INTEGRACJA EUROPEJSKA
Integracja jest niepodzielna składa się z:
-ujęcia kultury
- politycznego
-gospodarczego
gospodarcza napędza gospodarczą
PROBLEM TURCJI
Największe natężenie integracji kulturowej- Średniowiecze Chrześijańskie
- II- politycznej-XVIII - XIXw
-II- gospodarczej- XIX-XXw
ANTYK- przetrwały archetypy postępowania np. swoboda debaty (naukowej), wiara w analityczne myślenie i w siłę poznawczą człowieka, społeczeństwo jako grupa jednostek, tolerancja dla poglądów.
BIZANCJUM- system państwowy przettrwał do XVw, wniesienie kultury orientalnej do Europy, relacja duchowieństwo/władza świecka, CAROPAPIZM (Europa wsch.) /PAPOCARYZM (Europa zach.)
CAROPAPIZM- władza świecka miała wpływ na działania koścoła, jeden totalny władca na danym terytorium (dlatego tam w tym rejonie totalitaryzm łatwiej przyswajalny)
PAPOCARYZM- papież nad władzą świecką, ciągła rywalizacja nad przywódctwem nad danym kręgiem politycznym (sakralna vs świecka)
BARBARZYŃCY- niszczyciele kręgów kulturowych, przejmowały jednak elementy i przenosiły je dalej, KULT WOJOWNIKA ich autorstwa, stąd późniejszy etos rycerski (przywódca największy wojownik + sława własna i chwała w narodzie), poczucie więzi pomiędzy członkami, wyrabianie metalu z ubogich rud żelaza, i przenikanie metalu do handlu, gospodarki i wojny. Wszystko prostsze. Wikingowie rzeglarstwo: umiejętnośc pokonywania dużych dystansów, połączenie u wikingów świeckości i sakralności, obok lidera przywódca duchowy.
Władcy świeccy w średniowiecznym cesarstwie niemieckim- obrońcy wiary chrześcijańskiej.
752 rok- Peppin mały koronowany przez cesarza Bonifacego. Usankcjonowanie przywódctwa świeckiego przez władzę religijną.
Integracja kulturowa w Europie=Chrześcijaństwo, które rządzi każdym aspektem życia: np. ustanawia porządek dnia/tygodniowy/roczny a nawet całego ludzkiego życia.
Nastąpił w końcu podział na wschód i zachód Europy (protestantyzm + SCHIZMY)
kwestie kulturowe=jedyne granice integracji
Ludzie w Europie czuli się podobnie w średniowieczu
Termin Europa w średniowieczu: Narody/Ludy CHrześcijańskie
"PRAWO ZABÓJSTWA RODZINNEGO" - indie iran?
uniformizacja kulturowa
Uniwersalizm chrześcijański dopuszczał integrację polityczną ale była ona konieczna.
PAX ROMANA
-św. Augustyn "Civi das Dei"- postulował stworzenie scharmonizowanego obszaru współpracy pomiędzy państwami chrześcijańskimi
-Karol Wielki - VIII-IXw cesarz obejmował tron najpierw cesarz franków później cesarz frankoński, jedyny obrońca wiary.
-cesarz Otton III - nie jako obrońca wiary, podporządkowanie władzy duchowej chciał zjednoczyć bizancjum i wszystkie ośrodki władzy chrześcijańskiej żeby usankcjonować swoją władzę
-Grzegorz VII- rok 1075 wydaje dekret sankcjonujący podział władzy religijnej i państwowej. powód: słabnąca władza papieża
XIVw. Pierre Dubois- "o odzyskaniu ziemii świętej", było efektem rosnącego zagrożenia ze strony Islamu. Integrował Europę dla politycznych interesów, proces odzyskiwania ziemii świętej pod przywódctwem króla Francji
Europa, Europa środkowo wschodnia 1464- król czech Jerzy z Podjebradów
Antoin Marini- skretarz czeskiego króla, w Europie powinna powstać Liga władców chrześcijańskich, stworzenie płaszczyzny załatwienia spraw pozakrajowych (dyplomacyjnych)
Henryk IV Burbon i sekretarz maksymilian Sully- koniec XV w. przeorganizowanie polityczne Europy optowali za obszarem tolerancji religijnej; WADA: tolerancja pomiędzy katolikami, kalwinami, luteranami bez prawosławia
XVIII w. Casel de Sant Pierre - koncepcja wiecznego pokoju, przekuta na "dzieło o wiecznym pokoju" Jana Rousso
1771r. - stworzenie parlamentu nadpaństwowego, ktory miał formą do wymiany informacji, Sant Pierre dopuszczał wojny + ograniczenie działań zbrojnych, (potwierdzone przez coroczną przysięgę władców), państwa kładły nacisk na współpracę gospodarczą,
Roussou - sfederyzowany organ ponadnarodowy
proces integracji narodów: treść podobna, natomiast każdy pomysł nie od władców a od narodów
Jeremy Bentham- przed rewolucją Francuską (1786-1789) plan "powszechnego i wiecznego pokoju"
przed rewolucją "PAŃSTWO TO JA"
Cloud Sant Pierre Simons- "reorganizacja społeczeństwa europejskiego" 1814r. te same pomysły ale parlament miał być nie tylko płaszczyzną, a miałbymieć prawo do wiąrzącego rozwiązywania konfliktów, duża rola ruchów rozłamowych
Idee integracji wymuszonej:
państwa/społeczeństwa współpracują pod przymusem
Napoleon Bonaparte- wprowadzenie wzorów nowoczesnej administracji rozwiązania i przepisy prawne (kodeks napoleoński)
rewolucja Francuska - deklaracja praw człowieka rozprzestrzeniana przez podboje Napoleona bez poparcia wojskpwego zaś upadła
KONCEPCJE NIEMIECKIE XIX i XX w.:
integracja gospodarcza wielkiego obszaru wielkigo obszaru, Niemcy XIXw = małe państewka, rozdrobnione gospodarkipołączyć dla większych celów
Midlle Europa: była zabarwiona o nacjonalizm, naród niemiecki najlepiej predyscynowany do szybkiego i sprawnego rozwoju, lepszy ogólnie niemcy mają prawo zagospodarować Europę środkową/wschodnią przy udziale miejscowych narodów
nazistowska koncepcja na ich podstawie została utworzona, nie tylko na integrowanie gospodarki niemieckiej a wszystkich gospodarek pod dominacją niemiecką
IDEEE KOMUNISTYCZNE:
1848- marks/engels, "proletariusze wszystkich krajów łączcie się"prospołeczne koncepcje rozwiązywania konfliktów społecznych uznanie klasy robotniczej i ich praw, "KRAJ RAD" związek radziecki
1917 - rewolucja październikowa
INTEGRACJA PRZEZ KOMPROMIS POLITYCZNY:
najskteczniejszy najtrwalszy oddanie pewnych własnych suwerenności na rzecz podmiotu ponadkrajowego'
jest konieczna
na początku XX w.
koncepcje panaeuropejskie- 1923 "panaeuropa", dzieło wydane w 1926 Ludenhove Calegi
ruch o charakterze federalnym, ziom widział tak: kilka związków o charakterze państwowym, które będą musiały współpracować:
1. Europa panaeuropejska ( bez W. BRYT. i związków radzieckich)
2. Organizacja państw z W. BRYT. i związanych z nią dominiami
3. Euroazjatycka (związek radziecki)
4. Organizacja Azji (chiny i japonia)
5. Pana amerykańska (obie ameryki)
prowadząca do integracji gospodarczej, potem współpraca polityczna w imieniu twórców
1929r. Brient ma X zjeździe plenarnym ligi narodów koncepcja Unii Europejskiej
1930 memerandum Brienta
UE miała przyjąć kształt konfederecyjny, związek państw bez ciała nadpaństwowego
Państwa załorzycielskie mają swoje prawa a i tak współpracują (przeciwieństwo kontrfederacyjnej)
- koncepcja neofunkcjonalna - Ernst Haas
- maj1948- Kongres Haski (większość głów państw Europejskich), proces integracji - Unia Polityczna
- maj 1949- traktat londyński- Strassburg siedzibą organizacji, stworzenie organizacji o charakterze federalnym (Rada Europy)
- Rada Europy- wykonuje zadania jak zgodzą się wszyscy członkowie, traktaty i konwencje, ratyfikacja przez państwa członkowskie
-1950- Europejska konwencja obrony praw człowieka i ochrony podstawowych wolności
-1951- Europejska karta ogólna
-Europejski trybunał praw człowieka -Strassburg
-3rady:
Rada europy
Rada Europejska
Rada Unii Europejskiej
-1947- Belgia, Holandia, Luxemburg tworzą Unię Celną
-1948- marzec - unia zachodnia (państwa beneluxu + Francja i GB. wspólpraca o porozumieniu militarnym)
-czerwiec 1948- związek radziecki blokuje berlin
-kwiecień 1949- państwa europy zachodniej +usa+kanada tworzą nato- pakt północno atlantycki
-październik 1950- plan Plewenna
-1953- wspólnota krajów
-1954- Francja odrzuca
UNIA ZACHODNIO EUROPEJSKA:
-pażdziernik 1954 (benelux + włochy + niemcy)
- integracja gospodarcza Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC):
1. strefa wolnego handlu: kilka państw, porozumienie zniesień barier w przepływie towarów (bez ceł wewnętrznych, cła zewnętrzne ustalane odgórnie)
2.unia celna: zasady strfy wolnego handlu + wspólna taryfa celna
3.wspólny rynek: poza przepływem towarów i poza wspólnym cłem, umożliwia swobodny przepływ pozostałych czynników produkcji (osób, usług, swobody działalności gospodarczej) i płatności
4.unia gospodarczo-walutowa: organizacja np. Bank Centralny, + wspólna waluta itd.
bonus:5. unia polityczna: stworzenie federacji przerobienie w państwo całej organizacji
-1951- organizacja współpracy gospodarczej przekształcona EOWiR
-Schuman-dokument o organizacji integracyjnej o współpracy handlowej węgla i stali (GB. powiedziała NIE)
-kwiecień 1951- Europejska wspólnota węgla i stali - na pdst traktatu wchodzi w życie w 1952 (na 50lat)
WSPÓLNOTA WĘGLA I STALI:
Wysoka władza - (czyli to co komisja Europejska dzisiaj), kompetencje wykonawcze, wdraża w życie postanowienia ustawodawcze (coś jak rada ministrów)
Wspólne zgromadzenie – organ konsultacyjny, jego członkowie to albo delegaci, albo delegaci z powszechnych wyborów, praktycznie zaś tylko nominowani delegaci
Trybunał sprawiedliwości- organ orzędniczy, rozstrzygał spory, które powstały przy stosowaniu przepisów traktatowych
EWWiS tworzyła ugrupowanie na poziomie wolnego handlu, jej przedmiotem był obrót i dystrybucja węgla i stali na świecie, za cel utworzenie wspólnego rynku, podniesienie jakości życia obywateli
EUROPEJSKIE STOWARZYSZENIE WOLNEGO HANDLU:
(EFTA) organizacja na poziomie wolnego handlu, ale funkcjonowała tylko na tym poziomie
Szwajcaria, Liechtenstein, Norwegia do dzisiaj
EWG i EUROATOM:
Podpisane w Rzymie marzec 1957 (weszło w życie 01.01.1958)
EUROATOM- uregulowanie rynku obrotu handlu materiałami rozszczepionymi
EWG- podobne cele co EWWiS, ale w całej gospodarce, zniesienie ceł wewnętrznych, zewnętrzna taryfa celna, zniesienie ograniczeń w celu przepływu osób, produkcji itd.
Do EWG i EUROATOMU należały te same państwa co do EWWiS, obie organizacja powołane na czas nieokreślony, zaś traktat paryski (EWWiS), na 50 lat, choć podobne do siebie, każda instytucja działała oddzielnie
Rada – stanowiąca prawo
Komisja – organ wykonawczy
Zgromadzenie- organ konsultacyjny
Trybunał sprawiedliwości – organ sądowniczy
Razem z Rzymskimi podpisana konwencja o wspólnych instytucjach wspólnot europejskich
Zgromadzenie = połączenie 2 trybunałów sprawiedliwości
1965 – II część tego procesu, traktat o fuzji ( wchodzi w życie 2 lata później, scala wszystkie instytucje)
1962- zgromadzenie przemianowane na parlament
Powstaje: rada Europy, rada unii europejskiej, rada europejska
1979- pierwsze powszechne wybory do parlamentu europejskiego, każde państwo według własnej ordynacji
1972- Wielk. Brytania, irlandia, dania dołączyła do wspólnoty
Rabat brytyjski, - procedura naliczania składaki członkowskiej, Wielk. Bryt. Wywalczyła, że większość idzie na cele gospodarcze a nie rolnicze
Irlandia najbiedniejsze państwo
1985- traktat o tym, że Grenlandia zostaje wyłączona ze strefy łączenia Europy, jedynie strefa wolnego przepływu towarów (wolny rynek)
Grecja 1981 dołącza
1985- Hiszpania i Portugalia
1995- kolejne roszczenia tym razem Austria, Finlandia, Szwecja i mamy 15 starej Europy
’95 drugie nieudane referendum w Norwegii dotyczące przyłączenia
JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI –pierwszy traktat reformujący uchwalony 1 lutego 1986r. wyznaczał nowe strefy działania UE, politykę edukacyjną i ochrony środowiska, politykę regionalną, powstał nowy organ orzeczniczy, sąd pierwszej instancji, do końca ’92 miał być osiągnięty poziom wolnego rynku
’86-jednolity traktat europejski i ’87- wchodzi on w życie (jest to traktat transformacyjny)
Rada przygotowuje projekt, parlament robi poprawki, znowu do rady europejskiej (coś jak sejm, senat), parlament włączony w obrady, trybunał sprawiedliwości wspólnoty europejskiej rozstrzyga spory pomiędzy państwami członkowskimi, albo radą i państwem i interpretuje prawo, nakłada/zdejmuje cła
Procedura przedstępna, trybunał przejmuje sprawę i analizuje ją
15.000 orzeczeń trybunału, które lepiej znać dla znajomości prawa
Sąd pierwszej instancji (’88) – funkacja pomocnicza wobec trybunału sprawiedliwości, nie rozstrzyga spraw, które zaczęły się w kraju, tylko tylko wydaje opinie, a co sąd krajowy zrobi, to już jego sprawa
Zrezygnowano z głosowania jednogłośnego, głównie zastąpiono je większością kwalifikowaną
3 NOWE POLITYKI:
Badań naukowych
Ochrony środowiska
Polityka spójności gospodarczej i społecznej (np. polityka regionalna)
POLITYKA REGIONALNA:
Każde państwo członkowskie decydowało, komu należała się pomoc np. pieniężna
Zasada słusznego zwrotu wzmagała dysproporcje, dlatego stworzono politykę regionalną
75% PKB średniej unijnej na głowę mieszkańca- próg od którego idzie pomoc
Do końca 1992r ma być jednolity rynek
TRAKTAT Z MAASTRICHT:
Od momentu jego wdrożenia jest unia europejska
Traktat ewoluujący
Traktat założycielski ma 2 części,
Traktat reformujący o EWG i EUROATOMIE; EWG zostało Wspólnotą Europejską
EWG, EUROATOM i WWiS to tzw. Wspólnoty europejskie
w drugiej części traktatu ustanawia nową organizację międzynarodową, czyli UE
miała ona stanowić nadbudówkę polityczną wobec integracji i rozwoju
PIERWSZY FILAR:
wszystko to co było już w procesie integracji
sprawy gospodarcze
wszystko związane z integracją gospodarczą
DRUGI FILAR:
Polityka zagraniczna i bezpieczeństwo
Wspólna polityka w tym temacie
TRZECI FILAR:
Wszystko to co związane ze współpracą sądową i współpracą w sprawach wewnętrznych
Policja
Sądy itd.
3 filary się różniły:
1szy- współpraca o charakterze ponad krajowym, tam gdzie parlament europejski rządzi/reżim ponadkrajowy
2gi i 3ci- organizacja międzynarodowa sensu stricte, tylko rządy państw członkowskich, jednogłośnie podejmują decyzję, niedopuszczalne interpretowanie prawa, reżim międzyrządowy
Traktat zwiększał uprawnienia parlamentu europejskiego, procedura współdecyzji. Nadal „gra polityczna”, ale jak rada i parlament nie dochodziły do porozumienia po 3 odesłaniach, jest komitet pojednawczy, ma 3 miesiące na ostateczne podjęcie decyzji, jak nie dają rady, akt prawny niszczony
Parlament europejski
Rada UE
Komisja UE
Trybunał sprawiedliwości
Trybunał obrachunkowy
Wszystkie powyższe należą do 1 filaru, od 1-4 są to organizacje wspólnot „wypożyczane” przez UE
Rada europejska – 1 organ UE (instytucja unijna)
Ramy czasowe do wprowadzania wspólnoty walutowo – gospodarczej
Od lipca 1990 do 31 XII 1993: wspólny rynek (swoboda przepływu kapitału {waluta wspólna ECU-europejska waluta przeliczeniowa, potem EURO})
1 I 1994 do końca 1998: współpraca państw członkowskich, finansowa, ujednolicenie czynników makroekonomicznych(dług krajowy, PKB, stopy procentowe, zadłużenie publiczne, deficyt budżetowy, zbliżać się musiały państwa do wyznaczonych czynników, dawało to stabilność wspólnej waluty
KRYTERIA KONWERGENCJI (DOPASOWANIA)- europejski instytut walutowy, miał dbać o poziom współpracy finansowej, a także dbał o to by wprowadziły w życie kryteria konwergencji, poza karaniem i upominaniem państw mógł udzielać pożyczek
1999- do końca 2002: europejski instytut walutowy przekształcony w bank centralny, funkcjonowanie w osiągniętych kryteriach konwergencji, Bank Centralny, może nakazać NBP zwiększenie rezerw budżetowych, może nakazać bankowi krajowemu centralnemu zwiększyć/zmniejszyć stopy procentowe.
WPROWADZANIE EURO:
Ustanowienie europejskiego systemu banków centralnych
Dwie kategorie tychże:
- Rada prezesów – podwyższanie/obniżanie stóp procentowych (prezesi banków centralnych krajów, które wprowadziły EURO + prezes europejskiego banku centralnego)
-rada doradcza- tylko wypowiada swoją wolę (prezesi banków)
Obywatelstwo Unii Europejskiej (dalej Maastricht)- swoboda poruszania się po UE, obywatelstwo o charakterze wtórnym
Europejski komitet regionów
Rzecznik Europejski praw obywatelskich (tylko sprawy administracyjne)\
Fundusz spójności (kierowany do państw i je dofinansowuje, infrastruktura drogowa, kolejowa i ochrona środowiska)
INWESTYCJE=ROZWÓJ PAŃSTWA
Fundusz spójności powstał bo Hiszpania, Portugalia, Grecja, Irlandia powiedziały, że jak nie będzie systemu pomocniczego, nie podpiszą traktatu z mastricht, unia wymiękła i jest fundusz
Czerwiec 1994 powstaje, wchodzi w życie styczeń 1995- traktat akcesyjny (Austria, Finlandia, Szwecja dołączają) Norwegia też miała, ale znowu referendum nie przeszło.
TRAKTAT AMSTERDAMSKI- PAŹDZIERNIK 1997, WSZEDŁ W ŻYCIE MAJ 1999:
Modyfikujący prawo pierwotne
Zmieniał głównie sprawy bieżące
Ujednolicił numerację artykułów
Uproszczona procedura „współdecyzji” (w przypadku pełnej zgodności obu instytucji odchodziło się od kolejnych głosowań)
Inicjatywa prawodawcza-komisja europejska
Stanowienie prawa- rada/parlament = gra polityczna
Więcej decyzji miało zapadać w skutek procedury współdecyzji a nie współpracy
Zwiększona ilość spraw w ramach głównej większość kwalifikowanej
Osłabienie międzynarodowego sposobu podejmowania decyzji
Wizy migracyjne i azyle przeniesione z 3filaru do pierwszego
Oddanie tych spraw pod jurysdykcję trybunału sprawiedliwości
Ustanowiono tzw. Wspólne strategie
Nowa forma współpracy pomiędzy państwami członkowskimi tzw. „ściślejsza współpraca”
Teoria Europy dwóch prędkości
Układy z Schengen (`85) powiązane ze ściślejszą współpracą
Konwencja wykonawcza do układu z Schengen(90)
Pogłębiał integracje odnośnie przepływu ludzi/osób
Wprowadzały mechanizmy zabezpieczające
Wprowadzenia komputerowej bazy danych dotyczącej wszystkich obywateli z każdego państwa członkowskiego (system informacji Schengen SIS)
Ułatwienia dotyczące działania organów policji
Obserwacja transgraniczna, pościgi transgraniczne
Procedura dopuszczała ustawodawstwo z schengen do prawa unijnego
Wprowadzenie artykułu 7 do traktatu o UE dopisanie możliwości nałożenia sankcji na państwa, które naruszają zasady funkcjonowania w UE (najgorsze pozbawienie prawa głosu)
Wprowadzano je w obawie przed państwami ze wschodu
Wszczęto raz przeciwko Austrii (kiedy partia neonazistowska doszła do władzy)
TRAKTAT Z NICEI – LUTY 2001, W ŻYCIE WSZEDŁ W LUTYM 2003
Reformujący
Przystosowania funkcjonowania instytucji unijnych do funkcjonowania prawa 27 państw członkowskich
Zmieniono liczbę komisarzy
Wprowadzono formułę głosów warzonych w ramach rady UE według siły gospodarczej i politycznej
Największe państwa 29 głosów (Niemcy, Francja, Wielk. Bryt., Włochy)
Polska 27 głosów i malejąco
Procedura „wzmacniania współpracy”, dodano dwa punkty
Gdy państwa chciały mogły współpracować w formie otwartej (bez ograniczenia liczby członków)
Zachęcano wręcz do przyłączenia i udzielania pomocy w tymże przyłączaniu
Zmniejszono liczbę państwa minimalnych na 8/25 (w sumie 27, minimum państw które chciały ze sobą współpracować)
Traktat siódmy też zmodyfikowano:
-państwo obarczone sankcjami musi mieć możliwość obrony, tzw. „listy wyjaśniające”
-stworzenie karty praw podstawowych:
A. nie nadano jej formy prawno wiążącej
B. poprzez poparcie trybunału sprawiedliwości wpływać zaczęła na decyzję jak prawo
C. trybunał sprawiedliwości wykorzystuje prawa człowieka do podejmowania swych decyzji, dlatego nazwał je „prawami podstawowymi”, bo są fundamentalne
2001- specjalne premium – konwent europejski, miał stworzyć nowy traktat zakończył pracę w 2003 i stworzył traktat ustanawiający konstytucję narodową
Ale traktat upadł w referendum
Znosił filary, tworzył unijny hymn i flagę
Nie była to nowelizacja a kodyfikacja
TRAKTAT LIZBOŃSKI:
Dawał flagę, hymn, został przyjęty bo nazywał się traktatem a nie konstytucją
Zmieniono formę treść pozostała ta sama
WEJŚCIE POLSKI DO UNII
Układ stowarzyszeniowy 1991
Obniżenie cła
Ustanowiono ułatwienia
Planowanie centralne
Marzec 1993- układ stowarzyszeniowy
Luty1994- funkcjonowanie, sprawy handlowe
Kwiecień 1994 – PL składa wniosek do przyłączenia do unii
13grudzień 2002- zakończenie procesu negocjacyjnego
Kwiecień 2003 – Ateny traktat akcesyjny (maj 2004 wchodzi w życie, jesteśmy w UE)
Było to największe rozszerzenie w historii, 12 państw prowadziło negocjacje w dwóch grupach (w zależności od którego posiedzenia Rady europejskiej: z `97 grupa Luxemburska {w tym: PL, czechy, słowenia, węgry estonia + cypr, tzw. Grupa 2+1}, i z `99 grupa Helsinska {w tej: słowacja, litwa, łotwa, bułgaria, rumunia, malta}
W 2004 weszło 10 państw, Bułgaria i Rumunia nie dały rady
TRAKTAT LIZBOŃSKI
1 grudnia 2009
Obejmuje wszystko to co istnieje dzisiaj
Obecny ustrój UE
Komisarz od spraw reklamy/reklamowania
Każde państwo miało mieć swojego komisarza
TRAKTAT PO NICEI – LIZBONA
Lizbona – próba wprowadzenia w życie całego stuffu co się nie udało wprowadzić w życie w konstytucyjnym
Za pomocą nowelizacji chciano modernizować traktat
13 XII 2007- stworzenie traktatu Lizbońskiego
1 XII 2009 – wchodzi w życie
Akty prawa pochodnego w UE
Lizbona podtrzymała stare nazewnictwo, rzeby nie było nieporozumień
Karta praw podstawowych traktowana na równi z traktatami
Reformy związane ze znalezieniem „deficytu demokratyczności”
Reformy usprawniające działanie wewnętrzne i zewnętrzne UE
Trochę większy poziom ochrony dla jednostek i całości
Dotyczy zmiany współpracy policyjnej i sądowej w sprawach ważnych
Deficyt demokracji-deficyt demokratycznej legitymacji do pełnienia władzy
Wprowadzono inicjatywę obywatelską
Zmiany z procedurą subsydialności wprowadzono podział kompetencji pomiędzy UE a państwami członkowskimi
Zdolność do realizacji zadań osobistych
Kompetencje – dzielą się na wyłącznie UE i Kompetencje dzielone (dwa protokoły: opozycji parlamentów narodowych i sposobu używania zasad subsydialności; każdy akt prawny dyskutowany na łamach UE musi mieć klauzulę subsydialności
Procedura wczesnego ostrzegania- projekt przesłany do każdego parlamentu narodowego przed przyjęciem go
Procedura współdecydowania- podstawowa procedura stanowienia prawa UE (procedura zwykła)
Zapisy o możliwości wyjścia z UE BO PAŃSTWO JEST PODSTAWOWYM podmiotem stosunków międzynarodowych
REBUS SIX STANTIMUS- stałość rzeczy
Opierają się o wartości czynników niezmiennych, na podstawie ich można podpisać traktat, jeśli nie będą to przestają być zobowiązani umową
Komisja Europejska, ustalono liczbę komisarzy- 2/3 liczby państw członkowskich w 2014
na 3 kadencje UE 2 kadencje każde państwo ma swojego przedstawiciela
głosowanie w radzie UE : tzw, podwójna większość, głos każdego państwa ma odniesienie w liczbie mieszkańców, więc decyzja przechodzi jak zgodzi się 55% państw stanowiących 65% ludności UE
pojęcie pierwiastka – to nie przeszło projekt polski
ustanowienie przewodniczącego w ramach rady europejskiej teraz- Hermann von Rommboy
wysoki przedstawiciel do spraw obronności polityki zagranicznej
mediator – jeden z komisarzy koordynuje i pomaga wypracować wspólne cele i stanowiska pomiędzy członkami UE - Achton
komisja europejska (przewodniczący – Manuel barosso)
nadanie obywatelstwa UE, podmiotowość prawna międzynarodowa
dawało to zdolność prawną międzynarodową- zdolność do bycia objętym pewnymi czynnościami prawnymi
zdolność do czynności prawnej międzynarodowej
zdolność do inicjowania i czynnego udziału w tworzeniu prawa (możliwość wywierania wpływu
TRAKTAT Z LIZBONY:
Podniesienie jednostek państw członkowskich
Karta praw podstawowych dotyczy każdego obywatela
Polityka rozwojowa – wsparcie krajów 3 świata, UE przemyca prawa podstawowe do wowych krajów np. poprzez korzystniejsze umowy handlowe
Klauzula generalna każdy kraj który chhce korzystać z polityki rozwojowej ma przestrzegać praw podstawowych
ZASADA SOLIDARNOŚCI:
Czynna- wszystkie państwa zobowiązują się aby osiągnąć proces integracji
Bierna- państwa członkowskie powstrzymują się przed przeszczkadzaniem w tych celach
Każde z państw członkowskich może zwrócić się do Unii lub dowolnego państwa o pomoc i ta pomoc musi być udzielna (np. w trakcie klęsk żywiołowych, ataków terrorystycznych, katastrof spowodowanych przez człowieka)
REFORMY W RAMACH BYŁEGO 3 FILARU:
Obecnie jest zlikwidowany
Prawodawstwo w ramach 3 filaru np. decyzje ramowe, wszystkie akty prawne z 3 filaru przeniesione na poziom pierwszy
SYSTEM INSTYTUCJONALNY UE:
Rozdzielenie organów UE
Instytucja wszystko to co wykonuje decyzje UE
Organy UE:-art. 13 traktatu o Unii : rada Europy, rada unii europejskiej, źródłem powstania organów są traktaty , mają horyzontalny zasięg, ale szeroki zakres w działaniu i kolejnym organem jest Europejski bank centralny (może stanowić prawo jeśli chodzi o istnienie kraju)
Rada europejska- ten organ powstał w 1974, to wszelkie posiedzenia państw członkowskich wraz z ministrem spraw zagranicznych
Rada Unii Europejskiej- szef rządu oraz właściwy minister w różnych składach
Szef + minister spraw zagranicznych = rada do spraw ogólnych
Rady tematyczne tworzą się w składzie minister od danej sprawy + szef rządu
W radach nie można mieć zastępców, jedynie można poprosić ministra z innego kraju o zagłosowanie za nas
Rada Unii Europejskiej ma instytucję pomocniczą: COREPER- negocjuje i dyskutuje proces, cała gra polityczna retoryka, ministrowie zależni od sprawy + doradcy
COREPER 2- to ciało w skład którego wchodzą ambasadorzy
COREPER 1- urzędnicy niższego rzędu korpusu dyplomatycznego, załatwiają czarną robotę
Wyniki prac wrzucane do 2 koszyków: KOSZYK A : do niego trafiają wszystkie sprawy załatwione/ustalone i KOSZYK B: sprawy ubrane w akt prawny, ale dalej sporne, trafiają później do rady UE
Głosowanie następuję poprzez większość kwalifikowaną
Do 2014 panują rozwiązania Nicejskie
255/345 głosów, sprawa przechodzi (odpowiednia liczba państw musi być za + ludność tych państw musi stanowić najmniej 60% populacji UE)
Mniejszość blokująca- 95 głosów blokuje decyzje
DEKLARACJA Z JOANINY- do 2017r. każde państwo biorące udział w nieudanej mniejszości może poprosić o ponowne przegłosowanie według zasad i reguł nicejskich
KOMISJA UNII EUROPEJSKIEJ:
Jest to organ wykonawczy, dba o należyte wykorzystanie prawa UE
UPRAWNIENIA:
Do kongelacji pomiędzy państwami członkowskimi „soft law”
Strażnik traktatów, jak ktoś łamie prawo stawia go przed trybunałem sprawiedliwości
Monitoruj i kontroluje np. politykę regionalną
Inicjatywa prawodawcza
W pewnych określonych okolicznościach wydaje dyrektywy, lecz nie z własnej woli, a z kompetencji rady UE
Komitologia- procedura w ramach której stanowienie prawa zostaje przekazane komisji
Skład komisji: każde państwo ma 1 komisarza 2/3 system rotacji
PARLAMENT EUROPEJSKI:
Przedstawiciele narodów państw członkowskich, obywatele mają wpływ na obsadę
Po Lizbonie liczba deputowanych max 750 (PL=51 mandatów)
W poprzednich wyborach obowiązywał traktat z Nicei (wtedy 734 miejsc, była to pierwsza kadencja PL), wtedy nie obsadzono wszystkich Europosłów bo Bułgaria i Rumunia nie była jeszcze w Unii rozdzielono więc wolne miejsca PL+4 miejsca
1 XII 2009 – Lizbona=51 miejsc dla PL
Buzek przewodniczący
KOMPETENCJE PARLAMENTU:
Stanowienie prawa przy UE, na 5 różnych sposobów, ustanawianie prawa:
1. Rada UE wydaje traktat samodzielnie
2. Metoda wyrażania zgody (gra polityczna pomiędzy radą UE a parlamentem), np. przyjmowanie nowych państw
3. Konsultacji metoda: rada UE przedstawia projekt do konsultacji parlamentowi
4. Współpracy – jednolity ( rada->parlament->poprawki->rada->parlament i tak można 2x potem sprawa nieaktualna)
5. Współdecyzji- Maastricht, to samo co wyżej, tyle że instytucje są równe, a wyżej rada jest ważniejsza, jeśli tu się nie zgadzają, to dochodzi do gry pojednawczej
Przed lizboną 5% prawa stanowiono za pomocą procedury współdecyzji
Po Lizbonie współpraca= zwykła procedura
PROCEDURY OD WOLI POLITYCZNEJ
Z Lizbony poszerzył z 40 do 91 powodów wykorzystania procedury współdecyzji
Deficyt demokracji, demokratycznej legitymacji do sprawowania władzy, w UE
Parlament bierze udział w tworzeniu budżetu UE
Parlament funkcja kontrolna komisja UE przedstawia sprawozdanie roczne parlamentowi
Ochrona praw obywatelskich
Parlament może skierować skargę do trybunału
Parlament głównie przesyła problemy i skargi do komisji
TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚĆI:
Pion sądowy UE (1- trybunał sprawiedliwości, 2- sąd pierwszej instancji, 3- sąd do spraw szczegółowych, np. pracowniczy, dot. Pracowników UE
Trybunał sprawiedliwości może przejąć dowolną sprawę o ile zależy od niej przestrzeganie prawa UE
Działa na mocy 258 i 259 przepisu traktatu o funkcjonowaniu UE
258 – uprawnienia do rozstrzygania sporów gdzie komisja Europejska zaskarża państwo członkowskie
259- trybunał rozstrzyga spory między 2 państwami członkowskimi
260-261- to te przepisy, aby trybunał stał się odpowiednim organem do rozstrzygnięcia, jeśli zgadza się to z prawem pochodnym
234- pytania predytencjalne
267- obowiązuje teraz
W trybunale zasiada tylu sędziów ile państw członkowskich + 8 rzeczników generalnych
Deklaracja nr. 38- UE zwiększy liczbę rzeczników z 8 na 11
Rzecznik generalny- analizuje całokształt danych mających wpływ na sprawę (prawo krajowe, unijne itd.) przedstawia uzasadnioną opinię sędziom
Kadencja 6 lat sędziów
Trybunał obrachunkowy jak w trybunale główna kompetencja, dokonywanie kontroli poprawności działań finansowych organów UE
EUROPEJSKI BANK CENTRALNY :
EU instytut walutowy = Europejski Bank Centralny
Ma pełny wgląd w fundusze i rozliczenia finansowe w każdym państwie członkowskim
Własne rezerwy finansowe, udziela pożyczek, kredytów państwom
Kieruje sprawy do trybunału sprawiedliwości
Komitet regionów i komitet ekonomiczno- społeczny jest instytucją doradczą w każdej sprawie polityki regionalnej spójności
Może zabrać głos w sprawach gospodarczych i ekonomicznych
21/314 przedstawicieli jest z PL