowania do coś praktycznego, ta przemysłowa stosowalność nadaje się w jakimś aspekcie działalności człowieka, w działalności gospodarczej, rolniczej itd. Ta zastosowalność może być bardzo szeroka. Ale jakieś zastosowanie należy wskazać zgłaszając do urzędu patentowego. Ono nie musi być najlepsze. W przyszłości może być stosowalne gdzieś indziej. Ważne żeby jakiekolwiek zostało wskazane i żeby było przydatne dla człowieka. Nie muszą to być wszystkie możliwe zastosowania. Może być ich kilka. Mogą być takie które w rzeczywistości okażą się zupełnie nie praktyczny, gdyż to zastosowanie się zdezaktualizuje bo nowe rozwiązania się pojawią. Jakikolwiek cel musi się pojawić. Niektórzy autorzy mówią że ten cel musi być rzeczywisty, on nie może być zmyślony (np. długopis skaczący do góry wołający kuku) ;D. praktyczny, przydatny w działalności człowieka do zastosowania się nadający. A więc nowość, nieoczywistość, ale dodatkowo jeszcze cecha przemysłowej stosowalności określa nam dane rozwiązanie że może być wynalazkiem. Wynalazek może mieć trojaką postać. Wynalazek to może być wyrób nowy o określonych cechach, wynalazek to może być technologia, sposób działania, postępowania, uzyskiwania wyrobów, ale o cechach standardowych. Bo nas interesuje żeby nowa technologia była tańsza, szybsza, łatwiejsza, bezpieczniejsza. A także może mieć postać urządzenia do realizacji tej technologii, wykorzystywania tej technologii. Czyli de facto to tez będzie wyrób i tak naprawdę będziemy mogli mieć do czynienia z wynalazkiem który będzie miał postać określonego przedmiotu o określonych cechach, bądź sposobu działania sposobu postępowania technologii. Zwraca się uwagę, że jeszcze urządzenie do realizacji tego sposobu ponieważ w jednym zgłoszeniu może być połączone te 3 wynalazki. Zasadą jest że jeden wynalazek jedno zgłoszenie. Ale jeżeli one funkcjonalnie ze sobą się wiążą wyrób, technologia i urządzenie do wykorzystania tej technologii to takie zgłoszenie może być w jednym wniosku zawarte. Wynalazek biotechnologiczny w 2004 roku pojawiły się w przepisach prawo własności przemysłowej pojęcie wynalazku biotechnologicznego i procedura uzyskiwania takich wynalazków. Możemy zauważyć ze od samego początku od którego stało się możliwe rejestrowanie wynalazku zawsze jako wynalazek uznawano wytwór człowieka, coś co stworzył człowiek. Tylko materia nieożywiona może być przedmiotem. Bo tylko materia nieożywiona poddawała się działaniu człowieka mogła być przez niego zmieniana. Dlatego organizmy żywe nigdy nie były rejestrowane jako wynalazki. Bo organizm mógł stworzyć Bóg natomiast człowiek nie mógł ingerować w funkcjonowanie organizmów żywych w modyfikowanie ich. No ale stało się to możliwe w połowie XX wieku nastąpił postęp inżynierii genetycznej w bardzo dużym zakresie. I rzeczywiście możliwe było utrzymanie tej koncepcji że tylko materia nieożywiona może być przedmiotem wynalazku. Pewnie nie. Próby takie były czynione już w drugiej połowie XX wieku. Pierwszym opatentowanym organizmem żywym jest mikroorganizm bakteria. I dzięki temu ze wszczepiono jej obcy gen nabrała zdolności rozkładania węglowodorów. I dzięki temu mogła być przez to wykorzystywana do neutralizacji zanieczyszczeń które powstają po katastrofie tankowców. Czyli mamy wszystkie cechy jakie musi spełniać wynalazek. Nowość, nieoczywistość i zastosowanie w działalności człowieka. Ale jako organizm uznawano że nie może być opatentowano. Miało to miejsce w USA. Patent przyznano w 1981 roku po 9 latach starań. Ostatecznie sąd najwyższy się wypowiedział i powiedział że wszystko to jest dziełem człowieka i podlega opatentowaniu. A zatem jeżeli organizm żywy jest dziełem człowieka to podlega opatentowaniu. Najpierw w USA, potem w Europie Zachodniej uznano możliwość patentowania organizmów żywych. W Polsce w 2004 roku przepisy takie do ustawy zostały włączone. I mamy zatem przepisy o wynalazki biotechnologiczne, czyli wynalazki których przedmiotem są elementy żywych organizmów. Czym jest wynalazek biotechnologiczny zgodnie z ustawą? Wynalazek biotechnologiczny to wynalazek w rozumieniu art. 24 posiadający te cechy nowość, nieoczywistość przemysłową, stosowalność, wynalazek o wymienionej wcześniej cechach dotyczący wytworu składającego się z materiału biologicznego lub sposobu za pomocą którego materiał biologiczny jest wytwarzany, przetwarzany lub wykorzystywany. Czyli te same cechy z tym jednak ze wynalazek biotechnologiczny dotyczy organizmów żywych, materiału biologicznego, fragmentu organizmu żywego lub cały organizm żywy zmodyfikowany genetycznie. Może to też być sposób, czyli technologia za pomocą którego ta modyfikacja następuje. Wytwór lub technologia, sposób postępowania. Z tym, że dotyczy tej modyfikacji genetycznej organizmu żywego. Dalej ustawa wskazuje przykłady organizmów żywych. Chodzi tutaj o takie wynalazki gdzie całym wynalazkiem jest nowy materiał biologiczny wyizolowany ze swojego środowiska naturalnego. W naturze nie istnieje jest częścią organizmu żywego. Natomiast wynalazkiem jest to ze poza organizmem może funkcjonować jest utrzymywany w taki sposób że może być przydatny jako lek, do transplantacji. Wynalazkiem biotechnologicznym może być fragment wyizolowanego ciała np. organy do przeszczepu. I sposób utrzymywania ich w stanie przydatnym do wykorzystania. Albo wytworzenie sztucznych. Mogą być tez rośliny i zwierzęta wynalazkiem biotechnologicznym, jeżeli możliwości ich zastosowania sprowadzają się do stworzenia nowej rasy, odmiany. Ale właśnie jeżeli są to organizmy zmodyfikowane genetycznie i nabierają nowych nie naturalnych dla nich cech czyli np. ta bakteria, które umożliwiała neutralizacje zanieczyszczeń, zboże odporne na środki chwastobójcze, żywność zmodyfikowana genetycznie (minerały, mniej kalorii) inne cechy które w naturze nie istnieją. Np. róża która będzie wyglądać estetyczniej. Ta użyteczność dla człowieka będzie miała znaczenie. Prawem wyłącznym przyznawanym na wynalazek jest patent. Właściwie prawo ochronne które na wzór użytkowy będzie przysługiwało będzie o identycznym zakresie prawem. Ta nazwa patent jest nazwą tradycyjną. Jest nazwą prawa wyłącznego który zostaje przyznane na wynalazek. Patent daje prawo uprawionemu wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na terenie całej Rzeczypospolitej. Korzystanie z wynalazku oznacza możliwość jego wytwarzania, używania oraz wprowadzania do obrotu. I te czynności są monopolem, objęte są wyłącznością właściciela patentu. Ażeby prowadzić działalność zarobkową, zawodową w tym zakresie należy uzyskać zgodę właściciela patentu. Po to ten monopol jest uzyskiwany, w ustawie znajdziemy wyłączenia monopolu, które pozwalają na korzystanie z wynalazku bez zgody właściciela. Pierwszym takim wyłączenie jest korzystanie na własne potrzeby osobiste. W prawie autorskim też mieliśmy dozwolony użytek osobistym. I takie wyłączenia pojawią się właściwie przy każdym chronionym prawnie rozwiązaniu. Korzystanie we własnych osobistych potrzeb nie będzie objęte monopolem osoby właściciela, autora w prawie autorskim. Nie potrzeba uzyskiwać zgody na prowadzenie takiej działalności. Ale tylko dla własnych potrzeb jeżeli pojawią się zawodowe, zarobkowe działania, działalność gospodarcza. Jeżeli powiemy że jednoosobowa prowadzona to osobista działalność, ale pojawia się tu już działalność zarobkowa. Dlatego dla tych osobistych potrzeb będzie stosowane wyłączenie. W przypadku wynalazków możliwość korzystania w ramach tzw. przywileju komunikacyjnego się pojawi. Czyli jeżeli wynalazkiem jest środek transportu i służy7 on do transportu towarów lub osób przez terytorium innego kraju, a w tym kraju ten środek transportowy lub poszczególne jego elementy są chronione na rzecz innej osoby. To nie następuje tutaj naruszenie patentu tylko jest możliwe korzystanie z tego środka w ramach przywileju komunikacyjnego. Jeżeli autobus, samolot, statek ma jakąś turbinę, silnik chroniony patentem w innym kraju na rzecz innej osoby to przejeżdżanie przez ten kraj jest możliwe i nie narusza patentu. Ale jeśli będzie towarem to nie obowiązuje ta zasada. Tylko jeśli środek transportu służy do transportu, a nie jest towarem, nie wykonuje innych funkcji. Zwolnienie wynalazku z tego monopolu będzie również w celach państwowych. Jeśli np. jakaś powódź, jakieś kataklizmy by miały miejsce i ktoś by chciał wykorzystać technologie opatentowane, zarejestrowane na rzecz jakiegoś podmiotu, jakiejś firmy do zwalczania skutków tych powodzi. I ta firma nie chce ich udostępnić bo chce jak najwięcej pieniędzy za ich udostępnienie. Ona udostępni chętnie ale pod pewnymi warunkami. I nieraz nie ma na to czasu, na takie negocjacje. I jeżeli sytuacja jest ważna to minister czy wojewoda udzielił zezwolenia na korzystanie z cudzego wynalazku dla celów państwowych istotnych. Usuwanie skutków zagrożeń na pewno pod to podejdą. Wykonywanie leków w aptece na podstawie recepty też jest zwolnione. Jeżeli na podstawie recepty lek jest wykonywany to nie umożliwia to takiego działania jeżeli patent by istniał na rzecz jakiejś firmy farmaceutycznej i podobny lek gotowy można byłoby kupić. Kilka takich szczególnych sytuacji kiedy można korzystać z wynalazków ustawodawca przewiduje. A także i tę kiedy ktoś korzystał wcześniej z wynalazków i nie zarejestrował go. W procedurze podczas postępowania patentowego nie wyszło to na jaw. Gdzieś w lokalnym, małym przedsiębiorstwie na niewielką skalę nowe rozwiązanie jest stosowane, a jakaś inna osoba niezależnie do takiego samego rozwiązania doszła i go opatentowała. Więc ten pierwszy co to stosował może go dalej stosować. Ustawodawca określa go jako urzywacz uprzedni. I on może go stosować w dotychczasowym zakresie, bez płacenia wynagrodzenia osobie zarejestrowała na swoją rzecz i uzyskała patent, ale tylko w zakresie swojego przedsiębiorstwa bez prowadzenia szerszej działalności. Patent jest prawem majątkowym. W przypadku praw autorskim mówiliśmy o dualizmie tych praw. Prawa autorskie mają charakter majątkowy i osobisty. Prawa autorskie dzielą się na osobiste i majątkowe. Prawa płatności przemysłowej mają tylko i wyłącznie majątkowy charakter. Każde z nich ma tylko majątkowy charakter. To będzie się powtarzać jednolicie przy prawach ochronnych, prawach rejestracji. Patent ma charakter tylko i wyłącznie prawa majątkowego. A więc stanowi on część mienia osoby uprawnionej jako prawo majątkowe możemy określić jego wartość. Wartość patentu będzie zależeć od wartości rynkowej wynalazku, od tego czy jest to nowe rozwiązanie czy funkcjonujące już jakiś czas. Te rozwiązania nowsze mają większą wartość, gdyż trudniejsze są ich rozwiązania. Im później pojawia się więcej analogicznych rozwiązań wykorzystujących te same techniki. Można je zastąpić. Jako prawo majątkowe patent jest zbywalny i jest dziedziczny. Wszelkie umowy dotyczące patentu wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Umowy licencyjne, umowy które mają na celu przeniesienia własności patentu. Wszystkie wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Monopol patentowy nie rozciąga się na wszelki obrót wyrobami według wynalazku, a jedynie na pierwszą transakcje w tym zakresie, polegającą na sprowadzeniu ich na rynek. Czyli każdy kto wynalazek nabył, przedmiot według wynalazku przygotowany może dalej go odsprzedać, może nim swobodnie dysponować jest to tzw. Wyczerpanie prawa patentu.
Wzory użytkowe jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Cechy wzorów użytkowych to nowość, użyteczność, techniczny charakter. Często nazywane są małymi wynalazkami. W niektórych krajach wogóle nie znana jest ochrona wzorów użytkowych, tylko wynalazków. Bo często trudno jest rozgraniczyć czym są wzory użytkowe, a czym są wynalazki. W wielu sytuacjach okazuje się że te same rozwiązania mogą być chronione bądź jako wynalazek bądź jako wzór. Wybór należy tak naprawdę do zgłaszającego. W przypadku wynalazków trudno udowodnić nieoczywistość rozwiązania. W przypadku wzorów użytkowych ta cecha nie pojawia się, mamy tylko nowość, użyteczność, techniczny charakter. Tam gdzie trudniej będzie wykazanie nieoczywistości rozwiązania tam można przejść na ochronę wzoru użytkowego, zmienić jeszcze w trakcie postępowania przed urzędem patentowym z wniosku na ochronę wynalazku na wniosek na ochronę wzoru użytkowego. W praktyce wynalazki to rozwiązania o dosyć dużym znaczeniu. Rozwiązania w istotny sposób wpływające na nasze życie. Wzory użytkowe to takie proste, użyteczne rozwiązania. Wzorem użytkowym może być jakieś wygodniejsze np. rozkładanie mebla, otwieranie puszki żebym sobie paznokci nie łamała. Czyli takie wygodniejsze, łatwiejsze, użyteczniejsze. A więc ta nieoczywistość się tutaj nie pojawia. Tylko musi to być rozwiązania praktyczne, użyteczne. Tak te cechy będziemy rozumieć nowość, użyteczność, techniczny charakter. Nowość rozumiana jest tak samo jak w przypadku wynalazków. Ustawodawca jak by chciał inaczej rozumieć to pojecie to na pewno by go użył. A zatem rozwiązanie nie musi być częścią dotychczasowego stanu technika. Tak samo pierwszeństwo konwencyjne, pierwszeństwo wystawienia może mieć tutaj zastosowanie. Tak samo nowość to nowość w skali światowej, a nie krajowej, regionalnej. Dlatego nowość rozumiana jest taka samo jak w przypadku wynalazków. Użyteczność. Wzór użytkowy jest rozwiązaniem użytecznym jeżeli pozwala na osiągnięcie celu, mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów. A zatem żeby wskazać tę cechę użyteczności musimy określić we wniosku co ma przynieść zastosowanie wzoru użytkowego, jakie efekty mają się pojawić na skutek zastosowania wzoru użytkowego, tego nowego rozwiązania. Te efekty mogą być wymierne lub niewymierne. Mogą to być np. poprawa warunków pracy, zmniejszenie kosztów, zmiana funkcji przedmiotu. Należy te efekty wskazać. Najczęściej porównuje się cechę użyteczności do cechy stosowalności wynalazku. Tam mówiliśmy że wynalazek musi być przydatny w działalności człowieka, ale nie ma wymogu co ma wnieść, co ma zmienić. Może tak naprawdę niewiele wnieść. Tam nie musimy tego określać, natomiast tu musimy. Użyteczność ta cecha jest czymś więcej niż stosowalność. Jest to owszem nadawanie się do zastosowania, dla człowieka gdzieś musi to być przydatne i jeszcze musimy określić co na skutek zastosowania wzoru ma się zmienić, a tego nie musimy określać przy zastosowaniu wynalazku. Dlatego też ta cecha użyteczności jeżeli zawiera w sobie cechę stosowalności będzie umożliwiała przejście z ochrony wynalazku na ochronę wzoru użytkowego jeżeli właśnie nieoczywistości nie jesteśmy w stanie określić, która przy wynalazku jest wymagana. Techniczny charakter tego ustawodawca bliżej nie określa. Dlatego musimy się językiem technicznym posłużyć. Rozumiemy go bardzo szeroko. Techniczny charakter przyjmujemy, że będzie to wszystko to co zostało stworzone przez człowieka, wszystkie przedmioty, które mogą służyć gospodarczo, mogą być produkowane przemysłowo.
Wzory przemysłowe jest konkretny przedmiot o trwałej postaci. Nie może być wzorem technologia. Tak jak wynalazkiem mogła być technologia, receptura jakaś. Wzorem jest konkretny przedmiot na którym umieszczone są pewne nowe funkcje, nowe elementy. Nie jest to wzór jako taki nie chodzi tu o jakiś układ elementów specyficznych tylko o konkretny przedmiot który w różnych dziedzinach ułatwiać nam będzie życie, prowadzenie działalności gospodarczej, czy wykonywanie codziennych czynności. Konkretny materialny przedmiot może być wzorem użytkowym. Ten przedmiot jako taki będzie zgłoszony do ochrony. Musi posiadać długotrwałą postać. A zatem nie będą to metody, sposoby, technologie różnego rodzaju, substancje płynne, czy mieszaniny sypkich przedmiotów bo innej trwałej postaci im nadać nie można. Mogą być wzorem użytkowym takie przedmioty które składają się z kilku elementów, stałych elementów, o stałej postaci, stałej kształcie, które wzajemnie względem siebie przemieszczają się, które w jakimś układzie pracują, nie musi to być przedmiot jednorodny. Bo różnego rodzaju urządzenia składają się z wielu elementów które przemieszczają rejestrowane. Prawem wyłącznym do wzoru użytkowego jest prawo ochronne. Praco ochronne udzielane jest na 10 lat od daty zgłoszenia. Patent udzielany jest na 20 lat od daty zgłoszenia. Wzór użytkowy chroniony prawem ochronnym na 10 lat od daty zgłoszenia. Zwykle mamy tak ze nowy stan prawny zmienia się od chwili wydania decyzji. Datą wejścia jej w życie będzie data jej uprawomocnienia, data kiedy decyzja stanie się ostateczna, kiedy nie ma możliwości wniesienia odwołania. Tutaj nie ma o tym mowy. Data zgłoszenia. Czyli tak naprawdę czy wynalazek, czy wzór użytkowy czy każde inne rozwiązanie własności przemysłowej chronione jest tymczasowo od momentu zgłoszenia. Czyli taka warunkowa ochrona już tutaj od tej daty następuje. I ten moment 10, 20 lat ochrony liczony jest od daty zgłoszenia. To się przesuwa na wstecz o 3 lata, te procedury są długie one trwają min 2 lata bo takie terminy zakłada ustawa w przypadku wynalazków. W przypadku wzorów użytkowych będzie ten termin krótszy. Ale od daty zgłoszenia, a nie od daty wydania przez urząd patentowy decyzji.
Projekty racjonalizatorskie
Topografie układów scalonych
Oznaczenia:
Znaki towarowe
Oznaczenia geograficzne