Poziomy główne

O - poziom organiczny zawiera ponad 20 % świeżej lub częściowo rozłożonej materii organicznej,

A - poziom próchniczny - o ciemnym zabarwieniu, zawierający dobrze rozłożoną substancję organiczną,

E - poziom wymywania - barwy jasnoszarej, jasnobrązowej lub białej, powstaje w procesie bielicowania (Ees - wymywania tlenków żelaza i glinu) lub lessive (płowienia) (Eet - wymywania frakcji ilastej);

B - poziom wzbogacania - powstaje na skutek wmywania składników wymytych z poziomu E - tlenków żelaza i glinu (Bhfe - poziom spodic - diagnostyczny dla gleb bielicowych) oraz frakcji ilastej (Bt - poziom argillic - diagnostyczny dla gleb płowych) lub akumulacji in situ (np. Bbr w glebach brunatnych);

C - poziom skały macierzystej; składa się z materiału mineralnego nieskonsolidowanego, niewykazującego cech innych poziomów glebowych; jest mało zmieniony przez procesy glebotwórcze i nie wykazuje cech identyfikacyjnych innych poziomów.

G - poziom glejowy

P - poziom objęty bagiennymi procesami glebotwórczymi, gleb organicznych

D - podłoże mineralne gleby organicznej

M - poziom murszowy gleby organicznej

R - lite lub spękane podłoże skalne

Podpoziomy

a - dobrze rozłożona materia organiczna zakumulowana w mineralnej części gleby, stosuje się do poziomu A,

an - (antropogeniczny) poziom wytworzony w wyniku gospodarczej działalności człowieka (poza uprawą roli),

b - poziom kopalny,

br - akumulacje na miejscu (wzbogacanie in situ), nieiluwialna, typowa dla gleb brunatnych, stosuje się do poziomu B,

ca - akumulacja węglanu wapnia,

cn - akumulacja półtoratlenków i węglanów w formie konkrecji lub pieprzów,

cs - akumulacja siarczanu wapnia,

es - eluwialne wymycie żelaza i glinu,

et - wymycie frakcji ilastej,

e - utwór torfiasty lub murszowaty w glebach organiczno-mineralnych,

f - podpoziom z materią organiczną częściowo rozłożoną, stosuje się do poziomu O,

fe - iluwialna akumulacja żelaza,

g - cechy glejowe lub poglejowe, odzwierciedlające nadmierną wilgotność spowodowaną wodami opadowymi,

gg - cechy oglejenia od wód gruntowych oznaczające bardzo silną redukcję,

gy - gytia, stosuje się do poziomu głównego O,

h - poziom zawierający zhumifikowaną, dobrze rozłożoną materię organiczną,

i - utwór murszasty w glebach organiczno-mineralnych,

k - warstwa reliktowa kontaktu krioiluwialnego z zamarzniętym podłożem, wytworzona w środowisku peryglacjalnym,

l - podpoziom ściółki w powierzchniowej części poziomu głównego O,

na - poziom wzbogacony w sód wymienny,

ni - torf niski,

n - poziom namułów mineralnych zawierających warstwy organiczne,

m - muł,

ox - akumulacja półtoratlenków, stosuje się do poziomu B z orsztynem, rudą łąkowa itp.,

p - poziom rozluźniony, wzruszony przez orkę lub inny zabieg spulchniający,

pr - torf przejściowy,

r - nieiluwialne nagromadzenie żelaza, glinu, manganu, próchnicy, niekiedy wzbogacone we frakcję ilastą, pylastą, stosuje się do poziomu głównego B w glebach uprawnych,

re - poziom reliktowy, stosuje się do poziomów starszej genezy znajdujących się w obrębie współczesnych procesów glebotwórczych,

sa - akumulacja soli rozpuszczalnych w wodzie łatwiej niż gips,

t - iluwialna akumulacja frakcji ilastej w glebach mineralnych, stosuje się do poziomu głównego B; w glebach organicznych oznacza torf, stosuje się do poziomu głównego O,

w - kreda jeziorna, wapno łąkowe,

wy - torf wysoki,

v - nieiluwialne nagromadzenie w środowisku peryglacjalnym żelaza, glinu, manganu, próchnicy, stosuje się do poziomu głównego B,

x - warstwa stwardniała (fragipan),

Symbole stosowane tylko do opisu gleb hydrogenicznych

bg - warstwa torfu bór-bagnowego torfowiska wysokiego,

brz - warstwa torfu brzezinowego torfowiska przejściowego,

e - utwór torfiasty lub murszowaty w glebach organiczno-mineralnych,

gy - gytia,

i - utwór murszasty,

m - muł,

me - warstwa torfu mechowiskowego torfowiska niskiego,

ms - warstwa torfu mszarnego torfowiska przejściowego i wysokiego,

n - poziom namułów mineralnych rozdzielających warstwy organiczne,

ni - torf niski,

ol - warstwa torfu olsowego torfowiska niskiego,

pr - torf przejściowy,

sz - warstwa torfu szuwarowego torfowiska niskiego,

tu - warstwa torfu turzycowego torfowiska niskiego,

tz - warstwa torfu zamulonego,

wr - warstwa torfu wrzosowiskowego torfowiska wysokiego,

wy - torf wysoki,

R1, R2, R3 - stopień rozkładu torfu,

Na terenie Polski występują następujące procesy glebotwórcze:

bagienny – humifikacja i gromadzenie się szczątków roślinnych w warunkach nadmiernego uwilgotnienia (anaerobiozy); w zależności od intensywności i długotrwałości warunków beztlenowych powstają utwory całkowicie zhumifikowane, zwane mułami, lub o częściowej humifikacji, zwane torfami,

bielicowania – zmiany w glebie przebiegające przy odczynie kwaśnym, polegające na rozkładzie glinokrzemianów i koloidów glebowych, na wymywaniu w głąb profilu gleby składników, w początkowej fazie zasadowych, a następnie na uruchamianiu kwasów próchnicowych oraz związków żelaza i glinu, przy równoczesnej częściowej redukcji związków żelaza; proces wymywania składników pochodzących z rozkładu koloidów glebowych i glinokrzemianów prowadzi do powstania poziomu eluwialnego (wymywania) o jasnym zabarwieniu, oraz poziomu iluwialnego (wmywania), o brunatnordzawym zabarwieniu, i w konsekwencji prowadzi do powstawania gleb typu bielicowego,

brunatnienia – stopniowy rozkład glinokrzemianów i uwalnianie się związków żelaza i glinu, które następnie otaczają ziarna gleby nadając im brunatną barwę,

murszenia – zmiany zachodzące w odwodnionych warstwach gleb organicznych (torfowych, mułowych, gytiowych), a więc w warunkach aerobowych, polegające na fizycznych i fizykochemicznych zmianach w substancji organicznej, a przede wszystkim w jej koloidalnej części, prowadzących do wytworzenia strukturalnego poziomu murszowego,

oglejenia – redukcja (odtlenianie) mineralnej części utworu glebowego w warunkach dużej wilgotności i w obecności substancji organicznej; oglejenie pod wpływem procesu postępującego od dołu, w wyniku działania wysokich wód gruntowych, zwie się oglejeniem oddolnym, a oglejenie wytworzone pod wpływem wód opadowych zwie się oglejeniem odgórnym,

przemywania (płowienia) – przemieszczanie się w głąb profilu glebowego wymytych z wyżej leżących warstw cząstek koloidalnych będących w stanie rozproszenia, bez ich uprzedniego rozkładu; przemywanie odbywa się przy słabo kwaśnym odczynie gleby.