Techniki masażu klasycznego:

• Głaskanie- sprężyste odkształcenie tkanek naskórka

• Rozcieranie- sprężyste odkształcenie tkanki łącznej

• Ugniatanie- sprężyste odkształcenie tkanki mięśniowej

• Uciski

• Oklepywanie

• Wibracja

• Wstrząsanie/ roztrząsanie

Dodatkowe techniki:

• Wałkowanie

• Mobilizacja stawów- ruchy czynno- bierne w stawach

• Zruszania- do powięzi

• Odsuwania- najdłuższy mięsień od wyrostka kolczytego

Masaż:

Jako bodziec mechaniczny- skierowany jest na:

• Powłoki skórne

• Mięśnie

• Torebki i więzadła stawowe

Odczyn:

• Odczyn miejscowy- bezpośrednio w tkankach masowanych

• Odczyn ogólny- powstaje na drodze odruchowej w układach: krażenia, nerwowym, wewnątrzwydzielniczym i innych

Odczyn zależy od:

• Wieku

• Budowy ciała

• Płci

• Stanu psychicznego

• Fazy choroby

• Jednostki chorobowej

• Pory roku

• Charakteru osoby masowanej

Głaskanie:

• Głaskaniem nazywamy ruch wykonywany dłońmi masażysty, w których dłoń ślizga się na powierzchni skóry bez przesuwania tkanki masowanej

• To najstarsza i najbardziej rozpowszechniona tkanka. Jest najczęściej stosowana i kilkakrotnie powtarzana w czasie zabiegu

• Głaskaniem rozpoczynamy i kończymy masaż oraz przeplatamy poszczególne techniki lub chwyty. Czasami masaż ograniczamy wyłącznie do głaskania przy np. dużej bolesności

Dzielimy na:

• Powierzchowne- powoli, rytmicznie

• Głębokie- tempo i siła ucisku są większe niż w głaskaniu powierzchownym

W technice głaskania wyróżniamy:

• Płaskie i obejmujące

• Jednoczesne (małe powierzchnie) i oburącz (duże powierzchnie)

• Powierzchowne (łagodne) i głębokie (energiczny)

Siła:

• Nacisk w czasie głaskania powinien zaczynać i kończyć się łagodnie, oraz być równomiernie rozłożony na całej powierzchni masowanej

• Ręka w czasie głaskania musi być rozluźniona, aby mogła dostosować się do wszystkich nierówności i kształtu odcinka masowanego

Cele i zadania:

• Przyzwyczajenie pacjenta do dotyku

• Wyczucie i znalezienie miejsc chorobowo zmienionych

• Rozprowadzenie środka poślizgowego

• Delikatne głaskanie działa kojąco na ból

• Po głaskaniu skóra staje się gładka i elastyczna, poprawia się krążenie

• Głaskanie powierzchowne

• Powoduje mechaniczne usuwanie zrogowaciałego naskórka w celu ułatwienia wydzielniczej pracy gruczołów potowych i łojowych

• Zwiększenie tonusu (napięcia) skórnego i tkanki podskórnej

• Poprawa przemiany materii w tkance skórnej, szybsze odprowadzenie krwiaków i obrzęków

• Poprawa motorycznej funkcji naczyń skórnych, stymulacja procesów wymiany w skórze i podskórnej tkanki łącznej

• Obniżenie pobudliwości i zakończeń nerwowi zakończeń nerwów czuciowych przez działanie uspokajające na OUN, obniża pobudliwość emocjonalną, sprzyja rozluźnieniu mięśni

• Głaskanie głębokie

• Nieznacznie podnosi temperaturę skóry

• Przyspiesza krążenie, przepchnięcie krwi żylnej i chłonki z tkanek w kierunku dosercowym, przez co następuje opróżnienie pni żylnych powierzchownych i głębokich w tkankach. W opróżnionych żyłach powstaje ciśnienie ujemne, wskutek czego krew z bocznych naczyń napływa do większych

• Powoduje szybsze i lepsze odżywienie tkanek

• Zmniejsza zastoje i obrzęki dzięki biernej gimnastyce naczyń krwionośnych

• Pobudza mięśnie do skurczu

• Głaskanie wykonywane w obrębie klatki piersiowej powoduje zwolnienie ruchów oddechowych

• Jako bodziec mechaniczny działa na zakończenia nerwów czuciowych i ruchowych w skórze

• Pod wpływem głaskania głębokiego wchłanianie płynów z tkanki podskórnej zwiększają się o 16- 58%

• Głaskanie wykonywane energicznie i rytmicznie działa pobudzająco na OUN

• Energiczne głaskanie powoduje miejscowe przyspieszenie krążenia, powoduje zaczerwienienie, dając lekkie przebudzenie

• U chorych z niedowładami i porażeniami pochodzenia OUN lekkie głaskanie obniża pobudliwość komórek ruchowych rdzenia kręgowego

Rozcieranie (rozcieranie tzw. spiralne)

• Rozcieranie to technika polegająca na wykonywaniu rękoma masażysty ruchów kolisto- posuwistych wraz z tkanką masowaną. Tkanka masowana musi przesuwać się wraz z ręką masażysty

• Powoduje utworzenie się fałdu skórnego w którym następuje rozciąganie i rozcieranie tkanek

• Jest najważniejszą i podstawową techniką masażu w procesie leczenia

• Technika ta sprężyście odkształca struktury zbudowane z tkanki łącznej

Najczęściej wykonywana jest na (inaczej technika stawowa):

• Okolicę stawów

• Torebki stawowe

• Aparat więzadłowy

• Ścięgna

• Powięzi

• Rozścięgna mięśni

• Tkanki mięśniowo- ścięgniste

Podstawowa technika leczenia:

• Przykurczy

• Blizn i bliznowców

• Zrostów pourazowych

• Zrostów pooperacyjnych

• Zrostów pozapalnych

• Stosuje się na okolicę stawów w artozach

• W zmianach patologicznych tkanek okołostawowych

Masaż sportowy:

• W masażu sportowym rozcieranie ma zastosowanie przy rozgrzewce stawów i mięśni

• Temperatura okolicy masowanej ulega podwyższeniu nawet o 5⁰

Podział ze względu na wskazanie:

• Powierzchowne- tonizujące

• Głębokie – drażniące, mobilizujące, daje wysoki odczyn

Kierunek rozcierania określa się na podstawie anatomicznej struktury tkanek i patologicznych zmian tych tkanek

Ze względu na kierunek:

• Spiralne- działa troficznie na tkanki- poprawia ukrwienie, odżywienie i metabolizm tkanek

• Podłużne- rozluźniająco na receptory ścięgien i powięź mięśniową

• Poprzeczne- działa mobilizująco, powoduje uruchomienie ścięgien, poprawia napięcie powięzi mięśniowej

Cel:

• Obniżenie pobudliwości nerwowej (działanie przeciwbólowe)

• Zapobiega otarciom i odleżynom, stosowane przy hartowaniu kikuta po amputacjach

• Ułatwia wchłanianie krwiaków, obrzęków i wysięków pourazowych

• Uaktywnia miejscowo przepływ krwi i limfy (masaż odprowadzający), powoduje przekrwienie stawów

• Uelastycznienie przykurczonych mięsni i powstałych blizn, uelastycznienie torebek stawowych, więzadeł i przyczepów mięśniowych

• Likwidacja zgrubień różnego pochodzenia w mięśniach, torebkach stawowych

• Likwidacja zrostów

Ugniatanie:

Technika ugniatania to technika masażu klasycznego polegająca na wykonywaniu rękoma masażysty ruchów:

• Przyłożenia

• Unoszenia

• Uciśnięcia tkanki masowanej

• Wyciskania

To technika odkształcająca sprężyście tkankę masowaną. W czasie ugniatania rękoma nie ślizga się po skórze lecz wyraźnie i zdecydowanie chwyta za masowany mięsień, grupę mieśni, starając się odciągnąć od części kostnej.

Podstawowe chwyty ugniatania:

• chwytem przesuwanym, czyli „fala”

• okrężne

• Zwijanie- na powierzchniach płaskich, przy dużej ilości tkanki tłuszczowej i przy osłabionych mięśniach

• Wałkowanie- wykonujemy na kończynach (ramię i udo) w przypadku osłabionych mięśni po urazach, przy kruchości włośniczek i chorobach obwodowych naczyń krwionośnych, powoduje rozluźnienie bardzo napiętych mięśni

• Zruszanie- wykonuje się w okolicach, gdzie trudno jest uchwycić mięśnie (np. mięśnie przykręgosłupowe, okolica międzyżebrowa)

Ruch wykonujemy:

• Płynnie

• Rytmicznie

• Bez odrywania ręki od powierzchni masowanej

• Bez gwałtownych szarpnięć

Cel:

• Intensywne pobudzenie mięśni

• Duże przekrwienie masowanego obszaru, zwiększenie szybkości przepływu krwi, chłonki i ułatwienie wymiany tkankowej w mięśniach (lepsze odżywienie i szybsze odprowadzenie produktów przemiany materii)

• Uregulowanie (sprowadzenie do fizjologicznego napięcia mięśniowego poprzez oddziaływanie na receptory czucia głębokiego)

• Przyspieszenie regeneracji mięśni po intensywnym wysiłku fizycznym

• Zwiększenie elastyczności tkanki mięśniowej i ścięgien

• Pobudzenie poprzez receptory czucia głębokiego OUN

• Pobudza włókna mięśniowe do skurczu, które powoduje szybszy ruch płynów międzytkankowych

• Stymuluje procesy wymiany tlenu i dwutlenku węgla w mięśniach

Wyciskanie:

• Technika podobna do głaskania głębokiego. Polega na wykonywaniu ruchu rękoma masażysty o jednakowym nasileniu po całym masowanym odcinku wraz z tkanką skórną. Technika wykorzystywana przede wszystkim w masażu sportowym i drenażu limfatycznym. Wykonujemy ruchami jednostajnymi lub pulsacyjnymi

Cel:

• Przepchnięcie krwi w naczyniach żylnych i chłonnych w kierunku serca

• Szybsze odprowadzenie produktów przemiany materii i odżywienie tkanek

• Pobudzenie OUN

• Pobudzenie receptorów w tkance podskórnej i obwodowych warstwach mięśni i ścięgien

Oklepywanie:

• Seria energicznych uderzeń rękoma masażysty jedno po drugim, bardzo szybko w tkankę mięśniową

• Istotą jest to, aby w czasie uderzenia kontakt ręki masażysty była jak najkrótszy, a siła na całej powierzchni ręki biorącej udział w masażu była rozłożona równomiernie

• Uderzenie powinno być sprężyste, krótkie, wykonywane tak, aby nie powodowało bólu i nie powodowało siniaków, krwiaków i pękania naczynek krwionośnych

• Należy do tzw. Techniki twardej i dlatego nie należy stosować u:

• Osób starszych

• Dzieci

• Po ciężkich zabiegach operacyjnych

Przeciwwskazania:

• Silny ból

• Wzmożone napięcie mięśniowe

• Kruchość ścian naczyń krwionośnych

• Żylaki

• Po dużym wysiłku fizycznym

• Spastyka

• Dyskopatia

• Osteoporoza

• Przykurcze mięśniowe

• Skoliozy- po stronie przykurczonych mięśni

Przekrwienie:

- oklepywanie stosujemy gdy chcemy doprowadzić do silnego przekrwienia masowanych części ciała.

Dobór oklepywania zależy od:

• Okolicy masowanej

• Grubości tkanki masowanej

• Stanu fizjologicznego i patologii tkanki masowanej

• Zadania jakie ma spełniać oklepywanie

Cel:

• Silne przekrwienie powierzchni masowanej, a tym samym poprawa odżywienia tkanek

• Pobudzenie mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych do skurczu

• Zmniejszenie tkanki tłuszczowej przez przyspieszenie przemiany materii

• Podwyższenie temperatury tkanek

• W chorobach układu oddechowego oklepywanie wykonuje się w celu oderwania zalegającej wydzieliny w płucach

• Słabe oklepywanie zwęża naczynia krwionośne, zwalnia tętno

• Silne oklepywanie rozszerza naczynia krwionośne

• Wpływa na zmianę pobudliwości OUN:

• Lekkie oklepywanie- działa tonizująco i znieczulająco

• Silne oklepywanie- działa pobudzająco

• Bardzo silne oklepywanie- hamuje lub znosi reakcje ze strony OUN

• Wpływ na zdrowe nerwy obwodowe:

• Lekkie- pobudza

• Silne- obniża przewodnictwo nerwowe

• Bardzo silne- hamuje przewodnictwo

Wibracja- to technika polegająca na przekazywaniu za pomocą ręki masażysty lub aparatu wibracyjnego drgań mechanicznych o małej amplitudzie i znacznej częstotliwości tkankom masowanym.

Podział:

• Labilna- wzdłuż przebiegu nerwu, włókien mięśniowych, naczyń obwodowych. Najczęściej jest stosowana wzdłuż kręgosłupa- rozluźnia napięte mięśnie. (dodatek od babki: może być podłużna i poprzeczna)

• Stabilna- najczęściej stosowana na punkty bolesne, w miejscach wyjścia nerwu obwodowego w mięśniu. Wykonujemy w czasie 5-20 sek.

Wskazania:

• Choroby układu oddechowego

• Leczenie sztywności karku

• Wzmożone napięcie mięśni

• Choroby zwyrodnieniowe

Cel:

• Zwiększa napięcie naczyń krwionośnych

• Zwalnia tętno

• Podnosi ciśnienie krwi

• Słaba wibracja działa tonizująco

• Silna wibracja działa pobudzająco

1. Wibracja labilna:

• Obniża napięcie mięśniowe

• Normalizuje napięcie tkanek

1. Wibracja punktowa (stabilna)

• Obniża próg pobudliwości nerwowej

• Działa przeciwbólowo

• Wpływa na zmniejszenie obrzęków

Roztrząsanie/wstrząsanie:

To technika masażu klasycznego polegająca na przekazywaniu tkanki za pomocą ręki masażysty drgań mechanicznych o znacznej amplitudzie i niedużej częstotliwości.

Technika ta stosowana jest na zakończenie masażu i może być wykonywana między techniką ugniatania i głaskania.

Wpływ na tkanki:

• Powierzchowny- poprzez działanie pośrednie- wstrząsanie całą kończyną, wykonujemy po wymasowaniu kończyny

• Głębokie- poprzez działanie bezpośrednie- roztrząsanie dłonią masażysty

Ruch:- wykonujemy poprzecznie do włókien mięśniowych. Dłoń masażysty musi całą powierzchnią przylegać do tkanek masowanych. Ruchy wykonuje się zdecydowanie, płynnie, rytmicznie, bez szarpnięć.

Cel:

• Obniżenie napięcia mięśniowego i rozluźnienie aparatu torebkowo- więzadłowego, np. po wysiłku fizycznym

• Ułatwianie wydzielania płynu zalegającego w płucach (wstrząsanie klatką piersiową) w chorobach układu oddechowego

• Usprawnianie krążenia obwodowego, aktywacja przepływu krwi i limfy