W6 18.05.2010r.
Pojęcie wzorów przemysłowych pojawiało się wraz z wejściem w życie tej obecnej ustawy. Wcześniej na gruncie naszego ustawodawca chronione były wzory techniczne. Definicje było podobne jak obecna definicja wzoru przemysłowego. Wzory przemysłowe są pojęciem szerszym. Pojęcie to pojawiło się w aktach UE i stąd też wraz z ujednolicaniem, implementacją prawa unijnego w naszym kraju również i ochrona wzorów przemysłowych tak jak w innych państwach w celu ujednolicenia została wprowadzona. Wzór przemysłowy to kolejne rozwiązanie które należy do grupy projektów wynalazczych. Tak wynalazki, wzory użytkowe. Różnica pomiędzy wzorami przemysłowymi, a poprzednimi rozwiązaniami jest diametralna. Tak jak pomiędzy wynalazkami a wzorem użytkowym niewielkie różnice występowały. A nawet w niektórych przypadkach te same rozwiązania mogły być kwalifikowane jako wynalazki, jako wzory użytkowe. W niektórych państwach wzorów przemysłowych się wogóle nie chroni, tylko wynalazki. Rozwiązania mniej znaczące, rozwiązania istotniejsze nie są rozróżniane. Tylko ochrona wynalazków. Wzory przemysłowe wskazujemy czym są i ta różnica jest już wyraźna jak pomiędzy rozwiązaniami poprzedniej grupy. Wzorem przemysłowym jest bowiem nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części nadana mu w szczególności poprzez cechy linii, kolorów, kształtów, konturów, struktura, materiał oraz ornamentyka. A zatem tak jak poprzednio żeby wypunktować te najważniejsze cechy tego rozwiązania jakim jest wzór przemysłowy najeżało by wskazać nowość, a potem indywidualny charakter tego rozwiązania tego wytworu, przedmiotu o określonym kształcie. We wzorze przemysłowym istotne będą cechy nadane mu przez takie elementy jak linie, kształt, kontury ornamentacje, czyli wygląd zewnętrzny, postać tego utworu który mu nadano. Skoro chodzi o wytwór to chodzi o konkretny przedmiot materialny. A zatem żadne technologie tu w grę wchodzić nie będą. Elementem wzorów przemysłowych odwołując się do przykładów będą chociażby przedmioty codziennego użytku którym nadawany jest specyficzny, odmienny, oryginalny kształt aby zachęcić klientów o różnych gustach do zakupy. Np. przedmioty takie jak wyposażenie wnętrz, meble, przedmioty codziennego użytku np. sztućce. Jeżeli byśmy popatrzyli na asortyment one mają różne kształty, różne kolory, różne linie te elementy wyglądy one mają zaspokajać nasze odmienne zróżnicowane gusta. Czy nawet jak karoseria samochodu. Każda firma ma swoją specyficzną linie. I często po nich możemy poznać określoną Mark, który według tej linii swoje samochody produkuje. Ma swoich specjalistów od wyglądu, czyli wzornictwa przemysłowego. Nie chodzi tu o technologie i nowość jako taką. Tylko o nowy kształt, nową postać, nowy wygląd nadany przedmiotom codziennego użytku. Kanapa może być tak samo funkcjonalna. Jedna może być w stylu Ludwika XVI, inna dizajnerska, a jeszcze inna nowoczesna, kosmiczna. I właśnie o to tutaj chodzi. Żeby te elementy wyglądu przedmiotu były chronione, specyficzne dla danego podmiotu, przedsiębiorcy, ażeby posiadać monopol na ten specyficzny wygląd. Tu też można uzyskać prawo wyłączne do wzoru przemysłowego. Wzorem przemysłowym należy pamiętać nie jest wzór jako taki, nie jest sam kształt abstrakcyjnie ujmując, który można nadać różnym przedmiotom. To może być opakowanie butelki, samochód, zabawka, i wiele innych rzeczy. Jeśli chodzi o wzór przemysłowy jest to konkretny przedmiot któremu nadano ten kształt. Samochód i ten wytwór ten przedmiot, a nie zabawka już. Jeśli chronimy, chcemy uzyskać monopol na wzór przemysłowy to zgłaszamy dla jakich przedmiotów ten wzór będzie używany. A zatem wzór przemysłowy to ten przedmiot połączony, przedmiot któremu nadano określony kształt i to podlega ochronie. A nie inne przedmioty dla których kształty te mogą być również wykorzystane. Jeżeli będziemy chcieli wykorzystać kształty, linie, elementy na innych przedmiotach to musimy to zgłosić bo ta ochrona jest płatna. Każdy z towarów, przedmiotów na którym wzór będzie umieszczony musi być zgłoszona żeby ten monopol móc uzyskać. Trzeba tu wyodrębnić 2 rzeczy prawo autorskie do wzoru jako takiego bo wzór będzie utwór jako utwór plastyczny i odróżnić wzór przemysłowy, którym jest konkretny przedmiot któremu taki kształt nadano. Wzór przemysłowy jest elementem własności przemysłowej, natomiast utwór podlega ochronie autorsko prawnej. I w przypadku większości, a nawet wszystkich wzorów przemysłowych będzie się pojawiać ta ochrona podwójna. Ochrona wzoru jako takiego w myśl przepisów prawa autorskiego wzór jako utwór plastyczny i wzór przemysłowy właśnie chroniony na podstawie rejestracji, wzór który został zgłoszony dla konkretnego przedmiotu i z tym przedmiotem ściśle jest związany. W przepisach o wzorach przemysłowych w przepisach ustawy prawo własności przemysłowej znajdziemy przepisy kolizyjne które określają która ochrona jest stosowana i np. ochrona majątkowa, autorska jest wyłączona jeżeli zostanie zarejestrowany wzór przemysłowy. Jeżeli istnieje ochrona wzoru przemysłowego, udało się uzyskać, zarejestrować to zgłoszenie uzyskać prawo wyłączne, prawo rejestracji w tym przypadku na wzór przemysłowy. To ochrona majątkowe prawo autorskie w tym przypadku nie trwa dłużej aniżeli ochrona wynikająca z przepisów prawa własności przemysłowej. Ta ochrona nie może być już później stosowana. Prawo autorskie wykracza znacznie wcześniej. Bo ochrona wzorów przemysłowych trwać może 25 lat od chwili zgłoszenia do rejestracji wzoru przemysłowego. Tutaj majątkowe prawo autorskie może trwać nie dłużej. Jeśli chodzi o nowość wzoru przemysłowego jest bardziej liberalnie rozumiana aniżeli w przypadku wynalazków i wzorów użytkowych. Nowy jest taki wzór który przed datą pierwszeństwa nie został udostępniony publicznie poprzez stosowanie, wystawienie, czy w jakiekolwiek inny sposób. Poprzednio też mówiliśmy że nowy jest wynalazek nie ujawniony, nie udostępniony. Różnica jest taka że ustawodawca dopowiada że za identyczny ze wzorem zarejestrowanym uważa się taki wzór, który różni się tylko nieistotnymi szczegółami ze wzorem już zarejestrowany. Co to znaczy nieistotne? Istnieje tu wiele wątpliwości bo to słowo jest nieostre. Trudno jednoznacznie rozstrzygnąć tak abstrahując od konkretnych przedmiotów. Trzeba by było analizować konkretne wzory. Jest to an pewno kwestia jakiegoś uznania. Pewne osoby mogłyby różnie na to patrzeć. Ustawodawca, orzecznictwo podpowiada, że należy patrzeć tutaj z perspektywy zwykłego użytkownika. Nie osoby, która jest obeznana, która tworzy tego typu utwory. Wiadomo że osoba taka dostrzeże więcej różnic. Każda drobna kreska, zmiana linii, kształtu będzie dla niej dostrzegalna. Natomiast zwykły użytkownik nie każdy drobiazg dostrzeże. Chodzi tutaj o zmiany które w takim większym stopniu modernizują, modyfikują, zmieniają wzory już istniejące tak aby były dostrzegalne przez klientów, odbiorców dla których te wzory są produkowane. Dla których te przedmioty z tymi umieszczonymi wzorami są produkowane. Torba by było indywidualnie porównywać. Dopóki wzór pozostaje zmieniony tylko w nieistotny sposób to podlega ochronie takiej samej jak wzór zarejestrowany. Czyli takie drobne zmiany stanowią naruszenie praw do wzoru, praw osoby, która uzyskała prawo w rejestracji do wzoru przemysłowego. Jest to praktyka niedozwolona. Praktyka, która może być powodem wystąpienia przeciwko takiej osobie o zaniechanie takiego naruszenia, odszkodowanie, zapłaty kwoty na rzecz funduszu popierania twórców, autorów, na rzecz funduszu promocji twórczości, czy z innymi roszczeniami jakie można w tym przypadku wystosować. Muszą się różnić wzory w sposób istotny. Jeśli się nie różnią traktowane są dalej jako ten sam wzór zarejestrowany. Objęte są prawem wyłącznym osoby, która pierwsza uzyskała taką rejestrację. Mamy tez kilka przepisów które pozwalają na ujawnienie wzoru. I mimo jak wzór zostanie ujawniony to mimo to może być zarejestrowany. W wynalazkach w zasadzie każde ujawnienie wynalazku powoduje że nie można go potem zarejestrować. Tam istniały 2 niewielkie wyjątki: pierwszeństwo konwencyjne i pierwszeństwo z wystawienia, które pozwalały na jeszcze pewien okres czasu po dacie wystawy, czy zgłoszeniu w innym kraju wynalazku do ochrony na zgłoszenie mimo wszystko w innym kraju w późniejszym czasie i uzyskanie prawa wyłącznego. Tutaj wyjątków jest więcej. Wyjątków od nowości wzoru przemysłowego. I np. nie uważa się za udostępniony publicznie wzór jeżeli nie mógł on dotrzec do osób zawodowo zainteresowanych dziedziną, której wzór dotyczy, czyli np. wzór przemysłowy został zaprezentowany na jakiejś publicznej imprezie, targach, wystawie zamkniętej, skierowanej do większej liczby osób, ale zupełnie innego grona niż tych którzy się zajmują się przedmiotami tego rodzaju, który został wystawiony (pokarmowym się zajmują, a na targach jest prezentowany model nowego samochodu, jego karoseria). A więc wtedy nie traktujemy tego ujawnienia jako ujawnienia uniemożliwiającego rejestrację i mimo wszystko wzór będzie traktowany dalej jako nowy i dalej będzie go można zarejestrować. Po 2 wzór będzie można zarejestrować jeżeli wzór będzie ujawniony osobie 3 która wyraźnie albo w sposób dorozumiany będzie zobowiązana do zachowania poufności. I to nawet wówczas gdy osoba ta dalej upubliczniła ten wzór, przekazała informację o tym wzorze szerszemu gronu osób. Np. pracownik firmy, koncernu samochodowego ujawnia wzór karoserii samochodu. Ta osoba można przypuszczać, że była zobowiązana do zachowania poufności na temat nowych modeli, które są opracowywane, przygotowywane. Jest możliwa rejestracja jeżeli wzór został ujawniony w ciągu 12 miesięcy przed datą pierwszeństwa do uzyskania prawa z rejestracji pod warunkiem, że ujawnienie nastąpiło przez twórcę jego następcę prawnego lub przez osobę 3 za zgodą uprawnionego. A zatem ten 3 przypadek wyłączenia jest bardzo szeroki, a zatem 12 miesięcy przed datą zgłoszeniem do urzędu patentowego, ta data pierwszeństwa, to możliwa jest rejestracja to możliwe jest prowadzenie postępowania. A zatem jeżeli nastąpiło ujawnienie, jeżeli twórca ujawnił to niezwłocznie musi podjąć czynności żeby zarejestrować wzór jeżeli taka będzie jego wola. Bo im więcej czasu minie tym trudniej będzie udowodnić że jest to wzór nowy i nie korzystał już będzie z tego domniemania. Natomiast druga cecha indywidualny charakter wzoru trudniej ją znacznie wyjaśnić. Według ustawodawcy wzór odznacza się indywidualnym charakterem, gdy ogólne wrażenie jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim, na tym użytkowniku przez inny wzór wcześniej, publicznie udostępniony. Podstawą tego indywidualnego charakteru jest zakres swobody twórczej jaką ma autor przy opracowywaniu wzoru. A zatem tutaj oceniamy po prostu wrażenie osoby która jest odbiorcą. Nie osoby która zawodowo zajmującej się tworzeniem wzorów, tylko klientów do których wzór jest skierowany. Dla których wzór ma przedmiot odróżniać, które tworzy inna firma inny koncern. Wzory które różnią się nieistotnie, chronione są tym samym prawem wyłącznym no to siłą rzeczy ta odmienność, oryginalność, indywidualność wzoru tutaj też musi być wypunktowana i podkreśla się ze wzory muszą się od siebie różnić. Indywidualny charakter posiadać. Czyli właśnie musi to być wzór odmienny który różnić się będzie defacto tymi istotnymi szczegółami, a nie drobiazgami. Jeżeli będzie taki skomplikowany ornament to drobna zmiana koloru nie spowoduje odmiennego wrażania, bo będziemy mieli dalej wrażenie że to jest ten sam ornament różniący się tylko kolorystyką. A zatem te indywidualny charakter, odmienność, istotność szczegóły muszą być wprowadzone jako odmienne, ażeby można było zarejestrować jako inny, odmienny jako nowy wzór i nowe prawo wyłączne na rzecz tej samej czy innej osoby uzyskać. Klient powinien bez trudu rozróżnić wzór. Też możemy właśnie w ten sposób określić cechę indywidualnego charakteru. Bo ta cecha indywidualnego charakteru wzoru powinna być zauważalna dla osoby do której ten wzór jest skierowany, a nie dla twórcy. Jako cechę charakterystyczną wzoru przemysłowego należy wskazać, że wzór jest wytworem. To konkretny wytwór. Nie wzór jako taki, bo wzór sam jako utwór plastyczny jest przedmiotem prawa autorskiego, natomiast wzór przemysłowy to wytwór, przedmiot na którym wzór został umieszczony. Wytworem może być także utwór złożony, czyli takie który składa się z wielu wymienialnych części, dających możliwość złożenia, rozłożenia ponownego. A zatem wytwór to nie musi być jednolity przedmiot, może być wytwór składający się z wielu elementów, które mogą stanowić samodzielne części w obrocie. Np. karoseria samochodu, gdzie poszczególne elementy mogą być przedmiotem osobnego obrotu np. rejestracja może dotyczyć karoserii jako całości, ale też poszczególnych elementów. Dalej część składowa tez może być wytworem tez może być przedmiotem wzoru przemysłowego, ale pod pewnym warunkiem. Część składowa może być wzorem przemysłowym pod warunkiem, że po podłączeniu jej do wytworu do całości pozostaje widoczna w trakcie normalnego użytkowania. A zatem to co jest pod maską samochodu nie, bo nie jest widoczne w trakcie normalnego użytkowania. Elementy znajdujące się wewnątrz, wyposażenie, czy na zewnątrz to co w trakcie normalnego użytkowania dla użytkownika jest widoczne może być zarejestrowane jako wzór przemysłowy. Bo też te cechy estetyczne są jako cechy wzoru przemysłowego wskazywane. A zatem nie mogą być elementy, które dla użytkownika widoczne nie pozostają. Bo to ma najważniejsze znaczenie. Wygląd całości utworu, wrażenie jakie wywołuje na użytkowniku. Prawo wyłączne do wzoru przemysłowego to prawo z rejestracji. Oznacza ono możliwość wyłącznego korzystania ze wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na terenie całej RP. Prawo udzielane jest na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia. Podzielone jest ono na 5 letnie okresy ochronne. Oczywiście prawo wyłączne, prawo z rejestracji tak jak prawo ochronne na wzór użytkowy, tak jak patent na wynalazek udzielany jest pod warunkiem wniesienia opłaty za pierwszy okres ochronny. Kolejne okresy muszą być przedpłacone z góry tak jak w poprzednich przypadkach. Osoba właściciel tego prawa może w każdej chwili ochronę przerwać nie wpłacając opłaty za kolejny 5 letni w tym przypadku okres. Tak jak w innych przypadkach 25 lat to ten termin maxymalny przez który ochrona trwać może. Natomiast może ona skrócić się ona do 5, 10, 15, 20 lat jeżeli jest taka wola osoby.
Znaki towarowe oraz oznaczenia geograficzne należą do 2 grupy rozwiązań chronionych przez ustawę o prawie własności przemysłowej. Mianowicie do grupy oznaczeń. Jeśli chodzi o procedurę zgłaszania do ochrony, postępowanie przed urzędem patentowym ono jest nieco odmienne. Przede wszystkim te elementy wyróżniają oznaczenia od projektów wynalazczych tych rozwiązań które omawiano poprzednio. Znaki towarowe mają bardzo praktyczne znaczenie. Ich ochrona zwłaszcza po 90 roku w Polsce znacznie się rozwinęła. Wcześniej występowały i było chronione. Jednakże większość znaków, które były używane były znakami nie chronionymi. Nie ma obowiązku chronić znaku towarowego w drodze prawa wyłącznego. Nikt nie ma obowiązku zgłaszać do rejestracji także i projektów wynalazczych, wynalazków, wzorów użytkowych można je stosować można je wykorzystywać. Tak samo znaki towarowe nikt nie ma obowiązku zgłaszać ich do ochrony. Ochrona prawna rozwinęła się, znacznie wzrosła liczba rejestracji po 90 roku. Tam był taki moment, początek, połowa lat 90 kiedy wzrosła o kilka procent liczba wniosków jakie do urzędu patentowego w sprawie znaków towarowych zgłaszano. Nie wzrosła tak liczba wynalazków, czy innych rozwiązań, ale w szczególności znaki towarowe. Tych zgłoszeń pojawiło się w latach 90 znacznie więcej niż w latach poprzednich. Zgłoszono do ochrony także te znaki które już były stosowane, a na które nie uzyskano prawa wyłącznego. Znaki towarowe możemy podzielić w oparciu o kilka różnych kryteriów. Najczęściej stosowanym kryterium podziału znaków towarowych jest podział ze względu na podmiot:
Znaki fabryczne używane są przez producentów. Większość znaków takich na towarach używanych to znaki fabryczne używane przez producentów tych towarów.
Znaki usługowe używane są przez podmioty świadczące usługi biura podróży, czy inne podmioty
Znaki handlowe to te które używane są przez handlowców dla oznaczenia ich działalności, sieci handlowe swoje lago, oznaczenia mają, które mogą figurować jako znaki towarowe, handlowe.
Jeden podmiot może posiadać wiele znaków towarowych. Praktycznie dla każdego towaru przez siebie produkowanego może mieć zarejestrowany inny znak towarowy. Mogą być tutaj łączone różne towary. To już jest kwestia określenia we wniosku i zgłoszenia dla jakiejś grupy towarów jednego znaku. Wszystko się będzie różnić opłatą. Im więcej grup towarów, im większy zakres stosowania znaków tym opłaty będą wyższe. Znak towarowy musimy odróżnić od nazwy przedsiębiorstwa, od nazwy w przedsiębiorstwie, to mogą być różne rzeczy. A zwłaszcza od nazwy, od firmy, podmiotu gospodarczego, od firmy spółki zwłaszcza. Kodeks spółek handlowych przewiduje, że spółki prawa handlowego mają swoją firmę. Ale firmę traktujemy jak imię i nazwisko osoby fizycznej, jako nazwę tego podmiotu. Natomiast znak towarowy jest to oznaczenie, które jest stosowane w celu odróżnienia towarów jednego przedsiębiorcy od towarów innego przedsiębiorcy. Znak towarowy może wykorzystywać elementy firmy, nazwy przedsiębiorcy. A może zawierać zupełnie inne elementy. Musimy pamiętać, że znak towarowy, a nazwa przedsiębiorstwa to 2 różne rzeczy, które mogą się pokrywać, a mogą być zupełnie odmienne. Innym kryterium stosowanym dla podziału znaków jest zakres ochrony. I wg tego kryterium możemy wyróżnić:
Znaki zwykłe to znaki które są używane w obrocie, ale nie są prawnie chronione, nie zostały zgłoszone do rejestracji. Nikt nie posiada do nich prawa wyłącznego. Powody tego mogły być różne. Może nie chciał bo mu się za drogo widziało, może stwierdził ze tylko tymczasowo będzie wprowadzać jakieś przedmioty do produkcji, może, nie opłaca mu się postępowania prowadzić, nie wiedział. To nas nie interesuje. W związku z tym jeżeli ktoś inny będzie ten znak wykorzystywać to nie będzie łatwo zakazać tej osobie zaprzestania używania znaku. Na pewno było by to łatwe, możliwe, proste gdyby prawo wyłączne było uzyskane. Podstawą wystąpienia z zakazem używania znaku będzie prawo wyłączne, które uzyskaliśmy na swoją rzecz. Jeżeli nie mamy takiego prawa nie możemy zakazywać używania znaków. Tylko możemy posługiwać się ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jeśli na tym samym rynku ktoś jakieś praktyki nieuczciwe prowadzi, a jedną z nich może być wykorzystywanie naszej klienteli, albo podszywanie się pod cudze oznaczenia. To wtedy trzeba to udowodnić, to nie jest proste i może długo trwać, ale tylko ta droga ustawowa pozostaje. Natomiast prawo własności przemysłowej jeżeli mamy już uzyskane prawo wyłączne do znaku towarowego to wcale nie musimy udowadniać, że tutaj nieuczciwa konkurencja wystąpiła. Po prostu wykorzystanie naszego znaku przez inny podmiot jest zakazane. Jest naruszeniem naszego prawa i z takim roszczeniem zakazowym możemy wystąpić. A zatem znaki zwykłe jeżeli nie są chronione prawnie to nie dają nam możliwości wystąpienia przeciwko innym osobą z takim zakazem. Będziemy musieli udowadniać, że praktyki nieuczciwe były podejmowane i dopiero wtedy będziemy mogli wywodzić jakieś roszczenia.
Znaki powszechnie znane (tzw. Renomowane) to znaki które podlegają ochronie bez potrzeby zgłoszenia i rejestracji. Ale jest to ochrona słabsza aniżeli znaku zarejestrowanego na który zostało udzielone prawo ochronne. Znaki renomowane to znaki które kojarzą się z wysoką jakością, z niezawodnością, wszechstronnością, niepowtarzalnością, zaspokajaniem wysokich gustów, aspiracji, i innymi dobrymi cechami. Na pewno są to znaki które funkcjonują już dłuższy czas na rynku, bo inaczej nie mogłyby nabyć tej znajomości i nie mogłyby występować jako znaki powszechnie znane. Takie znaki muszą już chwilę na rynku występować. Często są to znaki które docierają do naszego kraju, a pochodzą z innych krajów. Towary nieopatrzone pochodzą z innych krajów. Natomiast firma która te znaki produkuje nie zarejestrowała znaku akurat w naszym kraju. Ale towary opatrzone tymi znakami docierają są znane, są uznawane, kojarzone jako dobra marka. Przykładem są tego typu znaki. Znaki powszechnie znane, sławne podlegają prawnej ochronie w tym sensie, że urząd patentowy rozstrzygając wniosek, sprawę o rejestrację znaku bierze pod uwagę podobieństwo do znaków znanych, sławnych. Nie zostanie zarejestrowany znak, który jest podobny do znaku znanego, znaku powszechnie znanego, sławnego. Mimo to że na naszym terenie nie uzyskał on formalnie rejestracji. Nie jest to pełna ochrona prawna, ale przy rejestracji kolejnego znaku będzie uwzględniony taki znak. W przypadku znaków powszechnie znanych, sławnych mówi się że posiadają one tzw. wtórną zdolność rejestracyjną. Znak w sensie ustawy to znak, który musi posiadać zdolność do odróżniania towarów. Bo podstawową cechą jest odróżnianie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. I ta wtórna zdolność rejestracyjna znaków znanych i sławnych oznacza, że nawet jeżeli ten znak na rynku się pojawiała urząd patentowy odmawiał rejestracji. Bo się wydawało, że ten znak tej zdolności odróżniającej posiadać nie będzie. Nie jest na tyle oryginalny, odmienny od znaków istniejących żeby był w stanie wytworzyć w świadomości klientów przekonanie, że towary nim oznaczone pochodzą od konkretnego podmiotu. Bo o to tutaj chodzi, ta cecha odróżnialności na tym właśnie polega. Świadomość, przekonanie klientów, że ten znak ma być kojarzony z konkretnym towarem pochodzącym od konkretnego przedsiębiorcy. Natomiast okazało się, że urząd się pomylił. I jednak ten znak nie dość że jest kojarzony z konkretnym przedsiębiorcą, konkretną firmą, która towary tym znakiem opatruje to jeszcze uzyskał dobrą, wysoką markę, renomę. A zatem ta wtórna zdolność rejestracyjna, nawet gdyby w momencie powiedzmy te 10 lat temu była decyzja odmowna, i dalej ten sam znak został zgłoszony do rejestracji, ale już jako znak znany i sławny to on może być zarejestrowany. Bo teraz już nie ma powodu twierdzić, że on tej zdolności odróżniającej nie posiada skoro się okazało, że mimo przekonania iż nie wytworzy tej więzi to jednak ona się pojawiła. W przypadku znaków sławnych można o czymś takim mówić.
Znaki prawnie chronione w trybie ustawy prawo własności ustawy przemysłowej, znaki zarejestrowane, na które uzyskano prawo wyłączne, prawo ochronne. Ustawa zajmuje się tylko tymi znakami. Ustawa w jednym punkcie zajmuje się znakami powszechnie znanymi, natomiast w ogóle ustawa nie odnosi się do znaków zwykłych. Znaki chronione w trybie rejestracyjnym, a wiec znaki towarowe w myśl ustawy to takie oznaczenia, które można przedstawić w sposób graficzny jeżeli nadają się one do odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innych przedsiębiorstw. Funkcje znaków towarowych jakie możemy wyróżnić to:
Funkcja odróżniająca wskazana ona została w samej definicji znaku towarowego. Znak ma służyć do odróżnienia towaru jednego przedsiębiorstwa od podobnych towarów tej samej grupy innych przedsiębiorstw. Ażeby klient mając do wyboru towary różne tego samego rodzaju mógł zorientować się od kogo one pochodzą. Funkcja pierwotna od samego początku wraz z wykształcania się oznaczeń takich jak znaki towarowe się pojawiła. Zawsze producenci po to swoje logo, jakieś emblematy umieszczali na towarach ażeby klient wiedział od kogo one pochodzą.
Funkcja gwarancyjna związana ściśle z funkcją odróżniającą, gwarancja jakości, zapewnienie bezpieczeństwa w pochodzeniu towaru. Jeśli znamy już towary tego producenta, towary oznaczone tym znakiem będą przez nas chętniej kupowane bo mamy świadomość jakości jaką producent ten w swoich wyrobach prezentuje. Inaczej można powiedzieć funkcja jakościowa.
Funkcja reklamowa znaki towarowe służą do reklamowania towarów w taki sposób lakoniczny. Może nie samego towaru, ale sam emblemat ma zastępować, ma w sposób krótki ten przekaz prosty nadać, ażeby klient mógł być zorientowany o czym jest mowa i jaka jest jakość tego przedmiotu.
Jeśli chodzi o cechy to przede wszystkim to co z definicji wynika znak towarowy musi nadać się do graficznego przedstawienia i musi nadawać się do odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Pierwsza z cech, czyli znak towarowy musi nadawać się do graficznego przedstawienia. Wynika z tego, że znak towarowy musi być odbierany zmysłem wzroku. Chociaż dzisiaj przyjmuje się, że także inne zmysły mogą być wykorzystane posiłkowo w odbiorze znaku towarowego. Można przeprowadzić podział znaków wg zmysłów jakie są zaangażowane do odbioru znaków. I możemy wyróżnić:
Znaki słowne odbierane zmysłem wzroku i słuchu
Znaki graficzne odbierane zmysłem wzroku
Znaki plastyczne zmysłem wzroku i dotyku odbierane
Znaki dźwiękowe zmysł słuchu przede wszystkim, ale znaki dźwiękowe mogą być przedstawione w formie zapis nutowego i wtedy są odbierane zmysłem wzroku
Znaki kombinowane które zawierają poszczególne elementy wyższe
Znaki dotykowe
Znaki zapachowe
Znaki smakowe
Najczęściej mamy do czynienia ze znakami graficznymi, plastycznymi, czy kombinowanymi gdzie poszczególne elementy znajdować się będą. Ale rzadko wykorzystywane są znaki dźwiękowe, dotykowe, zapachowe. Znak może mieć formę przestrzenną. Nie musi mieć formy dwuwymiarowej jeśli mówimy o znaku dostrzegalnym zmysłem wzroku. Znaku plastycznym, czy znaku słownym. Kształt opakowania przedmiotu też może to być znak plastyczny. Znak który jest formą przestrzenną. Butelka coca coli ta szklana z takim charakterystycznym perforowaną butelka, czy butelka magi taka czworokątna charakterystyczna dla jednej firmy. Takie znaki jako opakowania przestrzenne często się pojawiają. Drugą cechą jest to, że znak musi nadawać się do odróżniania towaru. I tu ustawodawca żadnej definicji nie podaje jak to rozumie. Ale możemy sobie określić że cechę tę rozumiemy jako świadomość odbiorców, że towar oznaczony tym znakiem pochodzi zawsze od tego samego producenta. A zatem ta cecha obejmuje ogół wyobrażeń odbiorców o pochodzeniu towaru. Trudno jest mówić pozytywnie jakie znaki nie nadają się do zarejestrowania. Łatwiej jest powiedzieć co nie nadaje się do zarejestrowania z uwagi na to, jakie cechy rejestracji odmówiono. I tak np. uważa się że nie nadają się do zarejestrowania jako znaki towarowe pojedyncze kolory, pojedyncze litery pojedyncze cyfry. Dlatego że szybko uległy by zmonopolizowaniu. Jest ich niewiele. Przyjmuje się że kombinacja tych elementów może być przedmiotem znaku. Zwłaszcza jeśli znak będzie zawierać elementy słowne, graficzne, czyli napis wyraz określonej treści, krój pisma, kolorystyka, 2,3 kolory i mamy znak kombinowany. A nie jedna litera, jedna cyfra, jeden kolor. Nie mogą być zarejestrowane jako znaki towarowe nazwy własne i opis towaru. Dlatego, że one również nie mogą być monopolizowane przez jeden podmiot jeżeli są to oznaczenia ogólno informacyjne. Nazwa własna wyraz pochodzący z języka polskiego, który opisuje ten towar, przedmiot. Albo opis towaru jakiś bardziej skomplikowany, wskazujący na cechy, funkcje możliwości wykorzystania tego towaru. Do nazw własnych opisów towarów będziemy zaliczać wszelkie oznaczenia dotyczące rodzaju towaru, pochodzenia towaru jakości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytworzenia, składu, funkcji, przeznaczenia, oznaczenia które weszły do języka potocznego, oznaczenia zwyczajowo używane w uczciwych praktykach handlowych. Wszelkie opisy towarów, wszelkie informacje o towarze, które będą wykorzystane przez wszystkich producentów towarów tego samego rodzaju. I nie mógłby jeden z producentów je monopolizował i ze względu an to nie jest możliwe umieszczenie ich jako element chroniony. Oficyna Gryf chciała zarejestrować jako swój znak towarowy te wyrazy oficyna Gryf. Uznano że oficyna jest rzadko stosowane, ale jest z języka potocznego wyrazem ogólno informacyjnym dotyczącym usług wydawniczych. Tak jak wydawnictwo zamiennie może być oficyna. Dlatego zarejestrowano tylko Gryf, a oficynę nie uwzględniono. Nie mogą być zarejestrowane oznaczenia, które nie nadają się do odróżniania towarów dla których zostały zgłoszone. Po prostu wprowadzały by w błąd, myliły by klientów co do wykorzystania, przydatności. Tutaj problem czekolada, a wyrób czekolado podobne. Kiedyś na rynku pojawił się przecier z jabłek o nazwie keczup, a ta nazwa jest stosowana dla przecieru pomidorowego. I wreszcie znaki podobne nie mogą być rejestrowane. Czyli takie które nie różnią się dostatecznie istotnymi elementami od znaków zarejestrowanych. Prawo wyłączne na znak towarowy to prawo ochronne i prawo ochronne na znak towarowy oznacza podobnie jak w innych przypadkach oznacza prawo wyłącznego używania znaku towarowego na całym obszarze RP w celach zarobkowych, zawodowych. Używanie znaku towarowego oznacza umieszczanie go na towarach objętych rejestracją, na opakowaniach, dokumentach związanych z wprowadzeniem go do obrotu, umieszczaniu znaków na dokumentach związanych z obrotem towarów oraz ze świadczeniem usług i posługiwanie się znakiem w celu reklamy. Jeśli chodzi o czas trwania prawa ochronnego tu jest troche inaczej aniżeli w przypadku projektów wynalazczych gdzie ustawa określała max czas którego nie można przekroczyć, a rzeczywisty czas trwania zależy od czasu przez który właściciel projektu będzie opłacać prawo wyłączne. Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od chwili zgłoszenia z tym jednak że prawo to może być przedłużone na kolejne okresy 10-letnie. Bez żadnych ograniczeń. Tych okresów może być wiele. I tak są znaki towarowe na terenie naszego kraju które są chronione od momentu istnienia urzędu patentowego, czyli gdzieś w latach 20/21 roku. najstarszy znak jest od 24 roku do dzisiaj jest chroniony dla kosmetyku kremu „śmiech tatrzański”. Gdzie Polena Lechia Poznań posiadała. I jest kilka jeszcze takich znaków. Ten okres może być bardzo długi. Zawsze trzeba podjąć jakąś aktywność żeby tą ochronę przedłużyć, czyli przed zakończeniem należy do urzędu patentowego wnieść wniosek o jego przedłużenie bo nie jest on automatycznie przedłużany. Oczywiście warunkiem istnienia ochrony jest wnoszenie stosownej opłaty. Tutaj też 5 letnie okresy ochronne są przewidziane. Umowa licencyjna jest najczęściej stosowaną umową w związku z obrotem prawami wyłącznymi. Umowy licencyjnie są zawierane zarówno w prawie autorskim jak również w prawie własności przemysłowej. Umowa licencyjna to umowa na podstawie której uprawniony udziela innej osobie upoważnienia, czyli licencji do korzystania z przedmiotu prawa wyłącznego może to być utwór, wynalazek, znak towarowy, wzoru, czy innego rozwiązania objętego prawem wyłącznym. W zasadzie w większości przypadków umowa ta wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. W prawie własności przemysłowej zawsze jeżeli przedmiotem licencji będzie wynalazek, znak towarowy umowa musi być zawarta w formie pisemnej bo umowa będzie nieważna. Natomiast w przypadku utworów, w przypadku prawa autorskiego dopuszczane są umowy ustne. Umowa pisemna wymagana jest tylko wówczas gdy licencja ma charakter wyłączny. Umowę licencyjną najlepiej porównać do umowy wynajmu. Umowa licencyjna upoważnia do korzystania z cudzego prawa wyłącznego daje możliwość używania, korzystania. Tak jak podmiotowi uprawnionemu ewentualnie w jakimś wycinku jego uprawnień. Tak jak wynajmujący w stosunku do najemcy może korzystać z przedmiotu jego własności. Podstawowa różnica pomiędzy umową licencyjną, a umową wynajmu jest przedmiot. Umowa najmu dotyczyć będzie rzeczy i przedmiotów będących przedmiotem tradycyjnej własności, natomiast umowa licencyjna dotyczyć będzie własności intelektualnej w najszerszym tego słowa znaczeniu. Dawać możliwości korzystania z utworów, wynalazków, znaków i innych rozwiązań. Umowy licencyjne mają największe gospodarcze znaczenie w obrocie własnością intelektualną, nie są jednak jedynymi umowami. Obrót przedmiotami własności intelektualnych może odbywać się także za pomocą tradycyjnych umów sprzedaży, umów zamiany innych umów przenoszących własność dających prawo rozporządzania przedmiotem cudzej własności. Najczęściej będzie to umowa sprzedaży bądź umowa zamiany. Ale one są rzadziej wykorzystywane gdyż te umowy Przenosza na rzecz innego podmiotu własność i będzie możliwość czerpać w dłuższej perspektywie korzyści z tego tytułu. Owszem jednorazowo zysk będzie większy, natomiast przez cały czas trwania prawa wyłącznego tej możliwości już nie będzie dawać. A po to zwykle zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z własnością przemysłową występujemy o rejestrację do urzędu patentowego żeby później móc zarabiać, żeby poprzez umowy licencyjne móc czerpać korzyści. Bo tak jak w przypadku umowy najmu, tak że z umowy licencyjnej periodycznie będziemy mogli czerpać korzyści, czyli opłaty ustalone przez strony z tytułu korzystania z prawa wyłącznego. Rodzaje licencji. Najczęściej wyróżnia się licencję:
Licencja wyłączna daje możliwość korzystania z przedmiotu prawa własności intelektualnej na rzecz jednej konkretnej osoby i tylko tej jednej osobie. Licencjobiorca ma wyłączność na korzystanie z przedmiotu. I to licencja wyłączna może nawet ograniczać możliwość korzystania, czy to z wynalazku lub z innego przedmiotu samemu właścicielowi.
Licencja niewyłączna to taka licencja która może być udzielona wielu podmiotom w tym samym zakresie.
W prawie autorskim rozróżnienie licencji wyłącznej i niewyłącznej ma skutek dla określenia formy umowy. Licencja wyłączna musi być zawsze zawarta na piśmie, natomiast licencja niewyłączna może być również ustnie zawarta taka umowa.
Licencja pełna dawać będzie prawo do korzystania z utworu czy wynalazku w takim samym zakresie jak przysługuje uprawnionemu.
Licencja ograniczoną wyznacza licencjobiorcy węższy niż uprawnionemu zakres z korzystania z prawa wyłącznego. Może tylko w niektórych aspektach korzystać z wynalazku. Może np. wynalazek produkować, ale nie może już wprowadzać do obrotu. Albo jest przedstawicielem handlowym i może prowadzić czynności związane z handlem na określonym terenie, ale producentem jest dalej uprawniony i tylko on pozostawia przy sobie prawo do produkowania przedmiotów, wynalazków. W prawie autorskim licencja ograniczać może się do jednego z pól eksploatacji. Utwory mogą być wykorzystywane na różnych polach eksploatacji, rozpowszechnianie utworów, nadawanie utworów w różnych technikach, w różnych mediach, czy poprzez siec internetową, czy poprzez media telewizyjne, radiowe. A wiec tutaj można wskazać na jakich polach eksploatacji wskazanych będzie utwór wykorzystany. A więc licencja będzie się ograniczać do jednego bądź wybranych pól eksploatacji.
W przypadku prawa autorskiego trzeba zawsze wskazać pola eksploatacji w umowie licencyjnej. Trzeba przynajmniej powiedzieć jeżeli nie chcemy zawężać jak by to miała być np. licencja pełna powiedzieć że na wszystkich polach eksploatacji. Takie znaczenie będzie oznaczać, że na wszystkich polach eksploatacji znanych w dniu dzisiejszym. Bo jeżeli pojawią się jakieś inne sposoby wykorzystania utworu w przymości to one nie są objęte zawartą umową licencyjną wcześniej. Skoro te pola eksploatacji, te możliwości wykorzystania utworu nie były znane. I tutaj autor może udzielić licencji wyłącznej innej osobie w tym zakresie.